یوکان (به انگلیسی: Yukon) کوچکترین و غربیترین قلمرو از سه قلمرو کانادا است. یوکان بسیار کمجمعیت است و در کل این قلمرو ۳۵ هزار نفر زندگی میکنند که ۲۸ هزار نفر از آنها ساکن مرکز این قلمرو یعنی شهر وایتهورس هستند. مساحت یوکان در حدود نیم میلیون کیلومتر مربع است و وایتهورس تنها شهر موجود در این قلمرو است. یوکان هم مرز با ایالت آلاسکا آمریکا است.
یوکان تا ۱۳ ژوئن ۱۸۹۸ جزئی است نواحی شمال غرب بود و در آن تاریخ از آن قلمرو جدا شد. نام یوکان برگرفته از رودخانه یوکان به معنی رود بزرگ در زبان گویچین است. بلندترین نقطه آن کوه لوگن با ارتفاع ۵٬۹۵۹ متر (۱۹٬۵۵۱ فوت) است که بعد از کوه مککینلی در آلاسکای آمریکا مرتفعترین نقطه آمریکای شمالی بهشمار میرود.
بیشتر مناطق یوکان در اقلیم زیرشمالگانی قرار دارد که زمستانهای طولانی سرد و تابستانهای کوتاه و گرم از ویژگیهای آن است.یوکان در دوران باستان بخشی از ناحیه جغرافیایی برینگیا بود و گونههای متنوعی از جانوران بزرگی که بسیاری از آنها منقرض شدهاند در آن زندگی میکردند، حیواناتی چون: بیزون، بیزون دشتی، شیر آمریکایی، خرس کوتاهچهره، ماموت پشمالو، بیدستر بزرگ، پستانکدندان، موس پرشاخ، تنبل زمینی، شترچهره, چاقودندان, گرگ وحشت، گوزن شمالی، گاو مشک، کل سکایی، یوزپلنگ آمریکایی، خرس خاکستری، اسب اسکات، اسب یوکان، گرگ و غژگاو.
پیشینه سکونت انسان در منطقه یوکان به عصر یخ بازمیگردد. خاستگاه بومیان این منطقه از سیبری است. این مردم حدود ۲۰ هزار سال پیش از تنگه برینگ که در آن زمان دو سوی آن هنوز بهوسیله خشکی به هم وصل بود گذشته و به آمریکای شمالی آمدند. در سده هیجدهم کاشفان روس در امتداد کرانههای آلاسکا آغاز به دادوستد با مردم بومی کردند و دادوستد آنها بر مردم یوکان نیز تأثیرگذار بود.
در حدود سال ۸۰۰ میلادی فوران شدید آتشفشان در کوه چرچیل در نزدیکی مرز آلاسکا بخش جنوبی یوکان را با لایهای از خاکستر پوشاند که خاکسترهای آن هنوز در امتداد بزرگراه کوندایک دیده میشود. در داستانهای عامیانه بومیان یوکان آمدهاست که بر اثر این آتشفشان، تمامی حیوانات و ماهیها مردند. داستانهای مشابهی در ادبیات عامه اقوام ناواهو و آپاچی در جنوب غرب ایالات متحده وجود دارد که وجود این داستانها باعث شده که مردمشناسان احتمال اینکه مهاجرت مردم آتاباسکی (که ناواهو و آپاچی جزو آنها هستند) از شمال به جنوب به خاطر این فوران آتشفشانی بوده را زیاد بدانند. در این دوره کمبود شکار بود که مردم بومی این نواحی استفاده از نیزهانداز را کنار گذاشته و برای شکار به تیروکمان روی آوردند.
در سال ۱۸۹۶ نزدیک به داوسونسیتی طلا کشف و خبر این کشف هجوم حدود صد هزار جوینده طلا به منطقه یوکان را به دنبال داشت، تحولی که به تب طلای کلوندایک معروف است. همین حضور گسترده مهاجران و جویندگان طلا به یوکان بود که باعث شد دولت کانادا این منطقه را به عنوان یک قلمرو جدید و جدا از نواحی شمال غرب بهرسمیت بشناسد. تحول بعدی بزرگ در تاریخ یوکان، احداث بزرگراه آلاسکا در خلال سالهای جنگ دوم جهانی بود که تدارکات را به جبهه جنگ میرساند. وایتهورس به مرور زمان پیشرفت کرد و تبدیل به بزرگترین شهر یوکان و در سال ۱۹۵۳ مرکز این قلمرو شد.
اقتصاد يوکان کاملاً به منابع طبیعی غنی آن بستگی دارد. صنعت معدن با اختصاص 30 درصد اقتصاد، بزرگترین صنعت این استان محصوب می شود. اهمیت صنعت معدن در استان يوکان به اواخر قرن نوزدهم بر می گردد. در آن موقع کشف طلا منجر به هجوم مردم (Klondike Gold Rush) به این استان شد. فقط در ماه های اولیه 30000 – 40000 نفر به این استان آمدند که مقدمه پیدایش منطقه يوکان بود. تجارت و کارهای اداری بعد از منابع طبیعی دومین بخش اصلی اقتصاد در يوکان محسوب می شود. علاوه بر این کارهای دولتی با 20 درصد کل اشتغال منبع اصلی فعالیت اقتصادی در شهر مرکزی Whitehorse می باشد. اقتصاد يوکان تدریجاً در حال تغییر بوده است. هم اکنون توریست بخش قابل توجهی از مشاغل و خدمات را تامین می کند. بیکاری فصلی در Whitehorse از 6.5 درصد در ژوئن تا کمی بالای 4 درصد در دسامبر تغییر می کند که پایین تر از میانگین کانادا است.هزینه زندگی در يوکان به طور کلی از استانهای جنوبی کانادا بیشتر است با این حال هزینه زندگی در وایت هورس (Whitehorse) از هر جای دیگر در يوکان و بیشتر استانهای شمالی کانادا کمتر می باشد. میانگین درآمد سالیانه در يوکان بیشتر از 45,000 $ می باشد که جوابگوی هزینه های بالای زندگی در این استان است. بخش اصلی کار در يوکان بر اساس فصل بوده و استاندارد درآمد هفتگی از میانگین کانادا بیشتر است. به علاوه، در يوکان مالیات منطقه ای فروش اعمال نمی شود. اخیراً حداقل حقوق، به 8.93 $ در ساعت افزایش یافته است.
یکی از ویژگی های يوکان آسان بودن خرید مسکن می باشد. هزینه میانگین خرید خانه در يوکان در حدود 170,000 $ می باشد. قیمتها با توجه به محله زندگی از 120,000$ تا 191,000 تغییر می کند. اجاره خانه که توسط Census در سال 2001 محاسب شده حدود 716 $ بود. با توجه به قوانین کانادا تمامی استانها و مناطق کانادا برای شهروندان و دارندگان اقامت دائم خدمات درمانی عمومی و دولتی فراهم می سازند. به عبارت دیگر، هزینه تمامی خدمات درمانی اولیه به طو مستقیم از بیمار اخذ نمی شود. مراقبت های بهداشتی غیر ضروری مانند عمل زیبایی و مراقبت های دهان و دندان ممولاً به طور رایگان نمی باشد. البته لیست خدمات درمانی رایگان در هر استان متفاوت است.
يوکان زاییده هجوم برای کشف طلا Klondike در اواخر قرن نوزدهم می باشد. ابتدا، يوکان بخشی از محدوده شمال غرب کانادا بوده است. در سال 1896 کشف مقادیر طلا در رودخانه Klondike موجب هجوم مردم به این منطقه شد. در مدت کمتر از یک سال 30000 – 40000 نفر وارد این منطقه شدند. دولت کانادا جهت کنترل این جمعیت افزایش یافته، منطقه يوکان را به یک استان مجزا تبدیل ساخت. اگرچه صنعت معدن تازه در يوکان شکل گرفته بود ولی خیلی زود بسیاری از ساکنان آنجا را ترک کردند. هجوم طلاKlondike موجب اکتشافات بعدی و هجوم افراد در سالهای بعدی شد. امروزه معدن نقش اساسی در اقتصاد استان ایفا می کند. از جمله این معادن سرب، نقره و روی می باشند.
فرهنگ این استان آمیزه ای از فرهنگ مدرن چند ملیتی کانادا با روحیه جنگجویی طالبان کشف طلا در Klondike می باشد. این روحیه مراتب پیدایش یک جامعه گرم در قلب آب و هوایی سرد را فراهم می سازد. این جامعه کوچک ولی مهمان نواز دارای یک هویت خاص بوده که سنت آنرا زنده نگاه داشته است.
امروزه بالغ بر 30,000 نفر در يوکان ساکن می باشند. جمعیت يوکان با توجه به کشف چندین معدن افزایش یافته است اما نه به اندازه هجوم اولیه جهت کشف طلا در Klondike . بومیان یک چهارم جمعیت يوکان را تشکیل می دهند. که بیشترین نسبت در بین استانهای کانادا می باشد. جمعیت این استان متشکل از فرهنگ های مختلف از سراسر جهان است.
از آنجایی که يوکان بیشتر محدوده به حساب می آید تا استان، دولت آن قدرت محدودتری نسبت به سایر استانهای کنفدراسیون کانادا دارد. يوکان در مجلس فدرال و مجلس دموکراتیک خود نماینده دارد. 18 نماینده در مجلس قانون گذاری يوکان مشغول به کار هستند ( واقع در Whitehorse ).
وایت هورس (Whitehorse) مرکزی حدود 23000 نفر را در خود جای داده است. این شهر با توجه به رودخانه خروشان Whitehorse( که شبیه به یال اسب می باشد) که در اطراف این شهر قراردارد نام گرفته است. این شهر از سال 1953 به بعد مرکز استان يوکان بوده است.قبل ار آن شهر Dawson City مرکز استان بود. اقتصاد اصلی این شهر را خدمات دولتی و سپس صنعت معدن تشکیل می دهند. Whitehorse مرکز فرهنگی این منطقه می باشد. این شهر میزبان بازیهای زمستانی مردان منطقه قطب شمال کانادا می باشد و بزودی میزبان بازیهای زمستانی کانادا خواهد شد که در این رویداد مهم هر ساله ورزشکاران تراز اول کانادا شرکت می کنند. به علاوه، فعالیت فرهنگی بسیاری در این شهر انجام می پذیرد از جمله فستیوال زمستانی Frostbite که گرمابخش زمستان سرد این شهر است.
فکت های یوکان
1- یوکان 430 کیلومتر خط ساحلی زیبا دارد.
2- نام یوکان برگرفته از رودخانه یوکان به معنی رود بزرگ است.
3- سرزمین یوکان با کوه های باشکوه، از جمله مرتفع ترین کوه کانادا لوگان و پارک ملی ، زیبایی بی نظیر محیط اطراف، رودخانه های زلال مانند رودخانه یوکون و یخچال های طبیعی آبی رنگ، دریاچه ها همراه با مناظر زیبا، سبب شده است که مردم زیادی جذب این استان شوند و صنعت گردشگری را برای نیروی کار و اقتصاد این استان ضروری کند.
4- از میان 37.642 نفری که در یوکان زندگی می کنند ، 29.029 را می توان در پایتخت وایتهورس یافت.
5- گل رسمی استان یوکان fireweed یا گل مغربی می باشد.
6- دایره قطب شمال از یوکان عبور می کند ، به این معنی که یوکان مکان فوق العاده ای برای دیدن شفق های قطبی در ماه های زمستانی است.
7- آب و هوای یوکان خشک و قاره ای است و در طول تابستان ، میزان رطوبت هوای آن کم است.
8- درخت ملی یوکان ، نراد کوهپایه ای subalpine fir و جانور ملی آن نیز قراب معمولی Common raven می باشد.
.........................
آرشیو