سرعین شهری کوچک در ۳۰ کیلومتری غرب اردبیل است. این شهر به علت چشمههای آبگرم فراوان شهرت دارد و یکی از مناطق گردشگری در استان اردبیل است. شهر سرعین در ۰۴/۴۸ درجه طول شرقی و ۰۹/۳۸ درجه عرض شمالی با مساحتی بیش از ۱۲۸۰۰۰۰ متر مربع در ۲۸ کیلومتری غرب شهر اردبیل قرار دارد. ارتفاع متوسط شهر از سطح دریا ۱۶۵۰ متر میباشد.
برای بررسی فرهنگ مردم سرعین باید فرهنگ مردم آذربایجان بالاخص اردبیل را مورد بررسی قرار داد. این مردم خالق یکی از غنیترین گنجینههای ادبیات شفاهی ملل خاورمیانه و ایرانند. جهانگردان شیفتهٔ فولکور آن شدهاند. ادبیات شفاهی این خطه از سابقهای کهن برخورداراست. شالوده ادبیات آذربایجان بر فولکور بنا نهاده شدهاست و فولکور خود به معنای حکمت خلق یا آفرینش خلق میباشد. در جای دیگر فولکور عبارت است از آداب و رسوم توده مردم، تصنیفهای عامیانه و توده شناسی ومجموعه ترانهها و هنرهای سادهٔ یک ملت.
سرعین به زبانی ترکی آذربایجانی (سریین) به معنای محل خنک میباشد سرعین در فرهنگ لغات عربی به معنی سرچشمه میباشد. در ادوار گذشته از این منطقه به نامهای ساری قیه، سرائین یادکرد میشدهاست. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۵٬۴۵۹ نفر (در ۱٬۵۸۲ خانوار) بودهاست.
سرعین به جهت داشتن چشمههای آب گرم متعدد معروف است و همه ساله در فصل تابستان پذیرایی ایرانگردان و جهانگردان فراوانی است. در این شهرحدود ۲۵۰ هتل - هتل آپارتمان و مهمانسرا وجود دارد. هتل چالدران و هتل بزرگ تماشا (grand tamasha hotel) نمونههایی از این هتل هاست.یکی دیگر از جاذبه های سرعین آبشار گورگور می باشد که با 10تا 15 کیلیومتری از شهر سرعین قرار دارد.
نام این شهر در ادوار گذشته بصورت ساری قیه بوده که با گذشت زمان بصورت سارقین، سرائین و سرقین و در نهایت سرعین در آمده است. این شهر به علت چشمه های آب معدنی فراوان، مشهور شده است. سرعین دارای ده ها چشمه آب گرم معدنی است که از کوه سبلان سرچشمه می گیرند. چشمه های آب معدنی معروفی از قبیل گاومیش گلی، بش باجیلار، مجتمع آب درمانی سبلان و… آب و هوای دلپذیر و معتدل اولین جاذبه ای است که قبل و بعد از ورود به شهر و منطقه سرعین، گردشگران از آن بهره مند می شوند و از عمده ترین دلایل روی آوردن گردشگران به این منطقه می باشد.
شهر سرعین مانند سایر نقاط این منطقه دارای تابستان های خنک و دلپذیر و زمستان های سرد و پر برف است. البته سرمای هوا مانع از ورود گردشگران به این منطقه نمی شود و گرمای طبیعی آب های معدنی عاملی برای افزایش جذابیت مسافرت زمستانی به سرعین است.
عسل و سرشیر معروفترین محصول و سوغاتی مناطق اطراف سبلان و به خصوص سرعین می باشد. دامنه ها و کوهپایه های حوالی سبلان به لحاظ تنوع گیاهی و ویژگی های اقلیمی، استعداد فوق العاده ای برای تولید عسل و زنبورداری دارد. بهترین نوع عسل در دامنه های پوشیده از سنبل، ریحان، پونه و گون سبلان تولید می شود و به سبب مرغوبیت شهرت بسیاری پیدا کرده است. این شهرستان از غرب به شهرستان نیر، جنوب به بستر رودخانه بالیقلو چای، شرق به اردبیل و شمال به شهرستان مشگین شهر(لاهورد) محدود می گردد.
شهر سرعین دارای مهمترین منابع اقتصادی منطقه می باشد که جاذبه های گردشگری این شهر محسوب می شود. جاذبه های گردشگری شهر سرعین آبهای گرم این شهر و طبیعت زیبای سبلان می باشد که عامل اصلی در جذب توریست است. نظام حمل و نقل سرعین تابعی از سفرهای گردشگری می باشد و مهمترین واسطه حمل و نقل جاده ای می باشد. شهر با توسعه خوب تاسیسات زیر بنایی است که سطح برخورداری افراد جامعه در مورد برق 100درصد،تلفن80 درصد، گاز90درصد و آب 95درصداست. شهر سرعین از لحاظ صنعت دارای یک واحد کارخانه آردسازی و سه واحد چوب بری و 3کارخانه فعال آب معدنی و تهیه دوغ است. از لحاظ کشاورزی محصولات به عمل آمده در منطقه سرعین اعم از میوه ها شامل :سیب-گلابی-آلوچه-آلوچه وحشی-گیلاس-زردآلو و گردو و حبوبات و غلات شامل :سیب زمینی-گندم-جو-عدس-لوبیا وغیره است. از کل جمعیت 5250 نفری شهرسرعین 7 درصد در بخش کشاورزی و 18درصد در بخش صنعت و معدن و 75درصد در بخش خدمات مشغولند.
تابستان های زیبای مسافران زیادی در صف های طولانی نان های سنتی می ایستندو نان تازه محلی می خرند. بعد با نان و عسل تازه سبلان و سرشیر تازه صبحانه مفصلی می خورند. در تمام خیابان های سرعین مغازه های کوچک و بزرگی پیدا می شوند که عسل و سر شیر می فروشند اما اگر دیر اقدام کنید ممکن است سرشیر صبح را از دست بدهید. بعد از استفاده ازچشمه های آبگرم، خوردن یک کاسه آش دوغ تمام خستگی تان را از بین می برد. آش دوغ سرعین ترکیب خوشمزه ای از دوغ سبزی های معطر نخود و... است و در میان گردشگران طرفداران زیادی دارد. کباب های محلی این منطقه نیز بسیار معروف و مورد علاقه گردشگران است.
جاذبه های سرعین
روستای شایق: روستای شایق یکی از بزرگترین روستاهای شهر سرعین است. طبیعت زیبا و سرسبز این روستا یکی از عوامل موثر بر جذب گردشگران است. خاک این روستا حاصلخیر و مناسب کشاورزی است و به همین علت بیشتر اهالی آن به کشت سیبزمینی، عدس و گندم مشغولاند.
آب گرم های سرعین دره گلستان: منطقه گلستان درهای پهناور و پوشیده از گلهای زیبای وحشی است که در شهر سرعین و استان اردبیل قرار گرفته و با وجود منظرههای زیبایی که دارد نام مناسبی برای آن انتخاب شده است. وجود آبگیرهای متعدد زیبایی این دره را چندین برابر کرده است. تعدادی دریاچه یخچالی نیز در دره گلستان قرار دارد که نشاندهنده وسعت یخچالهای طبیعی این منطقه است. در این دره پهناور یک چشمه آب گرم هم هست که استخر ندارد. دره گلستان زیستگاه مناسبی برای کبک است و در بخش شمالی آن قوچ، میش، گراز و خرس قهوهای زندگی میکنند.
پیست اسکی آلوارس: پیست اسکی آلوارس به دلیل قرار گرفتن در ارتفاعات کوه سبلان یکی از بهترین پیستهای اسکی ایران است. این پیست اسکی در تمام روزهای پاییز و زمستان از برف پوشیده شده و در حدود هشت ماه از سال مورد استفاده قرار میگیرد. تلهسیژ و بالابر از امکانات رفاهی برای بالا رفتن از دامنه کوه و پیست است. روستای آلوارس، که یکی از زیباترین روستاهای سرعین است، در نزدیکی این پیست قرار دارد.
تپه آناهیتا: تپهای باستانی به نام آناهیتا در سرعین قرار دارد که در گذشته نامهای دیگری مانند زرتشت و سارقین داشت. اشیاء و سفالینههای بهدستآمده از این منطقه نشان میدهد که قدمت این تپه به هزاره دوم و اول قبل از میلاد میرسد. در زمان ساسانیان معبد آناهیتا و چندین آتشگاه دیگر در این منطقه ساخته شد. تپه باستانی آناهیتا از آثار باستانی سرعین است که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده.
روستای تاریخی کنزق: روستای تاریخی کنزق در دو کیلومتری شرق شهر سرعین وجود دارد که دارای دره های متعددی است ، نام معروف ترین دره در این روستا ساری دره (دره زرد) است. ساری دره دارای تعدادی چشمه طبیعی بوده و با درختان گلابی و گیاه گیلیدیک و آب روانی که از میان دره می گذرد یکی از مناطق دیدنی و زیبای روستای کنزق است .
آبگرم گاو میش گلی: آبگرم گاو میش گلی در شهر سرعین وجود دارد که ارتفاع آن 1940 متر از سطح دریا است و دارای آبدهی 140 لیتر در ثانیه می باشد. این آبگرم دارای استخری روباز به مساحت 400 متر با عمق 130 سانتی متر که به صورت دائمی و جوشان در جریان است که دمای آب در حوض آن 46 درجه سانتی گراد است. درگذشته آب گاومیش گلی از سمت جنوب شرقی وارد نهری می شد و به فاصله 150متری آسیابی را می گردانیدند که این آسیاب در آن ایام از گرانبهاترین آسیاب های آذربایجان به حساب می آمده زیرا بر خلاف آسیاب های دیگر آب آن در زمستان یخ نمی زده و در تمام 12 ماه سال کار می کرده است. آب گاومیش گلی ترش مزه بیرنگ و کمی بودار است . آب گاو میش گلی به علت داشتن ترکیب کلروبی کربنات سدیم و کلسیم برای درمان بیماری های عمومی، بیماریهای سیستم حرکتی و بیماری های زنان، خنازیر و بیماری های قلبی و نیز تقویت عمومی بدن مفید است.
دره گلستان (دره آلوارس): دره گلستان یکی از زیباترین و باصفاترین درههای سرعین است که به آن «دره آلوارس» نیز میگویند و از درههای شرقی منطقه سبلان به شمار میآید. این دره به خاطر وجود چشمههای پُرآب و یخچالهای طبیعی، چمنزارها و گلزارهای فراوان، هرساله مورد توجه گردشگران زیادی قرار میگیرد.
چشمه گورگور: چشمه گورگور از جمله معروفترین و مشهورترین چشمههای منطقه سبلان است که در دره آلوارس که یکی از عریضترین و باصفاترین درههای سبلان است، در ارتفاع ۲۴۲۰ متری از سطح دریا جای گرفته است.
مجتمع آبدرمانی سبلان: مجتمع آبدرمانی سبلان، بزرگترین آبدرمانی خاورمیانه و ایران است که در شهر زیبای سرعین قرار گرفته است. این مجموعه با امکانات و استخرهای متعدد سرپوشیده، حوضچههای جکوزی، سونا خشک و بخار، دوشها، وانهای انفرادی متعدد، خدمات پزشکی و درمانی مجزا برای زنان و مردان، پارکینگ اختصاصی و امکانات بسیار دیگر، آماده پذیرایی از گردشگران شهر سرعین است.
آبشار ورگه سران: آبشار ورگه سران در دامنههای سرسبز سبلان در میان دشتهای سرسبز و خُرم جای گرفته است و یکی از بکرترین نقاط دیدنی شهر سرعین به شمار میرود. در کنار این آبشار میتوانید زیر سایه درختان با سکوت درهها و صدای آب به آرامش برسید.
آبگرم بش باجلار: آبگرم بش باجلار یکی از قدیمیترین آبگرمهای سرعین است که میان اهالی قدیمی سرعین به «دره لر سویی» نیز معروف بوده است. این آبگرم در درهای سرسبز قرار گرفته که دورتادور آن را چمنزاها و درختان چنار و سپیدار احاطه کردهاند. دمای آب این چشمه به ۳۵ درجه سانتیگراد میرسد و ظاهری کدر و طعمی تُرش مزه و کمی بودار دارد. از این آبگرم برای درمان بیماریهای عمومی و تسکین دردهای عصبی و مفصلی استفاده میشود.
روستای بیله درق (ویلا دره): روستای ییلاقی و باصفای بیله درق از جاذبههای توریستی و جاهای دیدنی سرعین است که در فاصله ۳ کیلومتری شمال آن جای گرفته است. این روستا به سبب برخورداری از مواهب طبیعی مانند آبهای معدنی، درههای زیبا با درختان و چمنزارهای مملو از گل و گیاه و کندوهای عسل از جذابیتهای خاصی برخوردار است.
دهکده صخره ای باستانی ویند کلخوران: دهکده صخرهای باستانی ویند کلخوران، دهکدهای سنگی با مجموعهای از خانههای سنگی منفرد است که در پنج کیلومتری جنوب و جنوبغربی سرعین در جوار جاده اردبیل واقع شده است و یک پدیده معماری باستانی و تاریخی استثنایی و کمنظیر در کشور به شمار میرود.
دره جنگلی ایردموسی: دره جنگلی زیبا و دیدنی ایردموسی در فاصله ۱۴ کیلومتری غرب اردبیل قرار گرفته و از نزدیکیهای سرعین شروع شده و تا روستای نوران کشیده میشود. چشماندازهای بسیار زیبا، نهرها و چشمهسارها، چمنزارهای انبوه و باغات میوه، این دره را به یکی از نقاط جذاب سرعین و اردبیل تبدیل کرده است.
روستای آتشگاه: روستای کهن و تاریخی آتشگاه در فاصله چند کیلومتری از شمال سرعین قرار گرفته است که با نام «آغ مام» نیز شناخته میشود. این روستا بهدلیل وجود تپه باستانی، معابد، آتشکدههای کهن و طبیعت سرسبز و زیبا بسیار دیدنی و جذاب است.
....................................
آرشیو