کره ای مرکز شهرستان سرچهان
کره ای شهری که مرکز شهرستان سرچهان دراستان فارس ایران است . مردم این شهر از ایل/طایفه مستقل و فارسی زبان چهارراهی می‌باشند . کره‌ای در ابتدا نام قناتی مهم در محل فعلی شهر کره‌ای، جریان داشته‌است و باعث تشکیل روستایی با نام آن شده‌است که به مرور به شهر تبدیل گردیده‌است. این شهر در سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیتی برابر با ۳٬۹۵۴ تن داشت.
مردم این شهر مسلمان و شیعه مذهب هستند و به زبان فارسی با لهجه شمال فارس سخن می‌گویند؛ مردم این شهر از قوم پارس و از ایل(طایفه مستقل) پارسی زبان چهارراهی می‌باشند؛ (خاستگاه و جغرافیای اصلی و اولیه سکونت طایفه چهارراهی در شمال شرقی فارس،منطقه چهارراه سرچهان است؛ وجه تسمیه ایل نیز برگرفته از نام همین منطقه چهارراه است که چهارراه قدیمی بین شیراز[فارس]،اصفهان،بندرعباس،یزد و کرمان بوده است ) ؛ گویش و لهجه فارسی آنها هنوز تا حدودی و در برخی موارد [بیشتر از لحاظ واژگانی] حالت پارسی میانه ( پهلوی ساسانی ) خود را حفظ کرده است و شامل تیره های « محمدجانی،میرزایی،نگهبانی،مرادپور،قلتاشی،میرشکاری، حسین‌خانی ،هاشمی ،مرتضایی و ... » می‌باشند.
محصولات باغی آن عبارتند از: بادام، گردو، سیب (از نوع گلاب، لبنانی و ترش)، زردآلو،آلوزرد و آلوبخارا. محصولات زراعی آن نیز عبارتند از گندم، جو، ذرت، سیب زمینی، چغندر قند، دانه روغنی کلزا، آفتابگردان، نخود، عدس و انواع لوبیا. صنایع دستی مردم شهر کره‌ای عبارتند از قالی، گلیم، جاجیم، پشتی و چادر سیاه که مخصوص مردم عشایر است.
شهرستان سرچهان
شهرستان سرچهان یکی از شهرستانهای استان فارس است. مرکز این شهرستان شهر کره‌ای میباشد؛ مردم این شهر از قوم فارس و طایفه مستقل و پارسی زبان چهارراهی می باشند.
وجود سنگ نگاره های تاریخی عصر ایلامی ,دوران توتمپرستی و پرستش نیروهای برتر طبیعی گرفته تا پیش از کیش زردتشت که به علت وجود منابع آبی فراوان از مراکز آیین مهرپرستی,پرستش آبهای روان تقدس الهه آب آناهیتا,وجود معبد آب پرستشگاه آب در روستای قلات که توسط پژوهشگران پژوهشکده فارس مورد تحقیق و برسی قرار گرفته است -کشف یک گور دخمه باستانی و جسد یک دختر قربانی شده مومیایی در دامنه کوههای سربره بید ملای روستای گلپا -وجود استودانها یا خرف خانه های زرتشتیان کوچ نشین و وجود دهها رشته قنات و قلعه های ویران شده در کنار رودخانه های دائمی -وجود نامهایی تاریخی همچون: توگردی: توجردی که گرد در فارسی باستان به معنای ده یا آبادی که دارای رونق اقتصادی بوده گفته میشده (لغت نامه دهخدا( - مروشاهگان :مروشکان: ,مرو+شاهگان به معنای سرزمین جلگه ای هموار که رودی در آن جریان دارد وزمینهای حاصلخیز دارد - اوجکان :جوکان:و یا ,که کان به معنای چشمه و او یا جو بمعنای آب میباشد - برازگان: برازجان,روستایی در انتهای بخش سرچهان و در نزدیکی شهرستان خاتم میباشد -وجود آب کر به معنای جاری که نام شهر کره ای نیز از آن گرفته شده است و دهها نام باستانی دیگر که همه و همه گویای تاریخ بس کهن این منطقه میباشد از دوران اسلامی از حضور اعراب کوچ نشین ,کیش اسلام ,و وجود ارامگاه حضرت ابوالقاسم از فرزندان امام کاظم و مکانهای عربی دیگری همچون ابونصر به معنای پدر فتح پیروزی که گویا جنگی در این منطقه روی داده است. وهمچنین وجود صدها قبرستان از مسلمانان از اوایل دوره اسلامی تا کنون که قدیمی ترین قبر تاریخ دار کشف شده در روستای دفر به تاریخ 137 یکصدو سی و هفت هجری خورشیدی میباشد و قدمگاه محمد حنفیه در روستا قلات در نزدیکی توجردی از اوایل دوره اسلامی در سرچهان بوده است.
گویا گذر لطفعلی خان زند آخرین پادشاه زندیه از بوانات به فسا همراه با معدودی از سپاهیان خود از این منطقه صورت گرفته است و همچنین در دوره قاجار غارت منابع چوب بوانات از تنگ جوکان معروف به باب الجوز و به توپ بستن قلعه بهار نارنج جشنیها و کوچ آنان همراه با عده ای از مردم سرچهان به استان تهران به علت عدم پرداخت مالیات و در گیریهای قزاقان قاجار با طوایف و عشایر لبو محمدی و چهارراهی و جنگ پلیس جنوب با طوایف عرب و فارس(چهارراهی) در زمان جنگ جهانی اول که هزار سوار همراه با یک ارابه توپ جنگی از قلعه نیریز به قصد سرکوبی عشایر وارد سرچهان شدند . آنها ابتدا نیروهای خانی خان عرب کدخدای لبو محمدی را در بورو خلع سلاح نموده و در چنارویه به اردوگاه امیر قلی خان سهامی را تار و مار کردند و پس از استراحت به حسامی و چهارراهی حمله نمودند و دست به تخریب قلعه ها دو سرکوب مردم بی گناه در تنگ شاه نظر و کوه وول نمودند و صدها راس گوسفند را نابود کردند . فرار عشایر غیور چهارراهی به جزیره بختگان در شهرستان نیریز و همراه شدن امیر لشنی و بستن تنگه ارسنجان که عده ای از انگلیسی ها را به خاک خون کشیدند در اردیبهشت 1297 هجری خورشیدی انجام گرفت.
سرچهان در حدود 700سال پیش در زمان اتابکان فارس حکومت ال مظفر از آن به عنوان سرچاه خونسار یاد شده ,که در آن زمان جنگی بین شاه شجاع مظفری( همعصر حافظ شیرازی) و همچنین برادرش شاه محمود مظفری حاکم اصفهان در صحرای سرچاه خونسار در محل دشت رئیس و قلعه میاق (در زمان ایلخانان بنا گردیده)درگرفت که منجر به پیروزی شاه شجاع گردید
این شهرستان در شمال شرقی استان فارس واقع گردیده که از سمت جنوب با شهرستانهای ارسنجان و بختگان ، از سمت شمال با شهرستان بوانات و بخش مزایجان، از سمت مغرب با شهرستان پاسارگاد و خرمبید ( مشهد مرغاب قادرآباد ) از سمت مشرق با شهرستان خاتم ( هرات یزد ) استان یزد مرز مشترک دارد. این شهرستان در سرشماری سال ۱۳۹۵، دارای جمعیتی برابر با ۳۱ هزار نفر بوده است و جزو شهرستان های کم جمعیت استان فارس است. اکثریت و غالب جمعیت شهرستان سرچهان را پارسیان فارسی زبان تشکیل می‌دهند که شامل : (۱:چهارراهی ها ، ۲:جشنی ها ، ۳:حسامی ها ، ۴:سرچهانی ها و ۵:طوایف باغ صفا) هستند ؛ اقلیتی ترک و عرب نیز در شهرستان سرچهان ساکن اند .
بخش مرکزی(دهستان توجردی،دهستان سرچهان) شهرها:کره ای، حسامی
بخش باغ صفا(دهستان باغ صفا،دهستان ارژنگ)
جاذبه های سرچهان
چشمه کوه شکری: چشمه کوه شکری دردهستان مرکزی ودر فاصله 4 کیلومتری درجنوب شهرحسامی ودردامنه کوه روشن کوه، درنزدیکی کوه سیاه و دهانه گردبید قرار دارد، این چشمه درسالهای پرباران دارای آب فراوان بوده اما درچندسال اخیر به علت خشکسالی های پی درپی باعث کاهش آب این چشمه گردیده است برروی چشمه کوه شکری استخری احداث گردیده که باعث ذخیره سازی آب آن می گردد. ازنظر مختصات جغرافیایی این چشمه بر روی مدار 29درجه، 56 دقیقه و 62 ثانیه عرض جغرافیایی وبر روی نصف النهار 53 درجه، 50 دقیقه و 29 ثانیه طول جغرافیایی واقع شده است.
چشمه شترکش(شترخواب) : این چشمه در فاصله 19 کیلومتری در شمال مرکز بخش سرچهان شهرکره ای و دردامنه شرقی کوه آقا حسینی واقع گردیده وبه لحاظ آب فراوان دارای استخر آب ودر زیر دست خود اراضی کشاورزی وباغات را مشروب می سازد. این چشمه بر روی مختصات جغرافیایی مدار30 درجه، 10 دقیقه و 12 ثانیه عرض جغرافیایی و بر روی نصف النهار 53 درجه، 48 دقیقه و 65 ثانیه طول جغرافیایی واقع شده است. این منطقه به لحاظ آب خنک وگوارا، درختان جنگلی ومتراکم، پرندگان بوته زی، آواز کبکان وبلبلان، گیاهان دارویی پیازو (پیازک)، قارچ، چوب آزار، کتیرا، و ... هرساله مسافران وگردشگران زیادی را به خود جذب می نماید.
تل بزرگ میاق: تل بزرگ میاق مربوط به سده‌های اولیه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان بوانات، بخش سرچهان، دهستان سرچهان، ۳ کیلومتری شمال غربی شهر حسامی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱ مرداد ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۲۴۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپه‌های آلتاخونی: تپه‌های آلتاخونی مربوط به دوره ساسانیان است و در شهرستان سرچهان، دهستان سرچهان، ۴۰۰ متری غرب روستای چنارویه، سمت چپ جاده واقع شده و این اثر در تاریخ ۱ مرداد ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۳۱۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
امامزاده ابوالقاسم سرچهان: مقبره امامزاده ابوالقاسم (علیه السلام) در روستای شاهزاده ابوالقاسم در بخش سرچهان در 29 کیلومتری خاور شهر بوانات واقع شده است. بنای ساختمان بقعه امامزاده به صورت مستطیل و به ابعاد 10×7 متر است که ایوانی به ابعاد 4×3 و ارتفاع 6 متر در شمال دارد. بقعه دارای دو شبستان یکی در جنوب و دیگر در شمال آن قرار دارند. قسمت های در و دیوار حیاط آن در سالهای اخیر ساخته شده است. در داخل شبستان جنوبی حرم مطهر چهار سنگ قبر قرار دارد که تاریخ های 1304 و 1325 هجری قمری در آن ثبت شده است. در قبرستان سمت شرق امامزاده سنگهای قبر از دوره صفویه وجود دارد.
تل ریگی کره‌ای: تل ریگی کره‌ای مربوط به هزاره ۴ و ۳ قبل از میلاد است و در شهرستان سرچهان، بخش مرکزی، ۲ک متری جنوب غربی شهر کره‌ای واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ شهریور ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۷۱۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
محوطه کره: محوطه باستانی کره مربوط به سده‌های اولیه و میانی دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان سرچهان، بخش مرکزی، ۹ کیلومتری شمال شهر کره‌ای واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ شهریور ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۷۲۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
..............................
آرشیو
