اختصاصی طرفداری- تیمی که ستاره هایش را از دست می دهد و بعد از مدتی افول می کند، چگونه می تواند دوباره قدرت بگیرد و خود را مطرح کند؟ در این مطلب یکی از ترفندهای مدیریتی NBA را می خوانیم و آن را مورد بررسی قرار می دهیم.
ساز و کار لیگ NBA و دیگر رشته های بزرگ کشور آمریکا (NFL، NHL و MLB) با دیگر رشته های ورزشی دنیا تفاوت بسیاری دارد. خرید و فروش بازیکنان در این لیگ ها تقریبا معنایی ندارد و به آن صورتی که در فوتبال شاهد آن هستیم، انجام نمی گیرد. رایج ترین جابه جایی در این لیگ ها از طریق ترید صورت می گیرد (توضیح ترید). تیم ها سقف پرداخت مشخصی دارند و اگر از آن سقف پرداخت بالاتر بروند، مجبور به دادن مالیات اضافی می شوند که برای تیم ها ضرر ساز می شود. به این دلیل یک تیم مثل فوتبال نمی تواند ستاره های بسیاری را به خدمت بگیرد. یکی دیگر از راه های جذب بازیکن، مراسم درفت است که هر ساله برگزار می شود (توضیح مراسم درفت). مراسم درفت به این دلیل برگزار می شود که بازیکنان جوان که اکثرا در دانشگاه های آمریکا تحصیل می کنند، وارد لیگ شوند. ساز و کار درفت با توجه به قرعه کشی قبل از آن، به صورتی است که تیم هایی که در فصل سپری شده، نتیجه بدتری گرفتند، شانس بالاتری برای انتخاب بازیکنان در اولویت های نخست مراسم درفت دارند. این ساز و کار نیز به این دلیل انجام می گیرد که تیم هایی که ضعیف هستند با جذب بازیکنان قدرتمند، اوج بگیرند و باعث به وجود آمدن تعادل در لیگ شوند.
با توجه به شرایط ذکر شده، آیا جذب یک بازیکن تازه وارد، حتی هر چه قدر هم عالی باشد، می تواند تنها در یک سال، باعث قدرت گیری یک تیم شود؟
این سوالی است که مدیران تیم های NBA از خود پرسیدند و با پاسخی منفی برای آن مواجه شدند. همین موضوع باعث شد تا تیم های NBA به فکر جذب هر چه بیشتر بازیکنان قدرتمند از طریق درفت بیفتند. این فکر نیز تنها در صورتی عملی می شود که یک تیم نتایج ضعیف تری در فصل بگیرد تا شانس بیشتری در مراسم درفت داشته باشد. به این صورت تنکینگ (Tanking) در ورزش های آمریکا و به ویژه لیگ NBA به وجود آمد. به زبان ساده تر، از قصد باختن و گرفتن نتایج ضعیف برای پیدا کردن شانس بیشتر در مراسم درفت، تنکینگ نامیده می شود.
تیم های بسیاری از این ترفند استفاده کردند تا به قدرت خود اضافه کنند. کلیولند کاوالیرز از این طریق توانست پیک 1 درفت 2011 (کایری اروینگ)، پیک 4 درفت 2012 (دیان ویترز)، پیک 1 درفت 2013 (آنتونی بنت) و پیک 1 درفت 2014 (اندرو ویگینز) را به خدمت بگیرد. همین باعث شد تا کاوالیرز بعد از بازگشت لبران جیمز و با توجه به استعدادهایی که از درفت جذب کرده بود، برای اولین بار قهرمان شود.
اگر نسخه کامل تری از تنکینگ می خواهید، کافی است که فیلادلفیا سونی سیکسرز را در نظر بگیرید. سیکسرز 4 سال متوالی به طور کامل به تنکینگ رو آورد و هر سال بدتر از سال قبل نتیجه گرفت. آنها در سال 2014-2013 رکورد 19 پیروزی و 63 شکست را ثبت کردند، سال بعد 18 پیروزی و 64 شکست، فصل 2016-2015 رکورد 10 پیروزی و 72 شکست و فصل 2017-2016 نیز با کسب 28 پیروزی و 54 شکست کار خود را در تنکینگ به اتمام رساندند. نتیجه این تنکینگ جذب بازیکنانی همچون جوئل امبید، بن سیمنز، مارکل فالتز و جهلیل اوکافور شد.
تیم های دیگری هم وجود دارند که در سال های اخیر دست به تنکینگ زدند. به عنوان مثال فینیکس سانز همچنان در تنکینگ به سر می برد و بهترین رکوردش در 4 فصل اخیر کسب 24 پیروزی در فصل 2017-2016 بوده است. سانز از همین طریق بازیکنانی همچون دی آندره ایتن و جاش جکسن را به خدمت گرفت.
آیا لیگ NBA راه حلی برای از بین بردن تنکینگ به کار برده است؟
تنکینگ روشی است که به دلیل وجود مراسم لاتاری درفت به وجود آمده است. تعیین شانس تیم ها توسط لاتاری است که باعث می شود تیم ها به تنکینگ بروند تا شانس بالاتری برای گرفتن پیک بهتر داشته باشند. هر چه قدر یک تیم در تنکینگ سود کند، لیگ NBA اما متضرر می شود. معمولا از اوایل فصل یا حتی قبل از شروع آن می توان فهمید که چه تیم هایی تنکینگ خواهند کرد. همین باعث از بین رفتن جذابیت بازی های این تیم ها می شود و در ادامه طرفداران این تیم ها به ورزشگاه نمی روند و حتی حق خرید تلویزیونی یا اینترنتی این تیم ها را نیز نمی خرند. خالی بودن ورزشگاه و ندیدن بازی تیم ها، در نهایت به لیگ ضرر می زند و NBA نمی خواهد که چنین اتفاقی رخ دهد.
به همین دلیل، مسئولین لیگ NBA تصمیم گرفتند که شانس تیم ها در لاتاری درفت را تغییر دهند. تا درفت 2019، تیمی که بدترین رکورد فصل را در اختیار داشت، شانسی نزدیک به 25 درصد برای کسب پیک 1 درفت سال بعدش داشت. این عامل باعث می شد تا برخی تیم ها برای کسب رتبه آخری تلاش کنند. از سال 2019 اما شرایط فرق کرد و شانس 3 تیم آخر برای کسب پیک 1 به 14 درصد کاهش پیدا کرد. لیگ NBA هم درصد شانس را کاهش داد و هم به جای تنها یک تیم، حال 3 تیم شانس کسب پیک 1 را دارند. این تغییر ساز و کار باعث شد تا در درفت 2019، نیواورلینز پلیکانز که تنها 6 درصد شانس کسب پیک 1 را داشت، به این پیک برسد و در عوض تیمی مثل فینیکس سانز که 14 درصد شانس کسب این پیک را داشت، در لاتاری پیک 6 را به دست آورد.
حتی این تغییرات نیز نمی تواند به طور کامل تنکینگ را از بین ببرد و برای همین خیلی از کارشناسان NBA تنها راه جلوگیری از تنکینگ را تغییر در نحوه مراسم درفت و تعیین پیک های درفت می دانند. پیشنهادهایی هم مانند درست کردن مراحل حذفی برای تیم هایی که به پلی آف نرسیدند مطرح شده است تا از این طریق به پیک های درفت دست یابند.
آیا تنکینگ فقط در بسکتبال جواب می دهد یا در دیگر ورزش هایی که ساز و کاری مانند NBA دارند هم می توان از این ترفند استفاده کرد؟
تنکینگ هر چه قدر کار ناپسند و ناشایستی باشد، در روند تیم های دیگر اختلال به وجود نمی آورد. یعنی در NBA اگر فینیکس سانز تنکینگ کند، 29 تیم دیگر با سانز در آن فصل بازی خواهند کرد و برای سایر تیم ها شرایط یکی است. تعداد بازی های فصل زیاد است و نحوه انتخاب تیم ها وابستگی کمی به دویژن ها دارد، به همین دلیل تیمی از تنکینگ کردن تیم های دیگر شاکی نمی شود. در لیگ های بسیبال (MLB) و هاکی روی یخ (NHL) نیز همین شرایط صدق می کند. در سوی دیگر ساز و کار تنکینگ چندان با لیگ NFL سازگار نیست. تعداد بازی های لیگ NFL بسیار کمتر از 3 لیگ معتبر دیگر است و نحوه انتخاب تیم ها برای پلی آف به شدت به رتبه تیم ها در دویژن ها بستگی دارد. از طرفی بر خلاف 3 لیگ دیگر، تمام تیم های NFL در یک فصل با یکدیگر روبرو نخواهند شد و اگر یک تیم در یک دویژن دست به تنکینگ بزند، می تواند به ضرر تیم های دیگر دویژن ها کار کند و سایر تیم ها اعتراض های فراوانی خواهند کرد. برخی قوانین لیگ NFL مثل بند پیشرفت بازیکنان جدید در قراردادهای اولیه شان نیز باعث می شود تا این تیم ها نتوانند مانند تیم های NBA تنکینگ کنند. همانطور که تنکینگ تیم هایی مثل کلیولند براونز، نیویورک جتس و سینسیناتی بنگالز چندان جواب نداد.
در آخر این سوال مطرح می شود که آیا تنکینگ در مجموع جواب می دهد یا نه؟
برای پاسخ به این پرسش، باید نگاهی داشته باشیم به تیم هایی که دست به تنکینگ زدند. بالاتر از کلیولند کاوالیرز گفتیم که تنکینگ موفقی داشت، اما به این نکته نیز توجه کنید که دلیل اصلی موفقیت کاوالیرز، برگشت لبران جیمز به این تیم بود. کایری اروینگ که از طریق تنکینگ به کوز پیوسته بود، در این راه کمک حال کلیولند شد و پیک 1 درفت 2014 هم که اندرو ویگینز بود، در ترید کوین لاو چاره ساز بود، اما تنکینگ به خودی خود به کاوالیرز کمک نکرد و تنها به روند پیشرفت این تیم که با بازگشت جیمز شروع شده بود، کمک کرد. از طرفی تیمی که تنکینگ می کند، باید شانس بالایی هم داشته باشد. به عنوان مثال کلیولند کاولیرز به قدری خوش شانس بود که در طی 4 سال، 3 پیک 1 را درفت کرد، اما تیمی مثل شیکاگو بولز اصلا در این زمینه خوش شانس نبوده است و در 3 سال اخیر که تنکینگ کرده است، 3 پیک 7 به دست آورده است که بسیار پایین تر از توقعات این تیم بوده است.
فیلادلفیا سونی سیکسرز هم که بهترین مثال تنکینگ است، تا به اینجا تنها از دو پیک بالای خود یعنی جوئل امبید و بن سیمنز استفاده کرده است و جهلیل اوکافور و مارکل فالتز را ترید کرد. سیکسرز در طی سال های اخیر نیز به همان روش قدیمی رو آورده است و با ترید به جذب ستاره پرداخته است. در ضمن این را هم فراموش نکنید که کاهش شانس در لاتاری درفت، تا حدی مانع تنکینگ می شود و جلوی برخی تیم ها را می گیرد. مثل نیویورک نیکس که تمام سال را به امید کسب پیک 1 و درفت زاین ویلیامسن گذراند، اما در نهایت به پیک 3 رسید.
