گزارش سال ۱۴۰۳ تپسل با عنوان «گزارش کاربردی بازاریابی دیجیتال ایران» در همکاری با بازار، سازیتو، کالج تپسل، متریکس، دژینو و ایران‌تلنت منتشر شد. این گزارش نشان می‌دهد که تبلیغات دیجیتال در ایران توانسته رکوردهای کم‌نظیری ثبت کند، در حالی که سهم کشور از بازار جهانی همچنان ناچیز باقی مانده است.
تپسل در گزارش امسال خودش از رکوردهایی پرده برداشته است. فقط در یک روز بیش از ۲.۵ میلیارد نمایش تبلیغاتی ثبت شده. یک تبلیغ‌دهنده هم به تنهایی ۶۷ میلیارد نمایش و ۱۵۴ میلیون کلیک گرفته و یک اپلیکیشن توانسته ۷ میلیون نصب بگیرد؛ یعنی تقریباً معادل کل جمعیت هنگ‌کنگ! در کنار این‌ها، برای یک برند بیش از ۳۷۰۰ محتوای تبلیغاتی اختصاصی ساخته شده؛ آماری که نشان می‌دهد رقابت حالا بیشتر از همیشه روی محتوا و کیفیت تمرکز دارد.
سهم ایران از یک تریلیون دلار بازار جهانی
برای سرمایه‌گذاران، مقایسه بازار ایران با جهان تصویر روشنی از فاصله‌ها و فرصت‌ها می‌دهد.
بازار جهانی تبلیغات آنلاین در ۲۰۲۴ از مرز ۱ تریلیون دلار گذشت. هند با رشد ۱۲٪ به عدد ۲۳۶ میلیارد دلار رسید و باز هم برای ۲۰۲۵ رشد ۶٪ دیگر پیش‌بینی شده. در اروپا سهم تبلیغات دیجیتال ۶۷.۲٪ است، خاورمیانه به ۱۲.۶ میلیارد دلار رسیده و کشورهایی مثل ترکیه و عربستان به لطف جمعیت جوان و استراتژی‌هایی مثل «چشم‌انداز ۲۰۳۰» رشد دو رقمی را تجربه می‌کنند. ایران اما همچنان سهم کوچکی دارد و این یعنی یک میدان بزرگ برای سرمایه‌گذاری خالی مانده است.
تحلیل اپلیکیشن‌ها به روایت بازار
برای توسعه‌دهندگان و سازندگان اپلیکیشن، تغییر رفتار کاربران نکته کلیدی است. کاربران موبایل هوشمند در ایران به ۶۸ میلیون نفر رسیده‌اند که از این میان ۶۱ میلیون نفر اندروید استفاده می‌کنند. «بازار» توانسته ۵۰ میلیون کاربر فعال ماهانه جذب کند؛ یعنی ۸۲٪ کاربران اندروید کشور. در بخش نصب هم دسته «ابزارها» با ۱۷۸ میلیون نصب اول است و بعد از آن بازی‌های «اکشن» (۱۶۲ میلیون) و «تفننی» (۱۴۳ میلیون). برای اولین بار، سهم جستجوها به سمت بازی‌ها تغییر کرد: ۵۱۸ میلیون برای بازی‌ها در مقابل ۴۹۶ میلیون برای برنامه‌ها. این یعنی نگاه کاربران به سرگرمی دیجیتال پررنگ‌تر شده است.
برای استارتاپ‌ها، رشد انتشار اپ‌ها یعنی میدان رقابت داغ‌تر از همیشه. در ۱۴۰۳ بیش از ۳۳ هزار نسخه جدید اپلیکیشن منتشر شد؛ رشدی ۷٪ نسبت به سال قبل. بیشترین سهم انتشار مربوط به آموزش (۹٪)، ابزار (۱۲٪) و مالی (۱۱٪) بود. نیمه دوم سال هم میانگین انتشار به ۳۰۰۰ نسخه در ماه رسید. آمارها می‌گویند تولید و عرضه اپ متوقف نشده، بلکه بیشتر هم شده؛ پس هر استارتاپی باید آماده رقابت سخت‌تری باشد.
رشد ۶۹ درصدی سفارش‌ها، به روایت سازیتو
در بخشی از گزارش تپسل، سازیتو پلتفرم فروشگاه‌ساز برای کسب و کارهای کوچک آمده که روند ایجاد فروشگاه‌ها در طول سال ۱۴۰۳ صعودی بوده است و تعداد فروشگاه‌های اینترنتی فعال ۱.۵ برابر شده. آن‌ها ماهانه ۱۱ میلیون بازدید و حدود ۴۰۰ هزار سفارش ثبت کردند. سفارش‌ها نسبت به پارسال ۶۹٪ رشد داشته. در این میان رکورد فروش هم شنیدنی است: بالاترین فروش یک روزه در ۹ آذر (بلک فرایدی) رقم خورد و یک فروشگاه هم توانست در کل سال به فروش ۱۳۷ میلیارد تومانی برسد.
برای دانشجویان و علاقه‌مندان مارکتینگ، مسیر یادگیری شفاف‌تر شده است. کالج تپسل اعلام کرده بیش از ۳ هزار دانشجو در سال ۱۴۰۳ به آن‌ها پیوستند. این افراد جمعا حدود ۹۰,۸۹۹ هزار ساعت آموزش آنلاین گذرانده‌اند. «بازاریابی داده‌محور»، «هوش مصنوعی» و «برندینگ» بیشترین طرفدار را داشتند. نکته جالب این است که ۷۰٪ متخصصان ایرانی آموزش‌های ویدیویی ضبط‌شده را به بوت‌کمپ‌های حضوری ترجیح می‌دهند. در این گزارش آمده که کالج تپسل دو نوع مدرک می‌دهد: «شرکت در دوره» و «قبولی در آزمون». این موضوع برای دانشجویانی که به بازاریابی دیجیتال علاقه‌مند هستند نکته مهمی است. به طور میانگین هر دانشجو ۳ بار در آزمون شرکت کرده تا موفق شود. تنها ۲۷٪ در بار اول قبول شده‌اند.
رفتار کاربران ایرانی به روایت متریکس
برای ناشران بازی و مدیران تبلیغات، وفاداری کاربران نکته طلایی است. بخش متریکس در این گزارش می‌گوید کاربران بازی‌ها روزانه ۸ بار وارد اپ شده و ۷.۱۶ دقیقه در آن مانده‌اند. این آمار برای برنامه‌ها به ترتیب ۷ بار و ۲.۳۲ دقیقه است. این اختلاف واضح نشان می‌دهد بازی‌ها توانسته‌اند تجربه‌ای عمیق‌تر ایجاد کنند و کاربران را بیشتر پای خودشان نگه دارند.
همچنین در تحلیل روند رفتار کاربران ایرانی در فضای آنلاین، بخش دیتاک در گزارش سال تپسل به تحلیل داده‌های چند کمپین مهم پرداخته که جنبه مسئولیت اجتماعی نیز دارند. کمپین «از نابرابری بگو» برند مای‌لیدی، ابتدا با ۷۲.۵٪ احساس منفی شروع شد اما بعد از مسدود شدن صفحه اینستاگرام، مخاطبان نگاه‌شان تغییر کرد و احساس مثبت به ۲۶.۲٪ رسید. ری‌برندینگ همراه اول و رقابت تبلیغاتی اسنپ و تپسی هم نمونه‌های دیگری بودند که نشان دادند مدیریت درست بحران می‌تواند به تقویت جایگاه برند منجر شود.
بازار کار دیجیتال؛ سقوط مشاغل سنتی، صعود مهارت‌های داده‌محور
برای متخصصان منابع انسانی، روند بازار کار یک سیگنال جدی است. گزارش ایران‌تلنت و تپسل نشان می‌دهد فرصت‌های شغلی سنتی مثل «مدیر هنری» با ۸۱٪ کاهش مواجه شده‌اند. اما مشاغل دیجیتال روی موج صعودی‌اند: «پرفورمنس مارکتینگ» با ۹۸٪ افزایش، «مدیر سئو» با ۸۹٪ رشد و «مدیر شبکه‌های اجتماعی» با ۸۱٪ افزایش در صدرند. یعنی بازار کار ایران به‌وضوح به سمت داده و دیجیتال در حال حرکت است.
