به گزارش مائده امینی در همشهری؛ محصول تورم فقط کاهش کیفیت زندگی دهک‌های کم‌درآمد جامعه نیست. این آفت اقتصادی می‌تواند شکل زندگی افراد را عوض یا خرده‌فرهنگ‌های جدیدی به آنها اضافه کند. امروز تورم‌های کشدار و بحران‌اقتصادی طولانی در دهه۹۰، مفاهیم تازه‌ای برای زندگی ساخته است؛ مفاهیمی که شاید اگر نه به‌دلیل فشار اقتصادی که در اثر فرهنگ سازی به زندگی آدم‌ها اضافه می‌شد، چه بسا ماندگارتر و مؤثرتر بود و با آغوش بازتری پذیرفته می‌شد. فرهنگ «نگهداری» و «تعمیر» از این قسم خرده‌فرهنگ‌هاست.
گوشی‌های موبایلی که در روزگاری نه چندان دور با قیمت ۳ تا ۵ میلیون تومان تهیه می‌شد، امروز به ۲۵ تا ۳۵ میلیون تومان رسیده و لپ‌تاپ‌هایی که در پیشرفته‌ترین و گران‌ترین حالت ۱۰ میلیون تومان قیمت داشتند امروز به مدارهای ۵۰، ۶۰ و حتی ۱۰۰ میلیون تومانی وارد شده‌اند.
در چنین روزگار مهارگسیخته‌ای احتمالا خیلی از افراد بیش از همیشه خود از وسایل‌شان نگهداری می‌کنند و خیلی‌هایشان شاید برای نخستین بار در زندگی دنبال یافتن تعمیرکار برای وسایل کهنه‌ای هستند که در گذشته به راحتی آنها را نو می‌کردند. تغییر رویکرد البته فقط شامل وسایل الکترونیکی نمی‌شود و مبل، ساعت، حتی لباس و هرچیز دیگری حالا دیگر در صف تعمیرات قرار می‌گیرند.
اعداد گواه این ادعا هستند که نمونه‌هایی از آنها را با استناد به فعالان این حوزه جمع‌آوری کرده و درباره‌شان توضیح داده‌ایم. امروز به‌نظر می‌رسد فرهنگ تعمیر و نگهداری کم‌کم جایگزین فرهنگ تعویض در ایرانی‌ها می‌شود که البته از آنجا که تحت اجبار تورم این تغییر رخ داده، شاید نتوان به آینده و تداوم آن چندان امیدوار بود و از آن به‌عنوان رخدادی مثبت یاد کرد. اما آیا واقعا تعمیرات در هر حوزه با افزایش نرخ تورم بیشتر شده‌اند و رکوردهای تازه‌ای در دهه ۹۰ -دهه عجیب اقتصاد ایران- به ثبت رسانده‌اند؟ فروشندگان اجناس نو و نمایندگی‌های فروش چطور؟ آیا این واحدهای صنفی می‌توانند در الگوریتم تازه همچنان به حیات خود ادامه دهند و درآمد کافی برای خود کسب کنند؟
لپ‌تاپ؛ حداقل ۵۰ درصد رشد در متقاضی تعمیر
افزایش میزان مراجعه برای تعمیرات لپ‌تاپ، موضوعی است که تقریبا تمام فروشگاه‌ها و شرکت‌های تعمیراتی روی آن اتفاق نظر داشتند.
میزان مراجعه مردم برای تعمیرات از ابتدای سال حدود ۵۰ درصد افزایش داشته است.
ماهنامه پیوست نوشته است که هزینه تعمیرات نیز بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد و قیمت قطعات بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ درصد نسبت به قبل از سال ۹۹ افزایش یافته است.
همچنین آی‌تی‌ایران اعلام کرده که سال گذشته به‌دلیل افزایش نسبی قیمت لپ‌تاپ، میزان تقاضا برای تعمیرات افزایش ۵۰ تا ۶۰ درصدی را تجربه کرده است.
در ابتدای سال ۱۳۹۷ به همه کالاها ارز ۴۲۰۰ تومانی اختصاص داده شده بود اما بعدا به ارز نیمایی تبدیل شد که قیمت آن هم بالا رفت و افرادی که در گذشته می‌توانستند با حدود ۳ میلیون تومان لپ‌تاپ بخرند، حالا باید حدود ۹ میلیون تومان برای خرید آن هزینه کنند و این موضوع مراجعه به تعمیرگاه‌ها را افزایش داده است.
یک تعمیرکار لپ‌تاپ در خیابان گاندی تهران به همشهری می‌گوید که امسال حدود ۷۰ درصد نسبت به سال گذشته مراجعه‌کننده بیشتری داشته است و بیشتر مشتریانش دنبال تعمیر لپ‌تاپ‌هایشان به هر قیمتی‌اند.
تعمیرکار دیگری هم در محدوده میدان ولیعصر اعلام می‌کند که در سال ۹۹، ۳ برابر سال ۹۸ درآمد از این راه کسب کرده است.
موبایل؛ میانگین ۱۰۰ درصد افزایش درخواست برای تعمیر
میانگین خرابی کالا ۲ درصد است؛ یعنی انتظار می‌رود از هر ۱۰۰ گوشی فروخته‌شده، ۲ تلفن همراه خراب باشد.
هم‌اکنون اما مراجعات مردم برای خدمات پس از فروش تقریبا ۲ تا ۳ برابر شده است و حداقل ۱۰۰ درصد رشد را تجربه کرده. این خبری است که اردیبهشت‌ماه امسال توسط دبیر انجمن واردکنندگان موبایل اعلام شد.
بررسی‌های میدانی همشهری هم نشان می‌دهد که واحدهای صنفی مستقر در خیابان جمهوری که به تعمیرات مشغول‌اند در شش‌ماهه نخست سال‌جاری حداقل ۶۰ درصد افزایش مراجعه را تجربه کرده‌اند.
ساعت؛ کاهش ۵۰ درصدی فروش و افزایش ۷۰ درصدی تعمیرات
تا پیش از تجربه تورم‌های نزدیک به ۵۰ درصد هم مردم اهل تعمیرکردن ساعت‌هایشان بودند اما خیلی از افراد در کنار تعمیر ساعت‌های قدیمی برای خود ساعت‌های جدید هم می‌خریدند.
امروز اما تعمیرکاران ساعت می‌گویند به‌طور میانگین ۵۰ درصد از فروش‌شان کم شده و ۷۰ درصد مراجعه برای تعمیرات بیشتر را تجربه می‌کنند.
بررسی‌های همشهری از ساعت‌فروشی‌های میدان ولیعصر حکایت از آن می‌کند که این واحدها بین ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش فروش را در سال گذشته تجربه کرده‌اند.
ساعت‌فروشی‌های مورد بررسی می‌گویند که در بازه زمانی مورد بحث، بین ۴۰ تا ۷۰ درصد افزایش مراجعه برای تعمیرات را تجربه کرده‌اند.
لوازم خانگی؛ تا ۹۰ درصد افزایش مراجعه برای تعمیرات
بازار لوازم خانگی راکد است، قیمت‌ها آن‌قدر افزایش یافته که خریداران قدرت خرید خود را از دست داده‌اند.
اکنون جز افرادی که برای تهیه جهیزیه نوعروسان به بازار مراجعه می‌کنند، در عمل خریداری در بازار وجود ندارد. این موضوعی است که رئیس اتحادیه لوازم خانگی پیش از این اعلام کرده بود.
در یک تا ۲ ماه گذشته حدود ۵۰ درصد کاهش تقاضای خرید لوازم خانگی به ثبت رسیده است.
اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه لوازم خانگی به همشهری گفته است که تعمیرات دستگاه‌های خانگی در یکی، ۲ماه اخیر حداقل بین ۳۰ تا ۳۵ درصد افزایش پیدا کرده است.
به‌گفته رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی رشد قیمت‌ها در یک سال گذشته، کار را به جایی رسانده که در بازار شاهد افزایش حدود ۹۰ درصدی مراجعات افراد برای تعمیر لوازم خانگی به جای تعویض باشیم.
لباس؛ ۳۰ درصد افزایش مراجعه برای رفو و تعمیرات
لباس از آن کالاهایی است که احتمالا هرگز فکر نمی‌کردیم روزی تعمیرات آن رونق پیدا کند.
بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد که این روزها از حجم سفارش دوخت لباس نو به خیاطی‌ها کاسته و به سفارش تعمیرات و رفو افزوده شده است.
خیاطی‌ها نسبت به پارسال با ۸۰ درصد کاهش سفارش دوخت مواجه هستند، در حالی‌که بین ۲۰ تا ۳۰ درصد تقاضای تعمیرات آنها بیشتر شده است.
خیاط‌ها این فرایند را محصول گرانی پارچه و کاهش قدرت خرید مردم می‌دانند و می‌گویند که افزایش مراجعه برای تعمیرات درآمد آنها را نسبت به سال‌های گذشته کاهش داده؛ چرا که سود اصلی آنها در پذیرش سفارش لباس‌های روتین مثل کت و شلوار بوده است.
یکی از خیاط‌های محدوده انقلاب می‌گوید که در واحد صنفی او دوخت لباس نسبت به سال پیش بیشتر از ۷۰ درصد کمتر شده و تعمیرات لباس حدودا ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده است.
یکی دیگر از خیاط‌ها در محدوده جنت‌آباد هم می‌گوید که در ۳ماه گذشته ۱۵۰سفارش رفو داشته و تنها ۴ دست کت و شلوار دوخته است. این در حالی است که همین واحد صنفی در سال‌های پیش ماهانه بین ۴ تا ۷ دست سفارش دوخت کت و شلوار داشته است.
خودرو؛ ۶۰درصد افزایش مراجعه
اتومبیل‌ها در بازار امروز ایران تبدیل به کالایی لوکس و سرمایه‌ای شده‌اند و خرید و فروش آنها دیگر مانند گذشته آسان نیست.
قیمت خودرو در کمتر از ۳ سال، بین ۷ و حتی ۱۰ برابر شده است.
یک مکانیک خودرو در محدوده پیروزی به همشهری می‌گوید که این روزها مردم نسبت به سال گذشته ۶۰ درصد بیشتر برای تعمیر ماشین‌های خود به او مراجعه می‌کنند.
تعمیرکار دیگری هم در محدوده جمالزاده توضیح می‌دهد که مشتری‌های جدیدش بیشتر دنبال این موضوع هستند که با نصب قطعه‌های چینی و ارزان صرفا ماشین‌شان را روشن کنند.
میانگین عمر ماشین‌هایی که در یکی دو سال گذشته برای تعمیر نزد این تعمیرکار آورده‌اند بین ۱۲ تا ۱۵ سال است؛ رقمی که پیش از تورم چند سال اخیر به‌گفته او بین ۷ تا ۱۰ سال بوده است.
مینی‌واقعیت‌ها درباره تعمیرات موبایل
یکی از پررونق‌ترین واحدهای صنفی در حوزه تعمیرات، تعمیرکنندگان موبایلند که روزبه‌روز به تعداد متقاضیان آنها افزوده می‌شود. فرهنگ تعمیر و نگهداری (نت) در همه جهان وجود دارد و عموما افراد ترجیح می‌دهند کالای خود را تعمیر کنند تا این که دوباره برای خرید یک گوشی همراه جدید، هزینه تازه‌ای متحمل شوند. در ایران اما افزایش نرخ تورم موجب شده که فرهنگ تعمیر به جای تعویض در ایران هم کم‌کم به اجبار توسعه پیدا کند.
"موبایل کمک" در گزارشی نوشته است که گوشی افراد ۱۸ تا ۲۴ ساله تقریبا حدود ۱۶ درصد بیشتر از سایر کاربران دچار خرابی می‌شود. بیشترین دلیل این موضوع مربوط به سهل‌انگاری کاربران در این سن و بروز خرابی‌هایی همچون شکستن ال سی دی در اثر افتادن گوشی، خرابی ناشی از آب‌خوردگی و ... می‌شود.
تقریبا ۷۰ درصد کسب‌وکارهایی که در حوزه تعمیرات گوشی موبایل فعالیت دارند، عمری کمتر از ۲سال داشته و به نوعی تازه راه‌اندازی شده‌اند.
براساس آمارهای منتشر شده توسط موبایل کمک، تقریبا ۲۵ درصد کاربران آیفون‌های اپل حداقل یک‌بار با مشکل شکستن ال‌سی دی گوشی مواجه شده‌اند.
در یک بررسی میدانی توسط موبایل کمک مشخص شد حدود ۵۷ درصد از آقایان حداقل یک‌بار با مشکل افتادن گوشی از دست یا جیبشان در داخل سرویس بهداشتی مواجه شده‌اند و ۴۰ درصد خانم‌ها به واسطه خیس‌شدن گوشی در حمام نیاز به مراجعه به تعمیرکار پیدا کرده‌اند.