زنجان از دیرباز به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز صنایع دستی ایران شناخته می‌شود و در میان هنرهای گوناگون این شهر، مسگری جایگاهی ویژه و دیرینه دارد. صدای چکش مسگران در بازار قدیمی زنجان، هنوز هم یکی از نمادهای زنده‌ی فرهنگ و هنر ایرانی است.
تاریخچه و پیشینه
هنر مسگری در زنجان قدمتی چند صد ساله دارد و نسل به نسل از استادکاران کهنه‌کار به شاگردان منتقل شده است. در گذشته، ظروف مسی بخشی جدانشدنی از زندگی مردم ایران بود؛ از دیگ‌های بزرگ برای پخت غذا گرفته تا سینی‌ها، تنگ‌ها و لیوان‌های مسی برای مصرف روزمره. زنجان به دلیل کیفیت بالای مس استخراج‌شده از معادن اطراف و ذوق هنری مردمانش، به یکی از مراکز اصلی تولید این ظروف تبدیل شد.
ویژگی‌های ظروف مسی زنجان
ظروف مسی زنجان به دلیل جلا، دوام، ضخامت مناسب و طرح‌های سنتی شهرت دارند. استادکاران با استفاده از چکش‌کاری دقیق، سطح ظرف را پرداخت کرده و طرح‌هایی مانند گل و بوته، اسلیمی یا نقوش هندسی بر آن حک می‌کنند.
رنگ سرخ و درخشان مس، وقتی با هنر دست زنجانی‌ها همراه می‌شود، جلوه‌ای چشم‌نواز به آشپزخانه یا سفره ایرانی می‌بخشد.
کاربرد و فواید
امروزه نیز استفاده از ظروف مسی، به‌ویژه در پخت و پز، دوباره رواج یافته است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که پخت غذا در ظروف مسی می‌تواند به افزایش جذب آهن و تقویت سیستم ایمنی کمک کند (به شرط آنکه داخل ظرف با قلع اندود شده باشد تا از تماس مستقیم مس با غذا جلوگیری شود).
از سوی دیگر، ظروف مسی زنجان نه تنها کاربردی هستند، بلکه به‌عنوان هدیه، دکور و سوغات اصیل ایرانی نیز بسیار محبوب‌اند.
بازار مسگرهای زنجان
بازار تاریخی زنجان، به‌ویژه راسته‌ی مسگرها، یکی از جاذبه‌های دیدنی این شهر است. صدای ریتمیک چکش‌ها، درخشش مس‌های تازه پرداخت‌شده و حضور استادکارانی که با عشق کار می‌کنند، تجربه‌ای به‌یادماندنی برای هر گردشگر رقم می‌زند.
