فیلم ترمیناتور (The Terminator)، دومین فیلم بلند جیمز کامرون در مقام کارگردان و فیلمنامه نویس، داستان یک ربات انسان‌نما است که از سال ۲۰۲۹ به سال ۱۹۸۴ فرستاده می‌شود تا زنی به نام سارا کانر را که در آینده، فرزندی به نام جان را به عنوان ناجی بشریت در در جدال با ماشین‌ها به دنیا خواهد آورد، از بین ببرد. در این میان گروه انسان‌ها نیز فردی به نام کایل ریس را برای نجات سارا به گذشته می‌فرستند و در ادامه تعقیب و گریزی نفسگیر بین این ربات و کایل و سارا آغاز شده که ماجراهای اصلی داستان را شکل می‌دهد. ترمیناتور (The Terminator) پس از نمایش در پاییز سال ۱۹۸۴ به اثری شگفتی ساز و بسیار موفق بدل شده و جیمز کامرون را به عنوان فیلمسازی جوان، نوآور و بسیار مستعد به دنیای سینما معرفی کرد. در ادامه‌ی مطلب با بیان برخی از حواشی و حقایق جالب این اثر همراه ما باشید:
ایده‌ی ابتدایی کامرون این بود که اسکای نت به طور همزمان دو ترمیناتور را به زمان حال بفرستد. یکی سایبورگ (دارای هر دو اجزای ارگانیک و مکانیکی) و دیگری متشکل از فلز مایع که قابلیت تغییر شکل دارد. گروه مقاومت نیز قرار بود دو نیرو را برای کمک به سارا کانر بفرستد که یکی از آنها در جریان سفر در زمان جان خود را از دست می‌دهد. در ادامه کامرون متوجه شد که جلوه‌های ویژه‌ای که درخور به تصویر کشیدن ترمیناتور تغییر شکل دهنده باشد را فعلا در اختیار ندارد و بنابراین، تحقق این ایده را به فیلم ترمیناتور 2: روز داوری (Terminator 2: Judgment Day) موکول کرد.
آرنولد شوارتزنگر در ابتدا تمایل داشت که نقش کایل ریس را ایفا کند ولی کامرون او را تنها برای نقش ترمیناتور در نظر گرفته بود. کامرون برای جلب رضایت آرنولد به وی گفت که این فیلم، اثری با محوریت ترمیناتور است نه قهرمان داستان.
به خاطر تعهد آرنولد به فیلم کونان ویرانگر (Conan the Destroyer)، کار آغاز تولید ترمیناتور، ۹ ماه به تعویق افتاد. در این مدت کامرون تصمیم گرفت فیلم بیگانگان (Aliens) را بسازد ولی از آنجایی که این زمان برای ساخت کل فیلم کافی نبود، او فقط فیلمنامه‌ی کار را نگارش کرد.
آرنولد برای ایجاد آمادگی برای بازی در نقش ترمیناتور، به مدت یک ماه هر روز با سلاح‌های مختلف کار کرد. او دو هفته‌ی اول را صرف باز و بسته کردن اجزای مختلف اسلحه با چشمان بسته کرد تا جایی که این حرکت را همچون یک ماشین اتوماتیک انجام می‌داد. او در ادامه ساعت‌ها به تمرین هدف‌گیری و تیراندازی با سلاح‌های مختلف پرداخت و عادت کرد که همچون ماشین بدون چشمک زدن این کار را انجام دهد. آرنولد در این مدت، قابلیت‌های تیراندازی با دست چپش را نیز به اندازه دست راستش ارتقا داد.
در یکی از روزهای تصویربرداری فیلم، آرنولد برای صرف نهار به رستورانی در لس آنجلس می‌رود. او در حالی که روی صندلی خود نشسته بود متوجه چشم‌های وحشت زده‌ی مردم و جیغ و داد تعدادی از آنها می‌شود و همانجا به یاد می‌آورد که هنوز گریم ترمیناتور روی صورتش است.
در ابتدا او. جی. سیمپسون، ستاره سابق فوتبال آمریکایی و بازیگر محبوب سینما برای بازی در نقش ترمیناتور در نظر گرفته شده بود ولی در ادامه، تهیه کنندگان ترسیدند که شخصیت وی برای تبدیل شدن به یک قاتل خونخوار زیاد از حد مثبت باشد. چند سال بعد ناشر آمریکایی و نویسنده‌ی داستان‌های کمیک، مایک ریچاردسون شخصیت‌های مجموعه کمیک Dark Horse را با الهام از وی طراحی کرد. سیمپسون در سال ۱۹۹۴ متهم به قتل عمد همسر سابق خود و مردی به نام ران گلدمن شد اما در ادامه در دادگاه تبرئه شد. سریال داستان جنایی آمریکایی (American Crime Story) محصول FX بر اساس همین ماجرا ساخته شده است.
جیمز کامرون پیش‌نویس فیلمنامه ترمیناتور را با مبلغ تنها یک دلار به گیل آن هارد، تهیه کننده‌ی فیلم فروخت. کامرون یک سال پس از ساخت فیلم، با گیل ازدواج کرد.
آرنولد برای اینکه حس تنفرش را نسبت به شخصیت‌های کایل ریس و سارا کانر حفظ کند، در طول تصویربرداری دائما از ایجاد ارتباط با بازیگران این دو نقش، مایکل بین و لیندا همیلتون طفره می‌رفت.
جیمر کامرون اکثر صحنه‌های فیلم را با سرعت زیاد، در مکان‌های واقعی و بدون گرفتن مجوز تصویربرداری کرد. بدین ترتیب بازیگران و گروه پشت صحنه به سرعت در لوکیشن فیلم حاضر شده، صحنه را می‌گرفتند و پیش از رسیدن پلیس، محل را ترک می‌کردند. بسیاری از مردمی که در فیلم شاهد آنها هستیم، شهروندانی عادی هستند که روحشان هم از تصویربرداری این فیلم بی خبر است. بسیاری از مراحل تصویربرداری در زمان‌هایی نامناسب و به صورت پنهانی پیش رفت. مثلا یک مرتبه کامرون ساعت ۳ نیمه شب، آرنولد را از خواب بیدار کرده و او را سر صحنه‌ی فیلمبرداری کشاند. به خاطر همین محدودیت‌ها بود که کامرون بیشتر ماجراهای فیلمنامه را برای موقعیت شب نوشت.
طبق شواهد فیلم ترمیناتور ۲: روز داوری (Terminator 2: Judgment Day)، سارا کانر در جریان قسمت اول فیلم ترمیناتور ۱۸ ساله است. این درحالی است که لیندا همیلتون به عنوان بازیگر این نقش، در آن زمان ۲۷ سال داشت.
آرنولد تنها بازیگری است که در فهرست ۱۰۰ قهرمان و تبهکار برتر موسسه‌ی فیلم آمریکا برای یک نقش هم به عنوان قهرمان حضور دارد و هم تبهکار. او در ترمیناتور ۲: روز داوری (Terminator 2: Judgment Day) در نقش یک قهرمان ظاهر می‌شود.
از فیلم ترمیناتور به بعد، پیتر کنت به مدت ۱۲ سال در تمام فیلم‌های آرنولد شوارتزنگر به عنوان بدل وی ظاهر شد.
هارلون الیسون، نویسنده‌ی آثار علمی تخیلی، کامرون را متهم به این کرد که ایده‌های جاری در ترمیناتور را از دو اپیزود سرباز (Soldier) و اهریمنی با دست شیشه‌ای (Demon with a Glass Hand) از مجموعه‌ی تلویزیونی محدودیت‌های بیرونی (The Outer Limits)، نوشته‌ی وی به سرقت برده است. مفهوم اسکای‌نت نیز از یکی از داستان‌های کوتاه الیسون تحت عنوان دهان ندارم و باید فریاد بزنم (I Have No Mouth and I Must Scream) وام گرفته شده است. در نهایت درگیری کامرون و الیسون بیرون از فضای دادگاه خاتمه یافت. کامرون بعدها ادعا کرد که الیسون شخصی نان به نرخ روز خور است که با اظهارات کذب خود سعی در محاکمه کردن وی دارد و این تهیه کنندگان فیلم بودند که او را مجبور کردند که بیرون از دادگاه قضیه را فیصله دهد. تهیه کنندگان، کامرون را تهدید کرده بودند که اگر ر‌‌أی دادگاه علیه وی صادر شود، خودش شخصا باید خسارت وارده را گردن بگیرد.
کامرون در طول نوشتن فیلمنامه‌ی کار، هیچ مدیر برنامه‌ای نداشت و به صورت انفرادی در اتومبیلش زندگی می‌کرد. او پیش از آن، مدیر برنامه‌هایش را به دلیل اینکه ایده‌ی ترمیناتور را دوست نداشت اخراج کرده بود.
لیزر استفاده شده در اسلحه‌ی .45 Longslide ترمیناتور به طور اختصاصی توسط شرکت Sure-Fire ساخته شده بود. از آنجایی که در آن زمان اسلحه‌های لیزری تازه به وجود آمده بودند، اسلحه‌ی ترمیناتور یک مونتاژ کامل از اینگونه سلاح‌ها نبود و لیزر به صورت جدا روی آن نصب شد. باتری این لیزر از نظر سایز به اندازه‌ی یک کنترل تلویزیون بود و به خاطر بزرگی نمی‌شد آن را روی اسلحه سوار کرد. بنابراین از یک سیم برای وصل کردن لیزر به باتری استفاده شد که این سیم در طول تصویربرداری، زیر آستین آرنولد پنهان میشد.
ترمیناتور با زمان ۱۰۷ دقیقه، بین تمام قسمت‌های این مجموعه کوتاه‌ترین فیلم به حساب می‌آید.
مایکل بین در نخستین تست نقش کایل ریس رد شد. او که به خاطر حضور در نمایش گربه‌ای روی شیروانی داغ عادت کرده بود با لهجه‌ی جنوبی صحبت کند، در طول تست نیز همین گونه صحبت کرد که مورد رضایت تهیه کنندگان قرار نگرفت. در ادامه پس از صحبت مدیر برنامه‌ی بین با تهیه کنندگان کار، قرار شد وی یک بار دیگر تست دهد.
مل گیبسون نخستین انتخاب برای بازی در نقش ترمیناتور بود ولی آن را رد کرد. او در ادامه پس از دیدن آرنولد در این نقش، به عنوان انتخابی بسیار بهتر به ستایش وی پرداخت.
پارامونت یکی از استودیوهایی بود که تمایل خود را برای تولید فیلم ترمیناتور اعلام کرد ولی مخالف حضور جیمز کامرون به عنوان کارگردان بود. کامرون نیز از آنجا که می‌خواست خودش کار را به پیش ببرد، پیشنهاد این استودیو را رد کرد. پارامونت پس از حدود سه دهه، حقوق فیلم نابودگر: پیدایش (Terminator: Genisys) را خریداری کرد.
آرنولد شوارتزنگر به گفته‌ی خودش پیشنهاد بازی در این فیلم را بدون توجه به کیفیت فیلمنامه، تنها به خاطر پول پذیرفته است.
در ابتدا قرار بود جنیفر جیسون لی نقش سارا کانر را ایفا کند ولی جیمز کامرون احساس کرد که او برای این نقش زیاد از حد جوان است. در ادامه قرار شد که لی نقش جینجر را بازی کند ولی در آخرین لحظه با بث موتا جایگزین شد.
در فیلمنامه‌ی ابتدایی کامرون، ترمیناتور برای ادامه‌ی حیات بافت انسانی بدنش، نیاز به خوردن مواد گوناگون داشت. ایده‌ی خوردن تنقلات توسط ترمیناتور بعدها در فیلم ترمیناتور: خیزش ماشین‌ها (Terminator 3: Rise of the Machines) اجرا شد. جایی که وی یک ویفر شکلاتی اتریشی (ویفر محبوب آرنولد) را برای خوردن انتخاب می‌کند. واکنش هواداران نسبت به خوردن ویفر توسط ترمیناتور آنقدر منفی بود که نهایتا این صحنه از فیلم حذف شد.
خدمه‌ی کار در طول تصویربرداری تی‌شرت‌هایی می‌پوشیدند که روی آن نوشته شده بود «تو نمی تونی منو بترسونی. من برای جیمز کامرون کار می‌کنم.»
سیلوستر استالونه یکی از گزینه‌های بازی در نقش ترمیناتور بود. یک سال پس از ساخت این فیلم، استالونه و جیمز کامرون در نوشتن فیلمنامه‌ی رمبو: اولین خون قسمت دوم (Rambo: First Blood Part 2) با هم همکاری کردند. از آن زمان به بعد همواره بحثی در بین طرفداران فیلم‌های اکشن شکل می‌گرفت که اگر ترمیناتور و رمبو با هم مبارزه کنند، در نهایت چه کسی پیروز خواهد شد یا اینکه آرنولد قوی‌تر است یا استالونه؟ در فیلم آخرین حرکت قهرمان (به انگلیسی: Last Action Hero) با بازی آرنولد شوارتزنگر، در صحنه‌ی مربوط به فروشگاه، تصویر استالونه به جای آرنولد روی پوستر فیلم ترمیناتور قرار گرفته است.
جیمز کامرون برای ساخت ترمیناتور از قسمت دوم مجموعه فیلم‌های مد مکس تحت عنوان جنگجوی جاده (The Road Warrior) به کارگردانی جورج میلر و فیلم راننده (The Driver) به کارگردانی والتر هیل الهام گرفته است.
موتور سیکلت ترمیناتور در این فیلم، سال‌ها بعد در رستوران سیاره هالیوود متعلق به آرنولد و شرکایش به نمایش گذاشته شد.
ازبین بازیگران فیلم، مایکل بین، بیل پکستون و لنس هنریکسون، در فیلم بعدی کامرون، بیگانگان (Aliens) نیز نقش آفرینی می‌کنند.
در تصویربرداری اکثر صحنه‌های اکشن فیلم از دوربین روی دست استفاده شد.
شخصیت کایل ریس در فیلم ۲۱ سال دارد. این در حالی است که مایکل بین به عنوان بازیگر این نقش، در آن زمان ۲۷ ساله بود.
ترمیناتور نخستین حضور آرنولد در نقش منفی به حساب می‌آید.
آرنولد دو هفته دیرتر از سایر بازیگران سر تصویربرداری فیلم حاضر شد. اولین روز کاری وی مربوط به تصویربرداری صحنه‌ای میشد که ترمیناتور با اتومبیل پلیس مشغول تعقیب سارا کانر است.
کامرون در طول ساخت فیلم، در اکثر تصمیم‌گیری‌هایش با آرنولد مشورت می‌کرد.
در اکثر صحنه‌های تعقیب و گریز فیلم، اتومبیل‌ها با سرعت نرمال در حال حرکت هستند ولی سرعت تصاویر در هنگام تدوین افزایش پیدا کرده است.
جمله‌ی I'll be back که توسط آرنولد گفته می‌شود در نظرسنجی بهترین دیالوگ موسسه‌ی فیلم آمریکا در رتبه‌ی ۳۷ قرار گرفت. این جمله در بین ۱۰۰ دیالوگ برتر مجله‌ی پریمیر نیز رتبه‌ی ۹۵ را به خود اختصاص داد.
از بازیگرانی که پیش از لیندا همیلتون برای ایفای نقش سارا کانر در نظر گرفته شده بودند می‌توان به جینا دیویس، شارون استون، میشل فایفر، کلی مک‌گیلس، کری فیشر، گلن کلوز و دایان لین اشاره کرد.
ترمیناتور در فضایی بسیار پرفشار تصویربرداری شد. آرنولد تمایلی به استفاده از پروتز نداشت و استفاده از سیم برای چشمان وی هم زمان بسیار زیادی را صرف می‌کرد. در صحنه‌هایی که از بازوی هیدرولیکی استفاده می‌شود، آرنولد مجور بود برای ساعت‌ها دست خود را محکم به پشتش ببندد. هر کسی که نزد کامرون می‌رفت و ایده‌ای ناقص و احمقانه را با وی در میان می‌گذاشت، با پرخاش شدید او روبرو میشد.
آرنولد درباره‌ی ترمیناتور می‌گوید: ترمیناتور فیلم بسیار جمع و جوری بود. در تمام طول مدت ساخت، دائما مجبور بودیم از هزینه‌های کار بزنیم و در نهایت سرعت فیلم را تصویربرداری کنیم. می‌دانستیم که فیلمنامه‌ی بسیار خوبی داریم ولی احساس می‌کردیم که این داستان فقط به درد مخاطبان خاص بخورد. کسی فکرش را هم نمی‌کرد که فیلم در باکس آفیس به موفقیت برسد، در بین ۱۰ فیلم برتر سال مجله‌های سینمایی مختلف قرار بگیرد و آنقدر به محبوبیت برسد که قسمت دومش تبدیل به پرفروش‌ترین فیلم سال شود.
آلبرت پیون ۵ سال بعد با تاثیرپذیری از ترمیناتور، فیلم سایبورگ (Cyborg) را با بازی ژان کلود ون دام ساخت.
بروس ویلیس، استینگ و میکی رورک از جمله بازیگرانی بودند که پیش از مایکیل بین، برای ایفای نقش کایل ریس مورد توجه استودیو قرار گرفتند.
آرنولد از آنجا که می‌ترسید ابروهایش پس از تراشیده شدن هرگز دوباره رشد نکنند، پیش از آغاز تصویربرداری آنها را در لویدز لندن بیمه کرد.
آرنولد شوارتزنگر پیش از انتخابش در نقش ترمیناتور، به تماشای فیلم وست‌ورلد (Westworld) نشسته و از بازی یول برینر در نقش یک ربات بسیار شگفت زده شد. در ادامه او پیش کامرون رفته و به وی توضیح داد کسی که نقش ترمیناتور را بازی می‌کند نباید دقیقا ادای ربات‌ها را درآورد ولی در عین حال باید به عنوان یک ربات متقاعد کننده باشد. اینچنین بود که کامرون برای اجرای نقش ترمیناتور، به آرنولد اعتماد کرد.
خواندن ادامه‌ی مطلب باعث لو رفتن بخش‌هایی از فیلم می‌شود
در فیلمنامه‌ی ابتدایی فیلم، سارا کانر در اثر آسیب دیدگی در ورزش اسکیت روی یخ، مجبور به استفاده از پلاتین در هر دو پایش بود. ترمیناتور نیز برای تشخیص شخص مورد نظرش، پای هر دو سارا کانر ابتدایی را برید ولی نشانه‌ای از پلاتین نیافت. در ادامه در فیلمنامه‌ی جدید، قرار شد سارا کانر پس از مبارزه‌ی نهایی با ترمیناتور دچار جراحت شده و در پاهایش پلاتین قرار بگیرد.
پس از اتمام تصویربرداری و آغاز مراحل پیش تولید فیلم، رابطه‌ی کامرون و جان دالی (تهیه کننده) کاملا تیره و تار شد. اوج این اختلافات به این مسئله بر می‌گشت که جان دالی می‌خواست فیلم پس از صحنه‌ی انفجار تانکر و سوختن ترمیناتور به پایان برسد و صحنه‌ی نبرد نهایی کارخانه از فیلم حذف شود. حمایت‌های مالی اوریون پیکچرز نیز از فیلم بسیار اندک بود تا جایی که علاوه بر کامرون در نهایت داد شوارتزنگر را نیز درآورد.
جیمز کامرون به آرنولد پیشنهاد کرد که مقدار دیالوگهای وی حتی کمتر از دیالوگ‌هایش در فیلم کونان بربر (Conan the Barbarian) باشد. در کونان بربر (Conan the Barbarian) آرنولد ۲۴ جمله به زبان می‌آورد در حالی که تعداد دیالوگهای وی در ترمیناتور تا ۱۴ جمله کاهش می‌یابد.
اوریون پیکچرز برای افزایش کمک‌های مالی خود به فیلم، دو شرط برای کامرون گذاشت. اول اینکه سایبورگی به شکل یک سگ، کایل ریس را در سفر به گذشته همراهی کند و دیگری اینکه رابطه‌ای عاشقانه بین سارا کانر و کایل ریس شکل بگیرد. کامرون در ادامه فقط دومی را پذیزفت.
فرانکو کلمبو که در زمان آینده‌ی فیلم، نقش ترمیناتوری را بازی می‌کند که به کمپ انسان‌ها نفوذ کرده، همچون خود آرنولد یکی از قهرمانان مسابقات مستر المپیا بود و با وی رفاقت بسیار نزدیکی داشت.
در فیلمنامه‌ی ابتدایی کامرون، ماجرای کامل شرکت سایبر داین و سرنوشت اسکای‌نت گنجانده شده بود ولی به دلیل محدود بودن بودجه، این قسمت‌ها در هنگام تصویربرداری کار از فیلم حذف شد.
اگرچه امروزه از ترمیناتور به عنوان یک اثر علمی تخیلی کلاسیک یاد می‌شود ولی در آن زمان، کامرون که اولین فیلمش پیرانا ۲: تخم ریزی (Piranha II: The Spawning) را به عنوان اثری ترسناک کارگردانی کرده بود، ترمیناتور را نیز به عنوان فیلمی ترسناک روانه‌ی سینماها کرد. اگر روبات‌ها و مسئله‌ی سفر در زمان را از داستان فیلم کنار بگذاریم، بدین ترتیب ترمیناتور تبدیل به اثری اسلشر خواهد شد. شخصیت ترمیناتور همان قاتل سریالی است که برای به چنگ آوردن زن بیگناه فیلم هر کسی را که سر راهش است می‌کشد و در نهایت نیز خودش به شیوه‌ی مرسوم در این آثار توسط همین زن کشته می‌شود. سارا کانر همان دختر قدرتمند فیلم‌های اسلشر است که با از بین بردن عامل خطر، در پایان به تنهایی زنده می‌ماند. بسیاری از تکنیک‌های ترساندن تماشاگر نیز همچون شیوه‌هایی است که در آثار اسلشر استفاده می‌شود و ماجراهای پایان فیلم نیز در مکانی رخ می‌دهد که در آن، کمکی از دست کسی ساخته نیست.
تانکری که ترمیناتور آن را هدایت می‌کند و در ادامه منفجر می‌شود، دارای آرم J & G است. این آرم به اول نام جیمر کامرون و گیل آن هورد اشاره دارد که در آن زمان قصد ازدواج با هم را داشتند.
در گذشته عده‌ای بر این باور بودند که سیارکی به نام آپوفیس ۹۹۹۴۲ در سال ۲۰۲۹ با کره‌ی زمین برخورد خواهد کرد. اتفاقات ابتدای فیلم و مبارزه‌ی انسان‌ها با ماشین‌ها نیز در همین سال رخ می‌دهد.
در هر سه قسمت ابتدایی مجموعه‌ی ترمیناتور، در هنگام مرگ شخصیت شرور فیلم از واژه‌ی Terminated استفاده می‌شود.
صحنه‌ای که در آن آرنولد با مشت، شیشه‌ی اتومبیل را شکسته و یقه‌ی سارا کانر را می‌گیرد، در حقیقت با شیشه‌ای واقعی تصویربرداری شد. از آنجا که بودجه‌ی کار محدود بود و قیمت شیشه هم با بالا، کامرون مجبور بود این صحنه را تنها در یک برداشت بگیرد. از همین رو آرنولد پیش از تصویربرداری، بارها به تمرین این صحنه پرداخت.
کاوری که در پایان فیلم جسد کایل ریس در آن قرار می‌گیرد، در حقیقت کاور کت و شلوار خود جیمز کامرون بود.
در طول فیلم ۳۹ نفر کشته می‌شوند که با محاسبه‌ی خود ترمیناتور و دو سگ جرمن شپرد، این عدد به ۴۲ می‌رسد.
اگرچه ترمیناتور (T-800) در فیلم به عنوان یک سایبورگ معرفی می‌شود ولی این عنوان برای وی چندان هم صحیح نیست چرا که سایبورگ پس از نابودی اجزای ارگانیک خود، دیگر قادر به ادامه‌ی حیات نیست در حالی که ترمیناتور در پایان فیلم، پس از سوختن اجزای انسانیش باز هم به کار خود ادامه می‌دهد.
