Luis Buñuel
لوئیس_بونوئل ۲۲ فوریه سال ۱۹۰۰ در شهری به نام کالاندا در اسپانیا بدنیا آمد. بونوئل به جز خودش چهار خواهر و دو برادر داشت. تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسهای در زاراگوزا ادامه داد و سپس به دانشگاهی در مادرید رفت. در دانشگاه با نقاشی به نام "سالوادور دالی" و شاعری به نام "فدریکو گارسیا لورکا" آشنا شد، آشنایی که مسیر زندگی هنری او را برای همیشه مشخص کرد.
لوئیس بونوئل یکی از بزرگترین سینماگران قرن بیستم بود که از اهمیت سینمای او نه تنها ذرهای کاسته نشده، بلکه به نظر میرسد که با گذشت حدود ۴ دهه از مرگ او، ایدهها و مضامین او حتی پررنگتر و تازهتر شده است.
بونوئل در خانوادهای مرفه و با اخلاقیات مسیحی بار آمد. در کودکی به مدرسه مربیان یسوعی رفت، با تربیت سختگیرانه کاتولیکی بار آمد و با شعائر و آیینها و مناسک و مراسم مسیحی بزرگ شد. تربیت کاتولیکی به جای آنکه شخصیت بونوئل را با آموزشها و تعصبات دینی قالب گیری کند، او را به سوی طغیان روحی سوق داد. او نسبت به تمام تحمیلات و تبلیغات ایمان دینی واکنشی خشمآگین بروز داد. رهایی از فشارهای فکری و اعتقادی تا پایان عمر گوهر اصلی هنر و اندیشه بونوئل باقی ماند. وسوسه درهم شکستن بنیادها و اندیشههای تعصبآمیز بر یکایک آثار او سایه انداخته است.
بونوئل تا واپسين دم زندگی، منتقدی سرسخت و سازشناپذير باقی ماند. حمله تند و تیز بونوئل سه بنیاد اصلی جامعه مدرن را هدف گرفته است: نظام اقتدارگرای مبتنی بر دیکتاتوری، ساختار ناعادلانه اجتماعی و نظام مسلط اخلاقی. از این سه رکن، حمله اصلی بونوئل متوجه کلیسای کاتولیک است، که بونوئل آن را خاستگاه تمام تعصبات و خرافات دنیای مدرن میداند.
مضمون محوری سینمای بونوئل بیقراری و اضطراب است، و چنین به نظر میرسد که جهان کنونی بیش از هر زمان دیگری به دنیای بونوئل نزدیک شده است. در جهانی که هر دم در انتظار فاجعهای ناگهانی یا سانحهای مهیب به سر میبرد، هیچ فیلمسازی صریحتر و عمیقتر از بونوئل از سرشت روزگار سخن نمیگوید.
در سینمای بونوئل سکون و آرامش تنها مرحلهای گذرا در سیر روایت است. تشویش و اضطراب بنمایه اصلی سینمای اوست که با تپشی پیوسته و نیرومند، تماشاگر را از یک بحران به بحرانی دیگر هدایت میکند.
بونوئل زندگی پرفراز و نشیبی داشت. در سی سالگی با ساختن دو فیلم سوررئالیستی به نامهای "سگ اندلسی" (راجر ایبرت این فیلم را مشهورترین فیلم کوتاه همه تاریخ لقب داده است.) و "عصر طلایی" به شهرت رسید. او تنها با دو فیلم توانسته بود شالوده یک سبک هنری مدرن را در تاریخ سینما پیریزی کند. از او همچنین با عنوان برجستهترین سینماگر سوررئال یاد میشود؛ هنرمندی که در آثارش پیوسته بر رویاها و ناخودآگاه انسان معطوف بود.
فيلمهای بونوئل را مشکل بتوان در يکی از انواع، ژانرها يا جريانهای متداول سينمايی ردهبندی کرد. جانمايه هنر بونوئل شورش و طغيان علیه تمام قراردادها و سنتهاست. آيا هنرمندی مانند بونوئل، که همواره از هر سنت و قالبی گريخته و به هر مکتب و آیینی اعلام جنگ داده را میتوان پيرو مکتبی خاص دانست؟
فولکر شلوندورف درباره مقام او چنین میگوید: «بونوئل یکی از بزرگترین چهرههاست که هرگز کهنه نمیشود. علتش آن است که او تنها یک فیلمساز نیست، بلکه یک چهره بزرگ هنر سوررئالیستی است. برای نمونه در موزه پرادو در کنار سالوادور دالی، به بونوئل هم فضایی اختصاص داده شده. بونوئل با لحن تازه و زبان جدل انگیزش همیشه زنده خواهد ماند. امروزه شاید بتوان پدرو المودوار را شاگرد او دانست.»
سینمای بونوئل در زیر ظاهر ساده اش، بافت چندلایه و اضطراب انگیز دارد. اگر تماشاگر به این باطن رازآلود دست یابد، هرگز از جادوی آن رها نمیشود. تسلط بونوئل بر بیان سینمایی خیره کننده است. شیوه بیان او صاف و سرراست، ساده و صادقانه است. بونوئل از ترفندهای سینمایی نفرت داشت. تکنیک سینمایی او ساده و بی رنگ و لعاب است. بیان تصویری او بی نهایت شیوا، غنی و مؤثر است. هر تصویری میگوید که استادی مسلط پشت دوربین ایستاده است. بافت تصاویر او در عین سادگی سخت فشرده و پربار است و راه را برای معانی گوناگون و چند پهلو باز میکند.
زمانی که پدر سینمای سوررئالیست در ۲۹ جولای ۱۹۸۳ در سن ۸۳ سالگی درگذشت، نیویورک تایمز در آگهی ترحیمش چنین نوشت: «او یک فیلسوف، معلم اخلاق، ساختارشکن و انقلابی بود که در سالهای جوانیاش سردمدار جنبش سوررئالیسم آوانگارد شد و برای نیم قرن بعد از آن بزرگترین کارگردان بین المللی بود.»
فیلم_شناسی "لوئیس بونوئل"
▪️Un Chien Andalou (Short 1929)
▪️L'Age d'Or (1930)
▪️Gran Casino (1947)
▪️The Great Madcap (1949)
▪️Los Olvidados (1950)
▪️Susana (1951)
▪️Daughter of Deceit (1951)
▪️Mexican Bus Ride (1952)
▪️A Woman Without Love (1952)
▪️El bruto (1953)
▪️El (1953)
▪️The River and Death (1954)
▪️Illusion Travels by Streetcar (1954)
▪️Robinson Crusoe (1954)
▪️Wuthering Heights (1954)
▪️The Criminal Life of Archibaldo de la Cruz (1955)
▪️That Is the Dawn (1956)
▪️Death in the Garden (1956)
▪️Nazarin (1959)
▪️Fever Mounts at El Pao (1959)
▪️The Young One (1960)
▪️Viridiana (1961)
▪️The Exterminating Angel (1962)
▪️Diary of a Chambermaid (1964)
▪️Belle de Jour (1967)
▪️The Milky Way (1969)
▪️Tristana (1970)
▪️The Discreet Charm of the Bourgeoisie (1972)
▪️The Phantom of Liberty (1974)
▪️That Obscure Object of Desire (1977)