کلیک کنید✅
برخی رسانه‌های خارجی از آزمایش سامانه پدافند هوایی اس-۴۰۰ در نزدیکی اصفهان خبر می‌دهند؛ اگر این ادعا درست باشد، ایران به یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های ضدهوایی جهان مجهز شده است. اما آیا این سامانه قادر خواهد بود جنگنده‌های پنهانکار اف-۳۵ اسرائیلی را رهگیری و منهدم کند یا میدان نبرد، داستان دیگری روایت خواهد کرد؟
بیت ران : برخی رسانه‌ها از آزمایش اس-۴۰۰ در ایران خبر می‌دهند. اگر این خبر درست باشد، این اتفاق نه تنها در معادلات دفاعی کشور بلکه در سطح امنیتی منطقه نیز معنا و پیام خاصی خواهد داشت. سامانه‌ای که روس‌ها آن را «تریومف» می‌نامند، با ادعای شکار جنگنده‌های نسل پنجم و موشک‌های کروز، اکنون به مرکز بحث‌های نظامی و ژئوپلیتیک بدل شده است. اما پرسش اصلی اینجاست: اگر این سامانه واقعاً در ایران عملیاتی شده باشد، آیا قادر است جنگنده پنهانکار اف-۳۵ اسرائیلی را هدف قرار دهد؟
خبر و گمانه‌ها
پس از پرواز جندین هواپیمای ترابری نظامی روسی بعد از جنگ ۱۲ روزه بین ایران و اسرائیل خبر آزمایش اس ۴۰۰ در اصفهان منتشر شد اما این آزمایش چه پیامی می تواند داشته باشد؟
-
نمایش قدرت بازدارندگی در برابر رقبای منطقه‌ای.
-
آزمایش یکپارچه‌سازی با سامانه‌های بومی نظیر باور-۳۷۳ و خرداد-۱۵.
اس ۴۰۰
اجزای احتمالی اس-۴۰۰ در سناریوی اصفهان
| مولفه |
نام/مدل |
کارکرد |
برد مؤثر |
| رادار کشف برد بلند |
۹۱N6E Big Bird |
شناسایی اهداف در فواصل بالا |
~۶۰۰ کیلومتر |
| رادار درگیری |
۹۲N6E Grave Stone |
رهگیری و قفل روی هدف |
~۴۰۰ کیلومتر |
| پرتابگر |
۵P85TE2 |
شلیک موشک‌های ۴۰N6/48N6 |
برد موشک تا ~۴۰۰ کیلومتر |
| موشک بلندبرد |
۴۰N6 |
شکار اهداف ارتفاع بالا |
~۳۸۰–۴۰۰ کیلومتر |
| موشک میان‌برد |
۴۸N6E3 |
مقابله با هواگرد و موشک کروز |
~۲۵۰ کیلومتر
|
اف-۳۵؛ پنهانکار پرحاشیه
جنگنده اف-۳۵ که اسرائیل در اختیار دارد، نسخه بومی‌شده و ارتقایافته‌ای از مدل آمریکایی است. این هواپیما علاوه بر قابلیت پنهانکاری، سامانه‌های جنگ الکترونیک پیشرفته، ارتباطات امن و توان حمل تسلیحات دورایستا در محفظه داخلی را دارد. مأموریت اصلی آن، نفوذ بی‌سر و صدا به عمق خاک دشمن و انهدام اهداف راهبردی پیش از شناسایی است..
مقایسه شاخص‌های کلیدی اس-۴۰۰ و اف-۳۵
| شاخص |
اس-۴۰۰ |
اف-۳۵I |
| فناوری پنهانکاری |
ندارد |
دارد (سطح مقطع راداری بسیار پایین) |
| برد شناسایی |
تا ۶۰۰ کیلومتر (رادار بلندبرد) |
بسته به وضعیت راداری هدف – خود کشف‌گر |
| برد درگیری |
تا ۴۰۰ کیلومتر |
تسلیحات دورایستا تا ~۱۰۰۰ کیلومتر |
| مقاومت در برابر EW |
متوسط تا بالا (چندباندی) |
بالا (پکیج بومی اسرائیلی) |
| نقش اصلی |
دفاع هوایی چندلایه |
نفوذ و حمله دقیق |
لایه‌های بومی دفاع ایران
فرض کنیم ایران این سامانه را داشته باشد. در این صورت، اس-۴۰۰ به احتمال زیاد در یک شبکه چندلایه با سامانه‌های بومی قرار می‌گیرد:
ئیل
نیروی هوایی اسرائیل (IAF) علاوه بر اف-۳۵، دو ستون اصلی دیگر دارد: اف-۱۶I سوفا و اف-۱۵I رعـم. هرکدام نقش متفاوتی در عملیات SEAD/DEAD و حمله‌های عمقی دارند.
اف ۱۶ اسرائیل احتمال نقش اصلی را بازی کرده است
نقاط قوت و ضعف جنگنده‌های اصلی اسرائیل در برابر شبکه دفاعی ایران
| جنگنده |
نقاط قوت |
نقاط ضعف |
| اف-۳۵I |
پنهانکاری، EW قوی، تسلیحات دقیق |
ظرفیت حمل محدود، وابستگی به داده و پشتیبانی |
| اف-۱۶I |
چابکی، بارگذاری متنوع، ARMs |
RCS بالا، آسیب‌پذیر در برد کشف بالا |
| اف-۱۵I |
برد بلند، بار مهماتی سنگین |
RCS بالا، هدف بزرگ برای رادارها |
اف ۱۵ اسرائیل
تاکتیک‌های متعارف IAF در نفوذ
اسرائیل برای نفوذ به یک شبکه دفاعی پیشرفته، معمولاً ترکیبی از ابزارها را به‌کار می‌گیرد:
-
پهپادهای فریب و اخلال برای مشغول کردن رادارها.
-
موشک‌های ضد‌تشعشع (ARM) برای نابودی رادارهای درگیری.
-
جنگ الکترونیک هوابرد برای کاهش دقت سامانه‌ها.
-
تسلیحات دورایستا برای زدن مراکز فرماندهی و انبارهای موشک.
تطبیق تاکتیک‌های IAF با نقاط حساس شبکه دفاعی ایران
| تاکتیک IAF |
لایه دفاعی هدف |
اثر احتمالی |
| پهپاد فریب |
S-400/باور-۳۷۳ |
اشغال ظرفیت راداری |
| ARM |
رادارهای درگیری |
کور کردن حلقه شلیک |
| EW |
کل شبکه |
کاهش دقت شناسایی |
| WVR/Missile Strike |
لایه‌های میانی و نزدیک |
تکمیل نابودی سامانه‌ها |
چالش‌ها و احتمالات
-
برای ایران: هماهنگ کردن لایه‌های دفاعی، مقابله با EW، و حفظ بقا در حملات متوالی.
-
برای اسرائیل: عبور از چند حلقه دفاعی بدون لو رفتن، مدیریت سوخت و تسلیحات در مأموریت طولانی، و کاهش ریسک از دست دادن هواپیما.
اس ۴۰۰
ارزیابی کیفی شانس رهگیری (درصد تقریبی فرضی)
| هواپیما |
شانس رهگیری در شبکه کامل |
توضیح |
| اف-۳۵I |
۳۰–۵۰٪ |
بسته به کارایی EW و پنهانکاری |
| اف-۱۶I |
۵۰–۷۰٪ |
آسیب‌پذیرتر، نیازمند پوشش شدید |
| اف-۱۵I |
۵۵–۷۵٪ |
هدف بزرگ‌تر، معمولاً پس از SEAD وارد عمل می‌شود |
جمع‌بندی
اگر خبر آزمایش اس-۴۰۰ در اصفهان درست باشد، این اقدام می‌تواند نشانگر جهشی مهم در توان پدافند هوایی ایران باشد. ترکیب این سامانه با سامانه‌های بومی، لایه‌ای قدرتمند ایجاد می‌کند که حتی جنگنده‌های پیشرفته‌ای چون اف-۳۵ را به چالش می‌کشد. اما تاریخ نبردهای هوایی نشان داده هیچ سیستم دفاعی یا تهاجمی شکست‌ناپذیر نیست. در یک سناریوی واقعی، نتیجه تقابل بین فناوری پنهانکاری و سامانه‌های ضدهوایی پیشرفته، بیش از هر چیز به آماده‌سازی، هماهنگی، و تاکتیک‌های عملیاتی دو طرف وابسته است.
