طرفداری | سری آ معتبرترین سطح فوتبال باشگاهی ایتالیاست و در کنار لیگ‌هایی مثل لالیگا و لیگ برتر انگلیس، همواره جزو ۵ لیگ برتر اروپا محسوب می‌شود. این رقابت‌ها از فصل ۳۰-۱۹۲۹ با فرمتی ملی و رفت‌وبرگشتی آغاز شد، اما پیش از آن از سال ۱۸۹۸ تا ۱۹۲۹، قهرمانی‌ها به‌صورت منطقه‌ای برگزار می‌شد. فدراسیون فوتبال ایتالیا (FIGC) تمام عناوین آن دوران را رسمی دانسته و افتخارات تیم‌هایی همچون جنوا، پرو ورچلی و بولونیا را هم‌سطح با قهرمانی‌های سری آ ثبت کرده است.
نخستین قهرمانی تاریخ فوتبال ایتالیا در تاریخ ۸ می ۱۸۹۸ رقم خورد؛ جایی که جنوا به‌عنوان اولین قهرمان در تورنمنت یک‌روزه‌ی تورین معرفی شد. حتی فصل ویژه‌ی ۴۶-۱۹۴۵ که تحت تأثیر پیامدهای جنگ جهانی دوم برگزار شد نیز، جزو دوره‌های رسمی این لیگ به‌شمار می‌آید.
از سال ۱۹۲۴، تیم قهرمان افتخار می‌یابد تا نشان اسکودتو را روی پیراهن خود درج کند؛ سنتی که امروزه به یکی از نمادهای خاص فوتبال ایتالیا تبدیل شده است. همچنین، از سال ۱۹۶۱ جام کوپا کامپیونی دیتالیا نیز به قهرمان سری آ اهدا می‌شود.
سری آ نه‌تنها به‌خاطر کیفیت بالای فنی و رقابتی، بلکه به‌دلیل نقش‌آفرینی باشگاه‌های بزرگش در سطح بین‌المللی، جایگاهی ویژه در تاریخ فوتبال دارد. باشگاه‌هایی چون یوونتوس، اینتر و میلان نقشی کلیدی در شکل‌گیری تاریخ فوتبال اروپا ایفا کرده‌اند. میلان از نظر تعداد عناوین لیگ قهرمنانان اروپا، دومین باشگاه پرافتخار اروپا محسوب می‌شود و اینتر نیز در فصل ۱۰-۲۰۰۹ موفق به کسب سه‌گانه تاریخی شد. علاوه بر این سه تیم، باشگاه‌های رم، پارما، لاتزیو و فیورنتینا، مجموعه‌ای موسوم به «هفت خواهر» (Sette Sorelle) فوتبال ایتالیا را تشکیل می‌دهند.
دوره‌های سلطه در تاریخ سری آ
لیگ فوتبال ایتالیا، در طول بیش از یک قرن، شاهد دوره‌های متفاوتی از سلطه تیم‌های بزرگ بوده است:
-
دهه ۱۹۳۰: یوونتوس با هدایت نسل طلایی خود توانست پنج قهرمانی متوالی کسب کند و به قدرت اصلی فوتبال ایتالیا بدل شود.
-
دهه ۱۹۴۰: در دوران پس از جنگ جهانی دوم، این بار تورینو با تیم افسانه‌ای «گرانده تورینو» بر فوتبال ایتالیا حکمفرما بود و پنج قهرمانی متوالی به دست آورد.
-
دهه ۱۹۵۰: باشگاه‌های میلان و اینتر قدرت بیشتری گرفتند و همراه با یوونتوس رقابت شدیدی ایجاد کردند.
-
دهه ۱۹۶۰: دوران درخشان دو تیم شهر میلان بود. اینتر با هلنیو هررا و میلان با نسل ستاره‌های اروپایی‌اش توانستند هم در ایتالیا و هم در اروپا بدرخشند.
-
دهه ۱۹۷۰: یوونتوس دوباره به اوج بازگشت، اما فیورنتینا و کالیاری هم شگفتی‌ساز شدند.
-
دهه ۱۹۸۰: این دهه، دهه تنوع بود؛ ناپولی با دیگو مارادونا، میلان با آریگو ساکی و یوونتوس با تراپاتونی هر کدام بخشی از این دوران را به نام خود زدند.
-
دهه ۱۹۹۰: یوونتوس با رهبری مارچلو لیپی، اینتر با ستاره‌هایی چون رونالدو و میلانِ کاپلو به قدرت‌های بزرگ اروپا تبدیل شدند.
-
دهه ۲۰۰۰: پیش از رسوایی کالچوپولی، یوونتوس و میلان قدرت اصلی بودند. بعد از آن، اینتر تحت هدایت مانچینی و مورینیو پنج قهرمانی پیاپی گرفت.
-
دهه ۲۰۱۰: دوره سلطه مطلق یوونتوس بود؛ بانوی پیر ۹ قهرمانی متوالی (۲۰۱۲ تا ۲۰۲۰) به دست آورد.
-
دهه ۲۰۲۰: اینتر و میلان پس از سال‌ها ناکامی، دوباره طعم قهرمانی را چشیدند و ناپولی در فصل ۲۳-۲۰۲۲ با درخشش اوسیمن و کواراتسخلیا تاریخ‌سازی کرد.
رسوایی کالچوپولی
رسوایی «کالچوپولی» در سال ۲۰۰۶، یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های تاریخ فوتبال ایتالیا بود که اعتبار سری آ را به‌شدت خدشه‌دار کرد. در این پرونده مشخص شد که برخی از باشگاه‌های بزرگ ایتالیایی با همکاری برخی از مدیران داوری، در انتخاب داوران برای مسابقات خود دخالت کرده‌اند تا نتایج را به نفع خود تغییر دهند.
در مرکز این رسوایی، لوچانو موجی، مدیر وقت باشگاه یوونتوس قرار داشت؛ فردی که با نفوذ گسترده‌اش در ساختار داوری، نقش مهمی در این تبانی‌ها ایفا می‌کرد. مکالمات ضبط‌شده میان مدیران باشگاه‌هایی مانند یوونتوس، میلان، فیورنتینا، لاتزیو و رجینا با مسئولان داوری، نشان‌دهنده تلاش آن‌ها برای انتخاب داوران دلخواه در مسابقاتشان بود.
پس از افشای این رسوایی، فدراسیون فوتبال ایتالیا (FIGC) اقدامات انضباطی سخت‌گیرانه‌ای اتخاذ کرد. یوونتوس به دسته دوم (سری بی) سقوط کرد، دو عنوان قهرمانی فصل‌های ۰۵-۲۰۰۴ و ۰۶-۲۰۰۵ از این باشگاه سلب شد و فصل بعد را با کسر ۹ امتیاز آغاز کرد. همچنین، باشگاه‌های میلان، فیورنتینا، لاتزیو و رجینا نیز با جریمه کسر امتیاز مواجه شدند.
جدول تمام قهرمانان تاریخ سری آ
| رتبه |
باشگاه |
تعداد قهرمانی (اسکودتو) |
تعداد نایب‌قهرمانی |
آخرین قهرمانی |
| 1 |
یوونتوس |
36 (سه ستاره) |
21 |
2020 |
| 2 |
اینتر |
20 (دو ستاره) |
17 |
2024 |
| 3 |
میلان |
19 (یک ستاره) |
17 |
2022 |
| 4 |
جنوا |
9 |
4 |
1924 |
| 5 |
تورینو |
7 |
8 |
1976 |
| 5 |
بولونیا |
7 |
4 |
1964 |
| 5 |
ورچلی |
7 |
1 |
1922 |
| 8 |
ناپولی |
4 |
8 |
2025 |
| 9 |
آاس رم |
3 |
14 |
2001 |
| 10 |
لاتزیو |
2 |
6 |
2000 |
| 10 |
فیورنتینا |
2 |
5 |
1969 |
| 12 |
کالیاری |
1 |
1 |
1970 |
| 12 |
کازاله |
1 |
0 |
1914 |
| 12 |
نووزه |
1 |
0 |
1922 |
| 12 |
هلاس ورونا |
1 |
0 |
1985 |
| 12 |
سمپدوریا |
1 |
0 |
1991 |
پرافتخارترین تیم‌های تاریخ سری آ
پرافتخارترین تیم‌های تاریخ سری آ
