در سال های اخیر با گسترش صنایع، رشد جمعیت و افزایش مصرف آب، اهمیت مدیریت پساب و استفاده از جدیدترین روش تصفیه فاضلاب بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته است. شهرها و صنایع برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست، ناچارند از روش هایی بهره ببرند که هم راندمان بالا داشته باشد و هم هزینه های عملیاتی و نگهداری در آنها کاهش پیدا کند. از سوی دیگر، کمبود منابع آب شیرین سبب شده است که بازچرخانی آب تصفیه شده به یکی از اولویت های اساسی کشورها تبدیل شود و همین موضوع باعث شده است که نگاه ها به سمت جدیدترین روش تصفیه فاضلاب معطوف شود.
در سال های قبل استفاده از روش های سنتی تصفیه بسیار رایج بود اما این روش ها دیگر پاسخگوی نیاز امروز نیستند. همین موضوع باعث شد تا سیستم های نوین مانند MBBR، MBR، AOP و فناوری های ترکیبی وارد صنعت شوند و جایگزین شیوه های قدیمی گردند. به طور طبیعی، این روش ها در پکیج های کوچک و بزرگ مانند پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی و نیز پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی به کار گرفته میشوند تا علاوه بر افزایش راندمان، مصرف انرژی نیز کاهش یابد.
در سال های اخیر شرکت های مختلفی در ایران به تولید این سیستم ها پرداخته اند و یکی از مجموعه هایی که در این حوزه فعالیت میکند، شرکت ارکان گستر است که در زمینه ساخت انواع پکیج های صنعتی و بهداشتی نقش مهمی ایفا میکند. اهمیت استفاده از جدیدترین روش تصفیه فاضلاب زمانی بیشتر میشود که بدانیم هزینه های آلودگی آب، برای صنایع و حتی شهرها بسیار بیشتر از هزینه تصفیه خواهد بود. بنابراین اگر تصفیه به شیوه صحیح انجام شود، نه تنها از آلودگی جلوگیری میشود بلکه میتوان از آب خروجی نیز استفاده مجدد کرد.
انواع روش های تصفیه فاضلاب
روش های تصفیه فاضلاب به طور کلی به دو گروه سنتی و مدرن تقسیم میشوند. روش های سنتی شامل ته نشینی، شناورسازی، فیلتراسیون ساده و کلرزنی بودند که برای سال های طولانی در تصفیه خانه های شهری و صنعتی استفاده میشدند. اما امروز با توجه به افزایش آلاینده ها، نیاز به جدیدترین روش تصفیه فاضلاب برای دستیابی به راندمان بالاتر و خروجی استاندارد بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. این روش های جدید شامل MBBR، MBR، UASB، AOP، Ozone و روش های الکترولیز پیشرفته هستند که هر کدام بسته به نوع پساب میتوانند به کار گرفته شوند.
به عنوان مثال، در روش MBBR از بیوفیلم های شناور برای افزایش سطح تماس باکتری ها با فاضلاب استفاده میشود. این روش یکی از بهترین گزینه ها برای ارتقای ظرفیت سیستم های قدیمی است. در مقابل، روش MBR ترکیبی از فناوری غشاء و روش لجن فعال است و یکی از جدیدترین روش تصفیه فاضلاب به شمار میرود که خروجی بسیار شفاف و قابل استفاده دوباره ارائه میکند.
از سوی دیگر، بسیاری از این تکنولوژی ها در قالب پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی و یا پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی ساخته میشوند و شرکت هایی مانند ارکان گستر در ساخت این تجهیزات نقش اساسی دارند. کاربرد جدیدترین روش تصفیه فاضلاب سبب میشود که سیستم ها با کمترین نیاز به اپراتور و بالاترین بهره وری کار کنند. همچنین روش های بیولوژیکی نوین باعث کاهش قابل توجه مصرف انرژی در مقایسه با روش های سنتی خواهند شد.
بیشتر بخوانید: پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی
تصفیه فاضلاب صنعتی
فاضلاب صنعتی به دلیل تنوع آلاینده ها و میزان بالای BOD و COD نیازمند استفاده از تکنیک های پیشرفته و دقیق است. صنایع مختلف مانند پتروشیمی، فولاد، نساجی، غذایی و دارویی هر کدام پساب خاص خود را دارند و این موضوع استفاده از جدیدترین روش تصفیه فاضلاب را ضروری میسازد. در بسیاری از صنایع، حجم بالای فلزات سنگین، مواد سمی، رنگ، چربی، روغن و مواد آلی پیچیده وجود دارد و روش های سنتی قادر به حذف این مواد نیستند.
استفاده از سیستم های MBR، AOP و روش های مبتنی بر غشا یکی از بهترین شیوه ها برای تصفیه این نوع فاضلاب ها است. به عنوان مثال، روش اکسیداسیون پیشرفته میتواند ترکیبات پیچیده و مقاوم را تجزیه کند و راندمان سیستم را افزایش دهد. همچنین استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی این امکان را فراهم میکند که در کمترین فضا، بیشترین کارایی حاصل شود.
شرکت ارکان گستر در این حوزه، پکیج هایی طراحی میکند که براساس جدیدترین روش تصفیه فاضلاب ساخته شده اند و برای صنایع مختلف قابل استفاده هستند. مزیت این پکیج ها در این است که نیازی به ساخت ابنیه بزرگ ندارند و هزینه راه اندازی بسیار کاهش می یابد. همچنین استفاده از تجهیزات نیمه اتوماتیک و تمام اتوماتیک سبب میشود که اپراتور کمتر درگیر شود و خطای انسانی کاهش یابد.
در بسیاری از پروژه ها، استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی به دلیل قابلیت جابه جایی و نصب سریع، نسبت به ساخت تصفیه خانه های سنتی مقرون به صرفه تر است. این پکیج ها میتوانند انواع روش های بیولوژیکی و شیمیایی را در خود جای دهند و با توجه به کیفیت فاضلاب ورودی، از جدیدترین روش تصفیه فاضلاب بهره ببرند.
بیشتر بخوانید: پکیج تزریق مواد شیمیایی
صفر تا صد تصفیه فاضلاب
برای انجام صحیح تصفیه فاضلاب باید چند مرحله مهم طی شود: جمع آوری، انتقال، پیش تصفیه، تصفیه اولیه، تصفیه ثانویه، تصفیه پیشرفته و در نهایت گندزدایی. طی کردن این مراحل به صورت اصولی نیازمند تجهیزات استاندارد و استفاده از جدیدترین روش تصفیه فاضلاب است. مرحله پیش تصفیه شامل آشغالگیری، دانه گیری و حذف چربی است تا سیستم های بعدی دچار آسیب نشوند.
در ادامه، تصفیه اولیه با ته نشینی انجام میشود و مواد جامد معلق کاهش می یابد. مرحله بعد، تصفیه ثانویه یا بیولوژیکی است که در بسیاری از سیستم های امروزی با جدیدترین روش تصفیه فاضلاب مانند MBBR و MBR انجام میشود. این روش ها راندمان بالاتری نسبت به سیستم های قدیمی لجن فعال دارند و باعث کاهش حجم لجن تولیدی میشوند.
در بسیاری از پروژه ها، از پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی برای تصفیه فاضلاب بیمارستان ها، رستوران ها، مراکز تجاری و مجتمع های مسکونی استفاده میشود. این پکیج ها توسط شرکت های معتبری مانند ارکان گستر تولید میشوند و قابلیت استفاده از تکنولوژی های پیشرفته را دارند. در مرحله نهایی، گندزدایی با کلر، ازن یا UV انجام میشود تا تمام میکروارگانیسم های بیماری زا حذف شوند.
اجرای صفر تا صد پروژه های تصفیه فاضلاب نیازمند مهندسی دقیق، انتخاب بهترین سیستم و بهره گیری از جدیدترین روش تصفیه فاضلاب است. هر گونه خطا در انتخاب روش میتواند هزینه های تصفیه را چند برابر کند و خروجی مناسبی ارائه ندهد.
بیشتر بخوانید: حذف بو
تصفیه فاضلاب به روش لجن فعال
روش لجن فعال سال هاست که در تصفیه خانه های شهری و صنعتی استفاده میشود. در این روش میکروارگانیسم ها مواد آلی موجود در فاضلاب را تجزیه میکنند. با این حال، روش لجن فعال سنتی محدودیت هایی دارد و همین موضوع باعث شده است که نسخه های جدیدتر آن با تلفیق تکنولوژی های مدرن تبدیل به جدیدترین روش تصفیه فاضلاب شوند.
در سیستم های لجن فعال مدرن، از هوادهی دیفیوزری، بیوفیلم های شناور، غشاء های فیلتراسیون و روش های ترکیبی استفاده میشود. این تکنولوژی ها موجب افزایش راندمان، کاهش مصرف انرژی و کم شدن حجم لجن تولیدی میشوند. برخی از نسخه های پیشرفته لجن فعال مانند IFAS و MBR امروزه در بسیاری از پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی و پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرند.
روش های جدید لجن فعال به دلیل بهره مندی از تجهیزات پیشرفته، به صورت کامل اتوماتیک شده اند و در بسیاری از موارد، سیستم ها بدون نیاز به نیروی انسانی مداوم قابل بهره برداری هستند. شرکت ارکان گستر نیز در طراحی این سیستم ها از استانداردهای جهانی استفاده میکند و پکیج هایی ارائه میدهد که بر پایه جدیدترین روش تصفیه فاضلاب بهینه سازی شده اند.
با وجود اینکه این روش همچنان پرکاربرد است، اما نسخه های جدید آن به دلیل افزایش سطح تماس باکتری ها و کارایی بالا، یکی از گزینه های اصلی برای تصفیه خانه های شهری و صنعتی شناخته میشود.
انواع تصفیه خانه فاضلاب
تصفیه خانه های فاضلاب را میتوان به چند نوع مختلف دسته بندی کرد: تصفیه خانه شهری، تصفیه خانه صنعتی، تصفیه خانه بهداشتی، تصفیه خانه پیشرفته با غشاء و تصفیه خانه ترکیبی. هر کدام از این موارد بر اساس نوع آلاینده ها طراحی میشوند و در بسیاری از آنها از جدیدترین روش تصفیه فاضلاب استفاده شده است.
تصفیه خانه های شهری معمولا شامل واحدهای آشغالگیری، ته نشینی، لجن فعال و گندزدایی هستند. در مقابل، تصفیه خانه های صنعتی با توجه به کیفیت فاضلاب ورودی ممکن است شامل روش های شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی باشند. در بسیاری از صنایع، از پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی استفاده میشود زیرا نصب سریع، هزینه کم و امکان جابه جایی دارند. این پکیج ها اغلب توسط شرکت هایی مانند ارکان گستر طراحی و ساخته میشوند.
در تصفیه خانه های مجهز به فناوری غشاء، از روش هایی مانند MBR که یکی از جدیدترین روش تصفیه فاضلاب محسوب میشود استفاده میشود. خروجی این سیستم ها بسیار شفاف، بدون بو و قابل استفاده مجدد است. همچنین تصفیه خانه های ترکیبی از ترکیب چند روش مانند MBBR، لجن فعال و غشاء استفاده میکنند تا بهترین راندمان حاصل شود.
تجهیزات تصفیه فاضلاب
تجهیزات مورد استفاده در تصفیه فاضلاب شامل آشغالگیر مکانیکی، دانه گیر، چربی گیر، هوادهی، دیفیوزر، بلوئر، پمپ، مخزن ته نشینی، مخزن ذخیره لجن، سیستم گندزدایی و تجهیزات کنترلی است. با استفاده از جدیدترین روش تصفیه فاضلاب بسیاری از این تجهیزات به صورت پیشرفته و اتوماتیک تولید میشوند.
در پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی معمولا از مخازن فلزی یا پلی اتیلن تقویت شده همراه با تجهیزات هوادهی پیشرفته استفاده میشود. این تجهیزات علاوه بر افزایش راندمان، باعث کاهش مصرف انرژی میشوند. همچنین در پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی غالبا تجهیزات کوچکتر ولی با کارکرد دقیق استفاده میشود تا حجم کمتر پساب نیز به طور کامل تصفیه شود.
شرکت ارکان گستر در طراحی این تجهیزات از متریال مقاوم و باکیفیت بهره میبرد و در برخی از محصولات خود از سیستم های پایش آنلاین استفاده میکند که بر پایه جدیدترین روش تصفیه فاضلاب کار میکنند. این سیستم ها امکان کنترل از راه دور، تشخیص خطا و بهینه سازی عملکرد را فراهم میکنند.
اهداف تصفیه فاضلاب
اهداف اصلی تصفیه فاضلاب شامل کاهش آلودگی، جلوگیری از انتشار بیماری ها، حفاظت از منابع آب سطحی و زیرزمینی، امکان استفاده مجدد از آب و کاهش اثرات زیست محیطی است. برای رسیدن به این اهداف، استفاده از جدیدترین روش تصفیه فاضلاب یک ضرورت است نه انتخاب. هرچه کیفیت خروجی بهتر باشد، کاربردهای بیشتری میتوان برای آب تصفیه شده تعریف کرد.
یکی از اهداف مهم صنایع این است که بتوانند پساب خود را به حد استاندارد برسانند تا جریمه های زیست محیطی کاهش یابد. در این حالت استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی بهترین گزینه است. در مراکز درمانی و بیمارستان ها نیز استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی باعث میشود که آلودگی های میکروبی و شیمیایی به حداقل برسد.
شرکت ارکان گستر با ارائه سیستم هایی که بر پایه جدیدترین روش تصفیه فاضلاب طراحی شده اند، کمک میکند تا صنایع و مجموعه های مختلف بتوانند به اهداف زیست محیطی خود برسند و خروجی استاندارد داشته باشند.
مراحل تصفیه فاضلاب صنعتی
تصفیه فاضلاب صنعتی معمولا شامل مراحل پیش تصفیه، جداسازی چربی، ته نشینی شیمیایی، تصفیه بیولوژیکی و تصفیه پیشرفته است. تفاوت اصلی این نوع فاضلاب با فاضلاب شهری در تنوع آلاینده ها است و همین موضوع نیاز به استفاده از جدیدترین روش تصفیه فاضلاب را بیشتر میکند.
در مرحله پیش تصفیه، ذرات درشت و مواد زائد حذف میشوند. سپس مواد چرب و روغنی با تجهیزات مخصوص جدا میشوند. در مرحله بعد، با استفاده از مواد شیمیایی، بخشی از آلاینده ها منعقد و حذف میگردند. مرحله بیولوژیکی مهمترین بخش در تصفیه فاضلاب صنعتی است و در اینجا استفاده از تکنولوژی های جدید مانند MBR و MBBR که جزو جدیدترین روش تصفیه فاضلاب هستند، باعث میشود راندمان سیستم افزایش یابد.
اکثر پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی که توسط شرکت هایی مانند ارکان گستر ساخته میشوند، این مراحل را به صورت کامل در خود جای داده اند. همچنین استفاده از سیستم های غشایی در تصفیه پیشرفته سبب میشود که خروجی کاملا شفاف و بدون بو باشد.
نتیجه گیری
با توجه به افزایش آلودگی ها و محدودیت منابع آبی، استفاده از جدیدترین روش تصفیه فاضلاب یک نیاز ضروری برای صنایع، شهرها و پروژه های کوچک و بزرگ است. روش های نوین تصفیه مانند MBR و MBBR نه تنها راندمان بالایی دارند بلکه فضای کمتری اشغال میکنند و هزینه نگهداری آنها نیز کمتر است.
در بسیاری از پروژه ها، استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی و پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی بهترین گزینه برای دستیابی به استانداردهای زیست محیطی است و شرکت هایی مانند ارکان گستر در ایران توانسته اند این سیستم ها را با کیفیت بالا طراحی و تولید کنند.
در نهایت، اگر پروژه ای بخواهد خروجی مناسب، هزینه کم و راندمان بالا داشته باشد، بهره گیری از جدیدترین روش تصفیه فاضلاب بهترین و منطقی ترین انتخاب خواهد بود.
