مطلب ارسالی کاربران
اتحاد روسیه و چین در برابر ایالات متحده
دن کوتس، رییس اطلاعات ملی آمریکا، در گزارش ارزیابی تهدیدات آمریکا مینویسد چین و روسیه از اواسط دهه ۵۰ میلادی تاکنون تا این اندازه بهم نزدیک نبودهاند. ناظران آمریکایی دهه هاست از چنین اتحادی میترسند و آنطور که شواهد نشان میدهد روابط این دو کشور از زمان شکاف چین و روسیه در اوایل ۱۹۶۰ تا کنون به این خوبی نبوده است. در سال ۲۰۱۷ برای اولین بار نیروی دریایی دو کشور رزمایش مشترکی در دریای بالتیک انجام دادند. در سال ۲۰۰۸ چین در رزمایش نظامی روسیه مشارکت کرد. روسیه هم به چین تجهیزات نظامی پیشرفته شامل سامانه دفاع هوایی اس ۴۰۰ و ۲۴ هواپیمای جنگنده سوخو ۳۵ فروخت. بنابر اطلاعات دولت چین، حجم مبادلات تجاری دو جانبه این دو کشور از حدود ۷۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ به ۱۰۷ میلیارد در سال ۲۰۱۸ رسیده است. همچنین پکن و مسکو حجمی از مبادلات خود را به جای دلار با ارزهای رایج خودشان انجام میدهند. در سال ۲۰۱۶ روسیه، جای عربستان به عنوان بزرگترین تامین کننده نفت خام را گرفت. روسیه همچنین از ابتدای امسال به مدت ۳۰ سال روزانه ۱.۳ تریلیون فوت مکعب گاز به چین صادر میکند. صنایع موشکی روسیه هم از همتایان آمریکایی خود پیشی گرفتند. رییس جمهور چین بیش از هر کشور دیگری به روسیه سفر کرده است. از آگوست ۲۰۱۸ پوتین و جی پینگ ۲۶ بار باهم دیدار کرده اند و رییس جمهور چین مدال درجه یک دوستی به نام «بهترین و صمیمیترین دوست» را به پوتین اهدا کرده است. پس جای تعجب نیست که تحلیلگران آمریکایی از تحرکات چند جانبه روابط چین و روسیه نگران اند. برژینسکی قبل از درگذشتش هشدار داد که برای آمریکا هیچ چیز خطرناکتر از این نیست که چین و روسیه اتحاد راهبردی تشکیل دهند. اسناد راهبردی آمریکا نشان میدهد، سیاستمداران میخواهند با چین و روسیه، به عنوان چالشهای راهبردی مشابه، یکسان رفتار کنند. سند امنیت راهبردی آمریکا میگوید «هر دو کشور قدرت، نفوذ و منافع آمریکا را به چالش میکشند و تلاش میکنند امنیت و رفاه آمریکا را با خطر مواجه کنند. آنها مشخصا اقتصادشان را نیرومندتر میکنند تا نیروهای نظامی خود را تقویت کنند. چین و روسیه با دولت ملت هایی که رفتار مستقلی از غرب دارند روابطشان را گسترش میدهند تا نفوذشان بیشتر شود». گزارش راهبردی دفاعی آمریکا هم میگوید «مهمترین چالش دفاعی، نظام های تجدیدنظر طلبند. مشخص است که چین و روسیه میخواهند دنیا را با مدل اقتدارگرایانه خود مدیریت کنند.» چین و روسیه هر دو به آمریکا لطمه میزنند، اما به طرق مختلف. به قول دن کوتس باید نگران اقدامات روشمند و بلند مدت چین بود، اما روسیه بیشتر به دنبال آسیب رساندن به موقعیت جهانی آمریکا است. پکن و مسکو، با حمایت آمریکا از ارزشهای مشترک جهانی، مرکزیت دلار در معاملات و اینکه آمریکا اعتقاد دارد کشورهایی که در نظم جهانی بعد از جنگ جهانی نقشی نداشتهاند به خواست خود در این نظم ادغام میشوند، مشکل دارند. از آنجایی که هرکدام از این دو کشور و همچنین بعضی از متحدین فعلی آمریکا، ارزشهای خاص خود را دارند آینده مشخصی برای نظم جدیدی در جهان نمیتوان متصور بود. چین در حالی نظم موجود جهانی بعد از جنگ جهانی را از کارافتاده میداند، که خواستار تغییرات تدریجی در این نظم است نه انحلال آن. همچنین با طرح "راه ابریشم جدید" چین دارای ظرفیت گسترش جهانی تجاری را دارد و میتواند یک منطقه سرمایه گذاری تجاری در اوراسیا به مرکزیت خودش ایجاد کند. علاوه بر این با طرح "ساخت چین ۲۰۲۵"، پکن میخواهد دیگر فقط تقلیدکننده تکنولوژی دست اول نباشد بلکه تصمیم دارد خودش دست به نوآوری بزند. با رشد شرکتهایی مثل هوآوی این مساله دور از انتظار نیست. اما برخلاف چین، روسیه با تکیه بر قدرت و تکنولوژی برتر نظامی یک رقابت تدریجی را با آمریکا شروع کرده است. روسیه امیدوار است به عنوان اقتصادی پویا بین اروپای غربی و منطقه آسیا پاسفیک نقشآفرینی کند حالا در اهدافی متعادلتر میخواهد اتحادیه اقتصادی اوراسیا را گسترش دهد و با تثبیت موقیعت خود در سوریه به خاورمیانه نفوذ کند. هر دو کشور به دنبال تغییر وضع موجودند، اما روسیه بیشتر به به کشورهای همسایه حمله کرده، برخی سرزمینها را به خاک خود الحاق کرده، در انتخابات کشورهای دیگر دخالت کرده و سعی کرده به نهادهای اروپایی آسیب بزند. هرچند چین هم در مواردی، مثل مسلح کردن دریای چین جنوبی و بازگرداندن اجباری شهروندان چینی از هنگ کنگ و...، نقش داشته است، اما نفوذ رو به رشد چین عمدتا از اقدامات سازنده از قبیل تجارت، سرمایه گذاری و توسعه سرچشمه میگیرد. چین میخواهد به یک پادشاه بین المللی تبدیل شود، اما روسیه به دنبال نوستالژی امپراطوری سابق خود است. اما متناقض دانستن ظرفیتها و اهداف چین و روسیه نگاهی تقلیلگرایانه است. نمیتوان گفت این تفاوتها موجب اتحاد آنها نمیشود. گرمی روابط چین و روسیه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. ممکن است روسیه و چین برای ضربه زدن به آمریکا متحد شوند. آمریکا نمیتواند به راحتی بین آنها شکاف ایجاد کند. چین علاقهای به برهم زدن تعادل روسیه، به عنوان تامین کننده قابل اعتماد انرژی و تجهیزات نظامی خود، ندارد. روسیه هم با منافع حیاتی چین وارد چالش نمیشود.