طرفداری | به‌مناسبت نزدیک شدن به مسابقات جام جهانی باشگاه‌های 2025، به مرور تاریخچه قدیمی و طولانی بازی‌های باشگاهی بین قاره‌ای که بعدها به جام باشگاه‌های جهان شهرت یافت، می‌پردازیم.
تولد جام بین قاره‌ای
بعد از شروع بازی‌های لیگ قهرمانان اروپا که رئال مادرید اولین قهرمان آن بود، ایده برگزاری مسابقات باشگاهی بین قاره‌های مختلف هم مطرح شد؛ ایده‌ای که در سال 1958 در مصاحبه ژائو هاولانژ، رئیس فدراسیون فوتبال برزیل و ژاک دوگه، روزنامه‌نگار فرانسوی جرقه‌اش زده شد. پیش از شروع مسابقات جام بین‌قاره‌ای، تورنمنتی چهار جانبه به نام «تورنو دو پاریس» در سال 1957 برگزار شد که تیم‌های واسکودوگاما از برزیل، روت وس اسن آلمان، رئال مادرید اسپانیا و ریسینگ پاریس فرانسه در آن شرکت کردند؛ این مسابقات به گفته تاریخ‌نگارهای ورزشی، پدر رقابت‌های بین‌قاره‌ای فوتبال در عرصه باشگاهی بود.
واسکودوگاما در فینال، با نتیجه 4-3 مقابل رئال مادرید قدرتمند با ریاست سانتیاگو برنابئو پیروز شد. این باخت برای برنابئو خیلی سنگین و تلخ بود چون در نشریات از تیم برزیلی به‌عنوان قهرمان جهان نام می‌بردند. یک سال بعد، قهرمانی برزیل در جام جهانی 1958 سوئد، آتش اختلافات را شعله‌ورتر کرد و دیگر اروپایی‌ها قدرت اول جهان فوتبال نبودند. رئال مادرید هم تصمیم گرفت از تورنمنت «تورنو دو پاریس» انصراف دهد و با این تصمیم، قرار شد یک رقابت رسمی با عنوان «جام بین قاره‌ای» با حضور قهرمان اروپا و قهرمان آمریکای جنوبی راه‌اندازی شود.
ابتدا توافق میان یوفا و کونمبول مورد تایید فیفا قرار نگرفت چون ژول ریمه اعتقاد داشت این رقابت‌ها جهانی نیست و سایر قاره‌ها نقشی در آن ندارند اما قدرت دو کنفدراسیون اروپا و آمریکای جنوبی باعث تولد جام بین قاره‌ای در سال 1960 شد.
جام بین قاره‌ای 1960 | رئال مادرید 5-1 پنیارول؛ پادشاه اینجاست!
براساس توافق طرفین، قرار شد یک بازی رفت و برگشت بین قهرمانان اروپا و آمریکای جنوبی برگزار شود و در صورت تساوی دو بازی نیز یک مسابقه فینال برگزار شود. رئال مادرید با غلبه 7-3 بر آینتراخت فرانکفورت، نماینده قاره اروپا شد و پنیارول اروگوئه با غلبه بر المپیای پاراگوئه، حریف رئال مادرید شد.
در بازی اول به میزبانی پنیارول، سفر دریایی طولانی مدت رئال مادرید باعث شد آن‌ها نتوانند جالب بازی کنند و بازی به تساوی صفر-صفر انجامید اما در بازی برگشت به میزبانی رئال مادرید با حمایت 90 هزار تماشاگر، مادریدی‌ها با برد پرگل 5-1 ثابت کردند پادشاه فوتبال جهان هستند. فرانس پوشکاش، آلفردو دی استفانو و پاکو خنتو، گلزنان رئال مادرید در این مسابقه بودند.
اینفوگرافیک اختصاصی؛ اولین دوره جام بین قاره‌ای با قهرمانی رئال مادرید مقابل پنیارول
جام بین قاره‌ای 1961 | پنیارول 2-1 بنفیکا؛ آن موقع تعداد گل زده مزیت نداشت!
پنیارول اروگوئه با وجود باخت به رئال مادرید، از عنوان قهرمانی‌اش در کوپا لیبرتادورس دفاع کرد و این‌بار پالمیراس را شکست داد. در اروپا اما این‌بار رئال مادرید نتوانست قهرمان جام باشگاه‌های قاره شود و در اولین مرحله حذفی، مغلوب بارسلونا شد. اگرچه بارسلونا در فینال، به بنفیکای قدرتمند تحت هدایت بلا گوتمن باخت و عقاب‌های لیسبون با کسب اولین قهرمانی‌شان در اروپا، حریف پنیارول شدند.
این‌بار با اعتراض اروگوئه‌ای‌ها، بازی رفت در اروپا برگزار شد و مطابق انتظار، تیم میزبان برنده بازی شد. کولونا، تک گل بنفیکا را زد تا پرتغالی‌ها با برد 1-0 راهی مونته ویدئو شوند. در اروگوئه، شرایط عوض شد و پنیارول در کمتر از یک ساعت، پنج گل به بنفیکا زد و اروگوئه‌ای‌ها 5-0 پیروز شدند. اگرچه تکلیف این بازی باید در پلی‌آف تعیین می‌شد چون در آن زمان قانون شمارش گل وجود نداشت و دو تیم در دو بازی رفت و برگشت از نظر کسب برد، 1-1 بودند و باید یک بازی فینال بین طرفین برگزار شود. به دلیل سختی سفر، بازی فینال نیز در مونته ویدئو برگزار شد.
اوزه بیوی 19 ساله در بازی فینال، تک گل بنفیکا را زد اما خوزه ساسیا، مهاجم کهنه‌کار تیم اروگوئه‌ای با دو گلی که زد، پنیارول را به قهرمانی جام بین قاره‌ای رساند.
اینفوگرافیک اختصاصی؛ پنیارول، قهرمان دومین دوره جام بین قاره‌ای
جام بین قاره‌ای 1962 | سانتوس 8-4 بنفیکا؛ نمی‌توانید پله را با سفر طولانی خسته کنید!
حالا اروپا و آمریکای جنوبی برابر بودند و قهرمان این دوره، حکم برتری یکی از دو قاره را صادر می‌کرد. در آمریکای جنوبی، پنیارول بازهم به فینال رسید اما سانتوس برزیل با جادوی پله، موفق شد تیم سرسخت اروگوئه‌ای را در پلی‌آف و پس از دو بازی رفت‌وبرگشت، 3-0 شکست دهد و نماینده آمریکای جنوبی شود.
رئال مادرید در اروپا کوشید تاج و تختش را پس بگیرد اما حریف آن‌ها، بنفیکای مدافع عنوان قهرمانی بود. با وجود هت‌تریک فرانس پوشکاش در نیمه اول، بریس اوزه بیو در نیمه دوم به بنفیکا کمک کرد تا بازی را 5-3 ببرند و ضمن کسب دومین قهرمانی اروپایی، حریف سانتوس در جام بین قاره‌ای شوند.
بازهم آمریکای جنوبی میزبان بازی اول بود و ریودوژانیرو پذیرای پرتغالی‌ها شد. دو گل پله و یک گل کوتینیو منجر به پیروزی 3-2 سانتوس مقابل بنفیکا شد. بنفیکا به بازی خانگی در لیسبون دل بسته بود اما سانتوس با پله تجربه زیادی از سفر به اروپا داشت و حتی به ایران نیز سفر کرده بودند.
هت‌تریک سلطان پله، کار بنفیکا را در خانه‌اش تمام کرد و گل دقایق پایانی اوزه بیو هم تاثیری نداشت تا سانتوس با پیروزی 5-2 مقابل بنفیکا، با اقتدار کامل قهرمان سومین دوره جام بین قاره‌ای شود.
اینفوگرافیک اختصاصی؛ سانتوس با درخشش و آقای گلی پله، سومین قهرمان جام بین قاره‌ای شد
