تغییر قیمت ارز، به‌ویژه افزایش آن، تأثیر بسیار منفی و مخربی بر معیشت قشر متوسط و ضعیف جامعه دارد و از طریق چندین کانال باعث کاهش شدید قدرت خرید و افزایش فقر می‌شود. این طبقات به دلیل داشتن درآمدهای ثابت (مانند حقوق و دستمزد) و نداشتن پشتوانه ارزی یا دارایی‌های بزرگ، بیشترین آسیب را از نوسانات ارزی می‌بینند.
آیا افزایش حقوق و دستمزد واقعاً به بهبود زندگی کمک می‌کنه یا فقط تورم رو بیشتر می‌کنه؟
تأثیرات کلیدی افزایش نرخ ارز بر معیشت
۱. تشدید تورم و گرانی
افزایش نرخ ارز بلافاصله یا با تأخیری کوتاه، به افزایش قیمت کالاها و خدمات منجر می‌شود:
گران شدن کالاهای وارداتی: بسیاری از کالاهای مصرفی، مواد اولیه تولید، تجهیزات و حتی دارو مستقیماً یا غیرمستقیم به ارز وابسته هستند. افزایش نرخ ارز، هزینه واردات این کالاها را بالا برده و به سرعت در قیمت نهایی مصرف‌کننده منعکس می‌شود.
تورم انتظاری: جهش‌های ارزی، انتظارات تورمی را در جامعه افزایش می‌دهد. مردم و کسب‌وکارها با این انتظار که قیمت‌ها بالاتر خواهد رفت، قیمت کالاهای خود را افزایش داده یا از فروش خودداری می‌کنند که این خود چرخه‌ی تورم را تشدید می‌کند.
افزایش هزینه‌های تولید: حتی تولیدکنندگان داخلی نیز به دلیل واردات مواد اولیه، قطعات یدکی و ماشین‌آلات، با افزایش هزینه‌های تولید مواجه می‌شوند و ناچار به بالا بردن قیمت محصولات خود هستند.
۲. کاهش شدید قدرت خرید
در مقابل افزایش تصاعدی قیمت‌ها، درآمد قشر متوسط و ضعیف (که اغلب به صورت ریالی و ثابت است) متناسب با تورم افزایش نمی‌یابد.
کاهش ارزش واقعی دستمزد: اگرچه ممکن است دستمزدهای اسمی افزایش یابد، اما رشد آن معمولاً از نرخ تورم ناشی از شوک ارزی بسیار عقب‌تر است. این موضوع باعث کاهش ارزش واقعی پول ملی و به‌تبع آن کاهش قدرت خرید برای تأمین نیازهای اولیه مانند غذا، مسکن، درمان و آموزش می‌شود.
محدود شدن سبد مصرفی: خانوارهای کم‌درآمد مجبور می‌شوند مصرف خود را محدود کرده و کیفیت اقلام مصرفی ضروری خود را کاهش دهند یا از خرید بسیاری از کالاهای بادوام صرف نظر کنند.
۳. گسترش شکاف طبقاتی و فقر
تغییرات نرخ ارز اغلب منجر به توزیع نابرابر ثروت می‌شود:
سود برای صاحبان دارایی‌های ارزی: افرادی که دارایی‌های خود را به ارز، طلا یا ملک تبدیل کرده‌اند، در زمان افزایش نرخ ارز، ارزش دارایی‌شان به صورت نجومی افزایش می‌یابد و ثروتمندتر می‌شوند.
آسیب به اقشار حقوق‌بگیر: قشر متوسط که عمده درآمدشان حقوق است و پس‌انداز ریالی دارند، شاهد ذوب شدن پس‌اندازها و سقوط به زیر خط فقر می‌شوند.
حذف طبقه متوسط: این فرآیند باعث کوچک شدن و نابودی تدریجی طبقه متوسط شده و جامعه را به دو قطب ثروتمند و فقیر تقسیم می‌کند، که پیامدهای منفی اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در پی دارد.
به طور خلاصه، تغییر قیمت ارز (کاهش ارزش پول ملی) فقرزا است؛ زیرا به‌طور مستقیم تورم را افزایش داده و قدرت خرید اکثریت جامعه، به‌ویژه اقشار با درآمد ثابت را تخریب می‌کند.
🔴 الناز شاکردوست و نوید پورفرج در اتاق خواب | سکانس جنجالی «گوزن‌های اتوبان»
