Deflection ، یا "منحرف کردن" یکی از کاربردی‌ترین ابزار های تاکتیکی شطرنج است که به منظور تحمیل جابه‌جایی به مهره (مهره های) حریف صورت می‌گیرد. مهره‌ای که قصد تحمیل حرکت را به آن داریم موقعیت دفاعی خوبی دارد و هدف از تحمیل از بین رفتن این موقعیت خوب و نهایتا گرفتن برتری می‌باشد.
به مثال شناخته شده‌ی زیر توجه کنید:
این وضعیت از می‌تواند از شروع بازی های مختلفی ایجاد شود
در اینجا سفید میخواهد وزیر حریف را بگیرد(فلش قرمز رنگ) اما وزیر سیاه توسط شاه دفاع میشود(فلش سبز رنگ) و این حرکت هیچ گونه برتری قوا به سفید نمی‌دهد. اگر شاه سیاه از وزیر دفاع نمی‌کرد، آنگاه سفید به راحتی وزیر حریف را میگرفت. به عبارت دیگر : باید شاه سیاه را از دفاع از وزیر منحرف کرد
B × f7 !
قربانی فیل در جهت انحراف شاه صورت گرفت. اکنون شاه سیاه چاره‌ای جز گرفتن فیل ندارد که پس از آن سفید وزیر را خواهد گرفت (فلش های قرمز رنگ را دنبال کنید)
"دقت کنید که سیاه کیش شده و باید شاه را حرکت دهد"
Deflection می‌تواند با دیگر تاکتیک ها ادقام شود 👇👇
برگرفته از بازی کارلسن - کامسکی ۲۰۰۵
در این وضعیت، دوفیل کامسکی به طرز ضعیفی در عرض هفتم قرار گرفته‌اند. سفید می‌تواند با حرکت رخ خود به e7 هر دو فیل را مورد حمله قرار دهد (فلش قرمز رنگ). اما با توجه به اینکه فیل سفید رو توسط شاه حفاظت میشود (فلش سبز رنگ)، این حرکت کارساز نبوده و کامسکی به راحتی با جابه‌جا کردن فیل سیاه رو به آن پاسخ می‌دهد
قهرمان جهان شاه حریف را از دفاع از فیل سفید رو منحرف می‌کند
c5 !
این کیش ضعف های سیاه را آشکار می‌کند.
اگر هرکدام از پیاده ها با شاه گرفته‌شود، آنگاه انحراف صورت گرفته و با حرکت رخ به e7 یکی از فیل ها نابود میشود (فیل سفید رو دیگر در حفاظت شاه نیست).
امکان گرفتن c5 با پیاده e6 هم وجود ندارد، زیرا این پیاده آچمز است و در صورت حرکت شاه کیش خواهد شد ( به فلش آبی رنگ دقت کنید)
بهترین حرکت سیاه اینجا، حرکت دادن شاه به خانه a7 است تا حفاظت از فیل ادامه یابد؛ اما :
c6
پیاده باز هم پیشروی می‌کند، و این بار فیل سفید رو مورد تهدید قرار می‌گیرد. بعد از حرکت فیل، رخ سفید به e7 می‌رود و با یک کیش مهلک و حمله همزمان به دو مهره (فلش قرمز ) فیل سیاه رو را تصاحب می‌کند. کارلسن در نهایت این برتری قوا را به برد رساند.
♟برای همین ترکیب سه حرکتی، ۴ ابزار تاکتیکی مختلف به کار گرفته شد!!
چه زمانی در بازی به دنبال استفاده از Deflection باشیم؟
هنگامی که مهره‌ای را زیر ضرب قرار داده‌اید و یا تهدید مات ایجاد کرده‌اید که توسط تنها "یک مهره حریف" دفاع میشود، می‌توانید با منحرف کردن آن مهره از مسیر های دفاعی برتری قوا کسب کنید یا بازی را با مات کردن به پایان برسانید.
تمرین
حرکت با سفید
احتمالا زیباترین منحرف کردن تاریخ در این وضعیت و در این بازی صورت گرفت! آیا می‌توانید ایده برنده مربوط به انحراف را در این وضعیت پیدا کنید؟
