کروکودیل خیلی بزرگ، باریک، با پوزه‌ای به شکل Vاست، در صورتی‌که تمساح‌ها دارای پوزه‌ای پهن و U شکل می‌باشند. پوزه پهن تمساح‌ها بسیار پرقدرت بوده و به راحتی می‌تواند شکار‌هایی بزرگ را ازپا درآورند.
اولین تفاوت بین راسته آنها می‌باشد که از راسته crocodilians می‌باشند. کروکودیل‌ها از خانواده crocodylidae می‌باشند در صورتی‌که تمساح‌ها و کایمن‌ها از خانواده alligatoridae هستند.
تفاوتهای فیزیکی بهترین راه برای درک تفاوت بین این دو حیوان می‌باشد، کروکودیل خیلی بزرگ، باریک، با پوزه‌ای به شکل Vاست، در صورتی‌که تمساح‌ها دارای پوزه‌ای پهن و U شکل می‌باشند. پوزه پهن تمساح‌ها بسیار پرقدرت بوده و به راحتی می‌تواند شکار‌هایی همچون لاک پشت را گرفته و با پوزه خود پوشش شکار را خرد کنند.
در کنار و حاشیه پا‌های پشتی تمساح‌ها (کروکودیل‌ها) حاشیه‌ای دندانه‌دار وجود دارد که در آلیگاتور‌ها دیده نمی‌شود. همچنین در آلیگاتور‌ها انگشت‌های پای عقب شبکه‌ای و پرده‌دار است (تا نصف انگشت). آلیگاتور‌ها بیشتر در آبهای شیرین مثل دریاچه‌ها و برکه‌ها زندگی می‌کنند و این آب‌ها را ترجیح می‌دهند در حالی که تمساح‌ها (کروکودیل‌ها) آب دریا را بیشتر ترجیح می‌دهند. البته اعضای هر دو خانواده می‌توانند در هر دو نوع آب زنده بمانند.
پوزه باریک کروکودیل‌ها اگرچه بسیار قدرتمند است، ولی برای شکار لاکپشتها مناسب نیست ولی شکار ماهی‌ها و پستانداران براحتی توسط کروکودیل‌ها صورت می‌گیرد.
دیگر تفاوت کروکودیل‌ها و تمساح‌ها در آرواره آنهاست. آرواره بالائی و پائینی کروکودیل تقریبا هم اندازه و هم پهناست، بنابراین دندانها روی خط آرواره‌ای و هنگامی‌که دهان کروکودیل بسته است، نمایان می‌باشد و در معرض دید قرار می‌گیرد. آنها همچنین دارای ۴ دندان بزرگ روی آرواره پائینی می‌باشند و هنگامی‌که حیوان دهان خود را می‌بندد این دندانها در سوراخهایی روی آرواره بالائی فرو می‌روند (کمی عقب‌تر از سوراخ‌های بینی).
تمساح‌ها از طرف دیگر دارای آرواره پهن بالائی هستند، هنگامی‌که حیوان دهان خود را می‌بندد دندانهای آرواره پائینی در حفره‌هایی روی آرواره بالائی فرو می‌رود و از دید مخفی می‌شود، و تنها دندانهای آرواره بالائی نمایان می‌شوند. ۴ دندان بزرگ آرواره تحتانی در کروکودیل‌ها نمایان و در تمساح‌ها از دید پنهان می‌باشد.
موارد اشتراک تمساح‌ها و کروکودیل‌ها
تمساح‌ها، کروکودیل‌ها و گرال ها همگی خزنده(Reptiles) هستند و متعلق به طبقه مشابهی از حیوانات مثل مارمولک‌ها، مارها و لاکپشتها هستند. یکی از صفات خاص آنها آنها مثل همه خزندگان خونسرد(Poikilothermic) بودن است. خونسرد بودن به این معنی است که درجه حرارت بدنشان بر طبق درجه حرارت محیطشان تغییر می کند (بالا و پایین می‌رود).
تمساح‌ها، کروکودیل‌ها، کایمن‌ها و گرالی‌ها دوزیست‌اند(Amphibious ). به این معنی که نیمی از زندگیشان را در آب و نیمی دیگر را در خشکی می‌گذرانند و به همان اندازه که به خشکی نیاز دارند، برای گرم شدن و لانه ساختن به آب هم نیاز دارند یعنی جائی‌که بتوان جفت‌گیری کنند و غذا بخورند.
کایمن‌ها، کروکودیل‌ها و گرالن‌ها در بین‌المدارین زندگی می‌کنند جائی‌که هوا در تمام طول سال گرم است. آنها در مرکز و جنوب آمریکا، آفریقا، زیر قاره هند، جنوب شرقی آسیا و شمال استرالیا پیدا می‌شوند.
تمساح‌ها، کروکودیل‌ها، کایمن‌ها و گرالی‌ها گوشت‌خواراند و همه آنها شکارچیان ماهر و زیرکی هستند. دندان، آرواره و معده‌هایشان طوری طراحی شده است که می‌توانند غذا را در هر اندازه‌ای، از حشرات و حلزون‌ها گرفته تا ماهی‌ها و پرندگان و پستانداران بگیرند، ببلعند و هضم کنند.
در بین این جانواران معمولا ماده‌های یک گروه کوچکتر از نرهای همان گروه هستند. آنها معمولا در تپه‌های کوچک یا حفره‌های روی زمین لانه می‌سازند و هر سال در این لانه‌ها تعدادی تخم می‌گذارند. آنها مادران خوبی هستند و بشدت از لانه و تخم‌هایشان تا مدتی بعد از تولد، مراقبت می‌کنند.
بیشتر تمساح‌ها، کروکودیل‌ها، کایمن‌ها و گرالل‌ها ترسو هستند و هنگامی‌که انسانی نزدیکشان شود فرار می‌کنند. تنها سه یا چهار نوع از آنها به اندازه کافی برای حمله کردن به انسان بزرگ و وحشی هستند.
تفاوت تمساح با کروکودیل و سوسمار چیست؟
از دیگر تفاوتهای فیزیکی در خصوص رنگ این حیوانات می‌باشد، کروکودیل‌ها دارای رنگ‌آمیزی زیتونی روشن تا قهوه‌ای هستند در صورتی‌که تمساح‌ها به رنگ سیاه می‌باشند. همچنین تمساح‌ها آبهای تازه را ترجیح می‌دهند در صورتی‌که آبهای شور و گاهی زندگی در اقیانوس برای کروکودیل‌ها مناسب‌تر است.
تمساح‌ها و کروکودیل‌ها دارای غددی روی زبان خود می‌باشند، کروکودیل‌ها از این غدد برای دفع نمک اضافی استفاده می‌کنند. به نظر می‌آید که در تمساح‌ها این قابلیت از بین رفته و تحمل آبهای شور تا حدی برایشان مقدور می‌باشد. باور زیست شناسان بر این است که کروکودیل‌ها تا حدی از تبار اقیانوس می‌باشند.
کروکودیل‌ها و تمساح‌ها هر دو دارای مراکز حساس نقطه مانند، روی آرواره بالائی و پائینی خود می‌باشند که کمی شبیه ته ریش جلوه می‌کند. این مراکز حساس حیوان را در برابر تغییرات فشار آب محافظت می‌کنند، و گمان می‌رود که این امر برای مکان‌یابی شکار و به دام انداختن آن موثر باشد.
این مراکز حساس «ارگانهای حساس پوستی (ISOs)» نامیده می‌شوند که تا قبل از این به «گیرنده‌های فشار پوستی (DPRs)» مشهور بودند. علاوه بر اینکه هردو حیوان دارای این ارگانها روی آرواره خود هستند، در کروکودیل سرتاسر بدن نیز توسط ارگانهای حساس پوستی پوشیده شده. برخی از محققین بر این باور هستند که «گیرنده‌های فشار پوستی (DPRs)» در کروکودیل‌ها با محافظت در برابر میزان شوری در ارتباط می‌باشد.
عموما تمساح‌ها در مقایسه با کروکودیل‌های وحشی و پرخاشگر آبهای شور رام‌تر و مطیع‌تر می‌باشند، و بیشتر از کروکودیل‌ها نیز رشد می‌کنند.
البته در همه گونه‌ها استثناء وجود دارد و این قاعده کلی همیشه قابل استناد نمی‌باشد. به عنوان مثال، میانگین رشد تمساح‌ها در حدود ۱۴فوت (۳ الی ۴ متر) می‌باشد، در صورتی‌که کروکودیل‌ها می‌توانند تا ۱۹فوت (۵ تا ۸ متر) حتی بیشتر نیز رشد کنند. این گفته در یک گونه کروکودیل به نام «کوتوله آفریقایی» صدق نمی‌کند و این گونه تا ۵فوت (۱.۵ متر) رشد می‌کند. همچنین ماگر هندی یک نوع کروکودیل با پوزه‌ای به شکل U می‌باشد، در صورتی‌که پوزه کروکودیل‌ها V شکل می‌باشد.
در بحث لانه‌سازی، کروکودیل‌ها تخم‌های خود را زیر گل و لای یا ماسه در نزدیکی آبهای راکد یا مردابها دفن می‌کنند، در صورتی‌که تمساح‌ها در نزدیکی آبهای تازه و جاری و روی پشته‌هایی از گیاهان لانه‌سازی می‌کنند.
کروکودیل‌های ایالات متحده امریکا تنها در جنوب فلوریدا پیدا می‌شوند، اگرچه در بخشهایی از جزایر رودخانه کارائیب، آمریکای مرکزی و آفریقای جنوبی نیز دیده شده‌اند. تمساح‌ها در نواحی جنوب شرقی ایالات متحده آمریکا زندگی می‌کنند، و نکته جالب توجه اینکه جنوب فلوریدا تنها مکان شناخته شده در دنیا می‌باشد که تمساح‌ها و کروکودیل‌ها با هم و به صورت اجتماعی در یک منطقه زندگی می‌کنند
