طرفداری | روبن آموریم همچنان با سیستم ۳-۴-۳ ادامه می‌دهد. این را دیگر همه می‌دانند. او ماه گذشته، پس از شکست در دربی منچستر، وقتی دربارهٔ چیدمان تاکتیکی‌اش از او پرسیده شد، قاطعانه گفت: «قرار نیست تغییری بدهم. وقتی بخواهم فلسفه‌ام را تغییر دهم، این کار را خواهم کرد. اگر نه، باید نفر را عوض کنید».
اما آیا آن جملهٔ دوم (که تا حد زیادی در میان تحلیل‌ها پس از شکستی دیگر نادیده گرفته شد) درِ کوچکی را برای احتمال تغییر باز نگذاشت؟
چند هفته قبل از آن، آموریم پس از شکست مقابل گریمزبی تاون، در دفاع از سیستم خود (یا به عبارت دقیق‌تر، چیدمان تیمش) به همان اندازه سرسخت و مقاوم بود، با این حال فرضیه‌ای مطرح کرد: «در آینده ممکن است تغییر دهم. ممکن است روزی صبح از خواب بیدار شوم و بگویم بر اساس درک من از فوتبال، بهتر است تغییر بدهم و همان لحظه تغییر را اعمال خواهم کرد. من فقط می‌خواهم برنده شوم».
آموریم در گفت‌وگوی اخیرش با اوون هارگریوز برای شبکهٔ TNT Sports، بار دیگر تأکید کرد که سیستم ۳-۴-۳ الزاماً شکل نهایی منچستریونایتد تحت هدایت او نخواهد بود.
آموریم گفت: «همیشه یک چیز را تکرار می‌کنم: قرار است این تیم تکامل پیدا کند؛ ما سیستم را تغییر خواهیم داد، اما این یک سیستم معمولی نیست. گاهی وقت‌ها زمان بیشتری لازم است تا از یک سیستم به سیستم دیگری برویم. من فقط در تلاش هستم تیم را به شکلی که فوتبال را می‌فهمم، هدایت کنم».
این چیز تازه‌ای نیست. آموریم بارها گفته است که قصد دارد اصول تاکتیکی خود را در قالب این چیدمان آموزش دهد، تا زمانی که بازیکنانش آن‌قدر با آن راحت شوند که بتوانند همان اصول را در قالب‌های متفاوتی از چیدمان به اجرا بگذارند.
اگر حرفش را باور کنیم، به نظر می‌رسد یکی از سرسخت‌ترین چهره‌های فوتبال امروز انگلستان در واقع آمادهٔ تغییر فرم تیمش است (همان چیزی که تا امروز به عنوان نقطهٔ اصلی انتقادات علیه او مطرح شده) اما فقط در صورتی که خودش تصمیم بگیرد و در زمانی که به نظرش مناسب است، دست به چنین کاری خواهد زد.
آیا آن زمان فرا خواهد رسید؟ افراد بدبین یادآوری می‌کنند که با وجود کسب سه عنوان قهرمانی لیگ پرتغال با اسپورتینگ لیسبون، آموریم هرگز به فکر «تکامل دادن» سیستم ۳-۴-۳ خود نیفتاد. او تا پایان، به آن پایبند ماند.
با این حال، او همیشه با این سیستم بازی نکرده است. در واقع، در ابتدای دوران مربیگری خودش که او را از لیگ سوم پرتغال به نیمکت اولدترافورد رساند، سیستمش را تغییر داده بود.
و شاید داستان آن تغییر (که تنها چند هفته پس از آغاز نخستین تجربهٔ مربیگری‌اش در کاسا پیا رخ داد) نشان دهد که آیا واقعاً احتمال تکرار چنین تغییری وجود دارد یا نه.
دوران مربیگری آموریم در چامپئوناتو دی پورچوگال، یعنی سطح سوم فوتبال پرتغال آغاز شد. تیم کاسا پیا در گروه D بازی می‌کرد؛ یکی از چهار گروه ۱۸ تیمی آن سطح از رقابت‌ها، که تنها دو سهمیهٔ صعود میان‌شان تقسیم می‌شد.
تابستان ۲۰۱۸ بود، یعنی همین هفت سال پیش؛ با این حال داده‌های تاکتیکی دقیقی از بازی‌های آن سطح نیمه حرفه‌ای در دسترس نیست.
تیم آموریم نسبت به دیگر تیم‌های هم‌سطح خود ترکیبی با کیفیت‌تر داشت. یکی از مدافعان میانی‌اش ایوان دیاز، برادر روبن دیازِ منچسترسیتی بود. او بعدها از حضور مدافع ملی‌پوش تیم ملی کیپ‌ورد، «کارلیتوس» که پسرعموی نانی (وینگر سابق منچستریونایتد) بود، بهره برد.
با این حال، کاسا پیا هنوز باشگاهی نیمه حرفه‌ای بود؛ بازی‌ها در ورزشگاه کوچک پینا مانیکه با ظرفیت ۲۵۷۴ نفر، در کنار بزرگراه و روی زمین چمن مصنوعی برگزار می‌شد.
روبن آموریم در کاسا پیا
آموریم در آن زمان حتی به طور رسمی سرمربی تیم محسوب نمی‌شد؛ او آن تابستان به عنوان کارآموز و زیر نظر سرمربی ثبت‌شدهٔ تیم، خوزه دا پاز، به کادر اضافه شد. با این وجود، خیلی زود، چهرهٔ اصلی نیمکت کاسا پیا شد.
چنان‌که بارها روایت شده، آغاز کار او چندان درخشان نبود. او با دو شکست ۱-۰ پیاپی شروع کرد؛ ابتدا در زمین لولتانو، سپس در خانه برابر مورا. کاسا پیا در هر دو بازی با سیستم ۲-۴-۴ بازی می‌کرد، زیرا آموریم در ابتدای راه به سیستمی اعتماد کرده بود که خودش در بیشتر دوران بازی با آن بازی کرده بود.
کارلوس پیرس، مدیر ورزشی وقت کاسا پیا، سال گذشته به نشریه The Athletic گفته بود که در آن زمان، آموریم تهدید کرده بود اگر بازی سومش را هم ببازد، از تیم جدا خواهد شد. خوشبختانه تیمش هفتهٔ بعد با پیروزی ۴-۰ در زمین پینهال نوونسه، ورق را برگرداند؛ نتیجه‌ای که آغازگر شش برد پیاپی بود.
در همین حوالی بود که او سیستم تیمش را به ۳-۴-۳ تغییر داد، هرچند این‌که دقیقاً چه زمانی این تغییر رخ داد، بسته به منبع روایت، متفاوت است.
یکی از افرادی که در آن زمان از نزدیک با آموریم کار می‌کرد و برای حفظ روابط حرفه‌ای نخواست نامش فاش شود، به The Athletic گفت این تغییر پس از چهار بازی نخست اتفاق افتاد. پیرس اما پیش‌تر گفته بود این تغییر، یک یا دو بازی بعد رخ داد و به گفتهٔ خودش، به شکلی شگفت‌انگیز، درست در میانهٔ روند پیروزی‌های متوالی از راه رسید.
خود آموریم نیز بعدها مدعی شد که تنها پس از پیروزی مقابل پینهال نوونسه (که به قول خودش «با خوش‌شانسی» به دست آمده بود) تصمیم به این تغییر گرفت. او چند سال پیش به روزنامهٔ پرتغالی Expresso گفت: «بعد از آن بازی، به مدافعان میانی خودم نگاه کردم و تصمیم گرفتم با سه نفر بازی کنیم».
اما دیگر بازیکنان و اعضای کادر فنی آن زمانِ کاسا پیا با اطمینان می‌گویند که این تغییر، در واکنش مستقیم به دو شکست ابتدایی رخ داد.
ماتئوس فونسکای هافبک هجومی که در پنج ماه حضور آموریم، ۱۲ بار برای تیمش به میدان رفت (اغلب در نقش یکی از شماره ۱۰های تیم)، به The Athletic گفت: «ما در بازی سوم، برابر پینهال نوونسه، به ۳-۴-۳ تغییر سیستم دادیم».
و نکتهٔ جالب این‌جاست که فارغ از زمان دقیق این تغییر، فونسکا معتقد است که در واقع تغییر چندان بزرگی هم رخ نداد.
او می‌گوید: «ما با ۲-۴-۴ شروع کردیم، اما در سازماندهی‌مان برخی اَشکال ۳-۴-۳ وجود داشت. پس از بازی دوم، چند بازیکن از تیم جدا شدند و احتمالاً دربارهٔ تغییر سیستم صحبت‌هایی شد، اما واقعیت این است که تیم از قبل آماده بود تا با هر دو آرایش بازی کند».
فوسنکا در بازی پیا کاسا مقابل بنفیکا
اگر این پاسخ به سؤال «چه زمانی» باشد، تا حدی دلیل «چرا» را هم توضیح می‌دهد. دو شکست ابتدایی قطعاً روی تفکر آموریم اثر گذاشته بود.
یکی از بازیکنانی که بیش از همه از این تغییر تحت تأثیر قرار گرفت، دوست دوران کودکی آموریم، برونو سیمائو، بود که همان تابستان به درخواست او به تیم پیوسته بود. او در دو بازی اول به عنوان مدافع چپ بازی کرد، اما پس از تغییر سیستم، به پست مدافع میانی سمت چپ تبدیل شد.
وبسایت The Athletic برای نگارش این گزارش تلاش کرد با سیمائو تماس بگیرد، اما او در حال حاضر در برنامهٔ تلویزیونی «Secret Story» شرکت دارد.
خوشبختانه، سیمائو پیش‌تر در گفت‌وگویی با Expresso توضیح داده بود که این تغییر به سیستم سه دفاعه، عمدتاً (و البته مطابق انتظار) با هدف تقویت دفاع، به ویژه در موقعیت‌های انتقالی، انجام شد.
او گفته بود: «روبن روی جنبهٔ دفاعی بسیار تمرکز داشت؛ سه مدافع مرکزی همیشه باید کاملاً در یک خط می‌ماندند و همه باید به عقب برمی‌گشتند. او خیلی روی حمله تمرکز نمی‌کرد، چون آن بخش ساده‌تر بود».
فونسکا نیز همین را تأیید می‌کند: «وقتی با دفاع پنج نفره کار را شروع کردیم، او اهمیت زیادی برای هماهنگی مدافعان قائل بود و زمان زیادی را صرف کار کردن با آن‌ها می‌کرد. بزرگ‌ترین تفاوت تاکتیکی در همین امور دفاعی بود. غیر از آن، در حملات تاکتیک‌ها تقریباً همان بودند».
جلسات تمرینی آموریم جز توجهٔ بیشتر به سازمان‌دهی این پنج مدافع، تغییر زیادی نکرد. همچنین نیازی نبود بازیکنانش را قانع کند که این تغییر لازم است. فونسکا می‌گوید: «روبن این ویژگی را دارد که همه را به ایده‌هایش معتقد کند، بنابراین آن تغییر تاکتیکی به شکلی طبیعی رخ داد».
اما برای توضیح کامل‌تر دلیل این تغییر، چند تن از بازیکنان و اعضای کادر فنی سابقش می‌گویند تنها خود او می‌تواند پاسخ دهد.
روبن آموریم در اسپورتینگ لیسبون
زمانی که The Athletic در ماه فوریهٔ گذشته مستقیماً از خود آموریم پرسید، او چندان حاضر به توضیح نبود. او گفت: «من سیستم را به شکل سه یا پنج مدافع نمی‌بینم. من اصولی دارم که می‌توانیم با آن‌ها سیستم را تغییر دهیم و این شیوهٔ بازی را می‌توانیم با سیستم‌های مختلف تطبیق دهیم.» او دوباره اشاره کرد که قصد دارد فراتر از ۳-۴-۳ برود.
«وقتی در کاسا پیا تغییر دادم، به این خاطر بود که باور داشتم لازم است این کار را انجام دهم. من فقط کارهایی را بلدم که به آن‌ها ایمان دارم».
نشست‌های خبری معمولاً جای مناسبی برای بحث‌های عمیق تاکتیکی نیستند. آموریم در گفت‌وگوی خود با TNT Sports پاسخ روشن‌تری داد. او به هارگریوز گفت: «به خاطر چیزهای کوچکی که در بازی تیم‌های دیگر دیدم، تغییر دادم. یادم هست در ابتدای کار مربیگری، معمولاً همهٔ تیم‌ها با سه نفر در بازیسازی عقب زمین شروع می‌کردند و مدافعان کناری را جلو می‌کشیدند و ما با دفاع چهار نفره برای پوشش دادن فضا در برابر پنج بازیکن حریف مشکل داشتیم. بنابراین شروع کردم به فکر کردن دربارهٔ این‌که چه باید بکنم، چون این بخش برایم جذاب است. این‌طور شد که این سیستم را پیاده کردم».
در اصل، آموریم نمی‌خواست آخرین خط دفاعش در برابر حملات پنج نفرهٔ حریفان در اقلیت عددی قرار گیرد. راه‌حل او دفاع سه نفره بود که در حالت تدافعی به پنج نفره تغییر حالت می‌داد.
می‌توان گفت این تغییری واکنشی بود، نه ابتکاری، اما مؤثر واقع شد. انتقال کاسا پیا به سیستم ۳-۴-۳ بسیار روان‌تر از چیزی بود که اکنون در منچستریونایتد دیده می‌شود. حتی زمانی که روند شش برد پیاپی پایان یافت، آموریم به سیستم جدیدش وفادار ماند.
حدوداً تا اواسط فصل، تیم او از ۲۰ بازی در همهٔ رقابت‌ها ۱۳ پیروزی به دست آورد و بدون حتی یک تساوی، در ۷ بازی دیگر شکست خورد.
فونسکا می‌گوید: «روبن ایده‌های تازه و متفاوتی به همراه آورد که در آن زمان، در آن دسته از رقابت‌ها، اصلاً وجود نداشت. او از بازیکنان خواسته‌های بیشتری داشت، و از آن‌جا که ما نیمه حرفه‌ای بودیم، انگیزهٔ زیادی برای انجام خواسته‌هایش داشتیم. اوضاع آسان نبود، اما وقتی دیدیم جواب می‌دهد و بر بازی مسلط شده‌ایم، دیگر از آن دست برنداشتیم».
سیستم آموریم همچنین توانست بازیکنان تازه‌واردی چون کیکاس را در خود جا دهد؛ هافبکی که از همان اوایلِ روند پیروزی‌های متوالی، به ترکیب تیم اضافه شد.
کیکاس به The Athletic گفت: «او دید که تیمش ابزار لازم برای بازی با سیستم ۳-۴-۳ را دارد. ما تلاش کردیم، باور داشتیم و دیدیم که همه چیز خوب پیش می‌رود. روبن ذهنیت برنده، یک تیم، یک گروه و یک خانواده ساخت. البته زمان برد تا چنین چیزی شکل بگیرد، اما در نهایت به آن می‌رسید».
با این حال، آموریم تنها ۲۰ بازی فرصت حضور روی نیمکت داشت. در ژانویهٔ همان سال، فدراسیون فوتبال پرتغال او را به دلیل نداشتن مدارک لازم برای مربیگری رسمی، یک سال از فعالیت محروم کرد. آموریم استعفا داد، اما سیستم ۳-۴-۳ او در ورزشگاه پینا مانیکه باقی ماند.
کیکاس می‌گوید: «بعد از رفتن روبن، دیگر تاکتیک را عوض نکردیم. همان را حفظ کردیم، چون خیلی خوب، هم برای بازیکنان اصلی و هم برای ذخیره‌ها، جا افتاده بود».
کیکاس در حال بازی کردن برای کاسا پیا
کاسا پیا با وجود کسر شش امتیاز، فصل را در جایگاه دوم گروه D به پایان رساند و به پلی‌آف صعود راه یافت و در نهایت موفق شد به لیگا پرو (سطح دوم فوتبال پرتغال) راه پیدا کند.
کیکاس می‌گوید: «امروز می‌توانم بگویم اگر روزی مربی شوم، سیستم مورد علاقه‌ام ۳-۴-۳ خواهد بود. برای حفظ مالکیت توپ بهتر است، برای فشار بر حریف بهتر است، فاصله با محوطهٔ جریمه کمتر می‌شود و تعادل بیشتری دارد».
فونسکا اما معتقد است خودِ چیدمان اهمیتی ندارد، بلکه اصول حاکم بر آن مهم هستند. او می‌گوید: «همه چیز به تحرکات برمی‌گردد.» و باز هم به شباهت‌هایی اشاره می‌کند که میان دو سیستم ۲-۴-۴ و ۳-۴-۳ آموریم وجود داشت.
او توضیح می‌دهد: «حتی در سیستم ۲-۴-۴، یکی از هافبک‌ها در حمله جلوتر می‌رفت و با دو مدافع کناری یک خط سه نفره می‌ساخت».
با این حال، هر دو بازیکن می‌توانند درک کنند چرا کسی را که بهترین مربی دوران فوتبالشان می‌دانند، همچنان به سیستمی وفادار مانده که تنها با آن در بازی‌های رسمی پیروز شده است؛ حتی با وجود رتبهٔ پانزدهمی منچستریونایتد در لیگ برتر فصل گذشته و شروع نه چندان درخشان در این فصل.
کیکاس می‌گوید: «اگر عمیق‌تر نگاه کنیم، می‌بینیم کیفیت فوتبال تیم بهتر شده است. به نظر من مشکلات یونایتد ناشی از اشتباهات فردی است، نه ساختار سیستم. ما بازیکنان هستیم که درون زمین تصمیم می‌گیریم. می‌دانم که در نهایت نتایج تعیین کننده‌اند، اما مطمئنم تلاش زیادی در حال انجام است که به زودی نتیجه می‌دهد و من آن را تشویق خواهم کرد».
فونسکا نیز دلیل پافشاری آموریم بر ۳-۴-۳ را ساده می‌داند: «چون واقعاً به ایده‌هایش و به آن‌چه برای تیم می‌خواهد ایمان دارد. شاید برای هواداران چندان منطقی به نظر نرسد. نتایج خوب نبوده‌اند، اما او باور دارد که می‌تواند موفق شود».
اصرار مداوم آموریم بر این‌که سیستمش تکامل خواهد یافت و این تکامل، شامل تغییر چیدمان هم خواهد بود، همهٔ احتمالات را روی میز باقی می‌گذارد. او کمتر از یک سال پس از شروع کارش در اسپورتینگ به Expresso گفته بود: «روزی باید (از ۳-۴-۳) دست بکشم. این برای رشد خودم مفید خواهد بود».
با این حال، تا این لحظه در یونایتد نشانهٔ چندانی از چنین تغییری دیده نمی‌شود. فونسکا می‌گوید: «فکر می‌کنم او ایده‌اش را تا پایان دنبال خواهد کرد.» و به نظر می‌رسد این حدس کاملاً منطقی است.
شاید روزی آموریم صبح از خواب بلند شود (همان‌طور که پیش از بازی با پینهال نوونسه چنین کرد) و به این نتجیه برسد که باید دست به تغییر بزند، اما در هفت سال گذشته حتی یک بار هم چنین اتفاقی نیفتاده است.
ترجمهٔ یادداشت Mark Critchley برای وبسایت The Athletic
