عادل فردوسی پور در برنامه یکشنبه شب 19 مهر 94 مهمان برنامه خندوانه بود. آن طور که در برنامه بیان شد مدت ها تلاش رامبد جوان منتهی به این شد که فردوسی پور به او بگوید خودم یک روزی با تو تماس می گیرم و بعد از مدت ها با زمان سنجی عادل فردوسی پور، آن زمان فرا رسید.
عادل فردوسی پور در بخش هایی از صحبت هایش اعلام کرد، همواره سالم زندگی کرده است و برای آن به شدت تلاش کرده است، اما بعضی افراد مغرضانه به او تهمت مالی می زنند خیلی عصبانی می شود.
در بخش دیگری از صحبت ها، عادل فردوسی پور گفت: "برنامه های زیادی بودند، هستند و رانت مسائل مالی پشتشان بوده است و حمایت مالی از خیلی جاهای مختلف می شدند که حمایت های "درون سازمانی* و بیرون سازمانی هم داشته اند و نیتشان خیر نبوده و نیت کردند 90 را بزنند، به جای ساخت برنامه رقابتی و خوب. خودم هم رقابت دوست دارم و هرگز رقیبم را به شکل غیراخلاقی از صحنه به در نمی کنم و تیم رسانه ای* راه نمی اندازم و این سو و آن سو در بوق کرنا نمی کنم و ... اگر فرد نیتش خوب باشد می تواند کار خوبی انجام دهد و موفق باشد"
نکات داخل متن صحبت های عادل فردوسی پور:
آن هایی که حمایت های درون سازمانی داشته اند: این حرف عادل نشان می دهد که در داخل خود سازمان صداوسیما رانت وجود داشته و دارد و همه ما می دانیم که طرفداری و دیگر سایت های ورزشی با چه رقیبی در فضای وب رقابت می کنند و این رقیب از کجا سر در آورده است که نیازی به نام بردن از آن نیست و کمتر کسی هست که نامش را نشنیده باشد، رقیب تا دندان مسلح که حتی در فیلترینگ هم ید قدرتمندی دارد (به خاطر بیاورید فیلترشدن مسابقه پیش بینی سایت طرفداری) و ما که کم از حملات سایبری آنان نچشیده ایم، بارها هم سایت 90 با توجه به شواهد طعم آن را چشیده است!
برخی دیگر برنامه ها هم با ساختار مشابه برنامه 90 در حوزه ورزش آمدند و با اسپانسرهای بسیار متمول تری نسبت به اکثر برنامه های صداوسیما ظاهر شدند و رفتند و شاید عدم دوام آن ها و ارتباط آن با صحبت های فردوسی پور ما را به گزینه هایی در ذهن نزدیک کند.
تیم رسانه ای: تا کنون افراد زیادی و رسانه های مختلفی سعی بر زدن برنامه 90 داشته اند. سایت طرفداری خود را از هر گونه حرکت تیمی رسانه ای مبرا می داند و طرفداری با هیچ رسانه خصوصی و دولتی و شبه دولتی همکاری و منافع مشترک ندارد! از این حیث به عادل فردوسی پور یقین می دهیم که درون مایه انتقادات طرفداری اجرای قانون فراموش شده و یادآوری این حق به شهروندان و خودش است و اگر طرفداری به جای یک سایت ورزشی، یک سایت سینمایی بود به فلان کارگردان و منابع درآمدیش شبهه وارد می کرد و اگر یک سایت موسیقی بود به فلان خواننده نقدی وارد می کرد که ابهامات را شفاف سازی کند.
رقابت سالم: ما هم به رقابت سالم پایبندیم، اما به شرطی یک روز طرفداری هم بتواند در صداوسیما با هزینه خودش تبلیغ کند و به خاطر سایت های تحت مالکیت سازمان صداوسیما تبلیغاتش وتو نشوند.
رسانه ملی جلوی رقابت سالم را گرفته است آقای فردوسی پور، گرچه شما معتقد به آن باشید و ما هم قبول داریم شخص شما اینگونه است، اما این ساختار نیاز به نقد دارد.
از رقابت جویی رسانه دار ها و تریبون دار های رسانه ملی همین بس که اجازه تبلیغ سایت مستقلی مثل طرفداری را وتو میکنند تا سایت های خودشان رو پروموت کنند.
در بخش پایانی هم اعلام کرد که تمام هزینه های اسپانسرینگ پیامک ها به حساب سازمان صداوسیما واریز می شود و درآمد برنامه 90 به صورت دقیقه ای با صداوسیما بسته می شود. عادل گفت 1 عدد پیامک بیاید یا 10 میلیون فرقی نمی کند.
نقد اول به مدیر روابط عمومی بانک سپه:
سیدعلی جلالی، مدیر روابط‌عمومی بانک سپه اخیرا به رسانه ها گفت: "قرارداد ما با برنامه نود محرمانه است و نمی‌توانیم جزئیات آن را افشا کنیم. اگر هم شائبه‌ای در این‌باره به وجود آمده، مسئولش ما نیستیم. البته مطمئن باشید نحوه همکاری ما به شکلی نیست که سود خیلی زیادی عاید تیم برنامه نود شود."
آقای سید علی جلالی در ابتدای امر باید قانون دسترسی آزاد به اطلاعات نهادهای دولتی را مطالعه بفرمایند. در این قانون که در ذیل به طور کامل آمده است هر شهروند ایرانی این حق را دارد که اطلاعات مالی نهادهای دولتی یا شبه دولتی که برای امنیت ملی مشکلی ایجاد نمی کنند را درخواست نمایند. برنامه 90 و اسپانسرینگ بانک سپه به هیچ عنوان یک مقوله امنیتی محسوب نمی شود. بنابراین مخاطب حق دارد از اطلاعات این این قرارداد هر چه که باشد هر زمان که خواست آگاه شود.
نقد دوم به مدیر روابط عمومی بانک سپه:
مدیر روابط عمومی بانک سپه در جایی از صحبت هایشان گفته است: "نحوه همکاری ما به شکلی نیست که سود خیلی زیادی عاید تیم برنامه نود شود." از این متن اینطور استنباط می شود که سود نصیب برنامه 90 می شود اما آنقدر زیاد نیست، مابقی سود بین ذی نفعان دیگر که مشخص نیست دقیقا چه نهادهایی هستند (صداوسیما، پیمانکار پیامکی 90 و ...) تقسیم می شود.
اما در برنامه خندوانه در بخش پایانی آقایان رامبد جوان و عادل فردوسی پور گفتند که تمام درآمد از اسپانسر به صداوسیما پرداخت می شود و آن ها بودجه خود را از صداوسیما می گیرند.
پس آن سود اندکی که مدیر روابط عمومی بانک سپه گفت نصیب برنامه می شود کجاست؟ عادل فردوسی پور اعلام کرد که صفر ریال. در نتیجه این صحبت از سوی بانک سپه شبهه ایست که در ذهن همه باقی مانده و شاید بهتر است خود ایشان اعلام کند و جزئیات قرارداد اسپانسرینگ را مشخص نماید.
نقد به بازرگانی صداوسیما:
نکته ای که از نظر ها دور ماند عدم شفاف سازی از سوی این نهاد است. بازرگانی صداوسیما خودش و تمام درآمدهای پیامکیش را پشت نقدها به عادل فردوسی پور پنهان کرد و هیچ صحبتی در این باره نکرد. انتظار می رود که این نهاد نیز در این باره شفاف سازی نماید.
اما محوریت این انتقاد ها چه بود و از کجا شروع شد و دنبال چیست؟
ضرورت شکل گیری این گفتمان این بود که یادمان بیاید طبق قانون حق مسلم هر فرد ایرانیست که بداند اطلاعات مالی نهادهای دولتی چیست. عادل فردوسی پور چه فرد سالمی باشد و چه نباشد، چه راست بگوید و چه دروغ، موظف است برای مردم به عنوان حق قانونیشان شفاف کند که وضعیت درآمدی برنامه اش چیست. و این اتفاق به طور نسبی افتاد.
این آگاهی عمومی، نظارت و حساسیت عمومی را به همه نهاد ها بیشتر می کند و جلوی خطاهای احتمالی را که الآن بسیار زیاد است را می گیرد و اینکه چرا انتقادها به سمت عادل فردوسی پور می رود این است که در ابتدا ما یک سایت ورزشی هستیم و انتقادمان مسلما باید به سمت این قشر باشد، در ثانی یک فرد مشهور بیشتر باید زیر ذره بین باشد و اگر چنین فردی شفاف سازی را رعایت کند به صورت الگو برای همه در می آید و جرأت عمومی در به سوال کشیدن انضباط مالی نهادها بیشتر می شود و جرأت نهادهای دولتی و افراد کارمند در آن ها در بی انضباطی مالی ولو اندکی هم که شده کاهش میابد.
در نتیجه، مستقل از راست یا دروغ گفتن عادل فردوسی پور، مستقل از سالم یا ناسالم بودنش، مستقل از عادل بودنش، مستقل از اینکه منتقد حیاتش وابسته به زدن پنبه برنامه 90 است یا نیت خیری دارد، همین که عادل خودش را موظف دید که در خندوانه در این باره صحبت کند، موفقیت جامعه مدنی محسوب می شود که با پیگیری این ماجرا توانسته با ایجاد فشار، افراد را درباره انضباط مالیشان پاسخگو کند.
این اتفاق حسنه من باب پاسخگویی، توام با این شد که بدانیم عادل فردوسی پور از نظر انضباط مالی، با توضیحاتش همان فرد سابق است.
حال این شمایید که بعد از شکل گیری این گفتمان باید تصمیم بگیرید که با پیامک دادن برای حمایت تیم ملی فوتبال، والیبال و ... یا احترام برای فلان فرد مرحوم، یا فرستادن هرگونه پیامکی از این قبیل دوست دارید به حساب اپراتورها و صداوسیما و شرکت های نامشخص پول واریز کنید یا خیر! و یا اجازه دهید از احساسات شما برای ولو 20 تا تک تومانی استفاده شود یا خیر. مسابقاتی که تأمین جوایز آن ها از قبیل خانه و خودرو و هواپیما بعد از کسب سود سرشار از مخاطب، خیلی ساده است!
پول هایی که هنوز سرنوشت بسیاری از آنان نامشخص است و قطعا طرفداری طبق قانون این حق را برای خود محفوظ می داند که در زمان مقتضی از آنان درخواست شفاف سازی داشته باشد.
پیوست 1: خلاصه متن کامل قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات
بند سوم - حق دسترسی به اطلاعات:
ماده 5- موسسات عمومی مکلفند اطلاعات موضوع این قانون را در حداقل زمان ممکن و بدون تبعیض در دسترس مردم قرار دهند.
تبصره- اطلاعاتی که متضمن حق و تکلیف برای مردم است باید علاوه بر موارد قانونی موجود از طریق انتشار و اعلان عمومی و رسانه‌های همگانی به آگاهی مردم برسد.
ماده 7- موسسه عمومی نمی‌تواند از متقاضی دسترسی به اطلاعات هیچ‌گونه دلیل یا توجیهی جهت تقاضایش مطالبه کند.
ماده 8- موسسه عمومی یا خصوصی باید به درخواست دسترسی به اطلاعات در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخ دهد و در هر صورت زمان پاسخ نمی‌تواند حداکثر بیش از 10 روز از زمان دریافت درخواست باشد. آیین‌نامه اجرایی این ماده ظرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب این قانون بنا به پیشنهاد کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، به تصویب هیات وزیران می‌رسد.
ماده 16- در صورتی که برای موسسات مشمول این قانون با مستندات قانونی محرز باشد که در اختیار قرار دادن اطلاعات درخواست شده، جان یا سلامت افراد را به مخاطره می‌اندازد یا متضمن ورود خسارت مالی یا تجاری برای آنها باشد، باید از در اختیار قرار دادن اطلاعات امتناع کنند.
(یعنی ممکن است عدم شفاف سازی به دلیل مقاومت اسپانسرها و بازرگانی صداوسیما بوده باشد تا خدای ناکرده در درآمدهای آن ها خللی ایجاد نشود.)
تاریخ ابلاغ رئیس جمهور:
http://www.farsnews.com/13940526000826
پیوست 2: متن کامل قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات (کلیک کنید.)
