احادیثی درباره گشاده رويى و خوش رویی
امام على عليه السلام :
اَلبِشرُ أَوَّلُ البِرِّ؛
گشاده رويى، سرآغاز نيكى است.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص434 ، ح9920
------------------------------------------
امام على عليه السلام :
حُسنُ البِشرِ يَذهَبُ بِالسَّخيمَةِ؛
گشاده رويى كينه را از بين مى برد.
كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص103 و 104 ، ح6
------------------------------------------
امام على عليه السلام :
اَلبِشرُ شيمَةُ الحُرِّ؛
گشاده رويى خوىِ آزاده است.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص434 ، ح9922
------------------------------------------
امام على عليه السلام :
بِشرُكَ يَدُلُّ عَلى كَرَمِ نَفسِكَ؛
گشاده رويى تو نشانگر بزرگوارى و كرامت نفس توست.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص434 ، ح9933
------------------------------------------
امام صادق عليه السلام :
صَنائِعُ المَعروفِ و َحُسنُ البِشرِ يُكسِبانِ المَحَبَّةَ و َيُدخِلانِ الجَنَّةَ و َالبُخلُ وَ عَبُوسُ الوَجهِ يُبعِدانِ مِنَ اللّه و َيُدخِلانِ النّارَ؛
نيكوكارى و گشاده رويى، محبت آورند و به بهشت مى برند و بخل و ترشرويى از خدا دور مى كنند و به دوزخ برند.
كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص103، ح5
------------------------------------------
امام على عليه السلام :
بِالبِشرِ و َبَسطِ الوَجهِ يَحسُنُ مَوقِعُ البَذلِ؛
با گشاده رويى و خوشرويى، بخشش ارزش پيدا مى كند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص434 ، ح9932
------------------------------------------
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
بَسطُ الوَجهِ زينَةُ الحِلمِ؛
گشاده رويى زينت بردبارى است.
کنز الفوائد ج1 ، ص299
------------------------------------------
امام صادق عليه السلام :
اِنَّ لاِهْلِ الْجَنَّةِ اَرْبَعَ عَلاماتٍ: وَجْهٌ مُنْبَسِطٌ وَ لِسانٌ لَطيفٌ وَ قَلْبٌ رَحيمٌ وَ يَدٌ مُعْطيَةٌ؛
بهشتى ها چهار نشانه دارند: روى گشاده، زبان نرم، دل مهربان و دستِ دهنده.
مجموعه ورام ج 2، ص 91
------------------------------------------
كانَ النَّبىُّ صلی الله علیه و آله و سلم ...
يُسَلِّمُ عَلى مَنِ اسْتَقْبَلَهُ مِنْ كَبيرٍ وَ صَغيرٍ وَ غَنىٍّ وَ فَقيرٍ و لا يُحَقِّرُ ما دُعِىَ اِلَيهِ و لو اِلى خَشفِ التَّمْرةِ وَ كانَ خَفيفَ المَؤونَةِ كَريمَ الطَّبيعَةِ، جَميلَ المُعاشَرَةِ، طَلِقَ الوَجهِ، بَشّاشا من غَيرِ ضِحكٍ، مَحْزونا مِن غَيرِ عَبوسٍ، مُتَواضِعا مِنْ غَيْرِ مَذَلَّةٍ، جَوادا مِن غَيْرِ سَرَفٍ، رَقيقَ القَلبِ، رَحيما بِكُلِّ مُسْلِمٍ... ؛
رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم ... به هر كس برخورد مى نمودند، از بزرگ و كوچك، ثروتمند و فقير، سلام مى كردند و اگر به جايى حتى براى خوردن خرمايى خشك دعوت مى شدند، آن را كوچك نمى شمردند. زندگيشان كم هزينه بود، بزرگ طبع، خوش معاشرت و گشاده رو بودند، بى آنكه بخندند، هميشه متبسم بودند، بىآنكه اخمو باشند، محزون بودند، بى آنكه از خود ذلّتى نشان دهند، متواضع بودند، مى بخشيدند ولى اسراف نمى نمودند، دل نازك و نسبت به تمام مسلمانان مهربان بودند.
ارشاد القلوب(دیلمی) ج 1، ص 115
------------------------------------------
امام على عليه السلام :
وَ هُوَ خاتَمُ النَّبيّينَ، اَجْوَدُ النّاسِ كَفّا وَ اَرْحَبُ النّاسِ صَدْرا وَ اَصْدَقُ النّاسِ لَهْجَةً وَ اَوْفَى النّاسِ ذِمَّةً وَ اَلْيَنُهُمْ عَريكَةً وَ اَكْرَمُهُمْ عِشْرَةً مَنْ رَآهُ بديهَةً هابَهُ وَ مَنْ خالَطَهُ مَعْرِفَةً اَحَبَّهُ يَقولُ ناعِتُهُ: لَمْ اَرَ قَبْلَهُ وَ لا بَعْدَهُ مِثْلَهُ؛
او كه خاتم پيامبران بود، بخشنده ترين، پرحوصله ترين، راستگوترين، پايبندترين مردم به عهد و پيمان، نرمخوترين و خوش مصاحبتترين مردم بود، هر كس بدون سابقه قبلى او را مى ديد، هيبتش او را مى گرفت و هر كس با او معاشرت مى نمود و او را مى شناخت دوستدارش مى شد و هر كس مى خواست او را تعريف كند، مى گفت: نظير او را پيش از او و پس از او نديده ام.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 16، ص 190
------------------------------------------
امام صادق عليه السلام :
ثَلاثٌ مَنْ اَتَى اللّهَ بِواحِدَةٍ مِنْهُنَّ اَوْجَبَ اللّهُ لَهُ الْجَنَّةَ: اَلاْنْفاقُ مِنْ اِقْتارٍ وَ الْبِشْرُ لِجَميعِ الْعالَمِ وَ الاِنْصافُ مِنْ نَفْسِهِ؛
هر كس يكى از اين كارها را به درگاه خدا ببرد، خداوند بهشت را براى او واجب مى گرداند: انفاق در تنگدستى، گشاده رويى با همگان و رفتار منصفانه.
کافی(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص103 ، ح2
پیامبر گرامی اسلام فرمودند :
نیكى و نیكوكاران را دوست بدارید. سوگند به آن كه جانم به دست اوست، بركت و تندرستى، با نیكى و نیكوكاران است.
پیامبر گرامی اسلام فرمودند :
در پى روزى و نیازها، سحر خیز باشید؛ چرا كه حركت در آغاز روز، [مایه] بركت و پیروزى است.
پیامبر گرامی اسلام فرمودند :
بدان كه راستگویى، پر بركت است و دروغگویى، شوم.
پیامبر گرامی اسلام فرمودند :
تا وقتى مردم امر به معروف و نهى از منكر مي كنند و یكدیگر را در نیكى و تقوا، یارى ميرسانند، در خیر و نیكي اند، آنگاه كه چنین نكنند، بركتها از آنان گرفته ميشود و بعضى بر بعض دیگر مسلّط مي گردند و در زمین و در آسمان، هیچ یاورى نخواهند داشت.
پیامبر گرامی اسلام فرمودند :
نماز شب، موجب رضایت پروردگار، دوستى فرشتگان، سنت پیامبران، نور معرفت، ریشه ایمان، آسایش بدنها، مایه ناراحتى شیطان، سلاحى بر ضدّ دشمنان، مایه اجابت دعا، قبولى اعمال و بركت در روزى است.
امام علی - علیه السلام- فرمودند :
پیروان ما كسانىاند كه در راه ولایت ما بذل و بخشش مىكنند، در راه دوستى ما به یكدیگر محبت مىنمایند، در راه زنده نگه داشتن امر و مكتب ما به دیدار هم مي روند. چون خشمگین شوند، ظلم نمىكنند و چون راضى شوند، زیاده روى نمي كنند، براى همسایگانشان مایه بركتاند و نسبت به همنشینان خود در صلح و آرامشاند.
امام علی - علیه السلام- فرمودند :
هرگاه نیّتها فاسد باشد، بركت از میان مي رود.
امام کاظم - علیه السلام - فرمودند :
مشورت با عاقلِ خیرخواه، خجستگى، بركت، رشد و توفیقى از سوى خداست.
امام صادق - علیه السلام - فرمودند :
صله رحم، انسان را خوش اخلاق، با سخاوت و پاكیزه جان مى نماید و روزى را زیاد مى كند و مرگ را به تأخیر مى اندازد.
امام صادق - علیه السلام - فرمودند :
اگر در میان مردم عدالت برقرار شود، همه بي نیاز مي شوند و به اذن خداوند متعال آسمان روزى خود را فرو ميفرستد و زمین بركت خویش را بیرون ميریزد.
مام صادق‌می‌فرماید: "تهمت زدن به بی‌گناه از کوه‌های عظیم نیز سنگین‌تر است".
امام جعفر صادق عليه السلام می فرمایند :غيبت آن است که در مورد برادرت آنچه را خدا پوشانده بيان کني و بهتان آن است که آنچه در او نيست را به او نسبت دهي.
رسول خدا صلي الله عليه واله می فرمایند :هر كس به مرد يا زن مؤمن بهتان زند يا درباره او چيزي بگويد كه از آن مبراست، خداوند متعال در روز رستاخيز او را بر تلّي از آتش نگه دارد تا از حرف خود درباره آن مومن برگردد.
امیرالمومنین علیه السلام می فرمایند :هيچ بي شرمي و وقاحتي چون بهتان زدن نيست.
امام سجاد عليه السلام می فرمایند :هر كس به مردم عيبي را که دارند نسبت دهد، مردم به او عيبي را كه ندارد نسبت دهند.
امیرالمومنین علیه السلام می فرمایند :هر کس خود را در معرض تهمت قرار دهد، نباید کسی را که به او بدگمان می شود ملامت کند.
رسول خدا صلي الله عليه واله می فرمایند :فاسق چهار نشانه دارد: (اشتغال به) لهو، لغو، دشمني و بهتان.
امام جعفر صادق عليه السلام می فرمایند :هر کس تو را فريب داد نبايد امين بشماري و هر کس را امين يافتي متهم نکن.
امیرالمومنین علیه السلام می فرمایند :مومن با برادر مومنش فريبكاري نمي كند و به او خيانت نمي ورزد و او را خوار نمي سازد و به او تهمت نمي زند.
امیرالمومنین علیه السلام می فرمایند :هر كه به جاهاي بد رفت و آمد كند، مورد بدگماني و تهمت واقع شود.
امام جعفر صادق عليه السلام می فرمایند :هر كس به مرد يا زن مؤمن بهتان زند خداوند در روز رستاخيز او را در طينت خبال نگه دارد تا حرف خود را پس گيرد. (ابن ابي يعفور ميگويد) عرض كردم: طينت خبال چيست؟ حضرت فرمود: چرك و زردابهاي است كه از شرمگاه زنان فاحشه بيرون ميآيد.
امام صادق علیه السلام فرمود: هر كس به برادر دینی خود تهمت زند حرمتی میان آن دو به جا نمیماند.
امام علی علیه السلام فرمود: بهتان زدن به آدم بی گناه (گناهش) بزرگتر از آسمان است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هر کس ماه رمضان را روزه بگیرد و از کارهای حرام مخصوصا بهتان دوری کند، خدا از او راضی شود و بهشت را بر او واجب کند.
امام سجاد - علیه السلام - فرمود: هر كس به مردم عیبی را که دارند نسبت دهد، مردم به او عیبی را كه ندارد نسبت دهند.
امام صادق - علیه السلام - فرمود : هرگاه مؤمن به برادر (دینی) خود تهمت زند، ایمان در قلب او ناپدید می شود همچنان كه نمك در آب حلّ میشود.
امام علی - علیه السلام - فرمود : از رفت و آمد به جاهای تهمت برانگیز و مجالسی كه گمان بد به آنها برده میشود بپرهیز؛ زیرا دوست بد همنشین خود را میفریبد.
امام علی - علیه السلام - فرمود: كسی كه خود را در معرض تهمت قرار دهد نباید كسی را كه به او گمان بد برد، سرزنش كند.
امام صادق - علیه السلام - فرمود: هر کس تو را فریب داد نباید امین بشماری و هر کس را امین یافتی متهم نکن.
سوره نساء آیه ۱۱۲: «وَمَن یَکْسِبْ خَطِیئَةً أَوْ إِثْمًا ثُمَّ یَرْمِ بِهِ بَرِیئًا فَقَدِ احْتَمَلَ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُّبِینًا؛ و هر کس خطا یا گناهى مرتکب شود سپس آن را به بىگناهى نسبت دهد قطعا بهتان و گناه آشکارى بر دوش کشیده است».
در آیات ۲۳ و ۲۴ سوره مبارکه نور :«إِنَّ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ(۲۳) یَوْمَ تَشْهَدُ عَلَیْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَأَیْدِیهِمْ وَأَرْجُلُهُم بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ؛ بىگمان کسانى‌که به زنان پاکدامن بىخبر [از همه جا] و با ایمان نسبت زنا مىدهند در دنیا و آخرت لعنت شدهاند و براى آنها عذابى سخت خواهد بود (۲۳)در روزى که زبان و دست‌ها و پاهایشان بر ضد آنان براى آنچه انجام مىدادند شهادت مىدهند».
آیه ۵۸ سوره احزاب: «وَالَّذِینَ یُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ بِغَیْرِ مَا اکْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُّبِینًا؛ و کسانى‌که مردان و زنان مؤمن را بىآنکه مرتکب [عمل زشتى] شده باشند آزار مىرسانند قطعاً تهمت و گناهى آشکار به گردن گرفتهاند».
در آیه ۱۲ سوره نور: «لَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنفُسِهِمْ خَیْرًا وَقَالُوا هَذَا إِفْکٌ مُّبِینٌ؛ چرا هنگامى‌که آن [بهتان] را شنیدید مردان و زنان مؤمن گمان نیک به خود نبردند و نگفتند این بهتانى آشکار است» در این آیه، جمله «چرا گمان خیر به خودشان نبردند»ت عبیر بسیار لطیفی است و اشاره دارد به این‌که مؤمنان باید همه اعضای جامعه خود را، که افراد مؤمنند، یکی بدانند و همگان را از خود حساب کنند و هرچه را که درباره خود نمی‌پسندند، درباره آنان هم نپسندند؛ زیرا گمان بد بردن درباره دیگر مؤمنان را گمان بد درباره خودشان بر شمرده است
