سوکراتس در ۱۹ فوریه ۱۹۵۴ در شهر بلم، برزیل به دنیا آمد. برخلاف بسیاری از فوتبالیست‌ها، او پیش از ورود جدی به فوتبال، مدرک دکترای پزشکی خود را دریافت کرد. همین ویژگی باعث شد لقب «دکتر» را با افتخار همراه نامش داشته باشد
در فوتبال، اسطوره‌ی برزیلی عموماً به‌عنوان یکی از بهترین هافبک‌های تاریخ شناخته می‌شود. سوکراتس نه‌تنها به‌خاطر ریش خاص، قد بلند و هدبندش، بلکه به‌دلیل قدرت بازی‌خوانی، تکنیک بالا و هوش عالی فوتبالی‌اش، در تیم خود جایگزین‌ناپذیر بود.
سوکراتس با وجود مرگ غم‌انگیز و زودهنگام در سن ۵۷ سالگی به دلیل مسمومیت غذایی، به‌عنوان یکی از به‌یادماندنی‌ترین شخصیت‌های تاریخ فوتبال شناخته می‌شود. او علاوه بر اینکه فوتبالیستی فوق‌العاده بود، در خارج از زمین بازی نیز دستاوردهای زیادی داشت.
او کاپیتان تیم افسانه‌ای برزیل در جام جهانی ۱۹۸۲ بود؛ تیمی که با وجود نمایش‌های خیره‌کننده، موفق به کسب قهرمانی نشد. سوکراتس به همراه بازیکنانی مانند زیکو، ادر، کرزو و فالکائو، یکی از درخشان‌ترین بازی‌های فوتبال تهاجمی را ارائه دادند. باخت ۳-۲ برزیل مقابل ایتالیا باعث حذف آن‌ها شد؛ بااین‌حال، آن تیم هرگز فراموش نمی‌شود. بازی خارق‌العاده‌ی هجومی‌شان اثری محونشدنی در تاریخ جام جهانی بر جای گذاشت. بسیاری حتی معتقد بودند که باخت برزیل به ایتالیا، روز مرگ فوتبال زیبا بود.
| تولد و دوران قبل از فوتبال |
| سوکراتس برازیلیرو سامپائو د سوزا ویرا د الیویرا در ۱۹ فوریه ۱۹۵۴ در شهر بلم، واقع در ایالت پارا در شمال برزیل به دنیا آمد. او در خانواده‌ای اهل فرهنگ و تحصیل بزرگ شد؛ پدرش کتابدار بود و علاقه زیادی به فلسفه و تاریخ داشت، تا جایی که نام فرزندش را از فیلسوف یونانی «سوکراتس» الهام گرفت. همین فضا باعث شد که سوکراتس از همان کودکی با کتاب، اندیشه و گفت‌وگو آشنا شود. خانواده‌اش بعدها به شهر ریبرائو پرتو در ایالت سائو پائولو نقل مکان کردند، جایی که بخش مهمی از زندگی و تحصیلات او در آن شکل گرفت. برخلاف بسیاری از فوتبالیست‌ها که از سنین پایین وارد دنیای حرفه‌ای ورزش می‌شوند، سوکراتس ابتدا مسیر علمی را در پیش گرفت و در دانشگاه سائو پائولو به تحصیل پزشکی پرداخت. او در دوران دانشجویی، همزمان با درس خواندن، فوتبال را به‌صورت تفریحی دنبال می‌کرد، اما تمرکز اصلی‌اش بر علم و درمان بود. نگاه متفاوت او به زندگی، علاقه‌اش به سیاست، فلسفه، و عدالت اجتماعی، از همان سال‌های جوانی در شخصیتش شکل گرفت. سوکراتس پیش از آن‌که پا به زمین‌های بزرگ فوتبال بگذارد، ذهنی پرورش‌یافته و نگاهی عمیق به جامعه داشت؛ چیزی که بعدها در سبک بازی، رفتار و سخنانش کاملاً مشهود بود |
| دوران فوتبال |
| دوران فوتبالی سوکراتس با ورودش به تیم بوتافوگو در دهه ۱۹۷۰ آغاز شد، اما نقطه‌ی اوج و شهرت او زمانی رقم خورد که به باشگاه کورینتیانس پیوست؛ تیمی که نه‌تنها در آن به‌عنوان یک بازیکن برجسته شناخته شد، بلکه به‌عنوان رهبر فکری و اجتماعی نیز نقش‌آفرینی کرد. سبک بازی سوکراتس ترکیبی بود از خلاقیت، آرامش، و درک عمیق از جریان بازی؛ او با پاس‌های دقیق، کنترل بی‌نقص توپ و قدرت تصمیم‌گیری بالا، قلب خط میانی را در اختیار داشت. قد بلند، حرکات نرم و نگاه نافذش باعث می‌شد در زمین بازی همیشه متمایز باشد. در کورینتیانس، او به نماد تیم تبدیل شد و با هدایت آن‌ها به قهرمانی‌های داخلی، محبوبیت زیادی به‌دست آورد. در سال‌های ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۵ به فیورنتینا در ایتالیا رفت، اما فضای فوتبال اروپا با روحیه آزاد و اجتماعی او هم‌خوانی نداشت و خیلی زود به برزیل بازگشت. در تیم ملی برزیل، سوکراتس بین سال‌های ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۶ حضور داشت و در جام‌های جهانی ۱۹۸۲ و ۱۹۸۶ بازی کرد. او در جام جهانی ۱۹۸۲ کاپیتان تیمی بود که با فوتبال زیبا و تهاجمی‌اش، تحسین جهانیان را برانگیخت؛ تیمی که با وجود شکست مقابل ایتالیا، هنوز هم به‌عنوان یکی از بهترین تیم‌های تاریخ فوتبال شناخته می‌شود. سوکراتس در مجموع ۶۰ بازی ملی انجام داد و ۲۲ گل به‌ثمر رساند. او نه‌تنها در زمین بازی، بلکه در رختکن و رسانه‌ها نیز صدایی تأثیرگذار بود؛ صدایی که فوتبال را به ابزاری برای بیان اندیشه، عدالت‌خواهی و اعتراض تبدیل کرد. |
سوکراتس فراتر از یک فوتبالیست بود. او در دهه ۱۹۸۰، در دوران حکومت نظامی برزیل، جنبش «دموکراسی کورینتیانس» را راه‌اندازی کرد. در این جنبش، بازیکنان برای تصمیم‌گیری‌های تیمی رأی‌گیری می‌کردند؛ اقدامی نمادین در برابر دیکتاتوری حاکم بر کشور. سوکراتس با سخنرانی‌هایش و شخصیت کاریزماتیکش، الهام‌بخش بسیاری از مردم شد.
زندگی پس از فوتبال
پس از خداحافظی از فوتبال در سال ۱۹۸۹، سوکراتس به حرفه پزشکی بازگشت و در شهر ریبرائو پرتو به درمان بیماران پرداخت. او همچنین در رسانه‌ها فعال بود و دیدگاه‌های اجتماعی و سیاسی‌اش را مطرح می‌کرد.
در تیم ملی برزیل، سوکراتس بین سال‌های ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۶ حضور داشت و در ۶۰ بازی ملی، ۲۲ گل زد. او کاپیتان تیم ملی در جام جهانی ۱۹۸۲ بود؛ تیمی که با وجود بازی‌های زیبا، موفق به کسب جام نشد.
درگذشت
سوکراتس در ۴ دسامبر ۲۰۱۱، در سن ۵۷ سالگی، به دلیل مسمومیت غذایی و شوک سپتیک در سائو پائولو درگذشت. او پیش‌تر نیز به دلیل خون‌ریزی گوارشی بستری شده بود و مصرف زیاد الکل را «همدم» خود می‌دانست.
