«گاهی باید برای چیزهایی بجنگیم که ارزش مبارزه کردن دارند.»
انیمه "دنیای مخفی آریئتی" - استودیو جبیلی
با پیشرفت تکنولوژی، سطح رفاه و مزایای زندگی شهرنشینی افزایش پیدا کرده است؛ نابودی جنگل‌ها به دلیل کمبود مکان برای ساخت و ساز، تغییرات اقلیمی، گرمایش زمین و استخراج های گسترده از منابع طبیعی تنها بخش کوچکی از ضررهای شهر نشینی است که همگی این اتفاقات به مرور زمان باعث نابودی محیط زیست و حیات وحش شده است. فرهنگ‌سازی در حفظ محیط زیست از موارد خوبی است که نه به مکان و نه زمان خاصی اختصاص دارد و اگر ما توانستیم اهمیت کره زمین و طبیعت آن را به کودکانمان آموزش دهیم قطعا آینده بهتری در انتظارشان خواهد بود. در این راستا استودیو جیبلی که یکی از بزرگترین استودیوهای تولید انیمه در سراسر جهان به حساب می‌آید و حتی امسال نیز جایزه بهترین انیمیشن اسکار را به خود اختصاص داد، در طول کارنامه هنری خود تعداد زیادی داستان و انیمه دارد که درون‌مایه آن حفظ محیط زیست است.
در حقیقت این استودیو از همان اولین ساخته خود که «قلعه ای در آسمان» نام دارد، مبارزه بین طبیعت و صنعت را در راس داستان سرایی خود قرار داده بود. علی‌رغم اینکه پیام‌های زیست‌محیطی در سراسر جهان‌سازی این استودیو به چشم می‌آید؛ اما ممکن است برای تماشاگران تازه کار این پیام‌ها قابل درک و لمس نباشد. با بررسی و فیلم‌شناسی تقریباً 30 فیلمی که استودیو گیبلی ساخته است به راحتی می‌توان فهمید که احترام به طبیعت بخش جدایی‌ناپذیر فرهنگ این استودیو است. داستان‌ها فقط در خدمت ارائه ویژگی‌های انیمیشنی زیبا و بی‌نظیر نیستند، بلکه برای کمک به باورها و نگرانی‌های زیست‌محیطی آنها نیز به کار می‌روند. در فهرست زیر نگاهی داریم به انیمه‌هایی از این استودیو که پیامی محیط زیستی دارند.
کوداما نگاهی بیدار به طبیعت و امیدوار به آینده بهتر
انیمه شاهزاده مونونوکه | Princess Mononoke
Princess Mononoke
کوداما «Kodama» در انیمه شاهزاده مونونوکه همان موجودات کوچک، سیاه و سفیدی هستند که از یک جهت به دلیل شباهت با ارواح ترسناک‌اند؛ اما از سوی دیگر این موجودات نگهبانانی قدرتمند برای محیط زیست نیز به حساب می‌آیند. اگر از شکل آنها که همانند دانه‌های درخت هستند بگذریم در بخشی از داستان که روح جنگل شکست می‌خورد و زمین می‌سوزد؛ این موجودات به سمت طبیعت و کوه‌های مجاور عقب نشینی می‌کنند. هایائو میازاکی با گنجاندن این تصویر، به طور ضمنی مشخص می‌کند که کوداما مانند دانه درختان عمل می‌کنند و با عقب نشینی به یک منطقه آسیب ندیده، جهان طبیعی را تکثیر و بازسازی می‌کنند و چرخه جدیدی از خود را التیام می‌بخشند. در کل این موجودات، به عنوان نمایندگانی از طبیعت و یک جهان روحانی در انیمیشن نقش مهمی را ایفا می کنند.
توتورو تجسمی از آرامش موجودات زنده
انیمه "همسایه من توتورو" | My Neighbor Totoro
My Neighbor Totoro
توتورو، روح جنگلی در انیمه «همسایه من توتورو» است که از او به عنوان یکی از قدرتمندترین مدافعان طبیعت در استودیو گیبلی یاد شده است. توتورو نه تنها به‌عنوان یک حیوان زیبا بلکه به‌عنوان ناظر مهربان طراحی شده که در مجاورت خانه قهرمانان جوان فیلم، ساتسوکی و می زندگی می‌کند. توتورو از همان لحظه ای که برای اولین بار در دنیای معصومانه دو کودک که قهرمانان داستان هستند ظاهر می‌شود در حالی که با حالی خواب آلود در میان درختان جنگلی پر رونق است؛ و همین صحنه سازی به عنوان یادآوری تکان دهنده از امکانات وسیع طبیعت و معصومیت ذاتی با همراهی دو کودک عمل می‌کند. توتورو همچنین با کمک به ساتسوکی و می در زمانی که این دو در غم و اندوه به سر می‌برند، به دفاع از طبیعت می‌آید. توتورو در هماهنگ کردن ساتوسکی و می با محیط اطرافشان و ایفای نقش به عنوان منبع آرامش در مواقع ضروری، به خواهران قهرمان فیلم کمک می‌کند تا در حالی که احساس ناامیدی از از دست دادن والدین برایشان پیش آمده، احساس آرامش را در طبیعت پیدا کنند. زیبایی و محبوبیت این شخصیت به حدی است که پس از اکران انیمه، طراحی این شخصیت به عنوان لوگوی استودیو جیبلی انتخاب شد.
با وجود شکست، روح جنگل یک پیام آموزنده است.
انیمه شاهزاده مونونوکه | Princess Mononoke
Princess Mononoke
پرنسس مونونوکه مسلماً جذابترین اثر استودیو گیبلی است که بحث اصلی آن در مورد تقدس محیط جنگلی است. شیشیگامی «Shishigami» که به آن روح جنگل نیز می گویند بر سرزمین فوق الذکر فرمانروایی می‌کند. او از سایر موجودات خود تقاضای احترام متقابل دارد؛ اما زمانی که صنعتی شدن و غارت زمین، روح جنگل را در معرض خطر قرار می‌دهد، نه تنها دنیای طبیعی شروع به بی نظمی می‌کند بلکه خود شیشیگامی نیز دچار تغییرات دردناک و غیرطبیعی می‌شود. در حالی که روح سال‌ها را با موفقیت در حفظ جنگل در خانه خود سپری کرده، دزدی و پیشرفت‌های تکنولوژیکی که از حد قابل کنترل عبور کرده، منجر به مرگ این حیوان قدرتمند می‌شود. اگرچه او در پایان نتوانست به وظیفه خود عمل کند، اما شکستش یک فاجعه طبیعی را تحریک می‌کند. یک داستان هشدار دهنده برای کسانی که از محیط طبیعی خود حمایت نمی کنند.
هدف ربات‌های لاپوتا دفاع از دنیای خود بود
قلعه‌ای در آسمان | Castle in the Sky
Castle In the Sky
دشمن شرور انیمه قلعه‌ای در آسمان یعنی سرهنگ ماسکا، مجذوب جهان جادویی و بدون و حد مرز لاپوتا شده بود در نتیجه با هر روشی که شده می‌خواست این مکان را تسخیر کند و از فناوری‌های آن برای قوی‌تر کردن ارتش خود استفاده کند. با این حال، ماسکا از این راز که ماهیت واقعی لاپوتا با طبیعت اطراف آن گره خورده بود آگاه نبود. در ابتدای داستان بیننده با مشاهده ربات‌های خطرناک لاپوتا نیز ممکن است از آنها خوشش نیاید؛ اما در پایان فیلم مشخص می‌شود که هدف رباتها محافظت از منابع طبیعی اطراف شهر است. تنها محافظ سلامت کلی آن هستند.
پونیو و سوسوکه نشان دادند آینده متعلق به کودکان است
پونیو | Ponyo
Ponyo
هایائو میازاکی، در فیلم پونیو با شیمی رفتاری بین دو کودک که نقش اصلی داستان را دارند یعنی سوسوکه و پونیو، مضامین قوی محیطی را که در بسیاری از آثار قبلی استودیو گیبلی بود به زیبایی هر چه تمام‌تر مجددا تجسم می‌کند. سوسوکه، یک پسر جوان کنجکاو، هرچند پرخاشگر، در طول فیلم با طبیعت پیوند عمیقی برقرار می‌کند و پونیو به عنوان مجرای ارتباط سوسوکه با طبیعت عمل می‌کند. رابطه آنها اهمیت حفاظت از حیات دریایی و ارتباط بشر با اقیانوس‌ها را برجسته می‌کند. عشق عمیق و دفاع سوسوکه از پونیو، نشان دهنده درک در حال توسعه او به عنوان یک کودک از وابستگی متقابل بین انسان و محیط زیست است. این ارتباط با پیشرفت داستان قوی‌تر می‌شود. پونیو، شاهزاده خانم اقیانوس‌ها، ذات طبیعت را در خالص ترین شکل آن نشان می دهد. کنجکاوی و اشتیاق او برای کشف هم در خشکی و هم دریا آینه‌ای است از انگیزه ذاتی او برای اکتشاف در همه موجودات زنده است. سوسوکه و پونیو در کنارهم یادآور قدرتمندی هستند از اینکه چگونه افراد، به ویژه کودکان، باید برای داشتن آینده بهتر به فکر بهبود محیط خود و حفظ آن برای نسل‌های آینده باشند
