هارد NVMe یا Non-Volatile Memory Express نسل جدیدی از حافظه‌های ذخیره‌سازی است که سرعت بسیار بالاتری نسبت به SATA SSD و هاردهای معمولی دارد. اگر قصد ارتقای لپ‌تاپ یا سیستم خود را دارید و به دنبال سرعت چشمگیر در اجرای ویندوز، بازی‌ها و نرم‌افزارها هستید، NVMe بهترین انتخاب است. در این مقاله توضیح می‌دهیم NVMe چیست، چه تفاوتی با SSD های معمولی دارد و چرا امروزه بسیاری از کاربران حرفه‌ای سراغ آن می‌روند.
NVMe چیست؟
NVMe یک پروتکل ارتباطی جدید برای دسترسی به حافظه‌های SSD است که برای کاهش تاخیر (Latency) و افزایش سرعت طراحی شده. این پروتکل مستقیماً از طریق درگاه PCIe به پردازنده متصل می‌شود.
به همین دلیل، سرعت انتقال داده در NVMe چندین برابر بیشتر از SSD های SATA است.
به زبان ساده:
-
هارد HDD = سرعت پایین + استفاده از قطعات مکانیکی
-
SSD SATA = سرعت خوب + اتصال از طریق SATA
-
SSD NVMe = سرعت فوق‌العاده بالا + اتصال مستقیم از طریق PCIe
چرا NVMe این‌قدر سریع است؟
دلیل اصلی سرعت بالای NVMe، استفاده از باس PCIe است.
درگاه SATA از نظر سرعت سقف مشخصی دارد (حداکثر ۶ گیگابیت بر ثانیه)، اما PCIe این محدودیت را ندارد و سرعت آن با نسل‌های مختلف افزایش پیدا می‌کند.
سرعت تقریبی حافظه‌ها:
| نوع حافظه |
سرعت خواندن |
سرعت نوشتن |
| HDD |
100 MB/s |
50–100 MB/s |
| SSD SATA |
500–550 MB/s |
450–520 MB/s |
| NVMe PCIe Gen3 |
2500–3500 MB/s |
2000–3300 MB/s |
| NVMe PCIe Gen4 |
5000–7000 MB/s |
4000–6500 MB/s |
| NVMe PCIe Gen5 |
10,000 MB/s و بیشتر |
10,000 MB/s و بیشتر |
همان‌طور که می‌بینید، سرعت NVMe تا ده برابر بیشتر از SSD های معمولی است.
NVMe چگونه کار می‌کند؟
این حافظه از یک پروتکل جدید به نام NVM Express استفاده می‌کند که امکان مدیریت تعداد بسیار زیادی صف (Queue) را می‌دهد.
برخلاف SATA که تنها یک صف با ۳۲ دستور دارد، NVMe می‌تواند:
این یعنی:
در نتیجه سیستم روان‌تر و پاسخ‌گوتر عمل می‌کند.
تفاوت SSD NVMe با SSD SATA
1. تفاوت در اتصال
2. تفاوت در سرعت
3. ابعاد و ظاهر
4. قیمت
کاربردهای مهم NVMe
1. اجرای سریع ویندوز
راه‌اندازی ویندوز کمتر از ۵ ثانیه زمان می‌برد.
2. اجرای بازی‌ها
لودینگ بازی‌ها دو تا سه برابر سریع‌تر می‌شود.
3. برنامه‌های سنگین
برای تدوین فیلم، رندر، برنامه‌نویسی و کارهای گرافیکی عالی است.
4. انتقال فایل‌های بزرگ
فایل‌های حجیم چند گیگابایتی را در چند ثانیه جابه‌جا می‌کند.
انواع NVMe از نظر نسل PCIe
NVMe ها بسته به نسل PCIe سرعت متفاوتی دارند:
-
Gen3: رایج و اقتصادی – سرعت ۳۵۰۰ MB/s
-
Gen4: مناسب گیمینگ و کارهای سنگین – سرعت تا ۷۰۰۰ MB/s
-
Gen5: جدیدترین نسل – سرعت بالای ۱۰,۰۰۰ MB/s
اگر مادربرد شما جدید است، شاید از Gen4 یا Gen5 هم پشتیبانی کند.
آیا همه لپ‌تاپ‌ها از NVMe پشتیبانی می‌کنند؟
خیر. پشتیبانی بستگی به نوع اسلات M.2 دارد.
اسلات‌ها سه حالت دارند:
برای اطمینان باید:
مزایای NVMe
معایب NVMe
NVMe مناسب چه کسانی است؟
اگر فقط وب‌گردی یا کارهای ساده انجام می‌دهید، SATA SSD هم کافی است.
جمع‌بندی
هارد NVMe نسل جدیدی از حافظه‌های SSD است که با استفاده از پروتکل NVMe و اتصال PCIe سرعتی چندین برابر SSD های SATA ارائه می‌دهد. اگر به دنبال افزایش سرعت سیستم، اجرای سریع بازی‌ها و عملکرد روان‌تر هستید، انتخاب NVMe بهترین گزینه است.
