آزادسازی خرمشهر یکی از مهم‌ترین و نمادین‌ترین عملیات‌های دفاع مقدس در ایران است که در جریان جنگ ایران و عراق صورت گرفت. این عملیات که با نام عملیات بیت‌المقدس شناخته می‌شود، در سوم خرداد ۱۳۶۱ به پیروزی رسید و منجر به بازپس‌گیری شهر استراتژیک خرمشهر از اشغال نیروهای ارتش عراق شد.
زمینه تاریخی
خرمشهر در ۴ آبان ۱۳۵۹، پس از ۳۴ روز مقاومت شدید مدافعان، به اشغال نیروهای عراقی درآمد.
اشغال این شهر برای ایران از نظر نظامی، سیاسی و روانی یک ضربه سنگین بود، زیرا خرمشهر بندری مهم و یکی از شهرهای کلیدی استان خوزستان به شمار می‌رفت.
عملیات بیت‌المقدس
آغاز: ۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۱
پایان: ۳ خرداد ۱۳۶۱ (روز آزادسازی خرمشهر)
نیروهای ایران: سپاه پاسداران، ارتش، بسیج و نیروهای مردمی
هدف: آزادسازی مناطق اشغال‌شده غرب رودخانه کارون به‌ویژه خرمشهر
نتیجه: شکست سنگین نیروهای عراق و آزادسازی بیش از ۵۰۰۰ کیلومتر مربع از خاک ایران، از جمله شهر خرمشهر
|
عملیات بیت‌المقدس یکی از بزرگ‌ترین عملیات‌های مشترک بین ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران و بسیج بود. فرماندهان زیادی در این عملیات نقش کلیدی داشتند که برخی از آنان بعدها نیز از چهره‌های برجسته نظامی و سیاسی کشور شدند. در ادامه مهم‌ترین فرماندهان عملیات بیت‌المقدس معرفی می‌شوند:
فرماندهان کلیدی عملیات بیت‌المقدس:
1. شهید سپهبد علی صیاد شیرازی
سمت: فرمانده نیروی زمینی ارتش
نقش مؤثر در هماهنگی ارتش با سپاه
طراحی بخش‌هایی از عملیات با مشارکت فرماندهان سپاه
شخصاً در خطوط مقدم حضور داشت
2. محسن رضایی
سمت: فرمانده کل سپاه پاسداران در آن زمان
هدایت کلی نیروهای سپاه
همکاری نزدیک با صیاد شیرازی برای اجرای عملیات مشترک ارتش و سپاه
3. شهید حسین خرازی
سمت: فرمانده لشکر ۱۴ امام حسین (ع)
مسئول هدایت یکی از محورهای مهم عملیات
حضور فعال در خط مقدم و نقش مهم در شکستن خطوط دشمن
4. شهید احمد کاظمی
سمت: فرمانده تیپ زرهی نجف اشرف
نقش کلیدی در مرحله نهایی عملیات و ورود به خرمشهر
5. شهید مهدی باکری
سمت: فرمانده تیپ عاشورا
در عملیات بیت‌المقدس در آزادسازی مناطق حاشیه‌ای خرمشهر نقش داشت
6. شهید محمدابراهیم همت
سمت: فرمانده تیپ ۲۷ محمد رسول‌الله (ص)
مشارکت مؤثر در طراحی و اجرای مراحل میانی عملیات
این فرماندهان در کنار دیگر رزمندگان، نقش تعیین‌کننده‌ای در تحقق پیروزی بزرگ آزادسازی خرمشهر داشتند.
|
🔸️اهمیت آزادسازی خرمشهر
نقطه عطفی در جنگ: این پیروزی باعث افزایش روحیه مردم و رزمندگان ایرانی شد و نقطه‌عطفی در روند جنگ ایران و عراق بود.
بعد بین‌المللی: بسیاری از کشورها پس از این پیروزی دیدگاه خود را نسبت به توان نظامی ایران تغییر دادند.
تلفات سنگین برای عراق: بیش از ۱۹ هزار کشته و ده‌ها هزار اسیر و زخمی
شعار معروف
جمله‌ای که پس از آزادسازی خرمشهر معروف شد: «خرمشهر را خدا آزاد کرد.»
سخنان مشهور امام خمینی درباره آزادسازی خرمشهر:
| «خرمشهر را خدا آزاد کرد.» |
این جمله کوتاه اما عمیق، یکی از معروف‌ترین جملات امام خمینی است که نشان‌دهنده توکل کامل به خداوند و نقش الهی در پیروزی ملت ایران بود.
دیگر بخش‌هایی از بیانات امام خمینی در این باره:
| «پیروزی خرمشهر، فتح خاک نیست؛ فتح ارزش‌هاست.» |
| «من دست یکایک شما رزمندگان اسلام را می‌بوسم و بر این بوسه افتخار می‌کنم.» |
| «خون پاک جوانان ما بود که خرمشهر را آزاد کرد.» |
پیام سیاسی و معنوی امام:
امام خمینی پیروزی در خرمشهر را نه فقط یک موفقیت نظامی، بلکه نماد قدرت ایمان، وحدت، و فداکاری مردم ایران دانست.
با این سخنان، روحیه ملت ایران تقویت شد و پیام روشنی به دنیا داده شد که ملت ایران با توکل به خدا از هیچ قدرتی نمی‌هراسد.
