واقعیت این است که دنیای پرفشار ورزش حرفه‌ای، قهرمانان را به سمت راه‌های خلاقانه برای مدیریت استرس سوق می‌دهد. در دنیایی که هر اشتباه کوچک ورزشکاران زیر ذره‌بین میلیون‌ها نفر قرار می‌گیرد، یافتن راهی برای آرامش ذهن و تمرکز، به اندازه تمرین فیزیکی اهمیت دارد. برخلاف تصور عمومی، بسیاری از این قهرمانان در اوقات فراغت خود سراغ فعالیت‌هایی می‌روند که شاید کمتر با تصویر عمومی آنها همخوانی داشته باشد - از گلدوزی و بافتنی گرفته تا خیاطی و سایر هنرهای دستی.
در ادامه با تعدادی از مشهورترین ورزشکارانی که با هنرهای دستی فشارهای روانی خود را مدیریت کردند آشنا می‌شویم و خواهیم دید چرا این فعالیت‌ها تأثیر شگفت‌انگیزی بر عملکرد حرفه‌ای آنها دارد.
ورزشکارانی که از هنرهای دستی برای کاهش استرس استفاده می‌کنند
دنیای پرتنش ورزش حرفه‌ای ورزشکاران را وادار می‌کند تا راه‌های خلاقانه‌ای برای مدیریت استرس خود بیابند. در میان شیوه‌های مختلف آرامش‌بخشی، هنرهای دستی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. شگفت‌انگیز است بدانید که بسیاری از قهرمانان مشهور جهان، پس از تمرینات سخت یا در فاصله بین مسابقات، به سراغ فعالیت‌های هنری دستی می‌روند. در ادامه با تعدادی از ورزشکارانی که با هنرهای دستی فشارهای روانی خود را مدیریت کردند آشنا می‌شویم. از بافتنی و طراحی لباس گرفته تا نقاشی، سفالگری و گلدوزی. این فهرست نشان می‌دهد که قدرت آرامش‌بخشی هنرهای دستی، حد و مرزی نمی‌شناسد. از جمله ورزش کارانی که از هنرهای دستی برای مدیریت استرس خود استفاده کرده‌اند عبارند از:
- تام دیلی، قهرمان شیرجه المپیک
- سرنا ویلیامز، اسطوره تنیس جهان
- لوئیس همیلتون، قهرمان فرمول یک
- سیمون بایلز، ستاره ژیمناستیک جهان
- راسل ویلسون، ستاره فوتبال آمریکایی
- ویرات کوهلی، ستاره کریکت هند
تام دیلی، قهرمان شیرجه المپیک
تام دیلی، قهرمان شیرجه بریتانیایی، شاید مشهورترین چهره ورزشی باشد که علاقه‌اش به هنرهای دستی را به صورت علنی نشان داده است. تصاویر او در حین بافتنی کردن در کنار استخر المپیک توکیو، به یکی از لحظات ماندگار این رویداد تبدیل شد. اما آنچه کمتر درباره‌اش صحبت می‌شود، علاقه او به گلدوزی است.
دیلی در مصاحبه‌ای با مجله Vogue در سال 2022 اعتراف کرد: "بافتنی فقط شروع ماجرا بود. حالا من گلدوزی را هم به مجموعه مهارت‌هایم اضافه کرده‌ام. وقتی نشانه‌های المپیک را روی پارچه گلدوزی می‌کنم، انگار ذهنم فرصت پیدا می‌کند تا از محیط پراسترس مسابقات فاصله بگیرد."
او همچنین اضافه کرد که حرکات تکراری و ظریف این هنرها به او کمک می‌کند تا تمرکز خود را بهبود بخشد - مهارتی که در شیرجه حرفه‌ای نیز بسیار ارزشمند است.
سرنا ویلیامز، اسطوره تنیس جهان
سرنا ویلیامز، یکی از بزرگترین تنیسورهای تاریخ، علاوه بر درخشش در زمین تنیس، مهارت‌های قابل توجهی در طراحی لباس و خیاطی دارد. او در سال 2022 تصاویری از کارهای دستی خود را در اینستاگرام به اشتراک گذاشت و توضیح داد که چگونه این فعالیت‌ها به او کمک می‌کند تا با استرس ناشی از زندگی حرفه‌ای مقابله کند.
سرنا در مصاحبه‌ای اظهار داشت: "خیلی‌ها فکر می‌کنند طراحی لباس فقط یک کسب‌وکار جانبی برای من است، اما واقعیت این است که من به این فعالیت به عنوان نوعی مدیتیشن نگاه می‌کنم. وقتی با پارچه و نخ کار می‌کنم، ذهنم آرام می‌شود و می‌توانم از فشار مسابقات فاصله بگیرم."
لوئیس همیلتون، قهرمان فرمول یک
لوئیس همیلتون، راننده افسانه‌ای فرمول یک، در مصاحبه‌ای با مجله GQ در سال 2021 فاش کرد که در دوران قرنطینه کرونا، گلدوزی را به عنوان سرگرمی جدید آغاز کرده است. او توضیح داد که چگونه این فعالیت به او کمک کرده تا با اضطراب و استرس مقابله کند.
همیلتون گفت: "در دنیای پرسرعت فرمول یک، پیدا کردن لحظاتی برای آرامش بسیار ارزشمند است. من متوجه شدم که گلدوزی به من کمک می‌کند تا در لحظه حاضر باشم و ذهنم را از نگرانی‌های مسابقه بعدی دور کنم. حرکت آرام سوزن و نخ روی پارچه، تضاد جالبی با سرعت زندگی من دارد."
چرا یادگیری این هنر به ورزشکاران پیشنهاد می‌شود؟ زیرا هم می‌توانند به راحتی و با کم‌ترین هزینه آن را بیاموزند و هم جزو هنرهای دستی ارزشمندی است که تاثیر بسزایی در کاهش فشارهای روانی و افزایش تمرکز ورزشکاران دارد. به همین منظور آموزش گلدوزی برای ورزشکاران بسیار موثر است.
سیمون بایلز، ستاره ژیمناستیک جهان
سیمون بایلز، یکی از برجسته‌ترین ژیمناست‌های تاریخ، در سال 2021 تصاویری از خود در حال گلدوزی روی حوله‌های ورزشی را منتشر کرد. او که به دلیل مشکلات روانی از برخی رقابت‌های المپیک توکیو کناره‌گیری کرد، اعلام کرد که هنرهای دستی به او در مدیریت استرس کمک می‌کنند.
بایلز در اینستاگرام خود نوشت: "گلدوزی به من یاد داده که گاهی باید صبور باشم و به خودم فرصت اشتباه بدهم. در ژیمناستیک حرفه‌ای، کوچک‌ترین خطا می‌تواند فاجعه‌بار باشد، اما در گلدوزی می‌توانم اشتباه کنم، پارچه را برگردانم و دوباره شروع کنم. این دیدگاه به زندگی حرفه‌ای من هم سرایت کرده است."
راسل ویلسون، ستاره فوتبال آمریکایی
راسل ویلسون، بازیکن مشهور فوتبال آمریکایی، یکی دیگر از ورزشکارانی است که به گلدوزی علاقه دارد. همسر او، سیارا، در مصاحبه‌ای با مجله People در سال 2021 فاش کرد که ویلسون اوقات فراغت خود را صرف گلدوزی روی دستمال‌ها و لباس‌های کوچک برای فرزندانشان می‌کند.
سیارا گفت: "خیلی‌ها نمی‌دانند، اما راسل دست‌های هنرمندی دارد. او می‌گوید که گلدوزی به او کمک می‌کند تا ذهنش را از فشار بازی‌ها دور کند و روی چیزی کاملاً متفاوت تمرکز کند. جالب است که می‌بینم چطور این فعالیت آرام به او کمک می‌کند تا در زمین مسابقه تصمیمات بهتری بگیرد."
ویرات کوهلی، ستاره کریکت هند
ویرات کوهلی، کاپیتان سابق تیم ملی کریکت هند، در مصاحبه‌ای با مجله Sports Today در سال 2023 اعلام کرد که طراحی و نقاشی را برای آرامش ذهنی انجام می‌دهد.
کوهلی گفت: "در ورزشی مانند کریکت که گاهی یک بازی چندین روز طول می‌کشد، مدیریت ذهن بسیار مهم است. من دریافته‌ام که کارهای هنری دستی به من کمک می‌کند تا از فشار انتظارات میلیون‌ها هوادار فاصله بگیرم و ذهنم را بازیابی کنم."
چرا ورزشکاران به هنرهای دستی روی می‌آورند؟
ورزشکاران حرفه‌ای به دلایل متعددی به هنرهای دستی روی می‌آورند. دکتر سارا جانسون، روانشناس ورزشی، معتقد است: "دنیای ورزش حرفه‌ای سرشار از لحظات پراسترس و فشار روانی است. ورزشکاران نیاز دارند راه‌هایی برای خروج از این فضا پیدا کنند و هنرهای دستی، محیطی امن برای آنها فراهم می‌کند که در آن هیچ برنده و بازنده‌ای وجود ندارد."
عوامل اصلی این گرایش عبارتند از:
-
تغییر کانون توجه: هنرهای دستی نیازمند تمرکز دقیق هستند و ذهن را از نگرانی‌های مرتبط با مسابقات دور می‌کنند.
-
کنترل: برخلاف نتایج مسابقات که تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارند، ورزشکاران در هنرهای دستی کنترل کاملی بر فرآیند و نتیجه دارند.
-
حرکات آرام و تکراری: حرکات منظم و تکراری در گلدوزی و سایر هنرهای دستی، اثری مشابه مدیتیشن دارند و سطح هورمون‌های استرس را کاهش می‌دهند.
-
فاصله گرفتن از فناوری: در عصری که اکثر ورزشکاران مدام در معرض رسانه‌های اجتماعی و نظرات مردم هستند، هنرهای دستی فرصتی برای فاصله گرفتن از صفحه‌های نمایش فراهم می‌کنند.
-
خلاقیت بدون قضاوت: دنیای ورزش حرفه‌ای سرشار از قضاوت و ارزیابی مداوم است، اما هنرهای دستی فضایی برای خلاقیت بدون ترس از قضاوت ایجاد می‌کنند.
فواید استفاده از هنرهای دستی برای کاهش فشار روانی
تحقیقات نشان می‌دهد که هنرهای دستی می‌توانند تأثیرات مثبت قابل توجهی بر سلامت روانی داشته باشند:
کاهش سطح کورتیزول
مطالعه‌ای که در مجله "روانشناسی ورزش" در سال 2020 منتشر شد، نشان داد که انجام 30 دقیقه فعالیت‌های هنری دستی می‌تواند سطح کورتیزول (هورمون استرس) را تا 25 درصد کاهش دهد. این تأثیر به‌ویژه برای ورزشکارانی که قبل از مسابقات دچار اضطراب می‌شوند، بسیار مفید است.
افزایش تمرکز و دقت
هنرهای دستی ظریف، نیازمند دقت و تمرکز بالا هستند. انجام منظم این فعالیت‌ها می‌تواند به بهبود تمرکز ورزشکاران در زمان مسابقه کمک کند. دکتر رابرت لی، متخصص علوم اعصاب، می‌گوید: "کار مداوم با حرکات ظریف دست، مسیرهای عصبی مرتبط با تمرکز را تقویت می‌کند."
بهبود کیفیت خواب
بسیاری از ورزشکاران با مشکلات خواب دست و پنجه نرم می‌کنند، به‌ویژه در شب‌های قبل از مسابقات مهم. انجام فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند گلدوزی قبل از خواب، می‌تواند به تنظیم ریتم شبانه‌روزی بدن کمک کند و کیفیت خواب را بهبود بخشد.
مدیریت بهتر احساسات
هنرهای دستی راهی برای بیان غیرکلامی احساسات هستند. این موضوع به‌ویژه برای ورزشکارانی که تحت فشار رسانه‌ها و هواداران قرار دارند، اهمیت دارد. آنها می‌توانند احساسات خود را از طریق رنگ‌ها، بافت‌ها و طرح‌های مختلف بیان کنند.
ایجاد حس دستاورد خارج از ورزش
زندگی حرفه‌ای ورزشکاران اغلب به شدت حول محور عملکرد ورزشی آنها می‌چرخد. انجام هنرهای دستی به آنها کمک می‌کند تا هویتی فراتر از ورزش برای خود ایجاد کنند و احساس ارزشمندی را در حوزه‌ای متفاوت تجربه کنند.
هنرهای دستی، راهی برای آرامش و تمرکز
هنرهای دستی مانند گلدوزی، دیگر فقط سرگرمی‌های سنتی نیستند؛ آنها به ابزارهای قدرتمندی برای مدیریت استرس، حتی در میان ورزشکاران نخبه، تبدیل شده‌اند. وقتی قهرمانان المپیک و ستاره‌های فوتبال سوزن به دست می‌گیرند، پیام مهمی به همه ما می‌دهند: مراقبت از سلامت روان به اندازه تقویت بدن اهمیت دارد.
تام دیلی، سیمون بایلز، راسل ویلسون و دیگر ورزشکاران مشهور با انتخاب هنرهای دستی، پرده از رازی برداشته‌اند که متخصصان سلامت روان سال‌هاست از آن آگاهند: فعالیت‌های خلاقانه دستی می‌توانند تأثیر شگفت‌انگیزی بر کاهش استرس و افزایش تمرکز داشته باشند.
اگر شما هم با استرس روزانه مواجه هستید، شاید وقت آن رسیده که به الگوی این قهرمانان نگاه کنید و یک سوزن گلدوزی به دست بگیرید. شاید همان چیزی باشد که برای مقابله با چالش‌های زندگی مدرن به آن نیاز دارید.
