احسان محمدی: بعضی های یاغی می شوند، بعضی هم یاغی به دنیا می آیند! شاید این جمله بتواند در مورد یک بازیکن ویژه صدق کند. وقتی در نیمه نهایی جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا روبروی هزاران جفت چشم شگفت زده از اخراج در وقت اضافی مقابل آلمان اشک ریخت هنوز چهره اش شبیه بچه های شرور قصه های چارلز دیکنز بود. با استخوان های درشت. صورت کک مکی. موهای بوری که دورشان را کوتاه تر کرده بود،پوشیده در پیراهن سفید منقوش به سه شیر.
می گویند بعد از دیداری کَشنده و جدالی ۱۲۰ دقیقه ای مقابل شیرهای رام نشدنی کامرون به جای استراحت رفت و تنیس بازی کرد. می گویند مثل محمدعلی کلی که با ضربه مُشت می توانست یک بوفالو را از نفس بیندازد، او هم با شلیک توپ یک گاو نر را از تعادل می انداخت. می گویند وظیفه رام کردن بازیکن های خط میانی حریف را به او می دادند، با قدرت بدنی اعجاب آورش و خطاهای کنترل شده آنها را به گربه های خانگی تبدیل می کرد. می گویند….
نام: پل گاسگوئین
تولد: ۱۹۶۷ – انگلستان
لقب: گازا
باشگاه ها: نيوکاسل يونايتد (۱۹۸۸ ـ ۱۹۸۵ )، تاتنهام هات اسپور (۱۹۹۲ ـ ۱۹۸۸ )، لاتزيو (۱۹۹۵ ـ ۱۹۹۲ )، رنجرز ( ۱۹۹۵ ـ ۱۹۹۸ )، ميدلز بورو (۲۰۰۰ ـ ۱۹۹۸)، اورتون ( ۲۰۰۰ ـ ۲۰۰۲ )، برنلي (۲۰۰۲ )، گانسوتيانما (۲۰۰۳ ) ، بوستون (۲۰۰۵ ـ ۲۰۰۴ )
بازي ملي :۵۷ (۱۰ گل زده )
در مورد روزهای درخشان او هرچه می گویند به تاریخ تعلق دارد. به گذشته. حالا دیگر یک بازیکن بازنشسته و محترم با گذشته ای تابناک نیست. کسی هم دوست ندارد او را در خیابان با انگشت نشان بدهد و بگوید:
پسرم! اون پل گاسکوئینه! می تونه الگوی ورزشیت باشه!
«گلیم بخت اش را سیاه بافته بودند»! شاید اگر ایرانی بود این ضرب المثل را برایش به کار می بردند. پدرش دچار یک بیماری بود که حاصل اش عصبانیت، عدم تعادل و خشونت بود. پُل هم علائم هسیتریک را از خود نشان میداد. زندگی دشواری در یک زیر شیروانی داشتند. دله دزدی می کرد. نزدیک ترین دوستش را در ۱۰ سالگی از دست داد. یک تصادف پیش چشم هایش گاسکوئین کوچک!
وقتی فوتبالش را شروع کرد خیلی ها به او پیشنهاد دادند رشته دیگری را انتخاب کند. آشکارا اضافه وزن داشت و در فوتبالی که هر روز سرعت نقشی پررنگ تر ایفا می کرد به نظر شانسی نداشت. اما مهارتش در پاس دادن، دریبل های ظریف و هوشمندانه، قطع کردن بازی حریف، انرژی فوق العاده برای دویدن و توانایی پوشش فضاهای خالی مانده تیم مسئولان نیوکاسل را متقاعد کرد که او را بخرند. همه چیز به نظر امیدبخش می آمد اما یاغی یاغی است! یک روز که باشگاه جریمهی انضباطیاش کرد، رفت سوارِ تراکتورِ یک کشاورز شد. مقصد: دیوارِ آجریِ رختکنِ تیمِ جوانانِ نیوکاسل. دیوار دیگر دیوار نبود. جریمه ۳ برابر شد! در ۱۸ سالگی .پل در اندک زمانی به مهره ای کلیدی و تاثیر گذار در ترکیب تیم تبدیل شد.
گاسکوئین که ۱۳ بار برای تیم زیر ۲۱ سال انگلستان بازی کرده بود در سال ۱۹۸۸ و در ۲۱ سالگی به تیم ملی بزرگسالان دعوت شد. پیراهن سفید تیم ملی انگلستان برازنده بازیکن ۱۷۵ سانتی متری بود که برخی او را جان بارنز سفید لقب داده بودند. اما پل گاسکوئین خیلی زود برای خودش لقبی اختصاصی کسب کرد: گازا!
گازا با پیراهن نیوکاسل ۹۲ بار به زمین رفت و موفق شد ۲۱ بار برای این تیم گلزنی کند. بعد از سه سال بازی برای نیوکاسل در حالیکه به آلکس فرگوسن قول داده بود به منچستر یونایتد اضافه شود به یکباره به تاتنهام پیوست! اتفاقی که بعد از دو دهه هنوز افسوس آن را می خورد.
اگر پیشنهاد فرگی را قبول کرده بودم زندگی ام عوض شده بود.
گازا وقتی در عضویت این تیم بود در جام جهانی ۱۹۹۰ درخشید. انگلستان که در دور مقدماتی با ایرلند، هلند و مصر همگروه شده بود به راحتی به مرحله یک هشتم پا گذاشت، جایی که به دشواری با یک گل بلژیک را شکست داد. آنها به صخره سختی به نام کامرون برخورد کردند و به زحمت با دو پنالتی مشکوک ۳-۲ تیم محبوب جام را از بازی ها بیرون انداختند. همان بازی که گفته می شود بعد از ۱۲۰ دقیقه جنگیدن رفت و تنیس بازی کرد و در پاسخ به دهان های گشوده و متجب گفت:
من فقط اینجوری میتوانستم فشارِ بازی را تخلیه کنم!
آلمان اما در یک چهارم با ماتیوس جاودانه،کلینزمن، فولر و یکی دو جین ستاره تکرار ناشدنی انگلستان را حذف کرد. شاید نقطه عطف سرازیر شدن گازا در سیاه چاله تباهی!
به کالچیو پیوست، به لاتزیو.تابستان ۱۹۹۲٫ پای راستش شکست. یک مصدومیت دردناک. توی مه ورزشگاههای ایتالیا گم شد. بارها رانندگی با سرعتِ غیرمجاز برایش مشکلساز شد. مشکلاتِ روانی هم رهایش نمی کرد. پزشکان فهمیدند که پُل از اختلالِ دوقطبی رنج می برد. شاید به ارث مانده از پدر. گرایش به پُرخوریِ عصبی، افراطی. حالا نشانه های بیماری پدر بیشتر در او دیده می شد: عصبانیت، عدم تعادل و خشونت!
لاتزیو را رها کرد و به اسکاتلند رفت. با گلاسکو رنجرز خودش را به تیم ملی تحمیل کرد. اسکاتلندی ها او را به عنوان بهترین بازیکن سال لیگ انتخاب کردند. او هم در جام ملت های ۱۹۹۶ یک گل سوپر گل درون دروازه اسکاتلندی ها کاشت! تشکر به سبک گازا! اما باز هم آلمانی ها، باز هم ضربات پنالتی، باز هم حذف! حالا همه می دانستند که گاسکوئین گاهی لب تر می کند و سیگار می کشد! اما هنوز می توانست بجنگد و در زمین فوتبال حرفش را بزند. تا اینکه گلن هادل او را از برای بازی های جام جهانی ۱۹۹۸ از تیم ملی خط زد. جرم: عکس و خبری از پل گاسکویین روی جلدِ یکی از روزنامهها. مشغولِ نوشیدن نوشابهی الکلی و خوردنِ غذای چرب.!
پایان تیم ملی! ۵۷ بازی و ۱۰ گل! انگار زندگی برای او اینجا و دقیقاً در آن بهار تلخ به پایان رسید. پیوستن به میدرلزبرو، اورتون، برنلی، گانسوتیانما و بولتون هیچکدام نتوانست حال او را دوبار «خوب» کند. او فوتبال را کنار گذاشت اما الکل را محکم تر چسبید!
«میدانم نباید مشروب بخورم اما نمیتوانم ازش دست بکشم.»
روزهای بد گاسکوئین خیلی زود از راه رسیده بود. زندگی ستاره ها در دنیایی که پاپاراتزی ها می توانند از نوشیدنی که توی یخچال تان گذاشته اید عکس بگیرند هیچ نقطه پنهانی ندارد، برای گاسکوئینی که بعد از مارادونا او را یکی از حاشیه سازترین فوتبالیست های تاریخ می دانند اتفاقات دومینو وار رخ داد و تیتر یک روزنامه ها شد:
گاسکوئین به دلیل درگیری و کتک زدن زن سابقش در ایستگاه قطار دستگیر شد.
رسانههای انگلیسی گزارش دادند پل گاسکوئین ستاره سابق فوتبال این کشور مدعی شده است هکرها ۵۰ هزار پوند (۸۱ هزار دلار) از حساب بانکی وی سرقت کردهاند.
دادگاه استیونج گاسکوئین را به پرداخت جریمه نقدی محکوم شد. چرا که به خاطر حمله به نیروی امنیتی مقصر شناخته شد.
الکل همه اعتبار او را به باد داد. بازیکنی که انگلیسی ها یاغی گری، نبوغ، جسارت، تکنیک و قدرت بدنی اش را با افتخار مثال می زدند حالا از خودش هم خسته شده است. بعد از هر بار دستگیری و بستری شدن در کلینیک های ترک الکل مقابل دوربین ها مثل بچه ها زار زار گریه می کند. مثل کسی که از دست خودش خسته شده است. مثل یکی از بچه های شرور داستان های چارلز دیکنز که پلیسی با لباس یکدست سیاه مچ اش را وقت ناخنک زدن به شیرینی های یک مغازه توی یک خیابان گل آلود گیر انداخته باشد.
آخرین تصویر: روزنامه سان تصاویری رقت انگیز از گازا منتشر کرد. او در مقابل درهای یک هتل ، کف خیابان افتاده ومست و بی جان و تقریبا بی هوش نقش برزمین شده. او بعد از یک شب طولانی در سرو مشروبات الکلی در شرایطی که درحال خروج از هتل بود، روی زمین افتاده. افرادی که در اطراف گاسکوئین بودند حال او را این گونه توصیف کردند:« مست، بیهوش و گیج» بر روی زمین افتاده و شاهدان عینی گفته اند که او در کیفش دو بطری مشروبات الکلی داشته و التماس می کرده که به او الکل برسانند. این اتفاق در مقابل درهای هتل رویال نشنال در میدان راسل لندن رخ داده و درکنار گاسکوئین، دو عصای دستی ای که او به خاطر عمل جراحی ای که چند هفته پیش برروی کمرش انجام داده و به توصیه پزشکان درهنگام راه رفتن از آنها استفاده می کرده، روی زمین افتاده بود!