پسر دروازه‌بان پرتغالی «ژوزه فلیکس مورینیو»، کارش را به عنوان یک فوتبالیست آغاز کرد اما وقتی دید توانایی چندانی در آن ندارد، به مربیگری روی آورد. در اوایل دههٔ ۹۰ به عنوان دستیار مربی و سرمربی تیم‌های پایه، کار خود را آغاز کرد تا اینکه به عنوان مترجم بابی رابسون، مربی مشهور انگلیسی، انتخاب شد. ژوزهٔ جوان، در آن زمان که مترجم رابسون در باشگاه‌های پرتغالی اسپورتینگ لیسبون و پورتو بود، از مربی کهنه‌کار انگلیسی درس‌های زیادی گرفت تا اینکه به عنوان مترجم به همراه رابسون به لیگ اسپانیا و بارسلونا رفت و در بارسلونا مترجم بود
ژوزه دوران سرمربیگری خود را با دوره‌های کوتاه اما موفق در تیم‌های پرتغالی بنفیکا و لییرا آغاز کرد. سپس در سال ۲۰۰۲، مجدداً به پورتو بازگشت اما این‌بار به عنوان سرمربی، راهی پورتو شد. ژوزه دورانی رویایی با پورتو داشت و از همان زمان خود را به عنوان مربی بزرگ شناساند. وی در سال دوم حضورش موفق شد با پورتو سه جام به‌دست آورد. اعضای پورتو در آن سال، قهرمان لیگ پرتغال، قهرمان جام حذفی پرتغال و قهرمان جام یوفا شدند. در سال بعد نیز مورینیوی جوان دوران بسیار خوبی داشت و توانست پورتو را برای دومین سال، قهرمان پرتغال کند اما اوج کار وی، رسیدن به اوج افتخار در معتبرترین رقابت اروپایی و قهرمان کردن پورتو در لیگ قهرمانان اروپا بود.
در ادامهٔ همان سال، مورینیو که در ابتدای راه مربیگریش بود ، به لیگ برتر در انگلیس رفت و سرمربی چلسی شد. چلسی در طی دو سال بعد موفق شد دوبار متوالی و بعد از ۵۰ سال قهرمان لیگ شود. مورینیو در طی همین دو سال به عنوان بهترین مربی سال از طرف فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال انتخاب شد.
پس از درگیریش با مدیریت باشگاه چلسی، مورینیو این‌بار ایتالیا را انتخاب کرد و در اوایل سال ۲۰۰۸ و با امضای قراردادی ۳ ساله، به عنوان سرمربی اینترمیلان انتخاب شد. در کمتر از ۳ ماه، مورینیو اولین جام خود را با اینتر کسب کرد و توانست سوپر جام ایتالیا را فتح کند و فصل اولش در ایتالیا را با قهرمانی در سری آ کامل کرد. اما در سال بعد مورینیو اینتر را سه‌جامه کرد تا این تیم اولین تیم در تاریخ ایتالیا شود که موفق به چنین کاری می‌شود. اینتری‌ها موفق شدند قهرمان سری آ و جام حذفی ایتالیا شوند اما از همه مهم‌تر، آنها توانستند زیرنظر مورینیو، قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شوند. مورینیو نیز با این کار به سومین مربی در تاریخ و پس از ارنست هاپل و اوتمار هیتسفلد بدل شد که با ۲ تیم مختلف، قهرمان رقابت‌های لیگ قهرمانان اروپا شده‌است. این افتخارات باعث شد تا وی مجدداً از طریق فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال به عنوان بهترین سرمربی سال ۲۰۱۰ انتخاب شود. علاوه بر آن مورینیو توانست در این سال جایزهٔ توپ طلا بهترین مربی سال فیفا را که برای اولین بار اهدا شد، دریافت کند. در ۲۸ مهٔ سال ۲۰۱۰ نیز مورینیو با امضای قراردادی ۴ ساله به لیگ اسپانیا رفت و سرمربیگری تیم رئال مادرید را به عهده گرفت.در تاریخ ۲۷ می ۲۰۱۶ مورینیو با قراردادی سه ساله به منچستر یونایتد پیوست. در قرارداد او بندی وجود دارد که به او اجازه می‌دهد تا سال ۲۰۲۰ در باشگاه بماند تیم مورینیو در اولین قدم توانست با برتری 2-1 در مقابل لسترسیتی کامیونیتی شیلد را فتح کند . همچنین منچستریونایتد در فینال جام اتحادیه با برتری 3-2 در مقابل ساوتهمپتون توانست جام اتحادیه را کسب کند اما اوضاع برای مورینیو و تیمش در لیگ برتر خوب پیش نرفت و آنها در پایان فصل در رتبه ی ششم جدول ایستادند . هر چند که فصل برای تیم مورینیو با خاطره ای خوش پایان یافت و آنها با برتری 2-0 در مقابل آژاکس توانستند لیگ اروپا را فتح کنند و بدین ترتیب سهمیه چمپیونزلیگ را نیز کسب کرده باشند .
وی در انگلیس یک‌بار خود را «خاص» نامید و از آن زمان به بعد، مطبوعات انگلیس به وی لقب «آقای خاص» دادند.مورینیو همیشه مورد تحسین برترین مربیان فوتبال بوده‌است. جوزپ گواردیولا، سرمربی موفق بارسلونا پیش از آنکه رقابت توپ طلای بهترین مربی سال را به مورینیو واگذار کند، دربارهٔ وی گفته بود:
در قسمت بهترین مربیان دنیا، وقتی شما ژوزه را با کسانی مثل سر الکس، آرسن یا فابیو مقایسه می‌کنید، به این نتیجه خواهید رسید که وی بسیار جوان‌تر از آن‌هاست اما با وجود این جوانی، آنقدر در کارش موفق بوده که بتوان وی را بهترین مربی دنیا خواند و این حقیقت است--مورینیو همسرش (ماتیلدا فاریا) که متولد آنگولاست، را در ستوبال پرتغال و در زمانی که نوجوان بود، دید. این دو در سال ۱۹۸۹ با هم ازدواج کردند. نخستین فرزندشان، یک دختر بود که در سال ۱۹۹۶ بدنیا آمد و مورینیو به رسم مذهبی خود، نامش را از روی نام همسرش انتخاب کرد و ماتیلدا نهاد. فرزند دوم این زوج نیز در سال ۲۰۰۰ به‌دنیا آمد و مورینیو، نام خود را بر روی وی گذاشت. ژوزه ماریو جونیور (ژوزه ماریوِ کوچک). با وجود آنکه مورینیو زندگی خود را وقف فوتبال کرده‌است، خانواده‌اش را بخش اصلی و مرکزی زندگی‌اش می‌داند:
"خانواده‌ام، مهمترین بخش زندگیم است و پدری خوب بودن، مهمترین کار زندگیم"
مورینیو که یک کاتولیک معتقد است، در امور خیریه زیادی شرکت داشته‌است. برای مثال، وی کتش که به «کت خوش شانسی» معروف شده بود را ۲۲٬۰۰۰ دلار فروخت و آن را به حادثه‌دیدگان سونامی اهدا کرد. همچنین وی در یک طرح برای امور کودکان نیز فعالیت دارد که در آن، کودکان اسرائیلی و فلسطینی به واسطه فوتبال، در کنار هم با صلح به بازی می‌پردازند و بزرگ می‌شوند
مورینیو به داشتن شخصیت قوی، خوش‌پوشی، و نیز دمدمی‌مزاج‌بودن در کنفرانس‌های مطبوعاتی شهرت دارد. در خارج از دنیای فوتبال هم مورینیو شهرت زیادی دارد. وی در کمپین‌های تبلیغاتی متعددی شرکت داشته که از مهمترین آنها، قراردادش با شرکت‌هایی چون سامسونگ و آدیداس است. یک کتاب زندگینامه‌ای غیررسمی، با نام «آقای برنده - از ستوبال تا استمفورد بریج» (به پرتغالی:O Vencedor – De Setúbal a Stamford Bridge) از وی منتشر شد که پرفروش‌ترین کتاب پرتغال شد. این اتفاق در حالی رخ داد که مورینیو تلاش زیادی کرد تا جلو انتشار این کتاب را بگیرد ولی موفق نشد.
مورینیو به زبان‌های پرتغالی، اسپانیایی، فرانسوی، ایتالیایی و انگلیسی کاملاً آشناست. همچنین وی می‌تواند به زبان کاتالانی هم صحبت کند. در مارس ۲۰۰۹ نیز مورینیو دکترای افتخاری خود را از دانشگاه صنعتی لیسبون و به‌خاطر دستاوردهایش در فوتبال، دریافت کرد. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------افتخارات شخصی
مربی سال پرتغال: ۲ بار | ۰۴–۲۰۰۳ - ۰۳–۲۰۰۲
مربی سال انگلیس: ۲ بار | ۰۶–۲۰۰۵ - ۰۵–۲۰۰۴
مربی ماه انگلیس: ۳ بار | نوامبر ۲۰۰۴ – ژانویه ۲۰۰۵ – مارس ۲۰۰۷
مربی سال ایتالیا: ۲ بار | ۲۰۱۰ – ۲۰۰۹
مربی سال یوفا: ۲ بار | ۰۴–۲۰۰۳ - ۰۳–۲۰۰۲
تیم منتخب سال یوفا (بهترین مربی سال): ۴ بار | ۲۰۱۰ - ۲۰۰۵ - ۲۰۰۴ - ۲۰۰۳
شخصیت ورزشی سال بی‌بی‌سی (بهترین مربی): ۱ بار | ۲۰۰۵
مرد سال روزنامه لازتا دلا اسپورت: ۱ بار | ۲۰۱۰
مربی سال روزنامه اونزه: ۱ بار | ۲۰۰۵
توپ طلا فیفا (بهترین مربی سال): ۱ بار | ۲۰۱۰
بهترین مربی فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال : ۳ بار | ۲۰۰۴ - ۲۰۰۵ - ۲۰۱۰
بهترین مربی سال مجله ورلد ساکر: ۳ بار | ۲۰۰۴ - ۲۰۰۵ - ۲۰۱۰
بهترین مربی اتحادیه بین‌المللی ورزش‌ها | ۱ بار: ۲۰۱۰
بهترین مربی پرتغالی شاغل در خارج از پرتغال | ۲ بار | ۱۰–۲۰۰۹ - ۰۹–۲۰۰۸
دکترای افتخاری از دانشگاه صنعتی لیسبون، برای دستاوردهایش در فوتبال
