|
آسمان شب مرموز است. پر از ستاره‌ها. ستاره‌هایی که به راحتی دیده میشوند و ستاره‌هایی که تماشای آن آسمانی صاف و بی نور مزاحم میخواهد. هر کجا که باشید میتوانید زیبایی و شکوه خوشه‌ی پروین را با چشمانتان تماشا کنید. شکوهی باستانی. شکوهی که با اساطیر عجین شده. شکوه ستاره‌ها. شکوه بایرن مونیخ دهه‌ی 70. کافیست اندکی سر بچرخانید، اما نه در شهری پرنور، در آسمان صاف کویر. جایی که صورت فلکی جبار هویدا می‌شود. شکارچی با هیبت در آسمان با کمانی در دست. ستاره‌هایی همه کس آنها را نمی بینند اما زیبا و دلفریبند. به زیبایی گلادباخ دهه‌ی 1970.
|
نامهای بزرگ دهه‌ی 70 بایرن مونیخ آنقدر پرنورند که عظمت و شکوهشان بر تمام آسمان چیره شده. اما بقیه چطور؟ آسمان دهه‌ی 70 فوتبال آلمان درخششی به‌سان آسمان صاف و پرستاره‌ی کویر داشت. آنجا که تمام صورتهای فلکی را میتوان یافت.
هم خوشه‌ی پروین هم صورت فلکی جبار. هم بایرن مونیخ هم بورسیا مونشن گلادباخ. بکن‌باوئر و گونتر نتزر. گرد مولر و یوپ هاینکس، برتی فوگتس و شواتزنبک، برایتنر و راینر بونهوف، اولی هونس و هربرت ویمر، رومینیگه و اولی اشتیلیکه. بیایید به آسمان دهه‌ی 70 نگاه کنیم. به صورت فلکی جبار با 3 ستاره‌ی زیبا و پرنور در کمربند شکارچی. سه فصل زیبا و پرنور گلادباخ.
1- فصل 1970/71
جام جهانی 1970 تمام شد. جام زرین بال ژول‌ریمه برای همیشه به خانه‌ی پله و یاران طلایی‌اش رفت. فصلی نو در فوتبال آغاز شد. فصل فوتبال آلمان. فصل بوندسلیگای پرستاره. رقابت بایرن مونیخ و گلادباخ. اودو لاتک و هانس وایزروایلر. وایزروایلر بزرگ. دستیار زپ هربرگر بعد از جام جهانی 54 برای یک سال. مردی از کلن. مردی که از 1964 گلادباخ را ساخت. از دسته‌ی دوم.
گلادباخ با وولفگانگ کلف در دروازه. برتی فوگتس ، بلیدیک و کلاوس زیلوف در دفاع. هورست کوپل و راینر بونهوف در میانه‌ی میدان. گونتر نتزر پشت سر مهاجمان و یوپ هاینکس و هربرت ویمر در خط حمله. وایزوایلر ترکیب موزونی داشت.
ترکیبی از مدافعان با تجربه و مهاجمانی زهرآگین. ترکیبی با تکنیک و پر شور. ترکیبی که فصل بعد توانست اینتر را با 7 گل ببرد. بازی که یوفا چند روز بعد به خاطر حمله‌ی هواداری به بازیکن اینتر نتیجه‌اش را باطل اعلام کرد و تصمیم گرفت بازی این بار در میلان برگزار شود!
رقابت با بایرن تا هفته‌ی آخر شانه به شانه پیش رفت. تا هفته‌ی 33 بایرن و گلادباخ هر دو 48 امتیازی بودند. در روزگاری که برد 2 امتیاز داشت. با 19 برد، 10 مساوی و 4 باخت. هر دو 34 گل خورده بودند. بایرن 74 گل زده بود و گلاباخ 73 گل! تنها تفاوت میان این دو 1 گل زده بود.
هفته‌ی آخر بایرن باید با دویسبورگ میانه‌ی جدولی بازی میکرد و گلادباخ با اینتراخت فرانکفورت. اینتراخت با هولزن‌باین و گرابوفسکی. اینتراخت با مربی جوان 34 ساله‌ی آن روزگار خود اریش ریبک. او که 30 سال بعد مربی تیم ملی آلمان شد.
روز 5 ژوئن 1971 بازیهای همزمان هفته‌ی آخر آغاز شد. دقیقه‌ی 43 آتش در والداشتادیون فرانکفورت روشن شد. گونتر نتزر گل اول گلادباخ را زد. مرد موطلایی تیمش را از بایرن پیش انداخته‌بود. برتری فقط 2 دقیقه طول کشید. برند نیکل پسر جوان فرانکفورت گل مساوی را زد. نیکل از اینتراخت شروع کرد. در 18 سالگی. 16 سال در فرانکفورت ماند، 141 گل زد. دومین گلزن برتر تاریخ فرانکفورت بعد از هولزن‌باین و سومین رکوددار بازی در باشگاه بعد از کارل هاینتز کوربل افسانه‌ای و گرابوفسکی. نیمه‌ی اول تمام شد. بایرن 45 دقیقه با قهرمانی فاصله داشت.
نیمه‌ی دوم خبری به طرفدران رسید. دقیقه‌ی 55 دویسبورگ به بایرن گل زده بود! حالا گلاباخ قهرمان بود اما وایزروایلر میدانست بازی تمام نشده. دقیقه‌ی 69 اتفاق عجیبی افتاد. همزمان در هر دو ورزشگاه دروازه‌باز شد. گل دوم گلادباخ و ... گل دوم دویسبورگ! هورست کوپل گل دوم گلادباخ را زد. آیا بایرن در 20 دقیقه 3 گل بزند؟
ده دقیقه بعد نوبت به مردی رسید که شک و تردیدها را می زدود. او که امروز به قهرمانی 2013 بایرن میشناسیمش. او که بایرن را طوری قهرمن اروپا کرد که همگان به او تعظیم کردند. یوپ هاینکس میدانست نباید به امید برد دویسبورگ صبر کند. گل سوم برای گلادباخ از یوپ هاینکس. دقیقه‌ی 81 یوپ کار را تمام کرد. گلادباخ 4 اینتراخت 1.
دیگر کسی اخبار بازی بایرن- دویسبورگ را دنبال نمی‌کرد. گلادباخ با پاس گلهای گونتر نتزر بزرگ، با گلهای هاینکس و کوپل و نتزر اینتراخت را شکست داد. حالا گلادباخ بهترین خط حمله، بهترین خط دفاع و بیشترین امتیاز بوندسلیگا را داشت. گلادباخ قهرمان بوندسلیگا شد.
2- 1974-75
فصلی دیگر بعد از جام جهانی. این‌بار تمام دنیا آلمان را می‌ستود. آلمان رباینده‌ی نخستین کاپ طلایی جدید جام جهانی بود. آلمان قهرمان جهان. آلمانِ قهرمان اروپا. گلادباخ بعد از قهرمانی 1971 جامی را نبرده بود. بوندسلیگا در انقیاد بایرن بود. حالا بایرن دغدغه‌ای بزرگتر داشت. قهرمانی جام باشگاههای اروپا. فرصتی مناسب برای قدرتنمایی گلادباخ در بوندسلیگا و البته دغدغه‌ی اروپایی آنها در جام یوفا.
با رفتن نتزر بزرگ، وایزروایلر دو مهره‌ی جدید به خط حمله اضافه کرده بود. پر کردن جای خالی گونترنتزر آسان نبود آلن سیمونسن و هنینگ یانسن دانمارکی به خط حمله‌ی گلادباخ اضافه شدند. مثلث آنها با یوپ هاینکس 86 گل در 34 بازی بوندسلیگا زدند! یوپ هاینکس با 27 گل آقای گل فصل بوندسلیگا شد و گلادباخ با 50 امتیاز، چند هفته زودتر فتح بوندسلیگا را جشن گرفت.
آنها در پی فتحی اروپایی بودند. جام یوفا 1974/75. 6 گل به المپیک لیون، 9 گل به رئال زاراگوزا و 4 گل به بانیک چکسلواکی آنها را به نیمه‌نهایی رساند. نیمه‌نهایی برابر اف سی کلن.اف سی کلن با کاپیتان وولفگانگ اورات. دشمن دیرینه. دربی بزرگ راین. کلنی‌ها باورشان نمی‌شد روزی باید برای فتح اروپا با وایزروایلر روبرو شوند. وایزروایلر که بعد از یک دهه کلن رابه مقصد گلادباخ ترک کرده‌بود و حالا بازی روزگار آنها را هم رساند. گلادباخ در هر دو بازی پیروز شد. 3-1 در راین انرژی با دو گل سیمونس و گل دانر و 1-0 در خانه بازهم با گل دانر.
بازی دیگر نیمه‌نهایی بین یوونتوس و توئنته بود. توئنته هم مثل گلادباخ پیروز شد. 3-1 و 1-0. حالا فینال میان گلاباخ و توئنته بود. در عصر رقابت بزرگ آلمان و هلند، بایرن و آژاکس، بکن‌باوئر و کرویف. بازی رفت در راین‌اشتادیون 0-0 تمام شد. در روزی که یوپ هاینکس در بازی نبود. بازی برگشت: انسخده- هلند.
همه چیز به سرعت برق و باد شروع شد. قبل از دقیقه‌ی 10 گلادباخ 2-0 پیش افتاد. الن سیمونسن و یوپ هاینکس گلها را زدند. گلادباخ بیرحمانه میتاخت. هاینکس و بازهم هاینکس هت‌تریک یوپ هاینکس در فینال و گلی دیگر از سیمونسن. گلادباخ با 5 گل در خانه‌ی حریف قهرمان جام یوفا شد. فتح لیگ و جام اروپایی در یک فصل دستاوردی تاریخی برای وایزروایلر بزرگ بود.
در آن فصل بایرن هم جام باشگاههای اروپا را فتح کرد. حالا ژرمنها قهرمان جهان، قهرمان جام ملتهای اروپا، قهرمان جام باشگاههای اروپا و قهرمان جام یوفا بودند! چنین دورانی را در تاریخ فوتبال از تیمی سراغ دارید؟
3- 1976/77
وایزروایلر بعد از دستاورد تاریخی 1974/75 گلادباخ را به مقصد بارسلونا ترک کرد. جانشین او مردی از تیم رقیب بود. مرد قهرمان اروپا. مرد اندیشه‌ی نوین تاکتیکی بایرن مونیخ. ادو لاتک. دتمار کرامر جایگزین لاتک در بایرن شده بود. حالا نبرد لاتک- کرامر در بوندسلیگا نبردی تاریخی بود. گلادباخ در فصل 75/76 با لاتک قهرمان بوندسلیگا شد و بایرن با کرامر قهرمان اروپا. کرامر در نوامبر 76 بایرن را ترک کرد و ژیولا لورانت مجار به جای او آمد. لورانت که در بایرن توفیقی نیافت و جایش را بعدها به هموطنش پال سرنای داد تا عصر نوین بایرن در دهه‌ی 80 رقم بخورد.
حالا گلادباخ قدرت اول فوتبال آلمان بود. آنها به نیمه‌نهایی جام باشگاههای اروپا رسیدند. نبرد با دینامو کیف. نبرد تاریخی ادو لاتک و والری لوبانفسکی. نبرد تاریخی دو تئوریسین تاریخ فوتبال آلمان و فوتبال شرق. دینامو کیف بایرن را در یک‌چهارم حذف کرده بود. بازی رفت را هم در کیف 1-0 برد و در آستانه‌ی صعود به فینال پای به راین‌اشتادیون گذاشت. لوبانفسکی با تاکتیهایش توانسته بود خط حمله‌ی ترسناک گلادباخ را از کاربیندازد.
گلادباخ در خانه با پنالتی بونهوف پیش افتاد. در نیمه‌ی دوم هانس یورگن ویت‌کامپ به قلب دفاع حریف تاخت و گل دوم را زد. گلادباخ ادو لاتک 2-0 پیروز شد. هر دو گل را مدافعان این تیم زدند. تا ادو لاتک قدرت تاکتیکی و آنتی‌تز قدرتمندش را به لوبانفسکی بزرگ نشان دهد. گلادباخ به فینال رسید. آنها فینال را لیورپول باب پیسلی باختند و نتوانستند فاتح بزرگترین جام اروپا شوند.
در بوندسلیگا بازهم رقابت قهرمانی به روز آخر کشید. گلادباخ تا قبل از هفته‌ی آخر 43 امتیازی بود و شالکه 41 امتیازی اما روز آخر روز سختی بود. این بار رقیب گلادباخ شالکه 04 بود. شالکه با کلاوس فیشر. رقابت روز آخر بی شباهت به نیمه‌نهایی تورنمنت‌های بزرگ نبود: بایرن مونیخ- گلادباخ در المپیک مونیخ و شالکه- دورتموند در پارک اشتادیون گلزن‌کرشن.
گلادباخ در مونیخ بایرن بزرگ را به بند کشید. بازی بزرگ ادو لاتک با تیم سابقش یک‌طرفه شده بود. دو گل اولی اشتیلیکه و باز هم یوپ هاینکس در 20 دقیقه‌ی نخست. گرد مولر یکی از گلها را پاسخ داد. در همان دقایق شالکه هم طوفان را آغاز کرده بود. آنها نیمه‌ی اول را 2-0 بردند. 2-0 در دربی روئر. 2-0 برابر دورتموند اتو ریهاگل. در نیمه‌ی دوم تیم ریهاگل 2 گل زد اما کلاوس فیشر برای شالکه گل زد. 4-2 به سود شالکه تا دقیقه‌ی 80. بردی که انگار غم انگیز بود. انگار زور بایرن در خانه به گلادباخ لاتک نمیرسید.
در دقیقه‌ی 90 در مونیخ اتفاقی افتاد: ویت‌کامپ، مدافع گلادباخ گل به خودی زد! او که با گلش تیم را فینال اروپا رسانده بود حالا داشت آرزوها را نابود میکرد. هواداران شالکه آرزو میکردند بایرن یک گل دیگر هم بزند. اما گلادباخ دیگر گل نخورد. ادو لاتک از بایرن در مونیخ شکست نخورد و با امتیازی که گرفت قهرمان بوندسلیگا شد. در آن فصل الن سیمونسن توپ طلا را برد. افتخاری دیگر برای باشگاه گلادباخ در فصل آخرین قهرمانی.آخرین قهرمانی گلادباخ بزرگ دهه‌ی 70. آخرین جام بزرگ با ادو لاتک.
گلادباخ پس از آن فقط یک بار جام برد. یک جام حذفی در سال 95 با اشتفان افنبرگ. بعدها ستارگن بزرگی در گلادباخ بازی کردند. با ستارگانی از سرتاسر دنیا مارتین داهلین و پاتریک اندرسون سوئدی، توماس هلوگ دانمارکی، کیسی کلر آمریکایی که با بازی ایران- آمریکا به یاد می‌آوریمش، دانته یکی از 2 دفاع تیم هاینکس در بایرن.
ستارگان بزرگ آلمانی. اووه کمپس درون دروازه از سال 1982 تا 2006. اووه رانِ گلزن. لوتار متیوس و اشتفان افنبرگ، هایکو هرلیش و الیور نویویل، مارکو رویس و مارک اندره تراشتگن. ستاره‌هایی که صورت فلکی جبار را تکمیل میکنند.
اما چه کسی است که صورت فلکی جبار را به کمربند معروفش با آن سه ستاره‌ی درخشان نشناسد؟
