|
مریخ سیاره‌ای پر از شگفتی است، با آتشفشان‌های عظیم، دره‌های عمیق و حفره‌هایی که معلوم نیست در آن‌ها آب جاری است یا نه
۱. کوه المپ
_p7in.jpg)
این کوه طبق برآورد‌های ناسا در منطقه‌ای آتشفشانی به نام تارسیس واقع شده و بزرگ‌ترین آتشفشان منظورمه شمسی و تقریباً هم‌اندازه ایالت آریزونا است. ارتفاع این آتشفشان ۱۶ مایل (حدود ۲۵ کیلومتر) و تقریباً سه برابر ارتفاع اورست است. این آتشفشان غول‌پیکر در نتیجه جمع شدن گدازه‌ها روی یکدیگر به آرامی شکل گرفته است. در حقیقت این آتشفشان به شکلی است که صعود به آن چندان دشوار نیست، چون متوسط شیب آن حدود ۵ درصد است. در قله این آتشفشان یک فرورفتگی شگفت‌انگیز به پهنای ۸۵ کیلومتر تشکیل شده که تشکیل شده از سنگ‌های گداخته است.
۲. آتشفشان‌های تارسیس
_bpk.jpg)
طبق تحقیقات ناسا، در منطقه تارسیس و درپهنه‌ای به وسعت ۴ هزار کیلومتر، غیر از کوه المپ ۱۲ آتشفشان دیگر هم وجود دارند. این آتشفشان‌ها هم از آتشفشان‌های روی زمین خیلی بزرگ‌تر و بلندتر هستند. دلیل این ارتفاع بیشتر هم گرانش مریخ است. گرانش مریخ از زمین کمتر است به همین دلیل آتشفشان‌ها این امکان را دارند که در ارتفاع بیشتری رشد کنند. عمر مریخ حدود ۴ میلیارد سال است و این آتشفشان‌ها حدود ۲ میلیارد سال فوران کرده‌اند.
۳. دره والس مارینریس
_340a.jpg)
مریخ نه تنها بزرگ‌ترین آتشفشان منظومه شمسی را دارد بلکه بزرگ‌ترین دره منظومه شمسی را هم در خود جای داده است. این دره ۳ هزار کیلومتر طول دارد. محققان چندان مطمئن نیستند که علت به‌وجود آمدن این دره چیست، اما فرض‌هایی اثبات نشده در مورد آن وجود دارد. گفته می‌شود که وقتی منطقه تارسیس تشکیل شد انباشت گدازه‌ها در این منطقه باعث شد که پوسته این بخش بالاتر برود و همین بالا رفتن موجب شد که این پوسته در مناطقی شکسته شود. این شکستگی‌ها روی هم رفته به تشکیل دره منجر شدند.
۴. قطب شمال و جنوب مریخ
_ruh6.jpg)
مریخ در دو قطب خود مناطقی یخی دارد که ترکیبات متفاوتی دارند. قطب شمال مریخ در سال ۲۰۰۸ مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس تحقیقات ناسا در زمستانِ مریخ این دو قطب آنقدر سرد می‌شوند که حتی دی‌اکسید کربن هم یخ زده و روی سطح متراکم می‌شود. در تابستان این جریان برعکس می‌شود و دی‌اکسید کربن یخ زده بخار می‌شود و به جو بازمی‌گردد. وقتی دی‌اکسید کربن در تابستان کلاً از نیمکرۀ شمالی محو می‌شود یک کلاه یخی به جای می‌ماند. اما در نیمکره جنوبی مقداری از دی‌اکسید کربن باقی می‌ماند. حرکت یخ‌ها و ترکیبات آن‌ها اثرات وسیعی بر آب و هوای مریخ دارد و موجب طوفان‌های گسترده‌ای می‌شود.
۵. دهانه گیل و کوه شارپ (کوه آئولیس)
_asnn.jpg)
بعد از فرود سال ۲۰۱۲ روی مریخ این دهانه مورد توجه محققان قرار گرفت. شواهد زیادی وجود دارد که این دهانه حجم وسیعی از آب را در درون خود جای داده باشد. کنجکاوی در مورد این منطقه بسیار زیاد است و تحقیقات زیادی روی آن در جریان است. یکی از مهم‌ترین یافته‌ها، پیدا کردن مولکول‌های آلی با ترکیبات پیچیده در این منطقه است. در سال ۲۰۱۸ مشخص شد که این ترکیبات حیاتی در سنگ‌هایی با قدمت ۵/۳ میلیارد سال کشف شده‌اند همچنین تغییر غلظت متان در فصل‌های مختلف نیز مورد توجه دانشمندان قرار گرفته است. متان عنصری است که محصول فعالیت‌های میکروبی و زمین‌شناسانه است. هنوز نمی‌دانیم آیا این‌ها شواهدی از حیات روی مریخ‌اند یا نه؛ اما یافته‌هایی جنجال‌برانگیزند.
۶. فرورفتگیِ مدوسا
_24fh.jpg)
این منطقه یکی از عجیب‌ترین مکان‌های مریخ است. گفته می‌شود این بخش یک انبار بزرگ آتشفشانی است که یک سوم کشور آمریکا وسعت دارد. با گذشت زمان و وزش طوفان‌ها و بادها، این صخره‌ها شکل‌های جالبی به خود گرفته‌اند. اینکه این فرورفتگی‌ها چطور شکل گرفته‌اند پرسشی است که دانشمندان به‌دنبال پاسخ آن هستند. گفته می‌شود که فوران‌های مکرر آتشفشانی طی ۵۰۰ میلیون سال موجب ایجاد این فرورفتگی‌ها شده است. با فوران آتشفشان‌ها حجمی از گاز‌های گلخانه‌ای تولید شده و به جو سرازیر می‌شود و همین مسئله گرم شدن آب و هوای سیاره سرخ گرم می‌شود.
۷. رگه‌های تکرارشونده شیب‌ها
_npaz.jpg)
این پدیده که در دهانه‌های شیب‌دار و در هوای گرم رخ می‌دهد، روی یک سرازیری دیده می‌شوند و با بررسی عکس‌ها می‌توان فهمید که جریان دارند و تغییر می‌کنند. مشخص نیست که آیا این رگه‌ها جریان حرکت ماسه است یا آب. این رگه‌ها در ماه‌های سرد ناپدید می‌شوند و در ماه‌های گرم به سمت سرازیری کشیده می‌شوند. شواهدی وجود دارد که این جریان‌ها جریان آب باشد. اگر اینطور باشد احتمالاً شواهدی از حیات را نیز می‌توان در این سیاره پیدا کرد.
۸. تپه‌های ارواح
_5ayq.jpg)
مریخ سیاره‌ای است که بیشتر به‌وسیله باد شکل گرفته است تا آب. آب در مریخ به سرعت تبخیر می‌شود. اما شواهدی وجود دارد که می‌گوید در منطقه‌ای به نام «تپه‌های ارواح» آب وجود داشته است. تحقیقات می‌گویند که در این منطقه تپه‌هایی شنی وجود داشته است که به مرور زمان به وسیله آب یا گدازه‌های آتشفشانی شسته شده و درحالی‌که پایه‌های این تپه‌ها باقی می‌ماند، قله آن‌ها از بین می‌روند. دانشمندان تصور می‌کنند که ممکن است در لابه‌لای این تپه شواهدی از وجود میکروب‌ها و موجودات میکروسکپی پیدا شود؛ موجوداتی که مخفی شده‌اند تا از باد و تغییرات شدید هوایی در سطح مریخ در امان بمانند.
|
