دیه مالی است که پرداخت آن به سبب قتل یا جنایت بر نفس یا عضو بر عهده جانی و یا قائم مقام او است و باید آن را به کسی که جرمی به ضرر او انجام شده و یا ولی او، ادا کند.
معمولا جبران خسارات بدنی با پرداخت دیه یا ارش است، اما نوع و میزان خسارت دیه در قانون مشخص است در حالیکه میزان خسارت ارش در قانون مشخص نیست.
به بخشی از خسارت وارد شده به اعضای بدن که میزان آن در قانون شرع تعیین نشده باشد، ارش گفته می‌شود.
ارش براساس موارد زیر تعیین می‌شود:
با توجه به نوع و کیفیت آسیب وارد‌شده بر فرد
با در نظر گرفتن دیه
با نظر کارشناس
اگر حادثه ای در ماه‌های حرام (محرم، رجب، ذی‌القعده و ذی‌الحجه) اتفاق بیفتد، صرف نظر از اینکه جنایت عمدی باشد یا غیرعمدی، به اندازه یک‌سوم دیه نفس به آن اضافه می‌شود.
در حکم تغلیظ دیه فرقی میان فرد بالغ و غیربالغ، زن یا مرد، مسلمان و غیرمسلمان نیست.
سقط جنین نیز پس از پیدایش روح، شامل حکم تغلیظ است.
تغلیظ دیه، در مواردی که قیم یا بیت‌المال پرداخت‌کننده دیه باشد، نیز جاری است.
در قتل عمدی که به‌علت عدم امکان قصاص یا عدم جواز آن دیه پرداخت می‌شود نیز این حکم جاری است.
تغلیظ دیه مخصوص قتل نفس است و در جراحت‌های وارد شده به اعضا مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
مبنای محاسبه دیه حراجت، میزان دیه در ماه غیرحرام است.
امیدوارم مطلب براتون مفید بوده باشه
