ریچارد اتنبرا
ریچارد ساموئل اتنبرو، بارون اتنبرا (به انگلیسی: Richard Samuel Attenborough, Baron Attenborough) (زاده ۲۹ اوت ۱۹۲۳ - درگذشته ۲۴ اوت ۲۰۱۴) بازیگر، کارگردان و تهیه‌کننده انگلیسی بود.
ریچارد اتنبرا
اتنبرو در جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو سال ۲۰۰۷
نام اصلی:ریچارد ساموئل اتنبرا
تولد۲۹ اوت ۱۹۲۳
کمبریج، کمبریج شایر، انگلستان
مرگ۲۴ اوت ۲۰۱۴ (۹۰ سال)
لندن، انگلستان
ملیت انگلستان
پیشه:بازیگر، کارگردان و تهیه‌کننده
سال‌های فعالیت۱۹۴۲-۲۰۰۷
فرزندان:مایکل، جین، شارلوت
صفحه در وبگاه IMDb
زندگی‌نامه
اَتنبرا کار در سینما را با فیلم دو کارگردان مهم سینما (دیوید لین و نوئل کاوارد) در آنطوری که خدمت می‌کنیم محصول ۱۹۴۲ آغاز کرد.
پس از این فیلم اَتنبرا چهار سال از سینما دور بود. تا این که سر پیتر اوستینف او را در فیلم مدرسه و رازها (۱۹۴۶) استخدام و در همان سال (۱۹۴۶) در فیلم پلکانی به آسمان اثر مایکل پاول و امریک پرسبرگر ایفای نقش کرد.
اواخر دهه ۴۰ و ۵۰ اتنبرا سعی در تثبیت خود به عنوان یک بازیگر نقش اصلی در سینمای انگلستان را داشت تا اینکه در سال ۱۹۵۹ در فیلم کمدی من کاملاً خوبم جک بعد از سال‌ها اثری مهم و قابل اعتنا بازی کرد در این فیلم حضور پیتر سلرز بسیار خاطره انگیز است.
ریچارد اتنبرو
دهه ۶۰ دههٔ شکوفایی استعدادهای پنهان اتنبرا می‌باشد. سال ۱۹۶۳ در فیلم برجسته فرار بزرگ ،(جان استرجس) به همراه استیو مک‌کوئین حضور خاطره انگیزی داشت. پس از فرار بزرگ بازی‌های اتنبرا قدرتمند تر از گذشته شد و در سال ۱۹۶۴ به خاطر بازی در دو فیلم جلسه احضار ارواح در یک بعدازظهر بارانی و تفنگ‌های باتاسی جایزه با اعتبار بافتا را دریافت کرد در سال ۱۹۶۵ اتنبرا درفیلم پرواز بر فراز فونیکس (رابرت آلدریچ) به همراه جیمز استوارت، پیتر فینچ و ارنست بورگناین بازی کرد در سال‌های ۱۹۶۶ و ۱۹۶۷ اتنبرا در دو فیلم دانه‌های شن ،(رابرت وایز) به همراه مک کویین و دکتر دولیتل، (ریچارد فلیشر) در کنار سر رکس هریسون ایفای نقش کرد که برای هر دو فیلم جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را دریافت کرد. وی در سال ۱۹۶۹ برای اولین بار در مقام کارگردانی قرار گرفت و فیلم اوه چه جنگ دوست داشتنی را ساخت.
سپس وی در دههٔ هفتاد کارهای اکثراً بی‌ارزشی را در مقام بازیگری برجای گذاشت که از جمله آن فیلم‌ها می‌توان به رزباد، (اتو پرمینجر)و فاکتور انسانی، (اتو پرمینجر)اشاره کرد. گر چه ساخت دو فیلم جادو (با بازی آنتونی هاپکینز) و پلی در دوردست با بازی بزرگان سینمای دنیا از جمله (لارنس اولیویه، رابرت ردفورد،جین هاکمن، مایکل کین، شون کانری، جیمز کان و درک بوگارد)و همچنین حضور در فیلم شطرنج باد (ساتیا جیت رای) دههٔ هفتاد اتنبرا را قابل تحمل کرده‌است.
اما دههٔ هشتاد، اتنبرا از سینما به عنوان بازیگر کناره‌گیری کرد و سه فیلم را به عنوان کارگردان ساخت که بی شک موفق‌ترین دستاورد وی گاندی (۱۹۸۲) نام داشت فیلمی حماسی از زندگی یکی از مهم‌ترین و برجسته‌ترین مبارزان قرن بیستم، اتنبرا از این فیلم همهٔ جوایز معتبر را به عنوان کارگردان دریافت نمود و فیلم نیز صاحب ۸ جایزه اسکار گردید. پس از این فیلم در سال‌های ۱۹۸۵ و ۱۹۸۷ دو فیلم دیگر با نام‌های دستهٔ همسرایان (با بازی مایکل داگلاس) و فیلم فریاد آزادی (با بازی دنزل واشنگتن و کوین کلاین) را ساخت. در سال ۱۹۹۲ ریچارد بار دیگر تصمیم به ساخت زندگی یکی از هنرمندان بزرگ قرن بیستم یعنی چارلی چاپلین گرفت گر چه این فیلم موفقیت گاندی را نداشت اما بار دیگر نام اتنبرا را بر سر زبان‌ها انداخت و اتنبرا را برای ساخت فیلمسرزمین سایه‌ها آماده کرد.
در سال ۱۹۹۳ استیون اسپیلبرگ توانست پس از ۱۶ سال اتنبرا را به عنوان بازیگر بر روی پرده‌های نقره‌ای بیاورد و فیلم پر خرج و پر فروش پارک ژوراسیک را بسازد.
اتنبرا برادر بزرگتر دیوید اتنبرا (تهیه‌کننده مشهور تلویزیون بی‌بی‌سی، که برنامه‌های وی در ایران اکثراً با صدای استاد احمد رسول زاده دوبله شده) می‌باشد.
وی در سال ۱۹۷۶ به لقب سر مفتخر گردید و در سال ۱۹۹۳ مقام لرد را نیز دریافت نمود. او بین سال‌های ۱۹۶۹ تا سال ۱۹۸۲ مدیر باشگاه چلسی لندن بود و از سال ۲۰۰۸ نیز رئیس سنی باشگاه چلسی شد.
مرگ
ریچارد اتنبرا در ۲۴ اوت ۲۰۱۴ در سن ۹۰ سالگی در لندن درگذشت.[۱]
استیون اسپیلبرگ با صدور بیانیه‌ای در فقدان او نوشت: دیکی آتن‌بورو از همه چیز در زندگی‌اش به غلیان درمی‌آمد- خانواده، دوستان، کشورش و شغلش. او با فیلم «گاندی» اش هدیه بزرگی به جهانیان داد و استادی واقعی در نقش جان هاموند در دنیای دایناسورهای «ژوراسیک پارک» بود. او دوستی عزیز بود و من هم از شمار افراد پایان ناپذیری هستم که به او ادای احترام می‌کنند.
فیلمشناسی
کارگردانی
اوه چه جنگ دوستداشتنی (۱۹۶۹)
جادو (۱۹۷۸) (با بازی آنتونی هاپکینز)
پلی در دوردست (۱۹۷۷) (با بازی لارنس الیویه، رابرت ردفورد، جین هکمن، مایکل کین، شان کانری، جیمز کان و دیرک بگارد)
گاندی (۱۹۸۲)
دستهٔ همسرایان (۱۹۸۵) (با بازی مایکل داگلاس)
فریاد آزادی (۱۹۸۷) (با بازی دنزل واشنگتن و کوین کلاین)
سرزمین سایه‌ها (۱۹۹۲)
بازیگری
مدرسه و رازها (۱۹۴۶)
فیلم پلکانی به آسمان (۱۹۴۶) مایکل پاول و پرسبرگر
من کاملاً خوبم جک (۱۹۵۹) جان بولتینگ به همراه پیتر سلرز
فرار بزرگ (۱۹۶۳) (جان استرجس) به همراه استیو مک‌کوئین
جلسه احضار ارواح در یک بعدازظهر بارانی (۱۹۶۴) (جان گیلرمین)
تفنگ‌های باتاسی (۱۹۶۴)
پرواز بر فراز فونیکس (۱۹۶۵) (رابرت آلدریچ) به همراه جیمز استوارت، پیتر فینچ و ارنست بورگناین
ماسه‌های شن (۱۹۶۶) (رابرت وایز) به همراه استیو مک‌کوئین
دکتر دولیتل (۱۹۶۷) (ریچارد فلیشر) به همراه سر رکس هریسون
رزباد (۱۹۷۵) (پرمینجر)
شطرنج بازان (۱۹۷۷) (ساتیا جیت رای)
فاکتور انسانی (۱۹۷۹) (اتو پرمینجر)
پارک ژوراسیک (۱۹۹۳) (استیون اسپیلبرگ)
الیزابت (۱۹۹۸) (شکهار کاپور)
منابع
↑ «ریچارد اتنبورو کارگردان فیلم گاندی درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۳ شهریور ۱۳۹۳.
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Richard Attenborough». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۴ اوت ۲۰۱۴.
«ریچارد اتنبورو کارگردان فیلم گاندی درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی.
آزادی را فریاد کن
آزادی را فریاد کن (انگلیسی: Cry Freedom) فیلمی به کارگردانی ریچارد اتنبرا است که در سال ۱۹۸۷ منتشر شد. از بازیگران آن می‌توان به دنزل واشینگتن، کوین کلاین، پنه‌لوپه ویلتون و کوین مک‌نالی اشاره کرد.
اتاق ال شکل
اتاق ال شکل (انگلیسی: The L-Shaped Room) یک فیلم درام به کارگردانی برایان فوربز است که در سال ۱۹۶۲ منتشر شد. از بازیگران آن می‌توان به لزلی کارون، براک پیترس و برنارد لی اشاره کرد.
لزلی کارون بابت ایفای نقش در این فیلم، نامزد دریافتِ جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن شد و برندهٔ جایزه گلدن گلوب و بفتا گردید.
اوه! چه جنگ دلپذیری
اوه! چه جنگ دوستداشتنی (انگلیسی: Oh! What a Lovely War) فیلمی در ژانر موزیکال به کارگردانی ریچارد اتنبرا است که در سال ۱۹۶۹ منتشر شد.
بستن حلقه
بستن حلقه (به انگلیسی: Closing the Ring) یک فیلم درام عاشقانه به کارگردانی ریچارد اتنبرا محصول سال ۲۰۰۷ آمریکا است.
جغد خاکستری (فیلم)
جغد خاکستری (انگلیسی: Grey Owl) یک فیلم در ژانر زندگینامهای به کارگردانی ریچارد اتنبرا است که در سال ۱۹۹۹ منتشر شد.
جلسه احضار ارواح در یک بعدازظهر بارانی
جلسهٔ احضار ارواح در یک بعدازظهر بارانی (انگلیسی: Séance on a Wet Afternoon) یک فیلم درام جنایی به کارگردانی برایان فوربز است که در سال ۱۹۶۴ منتشر شد. از بازیگران آن می‌توان به کیم استنلی، پاتریک مگی و ریچارد اتنبورو اشاره کرد.
خوکچه هندی (فیلم)
«خوکچه هندی» (انگلیسی: The Guinea Pig (film)) فیلمی در ژانر درام است که در سال ۱۹۴۸ منتشر شد. از بازیگران آن می‌توان به ریچارد اتنبرا اشاره کرد.
در عشق و جنگ
در جنگ و عشق (به انگلیسی: In Love and War) فیلمی درام و جنگی به کارگردانی و تهیه کنندگی ریچارد اتنبرا محصول سال ۱۹۹۶ است. این فیلم بر پایه رمانی از هنری اس ویلارد و جیمز نیگل ساخته شده که همین رمان برگرفته از زندگی حقیقی ارنست همینگوی برنده جایزه ادبیات نوبل است. کریس اودانل و ساندرا بولاک نیز بازیگران اصلی این فیلم هستند.
سرزمین سایه‌ها (فیلم)
سرزمین سایه‌ها (به انگلیسی: Shadowlands) نام فیلم درامی است که در سال ۱۹۹۳ به کارگردانی ریچارد اتنبرا و دربارهٔ زندگی و رابطهٔ عاشقانهٔ سی. اس. لوئیس، شخصیت دانشگاهی و جوی دیویدمن، شاعر، ساخته شد. دبرا وینگر موفق شد برای بازی در این فیلم برای دریافتِ جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن نامزد شود.
سکوت خشمناک
سکوت خشمناک (به انگلیسی: The Angry Silence) عنوان فیلمی است بریتانیایی با ژانر درام به کارگردانی گای گرین. این فیلم محصول سال ۱۹۶۰ میلادی است.
سی و ششمین دوره جوایز بفتا
سی و ششمین دوره جوایز بفتا (به انگلیسی: 36st British Academy Film Awards) در سال ۱۹۸۳ به افتخار فیلم ۱۹۸۲ در لندن برگزار شد .
شطرنج‌بازان (فیلم)
شطرنج‌بازان (هندی: शतरंज के खिलाड़ी)؛ فیلمی از سینمای هند ساختهٔ کارگردان بنگالی ساتیاجیت رای، بر اساس داستان کوتاهی از منشی پریم‌چند به همین نام، که در سال ۱۹۷۷ میلادی منتشر شد. امجد خان در نقش واجد علی شاه، پادشاه اوده در این فیلم حضور دارد. همچنین بازیگران برجسته‌ای نظیر سانجیو کومار، سعید جعفری، شبانه اعظمی و ریچارد اتنبرا در آن بازی کرده‌اند.
اتفاقات فیلم در ۱۸۵۶ میلادی واقع شده، زندگی و آداب‌ورسوم قرن ۱۹ شبه‌جزیزهٔ هند در آستانهٔ شورش‌های سال ۱۸۵۷ میلادی در این سرزمین را نشان می‌دهد. تمرکز فیلم بر سیاست‌های توسعه‌طلبانهٔ استعماری کمپانی هند شرقی بریتانیا می‌باشد.
این اثر سینمایی برای بهترین فیلم خارجی‌زبان در پنجاه و یکمین دوره جوایز اسکار، پیشنهاد اما نامزد نشد.
شعبده‌بازی (فیلم ۱۹۷۸)
شعبده‌بازی (انگلیسی: Magic) فیلمی در ژانر ترسناک و وحشت روان‌شناختی به کارگردانی ریچارد اتنبرا است که در سال ۱۹۷۸ منتشر شد.
وینستون جوان
وینستون جوان (انگلیسی: Young Winston) فیلمی در ژانر زندگینامهای به کارگردانی ریچارد اتنبرا است که در سال ۱۹۷۲ منتشر شد.
پارک ژوراسیک (فیلم)
پارک ژوراسیک فیلمی در ژانر علمی تخیلی محصول سال ۱۹۹۳ به کارگردانی استیون اسپیلبرگ و برگرفته از رمانی به همین نام است. داستان فیلم در جزیره‌ای تخیلی به نام ایلا نیوبلار رخ می‌دهد. در این فیلم بازیگرانی همچون سام نیل، لورا درن، جف گلدبلوم، ساموئل ال. جکسون، ریچارد اتنبرا، مارتین فررو، بی‌دی ونگ، باب پک، وین نایت، جوزف مازلو، آریانا ریچاردز، کامرون تور، میگل ساندووال و ریچارد کایلی ایفای نقش کرده‌اند.
این فیلم هم‌اکنون جز ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما در سایت imdb است.
این فیلم پرفروش‌ترین فیلم کل کارنامه استیون اسپیلبرگ از قدیم تا به حال بدون محاسبه نرخ تورم محسوب می‌شود.
این فیلم در اسکار ۱۹۹۴ برنده ۳ اسکار بهترین تدوین صدا، بهترین میکس صدا و بهترین جلوه دهای تصویری شد.
پرواز ققنوس
پرواز ققنوس (به انگلیسی: The Flight of the Phoenix) فیلمی آمریکایی در سبک اکشن درام به کارگردانی رابرت آلدریچ است که در سال ۱۹۶۵ منتشر شد. این فیلم از رمانی به همین نام نوشتهٔ الستون تِرِوور اقتباس شده‌است. این فیلم داستان گروه کوچکی از مردان را روایت می‌کند که بعد از فرود اضطراری در بیابان صحرا برای بقا شروع به تقلا می‌کنند. ستارگان این فیلم جیمز استوارت، ریچارد اتنبرا، پیتر فینچ، هاردی کروگر و ارنست بورگناین هستند. سایر بازیگران این فیلم ایان بانن، رونالد فریزر، کریستین مارکون، دن دوریا و جرج کندی می‌باشند که به عنوان دیگر مسافران هواپیما به ایفای نقش پرداختند. این فیلم نامزد دریافت دو جایزه اسکار شد: بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای ایان بانن و بهترین تدوین برای مایکل لوسیانو.
پلی در دوردست
پلی در دوردست (به انگلیسی: A Bridge Too Far) فیلمی حماسی، به کارگردانی ریچارد اتنبرا با بازی درک بوگارد، شان کانری، مایکل کین، جین هکمن، جیمز کان و رابرت ردفورد محصول کشور ایالات متحده آمریکا است. فیلم داستان شکست متحدین در عملیات مارکت گاردن را روایت می‌کند.
چاپلین (فیلم)
چاپلین (به انگلیسی: Chaplin) فیلمی ۱۴۴ دقیقه‌ای به کارگردانی ریچارد اتنبرا با بازی رابرت داونی جونیور محصول کشور ایالات متحده آمریکا است. این فیلم در مورد زندگی کمدین بریتانیایی چارلی چاپلین است.
گاندی (فیلم)
گاندی (به انگلیسی: Gandhi) فیلمی زندگینامهای دربارهٔ زندگی ماهاتما گاندی، رهبر جنبش مقاومت بدون خشونت هند در زمان استعمار توسط بریتانیا در نیمه اول قرن بیستم، است.
این فیلم محصول ۱۹۸۲ با کارگردانی ریچارد اتنبرا و بازی بن کینگزلی در نقش ماهاتما گاندی است. در همین سال ریچارد اتنبرو و بن کینگزلی برای این فیلم برنده جایزه اسکار شدند. همچنین این فیلم جایزه اسکار بهترین فیلم را بدست آورد. گاندی در مجموع ۸ جایزهٔ اسکار کسب کرد.
ساخت این فیلم در تاریخ ۲۶ نوامبر ۱۹۸۰ شروع و در ۱۰ مه ۱۹۸۱ به پایان رسید.
مطابق کتاب رکوردهای گینس حضور نزدیک به ۳۳۰٬۰۰۰ سیاهی لشکر در سکانس مراسم تشییع در این فیلم، بیشترین تعداد افراد حاضر در یک فیلم بوده‌است.
جوایز
جوایز اسکار
جایزه اسکار بهترین کارگردانی و جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۱۹۸۲ برای فیلم گاندی
جوایز گلدن گلوب
جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش مکمل مرد سال ۱۹۶۶ برای فیلم دانه‌های شن و سال ۱۹۶۷ برای فیلمدکتر دولیتل
جوایز ریچارد اتنبرا
جایزه بفتای بهترین بازیگر نقش اول مرد
