طرفداری | در حالیکه دهها هزار هوادار برای تماشای دیدار پایانی جام حذفی انگلیس در روز شنبه هفته آینده، ورزشگاه ومبلی را از جمعیت پر میکنند، ممکن است نگاهی نیز به تندیس یادبودی بیندازند که در سرسرای این ورزشگاه نصب شده است.
بر این تندیسها نام «آرتور الوین» حک شده، اما احتمالاً تنها افراد معدودی این نام را به یاد دارند. با این حال، اگر آن جوان کارآفرینی که در سال ۱۹۲۴ فعالیت خود را با گرداندن یک دکهٔ فروش تنباکو در همین مکان آغاز کرد و سه سال بعد مالک ورزشگاه شد، وجود نداشت، شاید ومبلی هرگز به استادیوم ملی انگلستان تبدیل نمیشد.
کارآفرینی ذاتی
آرتور الوین مردی که ۳۰ سال مدیریت ورزشگاه ومبلی را برعهده داشت
سیمون اینگلیس، تاریخدان معماری، در مجموعه پادکست جدید «بیبیسی ساندز» که به زندگی الوین اختصاص دارد، میگوید:
او این ورزشگاه را نجات داد. کاملاً محتمل بود که بدون او، ومبلی از بین برود.
اکنون این پرسش مطرح میشود: چگونه پسری که در ۱۴ سالگی برای کار در یک کارخانهٔ مرباسازی ترک تحصیل کرده بود، سرانجام مالک ورزشگاه ومبلی شد و آن را بهمدت ۳۰ سال اداره کرد؟
تلاشهای الوین موجب شد که به دریافت لقب شوالیه نائل شود؛ با این حال، او از طبقات فرودست جامعه برخاسته بود. در خانهای کوچک و ردیفی در نوریچ به دنیا آمد و رشد یافت. پس از ترک تحصیل، مشاغل گوناگونی را تجربه کرد؛ از جمله در کارخانهٔ مرباسازی، کفشسازی، مغازهٔ خواربارفروشی و همکاری با تاجری معروف. سپس برای کار در یک شرکت تولیدکنندهٔ صابون نرم به لندن نقل مکان کرد.
جنگ جهانی اول شروع شده بود و الوین در بهار ۱۹۱۸ به نیروی هوایی سلطنتی پیوست و بهعنوان دیدهبان در یک هواپیمای دونفره در مأموریتهای شناسایی شرکت کرد. در اواخر ژوئن، ده روز پیش از تولد ۱۹ سالگیاش، هواپیمای آنها هدف قرار گرفت و الوین باقیماندهٔ دوران جنگ را در اسارت گذراند.
پس از پایان جنگ، مدتی در زمینهٔ تخریب و پاکسازی بقایای زیرساختهای نظامی در فرانسه فعالیت داشت، اما تا سال ۱۹۲۴ بیکار بود؛ تا آنکه رویدادی سرنوشتساز مسیر زندگیاش را تغییر داد. انجمن افسران سابق، شغلی برای او در نمایشگاه امپراتوری بریتانیا فراهم کرد. نمایشگاه امپراتوری بریتانیا، رویدادی بینالمللی و فراگیر بود که در سالهای ۱۹۲۴ و ۱۹۲۵ در لندن برگزار شد و با نمایش گذشته، حال و آینده سرزمینهای تحت سلطه بریتانیا، بستری برای ارائه دستاوردهای اقتصادی، فرهنگی و علمی و تقویت همکاریهای امپراتوری فراهم میکرد. این نمایشگاه، رویدادی عظیم و تبلیغاتی بود و به ساخت غرفهها، بناها و حتی یک استادیوم جدید در محوطهٔ پارک سابق ومبلی در شمالغرب لندن انجامید.
الوین فعالیتش را با ادارهٔ یک کیوسک فروش تنباکو آغاز کرد، اما تنها یک مغازه برای این کارآفرین بالفطره کافی نبود. بهتدریج کنترل کیوسکهای بیشتری را به دست گرفت؛ چنانکه در گفتوگویی با یک روزنامه عنوان کرد مغازههایش را دیرتر از دیگران میبست و همین عامل موجب سرازیر شدن پول میشد. پس از پایان نمایشگاه، الوین بهسرعت فرصت سودآور دیگری را شناسایی کرد.
حرکت هوشمندانهٔ الوین
کمیته زمین اتحادیه فوتبال (FA) در حال بازدید از زمین پوشیده از برف ورزشگاه ومبلی در لندن، ژانویه ۱۹۲۹. آرتور الوین، مالک و گرداننده ورزشگاه، در سمت چپ تصویر دیده میشود.
سازماندهندگان نمایشگاه ناچار بودند ساختمانها را هرچه سریعتر بفروشند. الوین با بهرهگیری از سود حاصل از فروش تنباکو و تجربهاش در حوزهٔ تخریب، بهسرعت وارد مناقصه برای برچیدن برخی ساختمانها شد. دکتر کیتی لیتون جونز، مورخ فرهنگی، میگوید:
الوین از یک واقعیت اقتصادی بهره برد. برگزارکنندگان برای جبران بخشی از زیانهای خود ناچار به فروش فوری داراییها بودند و او با زیرکی این فرصت را شناسایی کرد.
در این مقطع، احتمال داشت که خودِ استادیوم نیز تخریب و به فراموشی سپرده شود. اینگلیس توضیح میدهد:
استادیوم به دست سوداگران مالی افتاده بود؛ حتی آنها نیز تا پیش از ورود آرتور الوین و دیدگاه روشن او، در درک وضعیت دچار سردرگمی بودند.
الوین مبلغ ۱۲۲٬۵۰۰ پوند موردنیاز برای خرید استادیوم ـ که امروزه ارزشی معادل ۶ میلیون پوند دارد ـ را از سرمایهگذاری به نام جیمی وایت قرض گرفت. وایت با پرداخت اقساطی موافقت کرد؛ اما خود بهشدت بدهکار بود و سرانجام دست به خودکشی زد. طلبکاران، الوین را مسئول پرداخت کل مبلغ دانستند.
در نتیجه، الوین دست به اقدامی زد که اینگلیس از آن بهعنوان «تغییری خارقالعاده در مسیر زندگی» یاد میکند. الوین بعدها در مصاحبهای گفت:
اغلب قرض گرفتن ۱۰٬۰۰۰ پوند آسانتر از ۵۰ پوند است.
او گروهی از سرمایهگذاران شهری را متقاعد کرد تا سرمایهٔ لازم را برای تأسیس شرکتی تحت مدیریت خودش فراهم کنند؛ شرکتی که استادیوم را از خودِ الوین خرید. این اقدام نهتنها بدهی او را تسویه کرد، بلکه سود چشمگیری نیز برایش به همراه داشت. الوین بهعنوان مدیرعامل شرکت منصوب شد و از اوت ۱۹۲۷، بهمدت ۳۰ سال، مدیریت ورزشگاه ومبلی را بر عهده گرفت.
اهداف المپیک
آرتور الوین (اولین نفر از سمت چپ) در مراسم رنمایی از المپیک
برای تضمین سودآوری ورزشگاه، الوین نمیتوانست تنها به رویدادهایی مانند فینال سالانهٔ جام حذفی فوتبال اکتفا کند. از اینرو، ورزشهایی همچون تازیدوانی و موتورسواری سرعت را نیز به برنامههای ومبلی افزود؛ رویدادهایی که قابلیت برگزاری چندباره در هفته را داشتند.
این برنامهها به منبع اصلی درآمد ورزشگاه تبدیل شدند؛ تا آنجا که الوین در یکی از برنامههای بیبیسی توضیح داد چگونه حتی پس از پایان فینال جام حذفی، تیرهای دروازه پیش از آنکه آخرین هوادار فوتبال جای خود را ترک کند، برچیده میشد تا محوطه برای مسابقات سگدوانی همان شب آماده شود. با این حال، این به معنای بیتوجهی او به سایر رویدادهای ملی و بینالمللی نبود.
در سال ۱۹۳۹ و در پی تلاشهای پیگیرانهٔ الوین، میزبانی بازیهای المپیک ۱۹۴۴ به ومبلی واگذار شد. هرچند جنگ جهانی دوم مانع برگزاری این بازیها شد، الوین نقشی اساسی در احیای جنبش المپیک در سال ۱۹۴۸ ایفا کرد. اینگلیس میگوید:
او در ومبلی وظیفهای را انجام میداد که در بسیاری از کشورها برعهدهٔ نهادهای دولتی است؛ یعنی مدیریت استادیوم ملی. با این تفاوت که این مسئولیت را بهعنوان مدیر یک شرکت خصوصی بر عهده داشت.
در سال ۱۹۴۸، الوین با سخاوت تمام و با جملهٔ «من ومبلی را بهرایگان در اختیارتان میگذارم» عملاً کمیتهٔ بینالمللی المپیک و تا حدی دولت بریتانیا را از بحران نجات داد. المپیک ۱۹۴۸ را میتوان نقطهٔ اوج دوران حرفهای الوین دانست. او نه سال بعد، در سن ۵۷ سالگی، چشم از جهان فروبست. امروزه جز جایگاهی در لابی ورزشگاه مدرن، که تندیس یادبودش در آنجا نصب شده، نام و یاد او تا حد زیادی به فراموشی سپرده شده است. با این حال، دکتر کیتی لیتون جونز دلیل سادهای برای ماندگاری داستان زندگی او در قرن بیستویکم بیان میکند:
او پسری از طبقهٔ کارگر بود که به مدارج بالا رسید. بریتانیاییها عاشق چنین داستانهایی هستند.
به قلم پل هیز از رادیو BBC