امروزه اینستاگرام دیگر صرفاً یک اپلیکیشن برای اشتراکگذاری عکس و ویدئو نیست بلکه این پلتفرم به آینهای تبدیل شده که ما در آن دائماً خودمان را با "زندگیهای ایدهآل" دیگران مقایسه میکنیم.در ایران که اینستاگرام از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار است ، این داستان تغییر هویت و تحولات فرهنگی ، به موضوعی پیچیده و درخور تأمل بدل شده است. بیایید روراست باشیم ، چه بر سر هویتمان آمده است؟
۱-از "اصالت فردی" تا "ظاهر اینستاگرامی": آیا همه ما بازیگر شدهایم؟
زمانی بود که افراد بیشتر در جمع خانواده و دوستان صمیمی ، خود واقعیشان بودند. یک سلفی ساده میگرفتیم و تمام.اما امروز چطور؟ به نظر میرسد همه ما بازیگر یک سناریوی از پیش تعیین شده شدهایم.هر عکس یا استوری که منتشر میکنیم، باید "اینستاگرامی" باشد.
2-فیلتربازی و چهرههای غیرواقعی
دیگر کمتر کسی چهره واقعی خود را به یاد میآورد. با آمدن فیلترهای متعدد ، افراد در آینه نیز ممکن است خود را نشناسند ! پوست صاف و بیعیب ، چشمان درشتتر ، بینی کوچکتر... نتیجه این فرایند ، خلق چهرههای یکسانی است که در واقعیت اغلب وجود ندارند.این پدیده حتی باعث شده برخی افراد با چهرههای طبیعی و خوب نیز ، خود را نازیبا تصور کرده و به سمت جراحیهای زیبایی گرایش پیدا کنند.
3- نمایش زندگیهای لاکچری و توهمی
سفر به کشورهای خارجی؟ حضور در رستورانها و کافههای گرانقیمت؟ بله ، همه ما خواهان زندگیای با کیفیت هستیم.اما اینستاگرام به میدان مسابقهای برای نمایش "زندگی لوکستر" تبدیل شده است. بسیاری اوقات ، این نمایشهای خیرهکننده ، صرفاً به همان چند ثانیه استوری یا یک عکس محدود میشوند.پس از آن ، به زندگی روزمره خود باز میگردیم.اما تا آن زمان، حسرت و غبطه بسیاری را برانگیخته و شاید خودمان نیز حسرت زندگی فردی را خوردهایم که واقعیت ندارد!
4- پول و فالوور ، معیارهای جدید موفقیت؟
امروزه ، اینفلوئنسرها و بلاگرها به نوعی "خدایان جدید" این فضای مجازی محسوب میشوند.دیگر مهم نیست چه مهارت یا دانشی دارید ؛ مهم این است که چقدر فالوور و لایک جذب کردهاید! همین امر باعث شده بسیاری از جوانان ، به جای دنبال کردن مهارت و دانش ، تنها به این بیاندیشند که چگونه از هر راهی ، حتی اگر چندان اخلاقی نباشد ، پولدار و مشهور شوند.
5- مصرفگرایی افراطی
در اینستاگرام ، دائماً با هزاران محصول و کالای جدید مواجه میشویم که به ما تلقین میشود "باید" آنها را داشته باشیم! از پوشاک برند گرفته تا لوازم خاص منزل.گویی اگر این اقلام را نداشته باشیم ، زندگیمان ناقص است.اینستاگرام به ویترینی عظیم تبدیل شده که به طور مداوم ما را به مصرف بیشتر ترغیب میکند.
6- بیاهمیت شدن حریم خصوصی
در گذشته، "زندگی شخصی" مفهومی پررنگ و محترم بود. کمتر کسی از جزئیات زندگی روزمره یکدیگر باخبر بود. اما اکنون؟ به نظر میرسد هرچه بیشتر از جزئیات زندگیمان بگوییم، اصطلاحاً "باکلاستر" هستیم! پس از آن ، از نبود حریم خصوصی گله میکنیم ، در حالی که خودمان در حال تضعیف آن هستیم!
7- دوستان مجازیِ غیرواقعی
شاید در اینستاگرام هزاران فالوور داشته باشید ، اما آیا واقعاً چند نفر از آنها دوستانی هستند که در سختیها در کنارتان باشند؟ روابط ما سطحی شده ، آکنده از لایکها و کامنتهای از سر اجبار.کمتر کسی دیگر حوصله دارد شبها به منزل دوستی برود و ساعتها با او به گپ و گفت بنشیند.
8- حسادت و حسرت
وقتی هر روز میبینیم که دیگری به سفر رفته ، ماشین جدیدی خریده ، یا در حال خوشگذرانی است ، ناخودآگاه حس حسادت و حسرت در وجودمان شکل میگیرد.این همان پدیده "FOMO" (ترس از دست دادن) است که بسیاری از ما را درگیر خود کرده است!
9- جهانیشدن به سبک اینستاگرام
با اینستاگرام ، ما به تمام نقاط جهان دسترسی داریم.با مد ، آهنگ ترند و سبک زندگی دیگر فرهنگها آشنا میشویم.این امر میتواند باعث شود گاهی از سنتها و داشتههای فرهنگی خود دور شویم.به نوعی هویتمان دچار آمیختگی میشود.
و اما... فرصتی برای بازنمایی خودمان
از سوی دیگر، همین اینستاگرام باعث شده هنرمندان ، طراحان لباس ، آشپزها و حتی افراد عادی ایرانی ، بتوانند فرهنگ، هنر و سنتهای خود را به شیوهای مدرن و جذاب به دنیا معرفی کنند. این یک فرصت عالی است! یعنی میتوانیم هم مدرن باشیم و هم اصالت ایرانی خود را حفظ کنیم.
کلام آخر: آیا بر تغییرات هویتمان آگاه هستیم؟
اینستاگرام مانند یک تیغ دو لبه عمل میکند؛ هم میتواند فرصتهای بینظیری را فراهم آورد و هم میتواند آسیبهای جدی به روان فردی و جامعه وارد کند.مهم این است که خودمان به این دگرگونیها آگاه باشیم.به یاد داشته باشیم ، آن "زندگی ایدهآل" که در اینستاگرام میبینیم ، تنها بخش کوچکی (و گاهی غیرواقعی) از حقیقت است.بیایید بیشتر خودمان باشیم، کمتر نمایش دهیم ، و بیشتر در دنیای واقعی زندگی کنیم . به نظر شما ، آیا اینستاگرام واقعاً هویت ما را تغییر داده یا ما خودمان به این تغییر رضایت دادهایم؟
منبع:salammusic
