شاید اسم این شهر را بیشتر در اخبار ورزشی و به خصوص فصل نقل و انتقالات فوتبالی شنیده باشید! تیم فوتبال ترابزوناسپور از باشگاههای معروف در ترکیه و جهان است و در سالهای اخیر لژیونرهایی از کشورمان نظیر وحید امیری و مجید حسینی در آن توپ زدهاند. اما فارغ از این، ترابزون یک بندر گردشگری مهم در کشور ترکیه است. این شهر بر سر راه تاریخی ابریشم در میان استانبول و تبریز قرار دارد و همین نکته کافی است تا به اهمیت تجاری و بینالمللی این شهر پی ببرید. در سالهای اخیر به صنعت گردشگری این شهر نیز بیش از پیش توجه میشود.
ترابزون شهری کهن و باستانی است که پیشینهی آن را به ۸ قرن پیش از میلاد مسیح نسبت میدهند. عمدهی آثاری که از این شهر به دست آمده سکههای نقرهای است که همزمان با ورود تجار به این شهر و رونق اقتصادی آن بوده است. سوای این اهمیت اقتصادی تاریخی، ترابزون در دورهای از امپراتوری روم شرقی، پایگاه نظامی ژوستینین یکم، پادشاه این امپراتوری بوده است. اما دوران شکوفایی این شهر از زمانی شروع میشود که دودمانی از امپراتوران ترابوزان بر آن حکمرانی کردند. از قرن ۱۳ تا ۱۵ میلادی شهر رو به پیشرفت گذاشت و آغوش خود را به روی تاجرانی از سراسر جهان گشود.
مردم ترابزون عمدتاً ترک هستند. همچنین گروههای کوچکی از لازها، یونانیهای مسلمان و ارامنهی همشین در کنار درصدی از چرکیسهای مهاجر نیز در این شهر حضور دارند. مهاجرین تازه که پس از فروپاشی شوروی به این شهر آمدهاند عمدتاً روس، اکراینی و از تبار قفقازی هستند. حتی در گوشه و کنار این شهر مغازهها و مکانهایی به زبان روسی هم به چشم میخورد.
گلبهار خاتون مادر سلطان سلیم اول، یکی از سلاطین حکومت عثمانی بود که مرگ مجال نداد تا به تخت نشستن پسرش را ببیند. پسرش، مسجدی با نام مادرش در سال ۱۵۱۴ بنا کرد، تا یاد و خاطرهی وی را زنده نگه دارد. این مسجد امروزه جاذبهای محبوب در شهر ترابزون ترکیه است و معماری و فضای معنوی آن گردشگران و بازدیدکنندگان را غافلگیر میکند. فرشی که زمین مسجد را پوشانده، از زیباترین فرشهای موجود در ترکیه و از بهترین بخشهای مسجد گلبهار خاتون است
ایاصوفیه ترابزون
ایاصوفیه ترابزون ترکیه، اصلا شبیه ایاصوفیه استانبول نیست و از هم نام استانبولی اش کوچکتر می باشد و از شاهکارهای هنری موجود در ایاصوفیه استانبول نیز در این ایاصوفیه خبری نیست و با دریای سیاه فاصله زیادی دارد.
ایاصوفیه استانبول که در کنار مسجد آبی، یک شاهکار بی نظیر معماری در شهر استانبول است. در واقع چهار ایاصوفیه شامل دو تا در استانبول، یکی در ایزنیک و یکی هم در ترابزون، در کشور ترکیه وجود دارد. در نگاه اول، ایاصوفیه ترابزون هیچ چیز تاثیر گذاری ندارد اما وقتی به داخل آن می روید، چشم تان به زیبایی ها خیره می ماند.
عمارت آتاتورک
مصطفی کمال پاشا، مشهور به آتاتورک، پس از شکل گیری جمهوری ترکیه، اقدام به سفر به شهرهای مختلف این کشور و بررسی امور و امکاناتشان کرد. هنگامی که به ترابزون رسید، در عمارتی کلاه فرنگی، متعلق به سال ۱۹۱۳ که در اختیار نهادهای خصوصی قرار داشت، اسکان داده شد. پس از اقامت دو روزه ی آتاتورک در این عمارت به همراه همسر و همراهانش، شهردار ترابزون این بنا را از مالکش خریداری نمود و به رسم پیش کشی تقدیم اولین رئیس جمهور ترکیه کرد.
هم اکنون این ساختمان به موزه ای از وسائل شخصی، عکس ها و ابزار به جای مانده از آتاتورک تبدیل گشته که در ورودی آن متن اولین سخنرانی این رئیس جمهور فقید در ترابزون، آویخته شده است. این خانه یکی از زیباترین بناهای شهر ترابزون و کشور ترکیه می باشد
صومعه نجات دهنده
در سال ۱۴۲۴ میلادی کلیسایی به نام کلیسای نجات دهنده یا کایماکلی (Kaymakli) بر بالای تپه های بُزتپه ساخته شد، اما به فاصله کوتاهی و تنها ۱۷ سال بعد، توسط ترکان سلجوقی غارت و ویران شد.
ویرانه های کلیسا مدت ها به حال خود رها شده بودند اما اوایل قرن هفده میلادی، سران ترابزون این کلیسا را به صورت یک صومعه بازسازی کردند. هم اکنون تنها اتاقی کوچک در ابعاد ۳۰ در ۴۰ متر از صومعه ی کایماکلی باقی مانده است.
صومعه ی سومولا
صومعه ی سومولا (Sumela) در ارتفاع ۱۲۰۰ متری از سطح دریا و برفراز دره ی آلتیندِرِه (Altindere) قرار دارد. در سال ۳۸۶ میلادی ساخت این صومعه به دستور تئودوسیوس یکم، امپراتور روم، آغاز شد و در طول سالیان قسمت های مختلف سومولا تخریب و تعمیر شدند تا سرانجام در قرن ۱۳ میلادی، صومعه با ساخت و سازهای امپراتوری ترابزون، شکل کنونی را به خود گرفت. آخرین بازسازی صورت گرفته جهت حفظ و نگه داری این صومعه از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ به طول انجامید.
از دیرباز به دلیل وجود نشان مریم مقدس در این صومعه، آن را وقف این حضرت دانسته اند. دره ی آلتیندره و قناتی که مقابل صومعه قرار دارد فضایی خوش آیند پیرامون سومولا ایجاد کرده اند.
پارک زاگنوس
پارک شهری زاگنوس (Zagnos) در دره ای با همین نام قرار گرفته است. دره ی زاگنوس با دیوارهای بیزانسی احاطه شده و در یکی از اضلاع آن پلی تاریخی وجود دارد که سبب شده فضای پارک بسیار تاثیر گذار باشد.