با خبری که چند روز از ازدواج دختری حدود 10ساله در شهرستان بهمئی استان کهکیلویه و بویراحمد در رسانه ها پخش شد، جستجویی کردم تا نسبت این گونه ازدواج ها در کشور را پیدا کنم و همینطور اینکه در کدام استانها سن ازدواج کمتر یا بیشتر است و آیا به قومیت یا مذهب بستگی دارد یا خیر.
تصویری در ضمیمه آمده است را سازمان آمار منتشر کرده است، سن اولین ازدواج در زنان و مردان به تفکیک استانها و تغییرات آن نسبت به 5سال گذشته نگارش شده است، جالب اینجا بود که استان کهگیلویه و بویراحمد که داستان ازدواج کودکان در آن پخش شده بود دومین استان از لحاظ بالاترین سن اولین ازدواج برای زنان است (25.2 ) بعد از استان ایلام که رتبه اول را دارد(26.1). خراسان رضوی با 21.1 رتبه اول از لحاظ کمترین سن ازدواج برای زنان ، استان یزد با 21.3 رتبه دوم را دارد. هرچند ممکن است برخی ازدواج ها در سنین پایین صورت گیرد(به شکل شرعی) و در سنین بالاتر ثبت شود.
سن اولین ازدواج زنان به تفکیک هر استان به شکل شماتیک:
در ایران 17 درصد از اولین ازدواج دختران زیر 18 سال اتفاق می افتد، این عدد برای دختران زیر 15 سال 5 درصد گزارش شده است.
بر اساس آمار سال 94 حدود 28 هزار دختر بین 10-14 سال و 14 هزار پسر بین 10-14 در کشور ازدواج کرده اند. با اشاره به آمارهای منتشر شده از سوی معاونت امور زنان ریاست جمهوری افزود: خراسان رضوی با 6759 ازدواج بین10 تا 14 سال در رتبه اول، آذربایجان شرقی با 3348 مورد، سیستان و بلوچستان با 2355مورد، خوزستان با 2150 مورد در رتبههای بعدی قرار دارند. همچنین استان تهران با 1742 مورد ازدواج کودکان 10 تا 14 سال در رتبه هشتم قرار گرفته است.(تهران پرجمعیت ترین استان کشور با بیشتر از 16 درصد از جمعیت کشور است). در سال 94، 97 هزار و 862 نوزاد از مادران زیر 19 سال متولد شدهاند که از این میان 1511 نفر زیر 15سال سن داشتند.[1]
دبیر سمینار ازدواج کودک در خصوص پراکندگی قومیتی ازدواج کودک در ایران نیز اظهار کرد: این مسئله 15 درصد در میان اقوام ترک، 4.5 درصد در اقوام کرد، 3.8 درصد در اقوام لر، 15 درصد فارس، 4.5 درصد لک، 8.5 درصد بلوچ، 8 درصد عرب، 2.5 درصد سیستانی، 4.7 درصد هزاره، 8 درصد پشتو، 10 درصد تاجیک، 12 درصد مازنی، 2.5 درصد ازبک، 0.5 درصد گیلک و 0.5 درصد در میان سایر اقوام پراکندگی دارد. ( برای مقایسه بهتر رجوع کنید به درصد هر قومیت در ایران مثلا عربها و بلوچ ها هر کدام 2 درصد و کردها و گلیک ها به ترتیب 10 و 4 درصد از جمعیت کشور را تشکیل میدهند).
68 درصد این افراد به علت سنتهای قومی، 2 درصد به علت اعتیاد، 9 درصد فقر، 17 درصد علاقه و 11 درصد بنا به سایر علل مجبور به ازدواج در کودکی شدهاند.
دبیر سمینار ازدواج کودک در خصوص رضایت این افراد از سن ازدواجشان نیز گفت: 40 درصد این افراد اصلا از سن ازدواج خود راضی نبودند، 11 درصد خیلی کم، 12 درصد کم، 13 درصد تا حدودی، 17 درصد زیاد و 7 درصد خیلی زیاد از ازدواجشان در سن کودکی راضی هستند. فراوانی ازدواج کودک در ایران 35 درصد در میان مردان و 65 درصد در میان زنان است و از نظر میزان سواد نیز 37.5 درصد آنها بی سواد، 37.5 درصد کمتر از سیکل، 22 درصد کمتر از دیپلم و 3 درصد بالاتر از دیپلم هستند.[2]
سن اولین ازدواج برای پسران در استان های مختلف به شکل شماتیک :
در تصویر زیر میزان تغییرات سن ازدواج در 50سال گذشته را میتوان مشاهده کرد :
سن اولین ازدواج دختران 4.6 سال افزایش پیدا کرده در صورتی که این عدد برای پسران 2.4 بوده است.[3]
تصویر ضمیمه عدد دقیق سن ازدواج برای هر استان می باشد.
منابع :
1- 14 هزار کودک بیوه زیر 18 سال در کشور/ 17 درصد ازدواجهای کشور مربوط به دختران زیر 18 سال است - عصر ایران
2- 17 درصد از ازدواجهای کشور مربوط به دختران زیر 18 سال - اقتصاد نیوز
3- مرکز آمار ایران