زمان مورد نیاز برای مطالعه: ۸ دقیقه
بسیاری از موجودات زنده بالاخص حشرات زندگیهای عجیب و غریب و حتی باورنکردنی دارند. برخی از آنها در کلونیها یا اجتماعات بزرگ زندگی میکنند و به تنهایی قادر به ادامه حیات نیستند، در حالی که برخی دیگر بخش اعظم زندگیشان را تنها می‌گذرانند. برخی گونههای حشرات روشهای شگفت انگیزی برای پرورش فرزندانشان دارند و معدودی هم هستند که میتوانند حتی در اجسام جامد یخزده زنده بمانند. ما تا چه اندازه با دنیای موجودات عجیب و ناشناخته آشنا هستیم؟ در این مقاله می‌خواهیم شما را با یک دنیای کاملا متفاوت از موجودات عجیب آشنا کنیم.
کشاورزان قارچ
در جنگل‌های استوایی آمریکای مرکزی، درختان به طور مکرر زیر تیغ حملات مورچه‌های برگ‌بُر هستند. این مورچهها از آرواره‌های تیزشان به عنوان قیچی استفاده کرده و با آن برگ درختان را می‌برند.
مورچه‌های کارگر برگ‌بر یک‌هشتم تا یک‌دوم اینچ (۲ الی ۱۴ میلی‌متر) طول دارند و طول بدن ملکه آنها هم در حدود ۱ اینچ (۲۲ میلی‌متر) است. این مورچهها اغلب در جنگل‌های حاره‌ای و حتی جنگل‌هایی که پاکسازی شده‌اند؛ مشاهده می‌شوند.
قطعات بریده شده برگ‌ها توسط این مورچهها به لانه‌های زیرزمینی برده میشود. اما این مورچهها نمی‌توانند قطعات برگی را که می‌برند، هضم کنند. مورچه‌هایی که به دنبال غذا می‌گردند، شیره گیاهان مختلف را مزه‌مزه کرده و سایر مورچه‌هایی که در کلونی هستند از قارچ‌هایی که خودشان پرورش میدهند، تغذیه میکنند.
تصویری از یک کلونی مورچه در حال بریدن برگ درختان
این مورچهها معمولا بستری از کمپوست برای کشت قارچ فراهم میکنند. لارو مورچهها از این قارچ‌ها تغذیه کرده و در عین حال از این وعده غذایی دلچسب برای ملکه و فرزندانش هم تدارک می‌بینند. البته مورچه‌های بالغ از شیره برگ تغذیه میکنند.
ملکه مورچهها در حدود ۱۵۰ میلیون تخم در طول دوره حیاتش می‌گذارد. این نظام به حدی خوب کار می‌کند که لانه می‌تواند میلیون‌ها مورچه را پشتیبانی کند و ابعاد آن ممکن است که حتی بزرگ‌تر از یک خانه باشد.
یک لانه تکمیل‌شده می‌تواند عرضی در حدود ۱۰۰ فوت (۳۰ متر) و عمقی در حدود ۲۰ فوت (۷ متر) داشته باشد. در لانه این مورچهها ممکن است که بیش از ۸ میلیون مورچه برگ‌بر زندگی کنند.
تا به امروز در حدود ۴۷ گونه از مورچه‌های برگ‌بر شناسایی شده است. مورچه‌های برگ‌بر تنها در نواحی حاره‌ای و تحت حاره قاره آمریکا زیست میکنند.
استراتژی این مورچهها به این شکل است که بر روی خطوط طویل جا به جا می‌شوند و از خود بویی به جا می‌گذارند که مسیر لانه را از طریق آن پیدا میکنند.
اغلب عنکبوت‌های گرگی ۸ میلی‌متر طول دارند و در علف‌زارها، درخت‌زارها و زمین‌های صخره‌ای یافت می‌شوند.
عنکبوت‌های گرگی طول عمری بین ۲ الی ۳ سال دارند. تا به امروز در حدود ۲۴۰۰ گونه از عنکبوت‌های گرگی آن هم در سرتاسر دنیا شناسایی شده است. عنکبوت‌های گرگی کوچک و نازک پا بر روی زمین و در زیستگاه‌های مناسب‌شان شکار میکنند.
جالب این جاست که ماده‌ها کیسه تخم را اغلب در نور خورشید گرم میکنند تا فرآیند خروج نوزادان از تخم را سرعت ببخشند. هر دفعه بین ۵۰ تا ۱۰۰ نوزاد از تخم خارج میشود.
این عنکبوت‌ها معمولا شب‌فعال هستند و به عنوان شکارچیان تک‌زی شناخته می‌شوند. البته برخی از عنکبوت‌های نر هم هستند که به طعمه‌های در حال گذر حمله میکنند.
یکی دیگر از خصلت‌های جالب عنکبوت ماده گرگی این است که اگر به هر دلیلی کیسه تخم‌هایش را گم کند، با عصبانیت به دنبال آن می‌گردد.
این عنکبوت‌ها نیش دردناکی دارند و تنها در مواقع بحرانی یا حیاتی از نیش‌شان استفاده میکنند. این عنکبوت‌ها اغلب از قابلیت استتار رنگ بدن‌شان برای مخفی شدن استفاده میکنند.
پدرهای فداکار
اغلب حشرات وقتی تخم می‌گذارند، تخم‌هایشان را رها میکنند و به دنبال زندگی خودشان می‌روند. اما برخی از سِن‌های آبی بزرگ از این قاعده مستثنی هستند،چرا که در آنها حشره ماده با دقت بسیار تخم‌هایش را به پشت حشره نر می‌چسباند. آن گاه حشره نر تخم‌ها را با خود حمل کرده تا نوزادان از تخم خارج شوند و بعد از آن هم پدر باید مطمئن شود که شکارچی فرزندانش را نخواهد خورد.
بعد از آن که سن ماده تخم‌ها را بر پشت سن نر گذاشت، سن نر تخم‌ها را به مدت ۲ هفته با خودش حمل می‌کند و پس از آن نوزادان کم‌کم متولد می‌شوند. نوزادان کوچک در زمان مقرر تلاش میکنند تا از پوسته تخم خارج شوند. نقاط چشمی سیاه رنگ نشان میدهد که نوزادان در مرحله انتهایی تکامل هستند و آماده خروج از تخم می‌باشند.
هر سِن آبی جوان بعدها تبدیل به یک شکارچی کامل میشود که به حشرات، قورباغه‌ها و ماهیان حمله می‌کند. این سِن از پاهای جلویی قدرتمندش برای ضربه زدن و سپس مهار طعمه استفاده می‌کند. سپس منقار یا نوک تیزش را بر فرق سر طعمه می‌کوبد تا بزاقش را که طعمه را فلج می‌کند، به آن تزریق کند. در عین حال بزاق باعث میشود که گوشت طعمه کم‌کم حل شود، پس از آن است که شکارچی طعمه را هضم می‌کند.
سن‌ها در حدود ۱۰ سانتی‌متر طول دارند. سن‌های آبی را می‌توان در دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و سایر منابع آبی شیرین سراغ گرفت.
سن‌ها در آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، آفریقا، استرالیا، هندوستان و آسیای جنوب‌شرقی یافت می‌شوند. سن‌ها از هر حیوان آبزی که بتوانند شکار کنند، تغذیه میکنند.
طول عمر سن‌ها معمولا بیش از یک سال است. تا به امروز در حدود ۱۶۰ گونه از سن‌ها شناسایی شده است. سن‌های آبی بزرگ معمولا در نواحی گرم‌تر دنیا زیست میکنند اما برخی از آنها در بخش‌های شمالی‌تر همچون کانادا نیز یافت می‌شوند.
در سن‌های آبی، حشره ماده در هر دسته ۱۰۰ یا بیش از ۱۰۰ تخم می‌گذارد. این حشرات منحصر به فرد به نام سن‌های نوری هم مشهور هستند چرا که اغلب جذب نور لامپ می‌شوند.
سن‌ها اگر تهدید شوند، نیش می‌زنند یا خودشان را به مردن می‌زنند. در برخی نواحی آسیای جنوب شرقی، سن‌های آبی را می‌خورند و آنها را به عنوان غذایی خوشمزه هم می‌شناسند.
شب‌پره غروب آفتاب
احتمالا تا این جا بسیاری از خوانندگان بر ما خرده گرفته‌اند که چرا حیوانات زیبا را معرفی نمی‌کنیم. درست است که هدف از این مقاله زیبایی‌شناسی نیست اما برای این که شما را هم ناامید نکرده باشیم، قصد داریم تا شما را با یکی از زیباترین حشرات روی کره زمین آشنا کنیم.
شب‌پره غروب آفتاب از راسته موسوم به پروانه‌سانان یکی از گونههای زیبایی است که کلکسیون‌داران بسیاری در دنیا به دنبال آن هستند.
الگوی نامتقارن رنگ‌ها بر روی پرهای این شب‌پره حاصل تداخل‌های نوری و پراکنش نور از روی بال‌های منحنی‌شکل‌اش است.
رنگ‌های هشداردهنده روی بال‌های این شب‌پره به شکارچیان این حس را منتقل می‌کند که این حیوان سمی است.
طول بین دو بال باز این شب‌پره حدود ۱۱ سانتی‌متر است و افراد ناوارد هم اغلب آنها را با پروانه‌ها اشتباه میگیرند چرا که رنگ‌آمیزی زیبا، دم‌ها و عادت استراحت این شب‌پره با بال‌های عمودی شکل پروانه‌ها را تداعی می‌کند. ضمنا شفیره آنها شبیه اجسام بی‌جان است. جالب است که مردم ماداگاسکار که این شب‌پره در کشور آنها یافت میشود، این باور قدیمی را هم دارند که این شفیره‌ها در اصل روح مردگان آنها را در خود دارند.
مگس تسه‌تسه
مگس تسه‌تسه از نظر اندازه و شکل ظاهری به پشه خانگی معمولی شبیه است. احتمال گزیدگی توسط مگس تسه‌تسه در نواحی جنوبی صحرای آفریقا زیاد است.
مگس تسه‌تسه از یک خرطوم خیلی بلند برای گزش مهره‌دارانی مانند انسان‌ها و مکیدن خون آنها استفاده می‌کند.
این مگس حامل بیماری انگلی تریپانوسومیازیس آفریقایی (African trypanosomiasis) یا بیماری خواب آلودگی است که منجر به تب، سردرد، درد مفاصل، همراه با حالت تهوع، تورم مغز و مشکلات متعدد از نظر خوابیدن میشود.
هر ساله بین ۲۰ تا ۳۰ هزار نفر توسط این مگس گزیده می‌شوند اما بخش عمده گزیدگی‌ها همان طور که اشاره شد، مربوط به نواحی جنوب صحرای آفریقا است. آمار مرگ ناشی از این بیماری را ۱۰ هزار نفر تخمین می‌زنند.
مقلدان صدا
پروسه تکامل برخی حشرات را چنان مجهز ساخته که در کمال ناباوری قادر به رمزگشایی نقاط ضعف مورچهها و گذر از دربهای ضدسرقت آنها هستند. این تکنیکهای زیرکانه و عجیب به بعضی حشرات نظیر سوسکهای جنس (Paussus) اجازه میدهد تا کلونی‌های به ظاهر تسخیرناپذیر مورچهها را به راحتی فتح کنند.
سوسکهای جنس (Paussus) میتوانند به راحتی و با تقلید سه نوع زبان شایع در میان مورچهها آنها را فریب دهند.
سوسکهای جنس (Paussus) از یک روش زیرکانه برای ورود به سنگر مورچه ها استفاده میکنند و از این طریق نه تنها زندگی بی دغدغه ای را در لانه مورچه ها در پیش میگیرند بلکه گاه و بی‌گاه از اعضای کلونی مورچهها هم تغذیه میکنند. تحقیقات دپارتمان حشرهشناسی کالج علم حیات و کشاورزی اکراین نشان میدهد که این سوسکها نه تنها با تقلید پیام‌های شیمیایی که مورچه ها از طریق آنها با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند، مورچه ها را فریب میدهند بلکه سه صدای مختلف از سه گروه مختلف را نیز همزمان تقلید میکنند.
مطالعات اخیر حاکی از آن است که سوسکهای این جنس از سه آوای مختلف برای کپی کردن صداهای مورچه های کارگر، سرباز و ملکه استفاده میکنند. سوسکها برای انجام این کار باید بتوانند طول موج پالس و حتی فرکانس صدای‌شان را تغییر دهند و تحقیقات نشان میدهد که آنها به حدی استادانه این کار را انجام میدهند که گاه حتی ملکه هم مغلوب آنها میشود.
