در مقاله قبلی درباره تاریخچه باشگاه استقلال؛ از تولد تاج تا شکوه آبی‌ها صحبت کردیم در این مقاله قصد داریم درباره تاریخچه فوتبال؛ از بازی‌های خاکی تا استادیوم‌های جهانی! صحبت کنیم.
حتماً برای ما هم پیش اومده که وسط یه بازی فوتبال توی پارک یا حتی کوچه، یه لحظه مکث کنیم و با خودمون بگیم:واقعاً این فوتبال از کجا شروع شد؟ چه کسی اولین بار گفت بیایم به یه توپ لگد بزنیم؟خب، این دقیقاً همون سؤالیه که توی این مطلب قراره با هم دنبالش بگردیم. با ما همراه باشید تا یه سفر هیجان‌انگیز بزنیم به دل تاریخ فوتبال؛ همون ورزشی که حالا تبدیل شده به عشق مشترک میلیون‌ها نفر در دنیا!
فوتبال چیه که این‌همه عاشق داره؟
همه ما می دانیم فوتبال یعنی دو تیم، یه توپ، یه زمین و کلی هیجان! ولی اگه بخواهیم یه تعریف ساده و خودمونی بگوییم: فوتبال یعنی دو تا تیم ۱۱ نفره که با کمک پاهاشون (و گاهی مغزشون) تلاش می‌کنند توپ رو بفرستند توی دروازه حریف. البته یه سری قانون هم داریم که باعث می شوند بازی منصفانه و هیجان‌انگیز بماند. مثلاً استفاده از دست (به‌جز دروازه‌بان) ممنوعه.
داستان توپ و پا؛ از معبدهای باستان تا چمن سبز امروز
شاید باورتان نشود ، اما داستان فوتبال به هزاران سال پیش برمی‌گرده! توی چین باستان، بازی‌ای داشتن به اسم "کوجو" که مردم با پا به یه توپ چرمی ضربه می‌زدند. یونانی‌ها و رومی‌ها هم سرگرمی‌هایی داشتند که خیلی شبیه فوتبال امروزی بوده. حتی توی آمریکای مرکزی، اقوامی مثل مایاها هم با توپ‌های سنگی بازی‌هایی انجام می‌دادند که شباهت‌هایی با فوتبال داشتند.
البته این بازی‌ها بیشتر شبیه سرگرمی‌های مذهبی یا آیینی بودن تا یه ورزش رقابتی. ولی همین بازی‌های قدیمی نشون می داد که از خیلی وقت پیش، انسان‌ها علاقه داشتند با یه توپ بازی کنند!
فوتبال توی انگلستان جان گرفت!
اما اون چیزی که ما امروزه بهش می گوییم فوتبال مدرن، توی قرن ۱۹ میلادی و توی انگلستان شکل گرفت. قبل از اون، مردم مناطق مختلف انگلستان هرکدوم سبک خودشان را داشتند: بعضیا توپ رو با پا می‌زدند، بعضیا با دست حملش می‌کردند و بازی‌ها هم گاهی خیلی خشن می‌شد!
تا اینکه تو سال ۱۸۶۳، چند تا مدرسه و باشگاه دور هم جمع شدند و تصمیم گرفتند یه‌بار برای همیشه تکلیف فوتبال رو مشخص کنند. این شد که اتحادیه فوتبال انگلستان (FA) شکل گرفت و قوانین رسمی بازی نوشته شد. از اون به بعد دیگه فوتبال و راگبی مسیرشان از هم جدا شد.
فرق فوتبال و راگبی چیه؟ یه بار برای همیشه!
سؤالیه که خیلی از ماها در ذهنمان داریم! خب ماجرا اینه که قبل از قانون‌گذاری، بعضی‌ها با پا بازی می‌کردند (مثل فوتبال)، بعضیا هم با دست (مثل راگبی). وقتی FA قوانین فوتبال رو نوشت، گفتند که دیگه اجازه استفاده از دست نداریم (به‌جز دروازه‌بان‌ها)، و همین باعث شد راگبی مسیر خودش رو بره و فوتبال هم به شکل امروزی دربیاد.
اولین‌های دوست‌داشتنی در دنیای فوتبال
بیایید یه نگاهی بندازیم به چند تا از لحظات مهم و جالب در تاریخ فوتبال:
اولین باشگاه فوتبال دنیا: باشگاه "ناتس کانتی" تو سال ۱۸۶۲ توی انگلستان تأسیس شد. هنوزم فعاله!
اولین بازی رسمی: تو سال ۱۸۷۲ بین تیم‌های ملی انگلستان و اسکاتلند برگزار شد.
اولین جام جهانی: سال ۱۹۳۰ توی اروگوئه. قهرمان؟ بله درست حدس زدید: خود اروگوئه!
ورود فوتبال به المپیک: اولین بار توی المپیک ۱۹۰۰، ولی از ۱۹۰۸ به‌صورت جدی وارد برنامه شد.
فوتبال بانوان: خوشبختانه از سال ۱۹۹۶ وارد المپیک شد و از اون موقع رشد فوق‌العاده‌ای داشته.
اولین فوتبالیست سیاه‌پوست: آقای اندرو واتسون از اسکاتلند، کسی که تابوها رو شکست و راه رو برای تنوع در فوتبال باز کرد.
فوتبال چطوری از کوچه‌ها رفت تا قلب دنیا؟
فوتبال از دل محله‌ها و خیابان های خاکی شروع شد؛ از بازی‌های بی‌قانون بچه‌های کارگر تا تبدیل شدند به یه ورزش حرفه‌ای با میلیون‌ها تماشاچی. با گسترش راه‌آهن و ارتباطات، مسابقه‌ها رسمی‌تر شدند و تیم‌ها از شهرهای مختلف با هم رقابت کردند. کم‌کم باشگاه‌ها، لیگ‌ها، داورها، و حتی نقل‌وانتقال بازیکن‌ها به وجود اومدند. و این شد شروع یه دوران طلایی برای فوتبال!
فوتبال؛ وقتی توپ می‌چرخه، دنیا نفس می‌کشه
فوتبال تبدیل شده به زبان مشترک بین ملت‌ها؛ جایی که فرهنگ‌ها به هم نزدیک می شود، شادی و غم‌ها با هم تقسیم می‌شن، و هر گل می تواند اشک از چشم میلیون‌ها نفر دربیارد. فوتبال، امید می دهد، الهام‌بخشه و حتی باعث تغییرات اجتماعی شده. وقتی توپ می‌چرخه، انگار زمان وایمیسته!
فوتبال چند نفره شروع شد؟
شاید برای‌تان جالب باشد بدانید که فوتبال در ابتدای پیدایش خود، هیچ نظم و قاعده مشخصی نداشت. بازی‌هایی که آن زمان به نام فوتبال شناخته می‌شدند، به‌صورت محلی در روستاها و شهرهای قدیمی انگلستان برگزار می‌شدند و هیچ قانون ثابتی برای‌شان وجود نداشت. گاهی تیم‌ها از ۱۵ نفر تشکیل می‌شدند، و گاهی نیز کل جمعیت یک روستا در برابر روستای دیگر قرار می‌گرفتند! حتی در برخی موارد، صدها نفر به‌طور هم‌زمان در یک مسابقه شرکت می‌کردند و توپ از کوچه‌ها، خیابان‌ها و حتی رودخانه‌ها عبور می‌کرد.
اما از زمانی که در سال ۱۸۶۳ قوانین رسمی فوتبال در انگلستان نوشته شد، ساختار و نظم به این بازی راه یافت. ما به‌تدریج با این قوانین آشنا شدیم، تعداد بازیکنان مشخص شد و پس از مدتی آزمون و خطا، در نهایت تعداد استاندارد ۱۱ نفر برای هر تیم تثبیت شد؛ همان چیزی که امروز هم در تمامی رقابت‌های فوتبال رعایت می‌شود.
جمع‌بندی
ما که هر روز با عشق و علاقه فوتبال را دنبال می‌کنیم، بهتر است بدانیم این علاقه‌مندی از کجا آغاز شده است. زمانی که با مسیر شکل‌گیری و تکامل فوتبال آشنا شویم و بدانیم این ورزش محبوب چه راهی را طی کرده تا به بخشی از زندگی روزمره ما تبدیل شود، بیش از پیش ارزش و جایگاه آن را درک خواهیم کرد.
فوتبال صرفاً یک توپ و دو دروازه نیست؛ بلکه داستانی‌ست از انسان‌هایی که خواسته‌اند با یکدیگر بازی کنند، رقابت سالم داشته باشند و در کنار هم رشد کنند. این بازی جهانی، بازتابی از روحیه همکاری، هیجان و همدلی‌ست که مرزهای فرهنگی و زبانی را پشت سر گذاشته و قلب میلیون‌ها نفر را به هم نزدیک کرده است.
