گروه دوم: موجودات هوشمند در آسمانها
خداوند متعال با تعبیر «مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ» در سیزده آیه (آلعمران / 83؛ یونس / 66؛ حج / 18؛ نور / 41؛ الرحمن / 29؛ روم / 26؛ زمر / 68 ؛ نمل / 65 و87 ؛ اسراء / 55؛ رعد / 15؛ مریم / 93؛ انبیاء / 19) از قرآن کریم، از برخی موجودات آسمانی نام برده است. برخی مفسران با توجه به نکات ادبی و برخی قرائن در آیات، این تعبیر را اشاره به وجود حیات هوشمند فرازمینی میدانند.
وَ لِلَّه یَسْجُدُ مَنْ فِى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَ کَرْهًا. (رعد / 15)
و هرکه در آسمانها و زمین است ـ خواه و ناخواه ـ تنها برای خدا سجده میکنند.
فَغَیْرَ دِینِ اللَّه یَبْغُونَ وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَ کَرْهًا وَ إِلَیْه یُرْجَعُونَ. (آلعمران / 83)
و آیا غیر از دین خدا را میطلبند؟! درحالیکه هر کس در آسمانها و زمین است، خواه و ناخواه تسلیم اوست؛ و فقط بهسوی او بازگردانده میشوند.
مفهومشناسی
کلمه «مَنْ» در زبان عربی از اسماء موصول و بهمعنای «کسی که» یا «کسانی که» است. این واژه برای صاحبان خِرد بهکار میرود و در مقابل، «ما» بهمعنای «چیزی که» یا «چیزهایی که» است؛ که بر اشیاء و موجودات بیجان اطلاق میشود. وجه اشتراک «من» و «ما» عمومیت این دو واژه است که برای مفرد، تثنیه و جمع و نیز برای مذکر و مؤنث به یک صورت استعمال میشود.
دیدگاههای مفسران
با توجه به آنچه در مفهومشناسی گفته شد، برخی مفسران واژه «من» در این آیات را اشاره به موجودات زندهای میداند که در آسمانها زندگی میکنند.
صاحب قاموس قرآن از کسانی است که به این آیات، بر وجود حیات فرازمینی استناد کرده
در این آیات دلالت بر افراد عاقل و ذی شعوری دارد و بهخوبی روشن میکند که در آسمانها مانند انسان، موجودات زنده و عاقل زندگی میکنند و به خدای خود خاضعاند و حوائج خویش از او میخواهند.
(بررسی موجودات اسمانی ازنظرروایات درپست بعدی)