باشگاه فوتبال تاتنهام هاتسپر که بیشتر با نام‌های تاتنهام یا اِسپرز شناخته می‌شود، یک باشگاه حرفه‌ای فوتبال است که در شمال شهر لندن از توابع انگلستان قرار دارد و در لیگ جزیره رقابت می‌کند. از آوریل سال ۲۰۱۹، این تیم بازی‌های خانگی‌اش را در ورزشگاه تاتنهام هاتسپر برگزار می‌کند پیش از این، ورزشگاه وایت هارت لین محل برگزاری بازی‌های خانگی تاتنهام بود که به منظور ساخت ورزشگاه جدید در همین مکان، تخریب شد.
نام کامل:باشگاه فوتبال تاتنهام هاتسپر
نام غیررسمی:اسپرز
تاریخ بنیان‌گذاری:۵ سپتامبر ۱۸۸۲؛ ۱۴۱ سال پیش
به عنوان باشگاه فوتبال هاتسپر
زمینِ بازی:ورزشگاه تاتنهام هاتسپر
گنجایش:۶۲٬۸۵۰
مالک: گروه انیک (۸۵٫۵۵٪)
مدیرعامل: دنیل لوی
سرمربی:آنگه پوستکوگلو
لیگ:لیگ برتر فوتبال انگلستان
تاتنهام در سال ۱۸۸۲ بنا نهاده‌شد؛ نشان برجسته و نماد باشگاه، یک خروس است که بر روی یک توپ فوتبال قرار گرفته‌است و شعار «شهامت یعنی انجام دادن» (To Dare Is to Do) شعار مشهور و اصلی هواداران این تیم است. لباس اول تیم تاتنهام شامل پیراهن سفید و شورت سرمه‌ای است؛ این ترکیب رنگی از فصل ۹۹–۱۸۹۸ تاکنون مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تیم موفق شد در سال ۱۹۰۱ برای اولین بار فاتح جام حذفی فوتبال انگلستان شود؛ تنها باشگاه محلی خارج از لیگ که از زمان تأسیس لیگ فوتبال در سال ۱۸۸۸، موفق به انجام این کار شده‌است. تاتنهام نخستین باشگاهی بود که در قرن بیستم توانست قهرمانی دوگانه در لیگ و جام حذفی را کسب کند. بعد از دفاع از عنوان قهرمانی‌اش در جام حذفی سال ۱۹۶۲، جام برندگان جام اروپا را در سال ۱۹۶۳ به خانه برد و اولین تیم بریتانیایی شد که موفق به قهرمانی در یک رقابت اروپایی می‌شود. در سال ۱۹۷۲، تاتنهام قهرمانی در نخستین دوره از رقابت‌های جام یوفا را به دست آورد و نخستین تیم بریتانیایی شد که دو جام متفاوت اروپایی را فتح می‌کند. تاتنهام از سال ۱۹۵۰ تا ۲۰۰۰ و در طی شش دهه، موفق شده‌است در هر دهه حداقل یک جام قهرمانی اصلی را فتح کند؛ دستاوردی که تنها منچستر یونایتد به آن دست یافته‌است.
در مجموع، اسپرز در رقابت‌های داخلی موفق به کسب دو عنوان قهرمانی لیگ، هشت قهرمانی جام حذفی، چهار قهرمانی جام اتحادیه انگلیس، هفت قهرمانی جام خیریه (سوپر جام انگلیس) شده و در رقابت‌های اروپایی جام برندگان جام اروپا را یک بار و جام یوفا را دو بار فتح کرده‌است؛ آنها همچنین نایب قهرمان رقابت‌های لیگ قهرمانان اروپا ۱۹–۲۰۱۸ شدند. تاتنهام رقابتی دیرینه با باشگاه آرسنال دارد که با عنوان شهرآورد شمال لندن شناخته می‌شود. این باشگاه متعلق به گروه انیک است و ارزش آن در سال ۲۰۲۱، ۱٫۶۷ میلیارد پوند (۲٫۳ میلیارد دلار) تخمین زده‌شد. با درآمد سالانه ۳۹۰٫۹ میلیون پوند در سال ۲۰۲۰، نهمین باشگاه فوتبال پردرآمد در جهان بود
این باشگاه در ۲۰ دسامبر ۱۸۹۵ حرفه‌ای شد و در تابستان ۱۸۹۶ به دسته یک لیگ جنوب راه پیدا کرد. همچنین در ۲ مارس ۱۸۹۸، باشگاه به یک شرکت محدود با نام شرکت فوتبال و ورزش تاتنهام هاتسپر تبدیل شد بلافاصله پس از آن، فرانک برتل اولین سرمربی تاریخ اسپرز شد و جان کامرون را به خدمت گرفت که یک سال بعد زمانی که برتل از تیم جدا شد، به عنوان بازیکن-مربی انتخاب شد. کامرون تأثیر قابل توجهی بر اسپرز داشت و با قهرمانی لیگ جنوبی در فصل ۱۹۰۰–۱۸۹۹، اولین جام باشگاه را به ارمغان آورد. سال بعد در فینال جام حذفی ۱۹۰۱، پس از اینکه بازی اول با تساوی ۲–۲ به پایان رسید، در بازی تکرار فینال، شفیلد یونایتد را با نتیجه ۳–۱ شکست دادند و با کسب این جام، تنها باشگاه غیر لیگی شدند که از زمان تشکیل لیگ فوتبال در سال ۱۸۸۸ به این افتخار دست می‌یافت.
۱۹۰۸ تا ۱۹۵۸: دهه‌های اولیه در لیگ فوتبال
در سال ۱۹۰۸، این باشگاه در دسته دوم لیگ فوتبال پذیرفته شد و با نایب‌قهرمانی در همان اولین فصل به دسته اول صعود کرد. در سال ۱۹۱۲، پیتر مک‌ویلیام سرمربی تیم شد. در پایان فصل ۱۵–۱۹۱۴، زمانی که فوتبال انگلستان به دلیل جنگ جهانی اول به حال تعلیق درآمد، تاتنهام در انتهای جدول لیگ قرار گرفت و به دسته دوم سقوط کرد. با از سرگیری لیگ فوتبال پس از اتمام جنگ، تاتنهام در دسته دوم رقابت کرد، اما بلافاصله و با عنوان قهرمان فصل ۲۰–۱۹۱۹ دسته دوم، به دست اول بازگشت.
در ۲۳ آوریل ۱۹۲۱، تاتنهام تحت هدایت مک‌ویلیام، ولورهمپتون را با یک گل در فینال جام حذفی شکست داد و دومین قهرمانی خود را در این جام ثبت کرد. در پایان فصل ۲۲–۱۹۲۱، پس از لیورپول، نایب‌قهرمان لیگ شد، اما پنج فصل بعد را در خانه‌های میانه جدول تمام کرد. پس از جدایی مک‌ویلیام، تاتنهام در انتهای فصل ۲۸–۱۹۲۷ به دسته دوم سقوط کرد. جدا از دو بازگشت کوتاه مدت به لیگ برتر در فصل‌های ۳۴–۱۹۳۳ و ۳۵–۱۹۳۴، تاتنهام بیشتر دهه‌های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ را در دسته دوم گذراند.
در سال ۱۹۴۹، آرتور روو که از بازیکنان سابق باشگاه بود، هدایت تیم را در دست گرفت. روو، سبکی از بازی را توسعه داد که به نام «فشار و حمله» شناخته‌می‌شود و در سال‌های اولیه مربیگری‌اش اثربخش بود. او با همین سبک، تاتنهام را به عنوان قهرمانی در فصل ۵۰–۱۹۴۹ دسته دوم لیگ فوتبال رساند و به حسرت پانزده ساله باشگاه برای بازگشت به دسته اول پایان داد. در دومین فصل حضور روو بر روی نیمکت مربیگری تاتنهام، اولین عنوان قهرمانی این باشگاه در لیگ برتر در پایان فصل ۵۱–۱۹۵۰ به دست آمد. استرس و فشار ناشی از مربیگری باشگاه، سبب شد تا روو در آوریل ۱۹۵۵ از سمتش استعفا دهد،اما پیش از ترک باشگاه، او با امضای قراردادی، دنی بلنچ‌فلوور، یکی از مشهورترین بازیکنان تاریخ اسپرز را به تیم آورد که در دوران حضورش در تاتنهام، دو بار برنده جایزه بازیکن سال انجمن نویسندگان فوتبال انگلستان شد.
۱۹۵۸ تا ۱۹۷۴: بیل نیکلسون و سال‌های شکوه و افتخار
در اکتبر ۱۹۵۸، بیل نیکلسون هدایت تیم را برعهده گرفت. او موفق‌ترین سرمربی باشگاه شد و در اوایل دهه ۱۹۶۰، تاتنهام را در سه فصل متوالی به موفقیت‌های بزرگی رساند: دوگانه لیگ و جام حذفی در سال ۱۹۶۱، جام حذفی در سال ۱۹۶۲ و قهرمانی جام در جام اروپا در سال ۱۹۶۳. در سال ۱۹۵۹، نیکلسون، دیو مک‌کی و جان وایت را به تیم آورد که از بازیکنان اثرگذار تیم در کسب دوگانه بودند و در سال ۱۹۶۱ با جیمی گریوز، گلزن‌ترین بازیکن تاریخ فوتبال انگلیس، قرارداد امضا کرد.
فصل ۶۲–۱۹۶۱ با ۱۱ پیروزی آغاز شد و با یک تساوی و چهار برد دیگر ادامه پیدا کرد؛ این روند نتیجه‌گیری در آن زمان، بهترین شروع تاریخ هر باشگاهی در سطح اول فوتبال انگلیس بود. این عملکرد، نوید قهرمانی را در آن فصل می‌داد که سرانجام در ۱۷ آوریل ۱۹۶۱ و در حالی که سه بازی تا پایان فصل باقی مانده بود به دست آمد، زمانی که شفیلد ونزدی، نایب‌قهرمان نهایی لیگ را در خانه با نتیجه ۲–۱ شکست دادند. با پیروزی ۲–۰ مقابل لستر سیتی در فینال جام حذفی ۶۱–۱۹۶۰، اولین دوگانه تاریخ تاتنهام به دست آمد. این اولین دوگانه یک باشگاه انگلیسی در قرن بیستم و اولین آنها، پس از دوگانه استون ویلا در سال ۱۸۹۷ بود.یک سال بعد، برنلی را در فینال جام حذفی ۱۹۶۲ شکست دادند و برای دومین سال متوالی، در جایگاه قهرمان نشستند.
در فینال جام در جام اروپای سال ۱۹۶۳ به تاریخ ۱۵ مه، تاتنهام، اتلتیکو مادرید را با نتیجه ۵–۱ مغلوب خود کرد و با کسب قهرمانی، اولین تیم بریتانیایی شد که یک جام اروپایی را به دست آورد. در سال ۱۹۷۲، تاتنهام با تیم بازسازی شده‌ای که مارتین چیورس، پت جنینگز و استیو پریمان را در ترکیبش داشت، جام یوفا را بالای سر برد و با این قهرمانی، اولین تیم بریتانیایی شد که دو جام مختلف اروپایی را در تالار افتخاراتش می‌دید. از دیگر دستاوردهای تاتنهام در این دوره، قهرمانی در جام حذفی ۱۹۶۷ و کسب دو جام اتحادیه در سال‌های ۱۹۷۱ و ۱۹۷۳ بود. نیکلسون، در مجموع ۱۶ سال حضورش در باشگاه به عنوان سرمربی، هشت جام بزرگ را برای تاتنهام به دست آورد.
۱۹۷۴ تا ۱۹۹۲: بورکینشاو تا ونبلز
از موفقیت‌های اوایل دهه ۱۹۷۰، تاتنهام وارد دوره افول شد و نیکلسون، پس از شروعی ضعیف در فصل ۷۵–۱۹۷۴ استعفا داد. کیث بورکینشاو، جانشین نیکلسون شد، اما در پایان فصل ۷۷–۱۹۷۶، تاتنهام به دسته دوم سقوط کرد، اگرچه، او به سرعت باشگاه را به دسته برتر بازگرداند. بورکینشاو تیمی ساخت که گلن هادل و دو بازیکن آرژانتینی، اسوالدو آردیلس و ریکاردو ویلا را در ترکیب داشت. حضور این دو بازیکن خارجی اتفاقی نادر محسوب می‌شد؛ چرا که در آن زمان خرید بازیکنان از خارج از جزایر بریتانیا معمول نبود. تیمی که بورکینشاو بازسازی کرد، جام حذفی را در سال‌های ۱۹۸۱ و ۱۹۸۲ و جام یوفا را در سال ۱۹۸۴ فتح کرد.
دهه ۱۹۸۰، دوره تغییراتی بود که با مرحله جدیدی از توسعه مجدد در وایت هارت لین و همچنین تغییر در مدیران آغاز شد. اروینگ اسکالر، مالکیت باشگاه را در اختیار خود گرفت و آن را در مسیر اهداف تجاری‌تر حرکت داد که آغازی برای تبدیل باشگاه‌های فوتبال انگلیسی به بنگاه‌های تجاری بود.بدهی‌های باشگاه، بار دیگر منجر به تغییر در هیئت مدیره شد و در ژوئن ۱۹۹۱، تری ونبلز با همکاری تاجری به نام آلن شوگر، توانست کنترل شرکت عمومی محدود تاتنهام هاتسپر را در دست بگیرد.ونبلز که از سال ۱۹۸۷ سرمربی تیم بود، بازیکنانی چون پل گسکوین و گری لینکر را به خدمت گرفت و جام حذفی ۹۱–۱۹۹۰ را بالای سر برد. این قهرمانی، تاتنهام را به اولین باشگاهی تبدیل کرد که ۸ جام حذفی را به دست می‌آورد.
۱۹۹۲ تاکنون: آغاز دوران لیگ برتر فوتبال
تاتنهام یکی از پنج باشگاهی بود که برای تأسیس لیگ برتر تلاش کرد. این لیگ با تأیید اتحادیه فوتبال ایجاد و جایگزین دسته اول لیگ فوتبال به عنوان بالاترین سطح از فوتبال انگلیس شد.از آغاز دوران لیگ برتر تا اواخر دهه ۲۰۰۰، تاتنهام علی‌رغم تغییر پیاپی مربیان و خرید بازیکنانی چون تدی شرینگهام، یورگن کلینزمن و دیوید ژینولا، بیشتر فصل‌ها را در میانه جدول به پایان رساند. از دستاوردهای باشگاه در این دوره، تنها دو جام اتحادیه در سال‌های ۱۹۹۹ با مربیگری جرج گراهام و ۲۰۰۸ با هدایت خوانده راموس بود. با آمدن هری ردنپ و در کنار بازیکنانی چون گرت بیل و لوکا مودریچ، عملکرد تاتنهام بهبود یافت و در اوایل دهه ۲۰۱۰، این باشگاه خود را به جمع پنج تیم برتر لیگ رساند.
در فوریه ۲۰۰۱، شوگر سهامش را در تاتنهام به گروه انیک فروخت و از سمتش به عنوان رئیس باشگاه کناره‌گیری کرد.گروه انیک که توسط جو لوئیس و دنیل لوی اداره می‌شود، نهایتاً ۸۵ درصد از کل سهام باشگاه را تصاحب کرد و لوی مسئول اداره باشگاه شد.مدیران جدید، مائوریسیو پوچتینو را به عنوان سرمربی منصوب کردند که در فاصله سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹، هدایت تیم را در دست داشت.تاتنهام همراه با پوچتینو نایب قهرمان فصل ۱۷–۲۰۱۶ لیگ شد که بالاترین رتبه آنها از فصل ۶۳–۱۹۶۲ بود. زنجیره نتایج خوب تاتنهام به رقابت‌های اروپایی کشیده شد و در سال ۲۰۱۹ برای اولین بار به فینال لیگ قهرمانان اروپا رسید. در فینال، اما نشانی از تیم جنگنده مراحل قبل نداشت و فرصت کسب بزرگ‌ترین دستاورد تاریخ باشگاه با شکست ۲–۰ مقابل لیورپول قهرمان از دست رفت. پس از شروعی ضعیف در فصل ۲۰–۲۰۱۹، دوران پوچتینو با اخراجش در نوامبر ۲۰۱۹ به پایان رسید و ژوزه مورینیو جایگزین او شد.دوران تصدی مورینیو تنها ۱۷ ماه به طول انجامید و او هم در آوریل ۲۰۲۱ برکنار شد. تاتنهام باقی فصل ۲۱–۲۰۲۰ را تحت هدایت موقت رایان میسون گذراند.در ۳۰ ژوئن ۲۰۲۱، نونو اسپیریتو سانتو به عنوان سرمربی جدید تیم برای فصل ۲۲–۲۰۲۱ معرفی شد اما پس از تنها ۴ ماه، اخراجو آنتونیو کونته جایگزینش شد
