افسانه زامبی ها و خون آشام ها چند نقطه مشترک در عالم واقعیت دارند؛ در ادامه با تکراتو همراه باشید تا ریشه حقیقی این هیولاها را کشف کنید.
زامبی ها و خون آشام ها از عوامل اصلی داستانهای ترسناک هستند. هردوی این هیولاها از گوشت و خون انسان تغذیه میکنند و در صورت گاز گرفته شدن توسط هرکدام از آنها، قربانی نیز به یکی از این موجودات تبدیل خواهد شد؛ اما ترسناکتر اینجاست که هردو افسانه زامبی ها و خون آشام ها چند نقطه مشترک در عالم واقعیت دارند که در بیماری هاری بروز میکند.
هاری یک بیماری عفونی است که در وهلهی اول از طریق گاز گرفته شدن توسط یک حیوان مبتلا به این عفونت، مانند سگ یا راکون، به انسان سرایت میکند. این ویروس از محل زخم به مغز منتشر میشود، جایی که اثرات وحشتناک آن خود را نشان میدهد. قربانیان این ویروس نشانههای از جمله؛ اضطراب، توهم، درد و گرفتگیهای عضلانی، افزایش بزاق، تشنج و کما را تجربه میکنند.
این افراد همچنین حالت تهاجمی به خود میگیرند و با گذشت چند روز از شروع این علائم، ۱۰۰ درصد قربانیان در نتیجهی از کار افتادن سیستم تنفسی جان خود را تقدیم این هیولا میکنند؛ اما نگران نباشید زیرا امروزه ما به واکسنهای پیشگیری از این بیماری دسترسی داریم. این واکسن پس از گزیده شدن توسط حیوان به افراد تزریق میشود.
البته افرادی که به صورت معمول با حیوانات سروکار دارند نیز بهتر است پیش از هر اتفاقی واکسینه شوند. هرچند که متاسفانه تمام دنیا به این واکسن دسترسی ندارند و این بیماری مخوف هرساله تقریبا جان دهها هزار نفر از مردم جهان را میگیرد. عمدهی این قربانیان از نواحی آسیایی و آفریقایی هستند و شایعترین حیوان ناقل نیز سگها هستند.
ردپای این قاتل خوفناک را در متون چند هزار ساله نیز میتوان یافت. نوشتههای سومری و متون پزشکی یونان باستان هردو به این بیماری اشاره داشتهاند. بیل واسیک، نویسندهی کتاب هاری، معتقد است کلمه هاری معمولا به صورت استعاری برای توصیف خشم حیوانی که در انسانها بروز میکند، استفاده میشود. در حماسه هومر نیز هکتور جنگجوی تروآ چنین خشم کشندهای را تجربه میکند که یونانیان آن را لایسا مینامیدند. همین کلمه در متون پزشکی یونان باستان نیز برای توصیف این بیماری استفاده شده است.
برخی تحقیقات شباهتهای میان علائم بیماری هاری و توصیفات تاریخی از زامبی ها و خون آشام ها را نشان میدهد. به عنوان مثال خون آشام ها شبها پرسه میزنند و عمدتا به زنها حمله میکنند. این در حالی است که یکی از نشانههای افراد مبتلا به هاری نیز بیخوابی و رفتار تهاجمی است. همچنین گفته شده که خون آشام ها میتوانند به سگ یا خفاش تبدیل شوند؛ یعنی دقیقا همان دو حیوانی که بیشتر از سایرین ناقل بیماری هاری هستند.
به علاوه تحقیق دیگری در سال ۲۰۱۳ منتشر شد که به شباهتهای میان زامبی ها و هاری اشاره داشته است. زامبی ها دقیقا مانند حیوانات هار خوی تهاجمی دارند و مانند این حیوانات از دهانشان بزاق سرازیر میشود. همچنین زامبی ها نیز مانند حیوانات مبتلا به هاری بعضا لنگان لنگان راه میروند و مانند افراد مبتلا به این بیماری تشنج میکنند.
هردوی این افسانهها در طول زمان تغییرات زیادی داشتهاند. به عنوان مثال خون آشام ها در ابتدای شکل گیری این افسانه، ویژگیهای خود را به قربانی منتقل نمیکردند؛ اما مطمئنا به لحاظ فرهنگی نشانههای ارتباطی مشخصی میان بیماری هاری و این هیولاهای افسانهای وجود دارد.
در گذشته زمانی که انسان نمیدانست این بیماری چگونه منتشر میشود و یا چگونه باید از خود در برابر چنین قاتل مخوفی محافظت کند، نمونههایی از این بیماری، الهامبخش افسانهها شد. به عنوان نمونه در دهه ۱۷۲۰ میلادی، هاری در میان سگها، گرگها و دیگر حیوانات وحشی در شرق اروپا شیوع فراوانی پیدا میکند، این منطقه دقیقا همان جایی است که افسانه خون آشام ها متولد شده است.
به طور قاطع نمیتوان گفت که بیماری هاری در گذشته منبع الهام تولد افسانه زامبی ها و خون آشام ها بوده یا نه، اما مطمئنا این بیماری امروزه منبع الهام بسیاری از هنرمندان بوده است. همانطور که دنی بویل کارگردان شهیر هالیوود گفته است، ویروسی که در فیلم ترسناک “۲۸ روز بعد” ساخته این کارگردان در سال ۲۰۰۲، مردم را به زامبی تبدیل میکرد، الهام گرفته شده از بیماری هاری بوده است.
(امیدواریم این مطلب الهامبخش لباس هالووینی امسال شما نیز بوده باشد.)