کودکان با دنیای رنگارنگ کارتون‌ها بزرگ می‌شن؛ اما آیا تا به حال دقت کردین که این دنیای رنگی، چه پیام‌هایی درباره دختر بودن یا پسر بودن به بچه‌ها منتقل می‌کنه؟ انیمیشن‌ها یکی از پرقدرت‌ترین ابزارهای آموزش غیرمستقیم هستن که گاهی بدون اینکه بفهمیم، باورهای کودکان درباره خودشون رو می‌سازن.
👧👦 کلیشه‌های پنهان در کارتون‌ها
بسیاری از انیمیشن‌های سنتی، دخترها رو زیبا، آرام، خانه‌دار و وابسته نشون می‌دن؛ در حالی‌که پسرها اغلب شجاع، ماجراجو، و تصمیم‌گیر هستن.
📌 مثال:
در کارتون‌های کلاسیکی مثل سیندرلا یا سفیدبرفی، شخصیت اصلی دختر منتظر نجات توسط یک شاهزاده است. این تصویر ممکنه باعث شه دخترها تصور کنن موفقیتشون وابسته به دیگرانه، نه خودشون.
از طرف دیگه، پسرها در بسیاری از انیمیشن‌ها اجازه ندارن احساساتی باشن یا ضعف نشون بدن. این موضوع هم می‌تونه به شکل‌گیری هویت ناتمام یا فشار روانی منجر بشه.
🎨 کارتون‌های جدید و پیام‌های متفاوت
در سال‌های اخیر، برخی انیمیشن‌ها تلاش کردن که این نگاه کلیشه‌ای رو تغییر بدن. نه با تبلیغ ارزش‌های ناهنجار، بلکه با تقویت نقش‌های واقعی، متعادل و الهام‌بخش دختران و پسران.
📌 مثال مناسب و قابل استفاده برای محتوای تصویری:
-
انیمیشن «موانا» (Moana)
در این انیمیشن، دختر نوجوانی به‌عنوان قهرمان اصلی معرفی می‌شه که بدون نیاز به یک نجات‌دهنده مرد، مشکلاتش رو خودش حل می‌کنه. پیامش: «تو می‌تونی اگر بخوای».
-
انیمیشن «کانا و مانا» (محصول ایران)
این کارتون ایرانی تلاش می‌کنه تا مفاهیم خودباوری، مشارکت خواهر و برادر، و ارزش خانواده رو در قالبی ساده و سالم نشون بده.
-
انیمیشن «کوکو» (Coco)
در این کارتون، پسر بچه‌ای علاقه‌مند به موسیقی با حمایت خانواده‌اش هویت خودش رو پیدا می‌کنه. بدون درگیر شدن در مفاهیم نامناسب یا الگوهای نادرست.
👀 ما چطور می‌تونیم آگاهانه انتخاب کنیم؟
به‌جای منع کامل کارتون‌ها، بهتره که:
-
قبل از نمایش، خودمون قسمت‌هایی از اون کارتون رو ببینیم
-
با فرزندمون درباره شخصیت‌ها حرف بزنیم: «تو فکر می‌کنی چرا این دختر همیشه می‌ترسه؟»
-
به بچه‌ها یاد بدیم که دختر بودن یعنی قوی بودن هم می‌تونه باشه؛ و پسر بودن یعنی احساسات داشتن هم طبیعیه.
🧠 جمع‌بندی
انیمیشن‌ها در شکل‌گیری هویت جنسیتی کودکان نقش مهمی دارن. اگرچه بعضی از کارتون‌ها ناخواسته کلیشه‌هایی رو منتقل می‌کنن، اما با انتخاب آگاهانه و گفت‌وگوی سازنده با فرزندمون، می‌تونیم تأثیر مثبت این ابزار قدرتمند رو چند برابر کنیم.
مقالاتی که احتمالاً برات جذابه
فوتبال گوسفندها و سلامت روان! Off the Baa از بره ناقلا - فصل اول قسمت اول
بره ناقلا و مراقبت از خود: نگاهی به اپیزود Bathtime از بره ناقلا
لاغری به روش گوسفندها! نگاهی به اپیزود «Shape Up with Shaun» از بره ناقلا
Timmy در بحران: بره ناقلا چگونه با اضطراب کودکانه مواجه میشود؟
🍏 سیبدزدی با طعم رقابت: نگاهی به اپیزود «Scrumping» از بره ناقلا
🎨 وقتی هنر از کنترل خارج میشود: بررسی اپیزود «Still Life» از بره ناقلا
