داستان سرگذشت خوان گامپر، داستان مردی است که عشق و علاقه اش به یک شهر و یک ورزش، منجر به تاسیس باشگاهی شد که امروزه طرفداران بسیاری دارد. وقتی خوان گامپر در راه سفر به آفریقا برای تجارت قند و شکر، تصمیم گرفت در بارسلونا توقف کوتاهی داشته باشد تا عموی خود را ملاقات کند؛ هرگز تصور نمی کرد این توقف منجر به تاسیس یکی از بزرگ ترین تیم های اروپایی بشود. تیمی که تاثیرش فراتر از حد تصور بوده و به مرور زمان تبدیل به سمبل امید و آرزوهای مردمانی شد که تحت ظلم و ستم بودند.
خوان گامپر با نام کامل هانس مکس کامپر هائسیگ در 22 نوامبر سال 1877 در شهر وینترتور سوئیس متولد شد. خوان گامپر سومین فرزند یک خانواده شلوغ بود و 4 خواهر و برادر داشت. او مادر خود را در 8 سالگی بر اثر بیماری سل از دست داد و در ادامه به همراه خانواده به شهر زوریخ سوئیس مهاجرت کرد. از همان جوانی آموزش تجارت دید تا به تاجری بزرگ تبدیل شود. او به آموزش تجارت راضی نشد و از همان سنین کم، ورزش های مختلفی را از راگبی و دومیدانی گرفته تا تنیس و گلف، تجربه کرد و در سال 1885 به عنوان بهترین ورزشکار و سریع ترین دوچرخه سوار زوریخ شناخته شد اما هرگز سمت فوتبال نرفت تا این که با توجه به آمادگی بدنی خود، در سوئیس مورد توجه جامعه فوتبالی قرار گرفت. او برای اولین بار در باشگاه بازل به میدان رفت و خیلی زود در حالی که کمتر از 20 سال سن داشت، کاپیتان این تیم شد. او در سال 1896 با همراهی چند تن از دوستانش و با دستمزد اندکی که از بازی در تیم بازل کسب می کرد، موفق به تاسیس باشگاه اف سی زوریخ شد.
خوان گامپر جوان
از آن جایی که در آن زمان، تمامی ورزش ها توسط افراد آماتور و فقط برای گذران اوقات فراغت انجام می شدند و کسی به فکر کسب درآمد از این راه نبود؛ خوان گامپر تصمیم گرفت برای کسب درآمد از مهارت های تجارت خود بهره ببرد. به این ترتیب در سال 1899، خوان گامپر راهی آفریقا شد تا با تجارت قند و شکر درآمد کسب کرده و بتواند به زندگی خود سامان دهد. در مسیر سفر به آفریقا، گامپر تصمیم گرفت در بارسلونا توقف کند تا به عموی خود سر بزند اما او عاشق شهر بارسلونا شد و هرگز به آفریقا سفر نکرد؛ اتفاقی که شاید بتوان آن را دست سرنوشت و بهترین اتفاق زندگی گامپر دانست. عشق و علاقه او نسبت به کاتالونیا باعث شد او پیش از یادگیری زبان اسپانیایی، زبان کاتالونیایی را فرا گیرد و سپس نام خود را از هانس کامپر به خوان گامپر که بیشتر به نام های کاتالان شبیه بود و تلفظ آن برای مردم کاتالونیا راحت تر بود، تغییر دهد.
عشق و علاقه شدید خوان گامپر به ورزش و فوتبال باعث شد که او که در مجله ورزشی لوس دپورتس یک نویسنده بود؛ در تاریخ 22 اکتبر 1899 در این مجله اعلامیه ای را منتشر کند و در آن تمایل خود برای تشکیل یک تیم فوتبال را اعلام کند. جواب های مثبت به این حرکت او، منجر به برگزاری جلسه ای در تاریخ 29 نوامبر 1899 بین یازده بازیکن در باشگاه ورزشی «ژیمناسیو سوله» شد. یازده بازیکن از افراد محلی کاتالونیا، اسپانیا، انگلیس و سوئیس پیشنهاد گامپر برای تشکیل یک تیم را پذیرفتند و بدین ترتیب در این تاریخ باشگاه بارسلونا تاسیس شد. نفرات حاضر در اولین جلسه این باشگاه، مسئولیت بازی در این تیم و همچنین پست های مدیریتی آن را بر عهده گرفتند. خوان گامپر با وجود این که موسس بارسلونا بود و باید بر صندلی ریاست این باشگاه می نشست، تصمیم گرفت فقط عضوی از هیئت مدیره و نخستین کاپیتان تاریخ بارسلونا باشد و به این ترتیب، والتر وایلد انگلیسی به عنوان نخستین رئیس باشگاه بارسلونا انتخاب شد. گامپر در زمان تاسیس بارسلونا فقط 22 سال سن داشت و تصمیم گرفت به جای مدیریت، بر روی بازی خود متمرکز شود. خوان گامپر به عنوان ادای احترام به باشگاه بازل که باعث شد او پا در عرصه فوتبال بگذارد، رنگ های آبی و اناری را به عنوان رنگ های نماد باشگاه بارسلونا انتخاب کرد.
خوان گامپر وظیفه رهبری تیم در زمین بازی را بر عهده گرفت و سریعاً شروع به زدن گل های بسیاری برای بارسلونا کرد. در یک دوران حرفه ای کوتاه اما پربار همراه با بارسلونا، او در فقط 51 بازی 120 گل به ثمر رساند. مهارت های او در بازی ها و کاریزمای او باعث شهرت گامپر در سراسر کاتالونیا شد. در فصل 01-1900 بارسلونا نخستین جام خود یعنی کوپا ماکایا را با تیمی که گامپر نیز بخشی از آن بود، به دست آورد. گامپر همچنین در کوپا دلا کروناسیون که امروزه آن را تحت عنوان کوپا دل ری می شناسیم، شرکت کرد.
خوان گامپر در جمع بازیکنان بارسلونا
پس از گذشت یک دهه از تاسیس بارسلونا، اوضاع برای این باشگاه سخت شد. وضعیت مالی باشگاه اوضاع نا به سامانی داشت و احتمال این که باشگاه بر اثر مشکلات مالی در همان ابتدای کارش منحل شود، وجود داشت. عملکرد تیم در مسابقات نیز افت کرد و بارسلونا 4 سال بدون جام را سپری کرد. این شرایط از حد تحمل گامپر فراتر بود و او نمی توانست ببیند که رویاهایش پیش از خودش از بین می روند و می میرند. بدین ترتیب او در سال 1908 و در 31 سالگی، کنترل همه چیز را به دست گرفت و بر صندلی ریاست باشگاه بارسلونا نشست و در 5 دوره بعدی به مدت 15 سال عهده دار ریاست باشگاه بارسلونا بود. با حضور گامپر بر صندلی ریاست باشگاه، موفقیت ها خیلی زود فرا رسیدند و باشگاه بارسلونا به سرعت در داخل و خارج از زمین، پله های ترقی را طی کرد. در سال 1909، باشگاه بارسلونا موفق شد بالاخره در نخستین استادیوم تاریخ خود یعنی ورزشگاه «اینداستریا» با ظرفیت 6000 نفر، به میدان برود.
چشمان تیزبین گامپر متوجه اعجوبه 15 ساله ای به نام پائولینیو آلکانتارا شد و او با این بازیکن قرارداد بست. پائولینیو آلکانتارا بعدها تبدیل به بهترین گلزن تاریخ باشگاه بارسلونا شد و تا زمان شکستن رکوردش توسط لیونل مسی، همچنان بهترین گلزن تاریخ بارسلونا بود. در سال 1917، خوان گامپر مربی انگلیسی، جک گرینویل را به بارسلونا آورد و در کنار پائولینیو آلکانتارا، با ریکاردو زامورا، جوزپ سامیتیر، فلیکس سسوماگا و فرانس پلاتکو که همگی تبدیل به اسطوره های بارسلونا شدند، قرارداد بست. در طول این دوران و با حضور این افراد، بارسلونا توانست 11 قهرمانی کاتالونیا، 6 قهرمانی کوپا دل ری و 4 قهرمانی کوپه د پایرنیز را کسب کند و بدین ترتیب از نخستین عصر طلایی خود لذت ببرد. با کسب این موفقیت ها، تعداد اعضای باشگاه و همچنین درآمد بارسلونا افزایش یافت و در نتیجه در سال 1922، بارسلونا به استادیوم «لس کورتس» که به مدت 35 سال استادیوم خانگی بارسلونا بود، نقل مکان کرد.
استادیوم لس کورتس
همزمان با ظهور و موفقیت این سمبل کاتالونیا، شرایط سیاسی اسپانیا به کلی دستخوش تغییر شد؛ به گونه ای که در طول یک دیدار دوستانه در لس کورتس در تاریخ 24 ژوئن 1925، طرفداران کاتالان به نشانه سرپیچی و عدم پذیرش دیکتاتوری پریمو دی ریورا، سرود ملی اسپانیا را هو کردند. این اتفاق برای بارسلونا چندان خوب پیش نرفت، چرا که دیکتاتوری حاکم خوان گامپر را به ترویج ناسیونالیسم کاتالان متهم و او را از اسپانیا تبعید کرد و همچنین دستور به تعطیلی استادیوم لس کورتس به مدت 6 ماه داد. سپس برای این که به گامپر اجازه بازگشت به بارسلونا داده شود، او از هر گونه ارتباطی با باشگاه فوتبال بارسلونا منع شد.
این اتفاقات و در ادامه منع از ارتباط با باشگاه بارسلونا، آغاز سقوط و افسردگی خوان گامپر بود. افسردگی ناشی از دوری اش از باشگاه خود، بر اثر رکورد اقتصادی جهانی ای که در سال 1929 کسب و کار و تجارت گامپر را نابود کرد، تشدید شد. تمام این ها فراتر از حد تحمل خوان گامپر بود و یک سال بعد او خودکشی کرد. خوان گامپر که در آن زمان فقط 52 سال سن داشت؛ در تاریخ 30 جولای 1930 در آپارتمانش با شلیک گلوله خودکشی کرد. این اتفاقی ناراحت کننده است که مردی که به شدت عاشق فوتبال بود، در روز نخستین فینال تاریخ جام جهانی دار فانی را وداع گفت.
جام دوستانه خوان گامپر هر سال به یاد مردی که خالق بارسلونا بود، برگزار می شود
او از بسیاری جهات با موضع گیری های ژنرال فرانکو مغایرت داشت؛ او یک خارجی و ایدئولوژیستی بود که طرفدار استقلال کاتالونیا بود و حتی نام خود را به یک نام کاتالان تغییر داد و در نهایت خود به زندگی خویش پایان داد. همه این ها به این معنی بود که در دوران فرانکو، نام او فقط به صورت زمزمه های خاموش می توانست ذکر شود. فرانکو به حدی حتی با نام خوان گامپر مشکل داشت که وقتی در سال 1955 باشگاه بارسلونا تصمیم گرفت نام استادیوم جدید خود را خوان گامپر بگذارد، فرانکو به شدت مخالفت کرد و اجازه این کار را نداد. اما امروزه نام او به خوبی در بارسلونا ماندگار شده است و هر ساله دیداری دوستانه برای یادبود او برگزار می شود. این دیدار دوستانه که تحت عنوان جام دوستانه خوان گامپر شناخته می شود، برای نخستین بار در سال 1966 و با تصمیم رئیس وقت باشگاه بارسلونا، انریک لودت، برگزار شد. باشگاه بارسلونا هر سال در ماه آگوست و پیش از شروع لالیگا، باشگاهی را به این دیدار دوستانه دعوت می کند و به تیم برنده در این دیدار، یک جام خوان گامپر به نشانه یادبود مرد بنیان گذار باشگاه بارسلونا، اهدا می شود. کمپ تمرینی باشگاه بارسلونا نیز به احترام خوان گامپر به نام او نام گذاری شده است و خوان گامپر به عنوان عضو شماره 1 باشگاه بارسلونا، در این باشگاه جاودانه شده است. همه این ها به این علت است که اگر خوان گامپری وجود نداشت، بارسلونایی نیز وجود نداشت و در واقع اگر خوان گامپر نبود، بارسلونا باشگاهی نبود که امروزه شاهد آن هستیم.
