جمله شب می رسد از حق خطاب
خیز غنیمت شمر ای بی‌نوا
ور نه پس مرگ تو حسرت خوری
چونک شود جان تو از تن جدا
به نام خداوند بخشنده مهربان
در آیات الهی به برخی از حسرت هایی كه افراد با آنها در دنیا و یا آخرت دست و پنجه نرم می كنند اشاره شده است كه از جمله آنها:
1) حسرت داشتن همنشین خوب در دنیا
توضیح حسرت داشتن همنشین خوب در دنیا :
طبق آیه قرآن یکی از افسوس ها و حسرت های قیامت اینه که شخص میگه:
وای بر من، ای کاش که فلان (مرد کافر و رفیق فاسق) را دوست نمیگرفتم. (سوره فرقان آیه۲۸)
دوست در زندگی انسان تأثیر بسیاری داشته و نقش مهمی را بازی می کند به همین دلیل اسلام تأکید فراوانی روی شناخت دوست و همنشین دارد.
همنشین خوب چه کسی است؟
درباره همنشین خوب، پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) معیارهایی را معرفی می فرماید:
ایشان در پاسخ به این سۆال که همنشین خوب کیست؟ معیارهای زیر را بیان می دارند:
الف). دیدارش شما را به یاد خدا بیندازد.
ب) گفتارش بر علم شما بیافزاید
ج) عَملش آخرت رو به یاد شما آرد
توضیح کسی که دیدارش شما را به یاد آخرت بیندازد :
یعنی دوست خوب کسی است که شما با دیدن او، خدا را به یاد آرید؛ یعنی این که رنگ خدایی داشته باشد.
خدا به پیامبرش چنین می فرماید:
یعنی: از دور خدا پراکنده مکن (ترک معاشرت مکن) با کسانی که به هر صبح و شام، خدا را خالصانه عبادت می کنند.
و در مقابل می فرماید: «با کسانی باش که هر صبحگاه و شامگاه، خدا را خالصانه عبادت می کنند. (آیه ۲۸ سوره کهف)
معاشرت با افرادی که انسان با دیدن آنها یاد خدا می افتد، مایه پیرایش انسان از زشتی ها است. چون انسان در مقابل چنین افرادی، اجازه گناه و معصیت به خود نمی دهد.
توضیح کسی که گفتارش بر علم شما بیافزاید:
معاشرت با عالم، از معاشرت های بسیار ممدوح، و مورد تأکید اسلام است. معاشرت با عالم، در درجه اول، انسان را از ضررهایی که همنشینی با نادان دربر دارد، مصون می دارد و علاوه بر این، مایه آشنایی انسان با علم و ادب است.
امام علی(علیه السلام) در نامه ای به مالک اشتر می نویسد: با دانشمندان زیاد به گفتگو بنشین و با اندیشمندان بسیار به بحث بپرداز.
و امام موسی بن جعفر(علیه السلام) به نقل از پیامبر(صلی الله علیه و آله) می فرماید: از علما سۆال کن، با حکما آمد و شد داشته باش و با فقرا مجالست نما.
توضیح کسی که عَملش، آخرت را به یاد شما آرد:
سومین معیاری که در حدیث پیامبر(صلی الله علیه و آله) آمده، این است که، می باید با کسی همنشین شد که به واسطه ترس از دوزخ و قیامت، خود را به گناه نمی آلاید؛ و همین امر باعث می شود که انسان با دیدن او و ترسی که از قیامت در وجودش می باشد به یاد آخرت و قیامت افتد. یاد قیامت مهمترین عاملی است که انسان را از گناه باز می دارد.
خداوند در قرآن مجید می فرماید:
آیا (گناهکاران) گمان نمی کنند که در روز جزا برانگیخته خواهند شد. (مطفّفین، 4 و 5)
دقت در این آیه شریفه به ما می فهماند که اگر انسان احتمال هم بدهد که قیامتی هست و در حد احتمال به یاد قیامت باشد، دست به گناه نمی زند.
خداوند درباره پیامبران خود می فرماید: ما آنان را خالص و پاکدل برای تذکر سرای آخرت گردانیدیم. (سوره ص آیه۴۶)
اگر انسان دوستی را انتخاب نماید که با دیدنش به یاد آخرت افتاده و گناه ننماید، دوست کاملی را اختیار کرده است و از مسیر انسانی منحرف نخواهد شد.
دومین حسرت در روز قیامت؛ حسرت و افسوس کسانی است که از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم پیروی و اطاعت نکرده اند
2)حسرت پیروی از پیامبر اكرم:
و روزی که شخص ظالم پشت دست حسرت به دندان گرفته و گوید: ای کاش من (در دنیا) با رسول حق راهی (برای دوستی و طاعت) پیش میگرفتم. (سوره الفرقان : آیه27)
3)حسرت كافران در پیروزی بر مومنان كه هرگز به آن دست پیدا نمی كنند:
(بی گمان، كسانى كه كفر ورزیدند، اموال خود را خرج مى كنند تا [مردم را] از راه خدا بازدارند. پس به زودى [همه] آن را خرج مى كنند، و آنگاه حسرتى بر آنان خواهد گشت؛ سپس مغلوب مى شوند. و كسانى كه كفر ورزیدند، به سوى دوزخ گرد آورده خواهند شد.)( الأنفال : 36)
چهارمین حسرت؛ حسرت و افسوس کسانی است که دستورات و واجبات خداوند رو انجام ندادند و بی توجه بودند
4)حسرت كوتاهی از انجام دستورات و واجبات خداوند:
و بهترین دستور کتابی را که بر شما از جانب خدایتان نازل شده است پیروی کنید پیش از آن‌که عذاب (قهر خدا به کیفر گناهان) بر شما ناگهان فرود آید و شما آگاه نباشید. (سوره زمر آیه ۵۵)
تا مبادا کسی فریاد وا حسرتا بر آرد و گوید: ای وای بر من که جانب امر خدا را فرو گذاشتم و وعده‌های خدا را مسخره و استهزا نمودم. (سوره زمر آیه۵۶)
به همین جهت است كه خداوند متعال در آیه 39 از سوره مریم به همه مردم نسبت به روز حسرت هشدار داده است و فرموده است:
و (ای رسول ما) امت را از روز غم و حسرت (یعنی روز مرگ و قیامت) بترسان که آن روز دیگر کارشان گذشته است و آنها سخت از آن روز غافلند و به آن ایمان نمیآورند. (سوره مریم آیه 39)
اما در این میان و با وجود اینكه افراد فراوانی در قیامت غرق در حسرت و اندوه نسبت به گذشته خودشان هستند، حسرت عده ای زبانزد عام و خاص است، حسرتی كه سراسر وجود آنان را فرا گرفته است و با حسرت های دیگر به هیچ وجه قابل مقایسه نخواهد بود كه از جمله این افراد دو گروه هستند كه به آنها اشاره می شود:
1)كسی كه آخرت خود را برای دنیای دیگران بفروشد:
رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود: پشیمان تر از همه مردم در روز قیامت، مردى است که آخرت خود را به دنیاى دیگرى فروخته است. (کنز العمال، ج 3، ص 510)
2)كسی از عدالت بگوید و خود عدالت را رعایت نكند:
امام صادق علیه السلام: پشیمان ترین شخص در روز قیامت، کسى است که براى مردم از عدالت سخن بگوید، اما خودش به دیگران عدالت روا ندارد. (وسائل الشیعه، ج1، ص 295)
3)كسی كه مالی را به ناروا فراهم كرده است:
امام علی علیه السلام فرمود: روز قیامت بزرگترین افسوس،ُ افسوس مردی است که مالی را به ناروا گردآورده به دوزخ رود و آن مال را برای کسی به ارث گذارد که در طاعت خداوند سبحان خرجش نموده به بهشت رود. (نهج البلاغه حکمت 429)
ان شاءالله به امید اینكه سبك و برنامه زندگی خود را به شیوه ای مدیریت كنیم كه هیچ گاه گرفتار حسرت و اندوه در زندگی نشویم و همیشه سربلند و پیروز باشیم.
کپی مطالب از سایت میزان و مشرق نیوز می باشد
