سورنا منتصر: اشکان فدایی جزو نسل اول رپ فارسی است — سندی تاریخی از سال ۱۳۸۵
رپ فارسی در دو دههٔ اخیر شاهد روایت‌های گوناگونی دربارهٔ آغازگران و نسل‌های مختلف خود بوده است. اما این روزها یکی از بنیان‌گذاران اصلی این سبک، سورنا منتصر (Sorena Montaser) — اولین رپر ایران به همراه برادرش داریا (D4riya) — با انتشار ویدیوی تازه‌ای در فصل دوم برنامهٔ «خاطرات رپی»، پرده از یک حقیقت تاریخی مهم برداشته است.
در این برنامه، سورنا منتصر با ارائهٔ مدرک و سندی کمیاب از ۴ خرداد ۱۳۸۵ (May 25, 2006) نشان می‌دهد که اشکان فدایی، یکی از چهره‌های شاخص رپ فارسی، در واقع جزو نسل اول رپ فارسی محسوب می‌شود و نه نسل دوم یا سوم؛ بر خلاف آنچه در سال‌های گذشته در فضای مجازی و بین برخی مخاطبان مطرح شده بود.
ترک «رنگ شب»؛ نقطهٔ عطفی تاریخی
ماجرا به انتشار ترک «رنگ شب» بازمی‌گردد؛ قطعه‌ای که در تاریخ ۴ خرداد ۱۳۸۵ منتشر شد.
سورنا منتصر در این ترک اجرای کروس را بر عهده داشت.
داریا در بخش‌هایی از نوشتن شعر حضور داشت و سهم خود را ایفا کرد.
و مهم‌تر از همه، اشکان فدایی — که آن زمان با لقب «کوین تک‌تاز» شناخته می‌شد — رپ اصلی قطعه را اجرا کرد.
این همکاری نه تنها آغاز جدی مسیر فدایی در دنیای رپ بود، بلکه به مرور زمان به ساختن جایگاه او به‌عنوان «گلادیاتور ادبیات» انجامید. انتشار رسمی این ترک، سندی غیرقابل انکار است که فدایی از همان میانهٔ دههٔ ۸۰ و هم‌زمان با بنیان‌گذاران رپ فارسی فعالیت حرفه‌ای خود را آغاز کرده است.
اهمیت افشای این سند
آنچه سورنا منتصر در «خاطرات رپی» به نمایش گذاشت، فراتر از یک روایت شخصی است. این اقدام در واقع تلاشی برای مستندسازی تاریخ واقعی رپ فارسی محسوب می‌شود؛ تاریخی که بسیاری از جوانب آن در طول سال‌ها یا به دست فراموشی سپرده شده یا به شکل ناقص روایت شده است.
به گفتهٔ سورنا، هدف از انتشار این ویدیو روشن کردن حقیقت برای نسل جدید شنونده‌ها و همچنین ثبت دقیق همکاری‌ها و نقاط آغازین رپ فارسی در ایران است؛ مسیری که او و داریا از اواخر دههٔ ۷۰ و اوایل دههٔ ۸۰ با وجود همهٔ محدودیت‌ها و فشارها بنا گذاشتند.
نگاهی دوباره به نقش نسل اول
با این اسناد، می‌توان تصویر دقیق‌تری از نسل اول رپ فارسی ترسیم کرد. نسلی که شامل پیشگامانی همچون سورنا منتصر، داریا و همکاران اولیه‌شان بود و بعدها چهره‌هایی مانند اشکان فدایی نیز در همان بستر شروع به کار کردند.
این روایت تازه نشان می‌دهد که مرز میان نسل‌ها در رپ فارسی، آن‌طور که تاکنون بیان شده، همیشه شفاف و دقیق نبوده است. در واقع، فدایی نه یک رپری از نسل دوم یا سوم، بلکه هم‌پای پیشگامان اولیه وارد جریان شد.
جمع‌بندی
انتشار ویدیوی جدید «خاطرات رپی» توسط سورنا منتصر، نقطهٔ عطفی در بحث‌های مربوط به تاریخ رپ فارسی است. با استناد به ترک تاریخی «رنگ شب»، جایگاه اشکان فدایی به‌عنوان عضوی از نسل اول بیش از پیش تثبیت می‌شود؛ موضوعی که می‌تواند نگاه مخاطبان و پژوهشگران موسیقی را نسبت به روند شکل‌گیری این فرهنگ و سبک هنری در ایران دگرگون کند.
