بازیل (باسیلیوس) قیصریهای قدیس (۳۳۰-۳۷۹) این اعیاد را تحت عنوان “آستوادزاهایدنوتیون” یا “ظهور خداوند” تجمیع و روز ششم ژانویه را برای جشن گرفتن آن تعیین نمود. این را باید نه یک فرضیه صرف بلکه واقعیتی تاریخی دانست. در تائید این موضوع چند دلیل را می توان ذکر کرد؛
۱) در هفتمین قانون از ۳۴ قانون رسولان می خوانیم: رسولان روز ششم ژانویه را به عنوان عید میلاد و ظهور منجی تعیین و تصویب کردند. این عید را می بایست با شادمانی و سرور جشن گرفت.
۲) در قانون سوم از ۳۰ قانون گریگور نازیانوسی (۳۲۹-۳۸۹) می خوانیم: و برخی با هدف تغییر در تاریخ میلاد مقدس به قانون نگاشته شده از سوی رسولان که به صورت مکتوب به ما منتقل شده و عید میلاد و تعمید عیسی مسیح را در روز ششم ژانویه تعیین کرده است، وفادار نماندند.
۳) کلمنت اسکندرانی (۱۵۰-۲۱۵) در قوانین خود می نویسد: رسولان روز ششم ژانویه را به عنوان عید میلاد عیسی مسیح تعیین نمودند.
۴) افرایم سریانی (۲۱۵-۳۰۶) در موعظه خود به مناست عید میلاد مسیح عنوان می دارد که در آن زمان در بین النهرین اعیاد میلاد و تعمید عیسی مسیح روز ششم ژانویه جشن گرفته می شده است.
۵) یوحنّای زرّیندهان (۳۴۴/۳۵۴-۴۰۷) در موعظه خود که در سال ۳۸۶ م در انطاکیه ایراد شده است می فرماید: تنها ۱۰ سال است که عید میلاد را در تاریخ جدید آن، ۲۵ دسامبر جشن می گیریم.
چگونه شد که روز ۲۵ دسامبر به عنوان عید میلاد عیسی مسیح تعیین گردید؟
برای تعیین ۲۵ دسامبر به عنوان عید میلاد عیسی مسیح دو دلیل عمده می توان ذکر کرد؛
۱) در میان ملت های بت پرست و بویژه پیروان ادیان شرقی میترا یا الهه خورشید از اهمیت و احترام ویژه ای برخوردار بود و در قلمرو امپراطوری روم “زادروز الهه شکست ناپذیر خورشید” در ۲۵ دسامبر با شکوه بسیار زیاد جشن گرفته می شد. از آنجائیکه این روز را در هنگام انقلاب زمستانی که طول روز شروع به بلندتر شدن می کند جشن می گرفتند در نتیجه آن را زادروز خورشید می دانستند. اهمیت این روز از زمانیکه سزار لوسیوس دومیتیوس اورلیانوس در ۲۵ دسامبر سال ۲۷۴ الهه خورشید را به عنوان الهه محافظ امپراطوری روم نامید افزایش یافت و معبد بزرگی به نام آن احداث شد.
در آن زمان پدران کلیسای مسیحی تلاش بسیاری در راستای حذف جشن های روز ۲۵ دسامبر بکار بستند که موفقیت آمیز نبود. مسیحیان همچنان در این جشن مشارکت می کردند. جهت غلبه بر این موضوع پدران کلیسا و بویژه کلیسای لاتین روم در ۲۵ دسامبر سال ۳۳۶ م جشن زادروز الهه خورشید را به عنوان “زادروز خورشید عدالت” اعلام و مسیح را به عنوان نور حقیقت و جاودانگی انسان معرفی کردند.
۲) مسیحیان فلسطین اعیاد میلاد و تعمید عیسی مسیح را همزمان در ششم ژانویه جشن می گرفتند. جشن میلاد عیسی مسیح در شهر بیت الحم و تعمید عیسی مسیح در ساحل رود اردن جشن گرفته می شد. با توجه به امکانات آن زمان برگزاری دو جشن در دو مکان دور از یکدیگر طاقت فرسا بنظر می رسید. پس از آن که کلیسای روم عید میلاد مسیح را به ۲۵ دسامبر منتقل کرد مسیحیان فلسطین نیز توانستند با سهولت بیشتری عید میلاد مسیح را در ۲۵ دسامبر در شهر بیت الحم و سپس عید میلاد را ۱۳ روز بعد یعنی ششم ژانویه در ساحل رود اردن برگزار کنند.
قرآن درباره زمان ولادت حضرت عیسی(ع) چه میگوید؟
در آیات ۲۲ و ۲۳ و ۲۵ سوره مریم درخصوص تولد مسیح نوشته شده:
«فَحَمَلَتْهُ فَانْتَبَذَتْ بِهِ مَکَانًا قَصِیًّا، فَأَجَاءَهَا الْمَخَاضُ إِلَى جِذْعِ النَّخْلَهِ قَالَتْ یَا لَیْتَنِی مِتُّ قَبْلَ هَذَا وَکُنْتُ نَسْیًا مَنْسِیًّا ، وَهُزِّی إِلَیْکِ بِجِذْعِ النَّخْلَهِ تُسَاقِطْ عَلَیْکِ رُطَبًا جَنِیًّا (پس [مریم] به او [=عیسى] آبستن شد و با او به مکان دورافتادهاى پناه جست، تا درد زایمان او را به سوى تنه درخت خرمایى کشانید گفت اى کاش پیش از این مرده بودم و یکسر فراموش شده بودم) . تنه درخت خرما را به طرف خود [بگیر و] بتکان بر تو خرماى تازه مىریزد
با توجه به آیه فوق ، زمان مولود حضرت مسیح باید زمان گرم سال باشد چون درخت خرما در آن زمان محصول می دهد، یا اوایل پائیز به علاوه، آیه لوقا ۸ می گوید؛ که شبانان با گوسفندان خود در صحرا به سر می بردند. این هم دلیل دیگری است که نشان می دهد عیسی در ۲۵ دسامبر متولد نشده است. زیرا شبانان در ماه دسامبر به دلیل سردی هوا گله های خود را به صحرا نمی بردند. آدام کلارک در این مورد می گوید: از آنجایی که شبانان گله های خود را به آخور برنگردانده بودند، احتمال این می رود که ماه اکتبر هنوز آغاز نشده بود. در نتیجه، وقتی می خوانیم که گله ها در صحرا به سر می بردند، باید بدانیم که خداوند ما در ۲۵ دسامبر مولود نشده است…. به همین دلیل ایده تولد عیسی در ماه دسامبر باید رد شود.