نزد اغلب ملل، نحس، شوم و نامبارك شمرده مي شود و در طول قرنها سعي شده از استفاده از اين عددپرهيزشود.
اما عدد 13 سكه اي است كه دو رو دارد. به طور مثال در ورق تاروت كارت 13، كارت مرگ است كه درعين حال نشان دهنده تولد دوباره و نو شدن هم هست.
(13) در واقع عدد سيزده يك نوشدن و زايش دوباره را تداعي مي کند. مي‌دانيم كه سيستم شمارس در برخي از نقاط دنياي باستان دوازده دوازدهي بوده، بنابراين عدد سيزده مي تواند مفهوم پايان يك دوره و شروع دوره ي جديد را تداعي كند .
عدد 13 هميشه با سحر و جادو در ارتباط بوده و عددي به شمار مي آمده است كه اعتقاد داشتند از قدرت اسرارآميزي برخوردار است. اين عدد نشان معرفت دروني است كه به افرادي كه با آن آشنايي دارند، قدرت مي خشد. عدد 13 ممكن است براي كساني نحس باشد كه از رازهايي كه اين عدد آشكار مي كند؛ مي ترسند ولي براي طرفداران علوم اسرارآميز (همانطور كه هميشه نيز چنين بوده) عدد مقدسي است.
شومي عدد سيزده چندين دليل دارد:
_ تعداد خدايان در يونان دوازده بوده اما وقتي سيزدهمي وارد مي شود يكي از آنها را مي كشد و خود به جاي او مي‌نشيند و از آن به بعد همه چيز به هم مي ريزد و اوضاع خراب مي شود.
_ به قول (ويل دورانت) از آنجا كه دوازده عددي بوده كه به 2 و 3 و 4 و 6 بخش پذير بوده و عدد كاملي به شمار مي آمده و درست بعد از آن عدد سيزده است كه به هيچ كدام از آن اعداد بخش پذير نيست، نحس شده است.
_ مسحيان؛ يهوداي خيانت كار را سيزدهمين آن دوازده نفر مي دانند.
_ در روز جمعه،13 اكتبر 1307 ميلادي تعدادي از اعضاي فرقه اي از صليبيون نظامي قرون وسطي توسط فرمانداران فيليب چهارم، شاه فرانسه دستگير و محكوم شدند.
_از آنجا كه اين عدد را نحس مي دانند، بعضي از معماران تا همين اواخر در بناها از ساخت طبقه سيزدهم پرهيز مي كردند.
_گاهي پلاك سيزده بر روي نشاني ها گذاشته نمي‌شود.
_مسيحيان در يك اتاق و پشت يك ميز، سيزده نفر (در ضيافت شام) نمي نشينند.
_در هواپيماي ايرباس، صندلي شماره سيزده وجود ندارد.
_سيزده در مسيحيت، عدد يهودا اسخريوطي است.
_عدد اجتماع جادوگران نيز سيزده است.
_در ايران هم در نگاه عامه مردم با شومي عدد سيزده مواجه مي شويم.
آن روي سكه 13
سيزده در تقويم آزتك عدد مهمي محسوب مي شود. اين تقويم به ادوار سيزده روزه تقسيم شده است و در ضمن براي پيشگويي هم به كار مي رفته است.
در ميان اسراييليان باستان، سيزده مقدس بود، زيرا براي تابوت عهد، وجود سيزده چيز ضروري بود.
همچنين اين عدد بر طبق حروف ابجد، معادل احد (الف: 1، ح: 8، د: 4) و به معني خداست.
از طرفي اگر مسيح سيزدهمين نفر به اضافه دوازده حواري خود باشد ديگر اين عدد نحس و شوم نيست و همچنين اگر خورشيد را سيزدهمينِ دوازده صورت فلكي شناخته شده در آن زمان، بدانيم باز از شومي آن خبري نيست.
عدد 13 در بسياري از آداب و رسوم كه علم هندسه در آن ها به نوعي وجود دارد، نقش محوري داشته است، زيرا نمايانگر الگويي بوده كه در انسان، طبيعت و بهشت ديده مي شود. براي نمونه 13 مفصل اصلي در بدن آدمي وجود دارد. سال خورشيدي 13 مدار قمري دارد و ماه هر روز 13 درجه در آسمان حركت مي كند.
شايد دليل ديگر اهميت عدد 13، كاري است كه \"تريسي تويمان بر روي تقويم طلايي كه مبتني بر مضرب هاي 13 نظير 26 و 52 است، انجام داده است. تقويم امروز ما هنوز نشان هايي از اين تقويم را در خود دارد. به اين معني كه اصل 52 هفته را درتقويم سال حفظ كرده است. بنابر اطلاعات موجود، قرن آزتك ها بر مبناي 52 سال استوار بوده است. بوميان جنوب آمريكا كه به امكان برخي مكاشفات در يك تاريخ خاص معتقد بودند طبق سنت، هر 52 سال تمدن خود را نابود مي کردند.
سيزدهمين الفباي ملل اسكانديناوي «eiwaz» ناميده ميشود كه مجموعه روش ها و باورها و رسوم مردم شمال اروپا را نشان مي‌دهد و نمايانگر نقطه تعادل بين روشنايي و تاريكي، نيروي خلاق و مخرب، بهشت و زمين است كه در واقع به طور هم زمان پايان و شروع محسوب مي شود و به يك اندازه براي مرگ و زندگي ابدي اهميت قايل مي شود.
در نمادهايي كه در اسكناس يك دلاري وجود دارد، به طور اغراق آميزي نقش عدد 13 ديده مي شود. در واقع مفهوم عدد 13 در تاريخ آمريكا بسيار مستحكم است.عدد 13 در بسياري از نمادهاي يك دلاري آمريكايي به كار مي رود (13 قوم اوليه آمريكا، 13 امضاكننده بيانيه استقلال، 13 نوار روي پرچم، 13 طبقه هرم، 13 ستاره در بالاي سر عقاب، عبارت13 حرفيe pluribus unum، تعداد 13 پر تزييني از پرهاي موجود در طول هر يك از بال هاي عقاب، 13 نوار بر روي سپر، 13 برگ روي شاخه زيتون و تعداد 13 عدد پيكان.)
بالاي سر عقاب (واقع در پشت 1 دلاري) نيز سيزده ستاره وجود دارد كه به شكل يك ستاره داوود(خاتم سليمان) چيده شده اند. اين شكل به تعبير «جوزف كمبل» مي‌تواند نماد دموكراسي باشد، كه هركسي مي‌تواند از هر موضعي (با توجه به 6 گوشه بالا و پايين و طرفين) سخن بگويد، زيرا ذهن او از حقيقت (مركز) جدا نشده است.
و از طرفي با توجه به شكل خاتم سليمان، سيزده نقطه داريم كه دوازده نقطه آن در محل تقاطع خطوط و يك نقطه نيز در مركز قرار دارد.
در ايران و هند باستان، تعداد سال هاي جهان در آفرينش، 12000 سال انگاشته شده است. تعداد ماههاي سال هم بر همين اساس (به ازاي هر 1000 سال،يك ماه) دوازده ماه است. شايد در راستاي همين باورها بوده كه اكنون در ابتداي سال شمسي، ايرانيان 12 روز و در ادامه، روز سيزدهم فروردين را تعطيل هستند. روز سيزدهم نمادي از آشوب آغازين قبل از آفرينش و البته شروع دوباره زندگي پنداشته مي شود و اين چنين است كه بعد از روز سيزدهم دوباره كار و تلاش در سال جديد آغاز مي شود
تاريخچه عدد 13 در رياضي؛ 13 عدد اول است.
● 1-13^2 عدد اول مرسن است.
● 13جسم ارشميدسي موجود است. (اجسام ارشميدسي اجسامي هستند كه وجوه آنها چند ضلعي بوده، نه لزوما از يك نوع ، و كنجهاي آنها مساوي هستند.)
● عدد 13كوچكترين emirp است. (emirp عدد اولي است كه اگر ارقام آن را معكوس كنيم مجددا عددي اول خواهد بود مثلا اعداد 13، 17،31، 37،.....)
● 169=2^13 بامعكوس كردن ارقام آن داريم: 961=\"2^31 يعني رقم هاي آن مجددا معكوس مي شود.\"
●2^13، 1+!12 را عاد مي كند.
● 13عدد happy است.(براي دانستن اين كه عددي happy است، مجموع مربعات رقمهاي عدد را پيدا كرده و دوباره مجموع مربعات عدد بدست آمده را حساب ميكنيم با ادامه اين روند اگر به عدد 1 دست پيدا كرديم آنگاه به آن عدد happy گفته ميشود. مثلا براي عدد سيزده 10=\"2^3+2^1 و 1=2^0+2^1 بنابراين13\" عدد happyاست.)
● 13نيمي از 3^3+ 3^1- است.
●شاخه زيتوني كه در پشت دلارهاي آمريكا كشيده شده است 13 برگ دارد.
●2^13عدد !(1 -13)+ 1را عاد مي‌كند بنابراين يك عدد اول ويلسون(wilson prime) است. ( هر عدد اول p كه،p و p^2، مقدار p-1)!+1 ) را عاد كنند، عدد اول ويلسون ناميده ميشود. مثلا عدد 5 عدد ويلسون است. تنها اعداد شناخته شده 5 و 13و 563 است .)
●چرتكه چيني داراي سيزده ستون مهره براي محاسبات است.
● 13بزرگترين عدد اولي است كه مي تواند به دو عدد متوالي به صورت n^2+3 افراز مي شود.
● 1+13- 13^13 عدد اول است.
● نخستين حفره ي اول با طول سيزده بين دو عدد 113و 127 اتفاق مي افتد. (منظور از حفره ي اول تعداد اعداد مركب بين دوعدد اول متوالي است.)
● 13 كوچكترين عدد اول جايگشت پذير (permutable number) است. ( اين اعداد، اعداد اولي حداقل با دو رقم مجزا هستند كه با تجديد آرايش در رقم هايشان همچنان عددي اول باقي مي مانند مثلا براي عدد 337 ، 733 و 373 و 337 عدد اول است از ديگر اعداد از اين قسم مي توان به 13,17,37,79,113,119و جايگشتهاي آن اشاره كرد.)
● هشت عدد اول ديگر مي تواند به وسيله تغيير يك رقم از 13 توليد شود.{11, 17, 19, 23, 43, 53, 73, 83}
● نخستين بار پرچم امريكا 13 ستاره و 13 خط داشت كه نشان دهنده تعداد مستعمرات اصلي اين كشور بود.
● عدد 13 كوچكترين عددي است كه ارقام آن در پايه چهار معكوس 13 است. ( 13 در پايه چهار 31 است.)
● رويه ي بيضوي روي اعداد گويا كه داراي نقطه ي گويا از مرتبه ي 13 باشد موجود نيست.
● 2^13= 19+...+8+7
● عدد 2^13توسط مربعات مجزاي اعداد 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 6 بيان مي شود.
●طولاني ترين ركورد پرواز يك جوجه 13 ثانيه است.
●131211109876543212345678910111213عدد اول است.
● معكوس عدد 2^13 عددي اول است.
● eleven + two = twelve + one(عبارت فوق تحريفي از حل معادله ي 13 است.)
● 13كوچكترين عدد اولي است كه از مجموع مربعات دو عدد اول مجزا يعني 2^3+2^2 بدست مي آيد.
●اقليدس و ديافانتي هر كدام 13 كتاب نوشته اند.
●با به كار بردن نخستين سه عدد اول داريم : 13=\"5+3^2
●فيلم\" 13 نوامبر\" ، آلفرد هيچكاك هيچگاه به پايان نرسيد.
●مجموع نخستين 13عداد اول برابر 13 امين عدد اول است.
●رساله 13 جلدي almagestبزرگترين كار بطلميوس بود. قضيه ي رياضي را با توجه به حركتهاي ماه ،خورشيد و سياره ها را فراهم ساخت.
● مجموع باقي مانده هاي حاصل از تقسيم عدد 13 برنخستين اعداد اول تا 13 برابر 13 است.
● 13كوچكترين عدد اولي است كه مجموع ارقام آن مربع است.
●13كوچكترين عدد اولي است كه به شكل p^2+4( كه p اول است) نوشته مي شود.
● اويلر 13 فرزند داشت كه 5 فرزند او به سن نوجواني رسيدن و تنها 3 نفر باقي ماندند.
● مجموع توانهاي چهارم نخستين 13عدد اول به علاوه ي عدد يك ، عددي اول(6870733) است.
● 13 كوچكترين عدد اول sextanاست اين عدد برابر است با : (p = (x^6+y^6)/(x^2+ y^2
● اگر براي عدد اول pداشته باشيم:p-1)!=\"-1 \" mod p^2 ) آن عدد، عدد ويلسون است. ( تنها اعداد شناخته شده 5 ،13 و 563 است.)
● (13+1)13-13^(13+1) عددي اول است.
● بد يمن بودن روز جممعه ايي كه 13امين روز ماه باشد يكي از خرافات رايج در جوامع است.
●13كوچكترين عدد اولي است كه به صورت مجموع مجزا از اعداد اول به شكل 4n+3نيست.
●به طور طعنه آميز گفته مي شود كه : 13 ، 15 امين عدد خوشبختي است.
●13بزرگترين عدد اول فبوناچي است كه(13)fاول است.
●13 از متصل شدن دو عدد نخست مثلثي ساخته ميشود.( 1, 1+2, 1+2+3 ... اعداد مثلثي هستند.)
● مجموع نخستين 13 عدد اول 238كه مجموع ارقامش 13 است.
● .به طور طبيعي هر سال 12 ماه دارد اما در حقيقت 13 ماه داريم تعجب نكنيد ماه آسمان را فراموش كرديد با دوازده ماه سال 13 مي شود.
● 13=\"2^3+1^3+0^3
● كوچكترين عدد اولي است كه به صورت مجموع دو عدد اول ( 2+11) نمايش داده ميشود و همچنين كوچترين عدد اولي است كه به صورت مجموع دو عدد مركب (4+9 ) نوشته مي شود.
● 13بزرگترين عدد اول مينيمال در پاي 3 است.
● 13/13333333333333 عدد اول است. (توجه كنيد كه تعداد ارقام 3 بعد 1 ، 13 عدد است.)
● 13=\"3+7+3(توجه\" كنيد كه3^13=\"(7+3)+7^3)
● 0^10+2^10+3^10+5^10+7^10+11^10+13^10عدد\" اول است كه بزرگترين عدد اول نا تيتانيك (titanic number) است. ( numbertitanicاعداد اولي هستند كه تعداد ارقام آن بيشتر از 1000 است.)
● 13-13^2عدد اول است.
● 13+13+13/13+13*13+!13+13^13 و13+13+13/13+13*13+13^13 دو عدد پانزده رقمي اول هستند.
● 13جوابي براي معادله‌ي ديوفانتوسي (diophantine equation) z^2=\"x^3-y^3\" است. يعني؛ 3^7-3^8=\"2^13
● 13/(13+13+13+13+13+13+13+131313+13^13) عددي اول است كه شامل 13بار تركيباتي از عدد 13 است مثلا 131313سه بار 13 در آن آمده است.
● ماموريت قمر\" آپولو 13\" در مسير ماه بي نتيجه ماند علت انفجار در قسمتي از سفينه بود . نكته جالب اين است كه اين قمر در ساعت 13:13 پرتاب شده بود و اين اتفاق در 13 اوريل شكل گرفت. ( احتمالا روز جمعه!)
● 13امين عدد اول مرسن عدد 1-521^2 و 13امين عدد لوكاس (lucas number) عدد521است.)اعداد لوكاس اعدادي هستند كه به نام رياضيدان فرانسوي edouardlucasنامگذاري شده اند و در دنباله 1 و3و4و7 و11و.... قرار دارند اين دنباله به صورت ذيل ساخته مي شود كه جمله اول 1 و دومين جمله 3 جمله هاي بعدي از مجموع دو جمله قبلي ساخته مي شود مثلا جمله سوم مجموع جمله اول با دوم يعني 1+3 است.
● (13=\"(!3*!1)+(!3+!1)13\" و 31تنها اعداد مرسن emirp شناخته شده هستد.
● 13كوچكترين عدد اولي است كه به شكل p^2+pq+p نوشته مي شود.
● معكوس ((1+13^13)^13) يك عدد brilliantاست. ( به اعدادي brilliantگويند كه دو فاكتور اول با طول يكسان دارند.)
