🔵 از «دوچرخه‌سواران» تا «استقلال»
۱. ریشه اولیه – «دوچرخه‌سواران»
در سال ۱۳۲۴ (۱۹۴۵ میلادی)، جمعی از ورزشکاران و کارمندان دولت وقت در تهران، باشگاهی ورزشی به نام «دوچرخه‌سواران» تأسیس کردند.
دلیل این نام: در آن دوران دوچرخه‌سواری ورزشی رایج و محبوب بود و باشگاه فعالیت چندرشته‌ای داشت (نه فقط فوتبال).
این نام کاملاً ورزشی و بی‌ارتباط با سیاست یا طبقه اجتماعی بود.
---
۲. تغییر نام به «تاج»
در ۱۳۲۸، با حمایت سازمان تربیت بدنی ارتش و دربار پهلوی، نام باشگاه به «تاج» تغییر یافت.
واژه تاج نماد سلطنت، قدرت و شکوه پادشاهی بود و با حمایت‌های مالی و تشکیلاتی حکومت وقت (به‌ویژه محمدرضا پهلوی) گسترش یافت.
در این دوره، تیم تاج یکی از نمادهای نظم، تشکیلات، و طبقه مرفه شهری محسوب می‌شد.
بازیکنان زیادی از نیروهای نظامی در آن بازی می‌کردند.
لوگو شامل تاج سلطنتی بود و رنگ رسمی تیم هم آبی سلطنتی انتخاب شد.
---
۳. تغییر به «استقلال»
پس از انقلاب ۱۳۵۷، هر نشانه‌ای از سلطنت حذف شد.
باشگاه تاج نیز در سال ۱۳۵۸ به دستور دولت موقت و با نظارت بنیاد مستضعفان مصادره و نامش به «استقلال» تغییر یافت.
واژه‌ی استقلال در آن زمان معنای رهایی از سلطه، آزادی ملی و خوداتکایی داشت؛
انتخابی آگاهانه برای جایگزینی نماد سلطنتی سابق بود.
از این دوران به بعد، استقلال به عنوان باشگاه مردمی، ملی و بدون وابستگی طبقاتی معرفی شد.
---
🔴 از «پرسپولیس» تا «پیروزی» و بازگشت دوباره
۱. ریشه اولیه – «پرسپولیس»
در سال ۱۳۴۲، علی عبده باشگاه فرهنگی-ورزشی «پرسپولیس» را تأسیس کرد.
نام «پرسپولیس» برگرفته از زبان یونانی باستان است:
Perse (پارس‌ها) + Polis (شهر) → یعنی شهر پارس‌ها، همان تخت جمشید یا پارسَه در پارسی باستان.
این نام نمادی از تمدن ایران باستان، افتخار فرهنگی و شکوه هخامنشی بود.
پرسپولیس در آغاز فعالیت چندان فوتبالی نبود؛ اما در سال ۱۳۴۷ پس از انحلال باشگاه شاهین، بازیکنان آن به پرسپولیس پیوستند و چهره‌ی تیم را تغییر دادند.
---
۲. تغییر نام به «پیروزی»
بعد از انقلاب ۱۳۵۷، واژه «پرسپولیس» به‌عنوان واژه‌ای با ریشه‌ی یونانی و باستان‌گرایانه، از نگاه رسمی حکومت، مناسب تشخیص داده نشد.
در نتیجه در سال ۱۳۶۰، وزارت ورزش وقت نام باشگاه را به «پیروزی» تغییر داد.
دلیل رسمی: واژه‌ی فارسی‌تر و انقلابی‌تر (هم‌خوان با شعارهای زمان انقلاب).
با این حال، مردم و هواداران هیچ‌وقت «پرسپولیس» را کنار نگذاشتند؛ رسانه‌ها هم به‌تدریج همان نام را دوباره به کار بردند.
در نهایت، پس از سال‌ها کشمکش، نام رسمی باشگاه در سال ۱۳۹۱ دوباره به پرسپولیس بازگشت.
نوشته:نبیل رئیس سعدی
