طرفداری | ژاوی هرناندز در چینش ترکیب و تاکتیک های خود، وامدار پپ گواردیولا می باشد. اگر چه که این شباهت، بیشتر بین بارسای فعلی و سیتی/بایرن پپ مشاهده می شود و خبری از «تیکی تاکا» ی مرسوم که ژاوی خود از رهبرانش بود، نیست. در ادامه نگاهی کلی به این مولفه ها خواهیم داشت و آن ها را بررسی می کنیم.
433 ترکیب مورد علاقه ژاوی بوده و اکثر بردهای بارسلونا با این ترکیب به دست آمده است.
استفاده از فولبک معکوس (Inverted Full-back)
در بارسای پپ، اریک آبیدال فولبک چپ و دنی آلوز فولبک راست بودند؛ اما زوج بارسا وزنِ یکسانی در حملات نداشتند و عدم قرینگی در آن تیم مشاهده می شد. دنی آلوز بازیکنی بود که 90 دقیقه به حملات می پیوست و در سمت مقابل، آبیدال در کنار پیکه و پویول خط دفاعی 3 نفری تشکیل می دادند. الگوی نام برده شده در تیم های دیگری نیز رویت می شد؛ مثل رئال مادرید که آربلوا را به عنوان یک فولبک دفاعی و مارسلو را به عنوان یک فولبک هجومی در اختیار داشت.
ایده های پپ در مورد مدافعین کناری دچار تکامل شد:
تفکرات من راجع به فولبکها در آلمان تغییر کرد. من فکر نمیکنم آنها وینگبکهایی هستند که باید اورلپ کنند، بلکه آنها را هافبکهای رو به داخل زمین میبینم.
چند سال بعد، در صحبت کوتاهی با گری لینهکر آن را مجددا توضیح داد:
این ایده از آلمان آمد. جایی که اگر شما توپ را از دست می دادید، با ضدحملات حریف به شدت تنبیه می شدید. در بارسلونا کنترل بیشتری داشتیم و از دست دادن توپ برای ما غیرممکن بود، ولی آلمان شرایط متفاوتی داشت. وقتی توپ از دست می رود، باید بتوانید اوضاع را مدیریت کنید.
به طور کلی، دلیل اصلی برای این روش، داشتن بازیکنان و گزینه های بیشتر در میانه زمین برای ارسال پاس می باشد. این کار را با فابین دلف و زینچنکو انجام دادیم و کانسلو هم قطعا توانایی انجام این کار را دارد.
چرا ژاوی از مدافعین کناری به این شکل بازی می گیرد؟
دنی آلوز با توجه به شرایط سنی اش، نمی تواند 90 دقیقه رفت و برگشت سریع در کانال کناری زمین داشته باشد. جوردی آلبا در فاز دفاعی ضعیف و فضای پشت سرش آسیب پذیر است. در صورتی که این دو بازیکن بخواهند اورلپ انجام دهند، فضای بسیار زیادی باید توسط بوسکتس پوشش داده شود که او بهخاطر بالا رفتن سن، قادر به انجامش نیست.
سانتر آلبا از ناحیه نیمفضا
استفاده از فولبک معکوس علاوه بر اینکه در میانه زمین، برتری نفری و گزینه پاس بیشتری ایجاد می کند؛ در فاز تدافعی نیز مطمئن تر است و به بوسکتس، آلبا و دنی آلوز کمک می کند تا نقاط ضعفشان پوشش داده شود.
فولبک معکوس، معمولا روی دست وینگر حرکت نمی کند و وظیفه عرض دادن به بازی را ندارد؛ بلکه در ناحیه میانه زمین و مانند یک هافبک بازی می کند. در صورتی که مدافع کناری در سانتر و شوتزنی توانایی داشته باشد، حضور در کانال نیم فضا نسبت به کانال کناری؛ زاویه و فضای مناسب تری برای خلق موقعیت او به وجود خواهد آورد. همانند اتفاقی که برای کانسلو افتاده است.
عملکرد درخشان دنی آلوز مقابل اتلتیکو مادرید؛ در نقش فولبک اینورتد
در نهایت؛ از آن جایی که فولبک معکوس وظایف متفاوتی را پذیرا می شود، با توجه به شعاع حرکتی و سبک بازی خاصش نیاز به مدافعین کناری گران قیمت ندارد و می توان حتی از اسکار مینگوئزا یا آرائوخو در این نقش بازی گرفت.
سازماندهی دوباره خط هافبک
بوسکتس، پدری و فرنکی دییونگ مثلث میانی بارسلونا را در خط هافبک تشکیل می دهند.
خبر خوب برای بارسایی ها، درخشش مجدد سرخیو بوسکتس زیر نظر ژاوی می باشد. کاپیتان بارسلونا که در فرم مناسبی به سر می برد، وظایف خود را به عنوان یک هافبک نگهدارنده ( Holding Midfielder ) به نحو احسن انجام می دهد. او ترسیمگرِ نقشه کلیِ بازی برای بارسلوناست، میانه زمین را کنترل می کند و بازیگردانِ اصلی تیمش به شمار می رود.
دو هافبک میانی که روی دست بوسکتس بازی می کنند، جزئی از عرض 5 نفره بارسلونا در خط حمله به شمار می روند و وظایف متعددی دارند.
آن ها برای کمک به گردش توپ، عقب می آیند و همچنین فضایی در اختیار مهاجم نوک قرار می دهند تا از محوطه حریف خارج شود. پدری و دییونگ باید در بعضی صحنه ها، بین خطوط جایگیری کنند و پس از دریافت توپ، در نیم فضا خلاقیت نشان دهند. دیگر بازیکنان را در طول و عرض زمین صاحب توپ کنند، فرار پشت مدافعین داشته باشند و با حرکت در کانال های میانی، برای دیگر بازیکنان هجومی فضا ایجاد کنند.
سه نمونه از حرکات هافبک های بارسلونا در تصویر متحرک بالا قابل مشاهده است؛
1- حرکت پشت مدافعین و دریافت پاس بلند
2- جابجایی هافبک و مهاجم نوک برای دریافت پاس
3 - آزاد سازی وینگر در کناره زمین
نمونه ای از حالت اول؛ فرار گاوی پشت دفاع و ارسال پاس برای لوک دیانگ
نمونه ای از حالت دوم؛ دریافت توپ توسط مهاجم نوک و فرار فرنکی دییونگ به فضای خالی
نمونه ای از حالت سوم؛ حرکت هافبک در عمق، باعث جمع شدنِ دفاع حریف و آزادسازی وینگر می شود.
چالش های خط هافبک:
علی رغم اینکه فرنکی دییونگ بازی در پست های مختلفی را در بارسلونا تجربه کرده؛ پست فعلی نشان دهنده 100 درصد توانایی های او نمی باشد. او ذاتا بازیکنی نیست که بخواهد دائما برای زدن ضربه سر یا شوتزنی به محوطه نفوذ کند، پاس گل بدهد و در چنین پارامترهایی برجسته باشد. بهترین و ایده آل ترین پست برای او، پستی است که سرخیو بوسکتس بازی می کند.
جایی که هافبک هلندی می تواند همانند دوران آژاکس و تیم ملی هلند، نبض بازی را برای تیم خود در دست بگیرد و از عقب زمین حملات تیمش را شکل دهد.
حضور فرانک کسیه نیز در این ترکیب جای سوال دارد؛ زیرا او نمی توانند هنگام مالکیت همانند پدری یا حتی این ورژنِ دییونگ موثر باشد و پویاییِ خط هافبک بارسا در حضور او کمتر خواهد شد. شاید ژاوی فکر استفاده از ترکیب 3 دفاعه و زوج کسیه - دی یونگ در مرکز زمین است. شاید هم می خواهد جنس دیگری از هافبک ها را در اختیار داشته باشد تا در بازی های سنگین تر، از کسیه برای توپگیری و تخریب بازی حریف استفاده کند.
خط حمله قدرتمند
با خروج لوییس سوارز و لیونل مسی از ترکیب، بارسا دچار کمبود بازیکن تعیین کننده در خط حمله شد. بازیکن یا بازیکن هایی که بتوانند در فاز هجومی موثر باشند و به مانند ستاره های پیشین بارسلونا، آمار گل و پاس گل ثبت کنند.
ژاوی با خریدهای کارآمد در ژانویه، تیم خود را تقویت کرده و بازیکنان ورودی عملکرد مناسبی تا به اینجا داشته اند.
همانطور که بالاتر اشاره کردیم، بارسلونا از فولبک های معکوس استفاده می کند؛ بنابراین در بارسا وظیفه عرض دادن به بازی برعهده وینگرها می باشد. دو وینگرِ کناری معمولا عرض بازی را حفظ می کنند و اصطلاحا وینگرهای لب خط هستند. در این شرایط که وینگرها در کانال کناری قرار دارند، فرصت بیشتری برای ارسال سانتر و کاتبک خواهند داشت.
ساختار بارسا هنگام حمله
اوبامیانگ و دمبله هر دو سابقه بازی در این مدل ترکیب را دارند؛ هنگامی که زیر نظر توماس توخل و در دورتموند فعالیت داشتند.
اوبامیانگ چالاکی و تحرک مناسبی دارد که می تواند از باکس خارج شود، یک مدافع را از جایگاه خود خارج کند؛ سپس به سرعت او را دور بزند و خود را به محوطه برساند. بازیکن مطرود آرسنال به جز افتی که در یکسال اخیر داشته، همواره جزو بهترین مهاجمین اروپا از نظر گلزنی بوده و در بازیِ بدونِ توپ نیز مهاجمی فعال است؛ ویژگی هایی که به سرعت ژاوی را متقاعد کرد تا به جای استفاده از فران تورس به عنوان 9 کاذب، اوبامیانگ را در نوک پیکان خط حمله قرار دهد.
در مورد عثمان دمبله؛ علاوه بر اینکه از نظر شرایط جسمانی و فیزیکی بهبود پیدا کرده و از مصدومیت ها فاصله گرفته، در ترکیب ژاوی بازی بهینه ای دارد و از توانایی هایش به شکل بهتری استفاده می شود؛ زیرا وینگر فرانسوی از بهترین بازیکنان برای عرض دادن به بازی می باشد. دمبله (و آداما ترائوره) در این ترکیب در کناره زمین، بارها با حریفان در مصاف 1 برابر 1 قرار می گیرند و در صورت گذشتن از مدافع، شانس زیادی برای ایجاد خطر خواهند داشت.
دمبله در ترکیب 4141 توخل، بارها به عنوان وینگر در سمت چپ و راست دورتموند فعالیت داشت؛ جایی که توانست استعداد خود را آشکار کند.
جالب است بدانید که دمبله 12 پاس گل در فصل 2016/17 بوندسلیگا ارسال کرده که 10 تای آن ها برای اوبامیانگ بوده است؛ زوجِ سابق دورتموندی درک متقابلی از یکدیگر دارند و جزو مهره های موثر تیم ژاوی بوده اند.
فران تورس نیز همانند دمبله وینگری مناسب بازی در کناره های زمین است؛ دلیلی که پپ را مجاب کرد تا او را به منچسترسیتی بیاورد. اگرچه او در 3 پست جلویی خط حمله سابقه بازی دارد، اما بهترین جا برای او وینگر سمت راست است؛ پستی که در والنسیا بازی می کرد تا بتواند از پای تخصصیش برای خلق موقعیت استفاده کند.
خط حمله بارسلونا با حضور آداما ترائوره، فران تورس، دمبله و اوبامیانگ سرعت قابل توجهی پیدا کرده است. خریدهای جدید بارسلونا همگی از سرعتشان برای برهم ریختن دفاع حریف و فرار روی خط آفساید استفاده می کنند؛ بارسلونا با توجه به جدایی نیمار و تغییر سبک مسی، به مدت چندین سال از داشتن چنین بازیکنانی محروم بود.
بهبود پرس تیمی و انتقال ها
پس از ورود ژاوی، بارسلونا در پرس و توپگیری، بهتر عمل می کند. برای چندین سال، بارسا از رخوت و سنگینی در زمین رنج می برد اما اکنون با ورود بازیکنان جوان تر در خط هافبک و حمله، این مشکل تا حدودی رفع شده است.
ساختار 5-3-2 ژاوی هنگام از دست دادن توپ، به حریف فشار وارد می کند. مدافعین کناری در این حالت می توانند توپ های دوم را جمع کنند و مانع ضدحمله شوند.
اگر چه که این روش ریسک خاص خود را نیز دارد، زیرا خط دفاع بارسا در کنار بوسکتس، میانگین سنی بالایی دارند و از سرعت کافی برخوردار نیستند. در صورت شکستن شدن خط اول و دوم پرس بارسا، آن ها در موضع ضعف قرار می گیرند و آسیب پذیر می شوند.
بارسا به لطف بازیکنان سرعتی اش، در انتقال ها نیز بهتر عمل می کند و توانایی ضدحمله زدن با تعداد نفراتِ کم را به دست آورده است.
جمع بندی
زود است که بخواهیم تیم های ژاوی و پپ را مقایسه کنیم و دو مربی را روی یک ترازو قرار دهیم؛ اما ژاوی به بارسلونا هویت مشخصی بخشیده و نشانه های امیدبخشی از تیمش دریافت می شود.
مربی جوان و خوش فکر اسپانیایی تاکنون امیدوار کننده ظاهر شده و در صورت ادامه دادن این روند؛ علاوه بر اینکه جای پای خود را محکم می کند، شانس بالایی برای افتخارآفرینی و جام بردن با باشگاه محبوبش خواهد داشت.
برداشتی آزاد از مقاله John Muller برای وبسایت The Athletic
بیشتر بخوانید:
