طرفداری- ریشه تولید نوشابه های انرژی زا به بریتانیا و اوایل قرن 20 باز می گردد. در کشور ژاپن قدمت این نوشابه ها به سال۱۹۶۰ برمی گردد، در ابتدا این قبلی نوشابه ها در بطری های دارو به فروش می رسید. کارگران ژاپنی که مجبور بودند شب ها کار کنند از آن استفاده می کردند.در انگلستان، Lucozade Energy در سال ۱۹۲۹ به عنوان یک داروی بیمارستانی برای احیا به کار میرفت.
بیشتر بخوانید: ویترین سلامت و تندرستی طرفداری
به صورت رسمی در سال 1994 اولین نوشابه انرژی زا وارد بازار های اروپایی شد. این محصولات طرفداران زیادی پیدا کردند به نحوی که در سال ۲۰۰۱، فروش نوشابه‌های انرژی زا در آمریکا به ۸ میلیون در سال رسید. در سال های اخیر فروش این نوشابه ها به شکل چشمگیری افزایش پیدا کرده است.
آثار نوشابه های انرژی زا
شرکت رد یول که اگر بزرگ ترین شرکت تولید کننده این قبیل نوشابه ها نباشد، یکی از چند شرکت برتر در این زمینه است، در مورد اثرات نوشابه های انرژی زا اینگونه توضیح داده است.
- تحریک افزایش متابولیسم
- افزایش نشاط و به صورت عام، سرحالی.
- افزایش تمرکز و سرعت واکنش درون سلولی و برون سلولی.
- بهبود و افزایش عملکرد.
انواع نوشیدنی ورزشی (یک چهارم لیتر)
قطعا نکته اصلی در مورد همه نوشابه های انرژی زا مواد تشکیل دهنده آن است که لغت انگلیسی آن ingredients است. حال برخی از نوشابه ها مخصوص ورزش هستند و با نوشابه های انرژی زا معروفی که می شناسیم قرار است متفاوت باشند. در زیر برخی از آن ها مرور شده اند.
Gatorade
۵۰ کالری انرژی در هر 590 میلی لیتر، ۱۴ گرم قند، ۱۱۰میلی گرم سدیم.بدون کافئین. دارای 30 میلی گرم پتاسیم
Propel Fitness Water
۱۰ کالری در هر 240 میلی لیتر، ۲ گرم قند،۳۵ میلی گرم سدیم، بدون کافئین.
شامل ویتامین های:،ویتامین E، ویتامین B3 و B6 ، ویتامین B12 و ویتامین C
انواع نوشیدنی های انرژی زا ( یک چهارم لیتر)
Red Bull
مقدار مواد در هر 100 گرم آن(مقدار مواد و حتی ویتامین های موجود در در نوشابه با توجه انواع آن متفاوت است)
45 کالری، 0.1 گرم چربی، 38 میلی گرم سدیم، 3 میلی گرم پتاسیم، 10 گرم شکر و 0.3 گرم پروتیئن
شامل ویتامین ها و مواد معدنی: ویتامین B12، ویتامین B6- منیزیم و کلسیم
Rock Star
۱۴۰ کالری، ۳۱ گرم قند (از ساکارز و گلوکز)، ۱۲۵ میلی گرم سدیم و حاوی ۸۰ میلی گرم کافئین است. دیگر مواد تشکیل دهنده: تائورین (۱۰۰۰ میلی گرم)، عصاره برگ جینگو (۱۵۰ میلی گرم)، عصاره گوارانا (۲۵ میلی گرم)، اینوسیتول (۲۵ میلی گرم)، L-کارنیتین (۲۵ میلی گرم)، عصاره جینسنگ (25 میلی گرم)، عصاره شیر (۲۰ میلی گرم). این نوع نوشیدنی نیز نسخه بدون قند آن بدین صورت است: دارای ۱۰ کالری و ۰ گرم قند است.
Sobe, Energy Citrus Flavor
۱۲۰ کالری،۳۱ گرم قند (به طور عمده از شهد ذرت سرشار از فروکتوز و کنسانتره آب پرتقال)، ۱۵ میلی گرم سدیم و حاوی کافئین است. دیگر مواد تشکیل دهنده: گوارانا ۵۰ (میلی گرم)، جینسنگ ۵۰( میلی گرم)، تائورین ۱۶.۵( میلی گرم). ویتامین ها : حاوی ۱۰ درصد ویتامین C.
Amp Energy Overdrive
۱۱۰ کالری، ۲۹ گرم قند ( از شهد ذرت سرشار از فروکتوز و کنسانتره آب پرتقال)،۶۵ میلی گرم سدیم و حاوی کافئین است. دیگر مواد تشکیل دهنده: عصاره گوارانا ۱۵۰ (میلی گرم)، عصاره جینسنگ ۱۰ ( میلی گرم)،تائورین ۱۰ ( میلی گرم).ویتامین ها: ویتامینB2 (درصد ۲۰)، ویتامین B3 (درصد ۱۰)، ویتامینB6 (درصد ۱۰)، ویتامینB12 (درصد ۱۰) و اسید پانتوتنیک ۱۰ درصد.
Full Throttle Energy Drink ( محصول کوکا کولا)
۱۱۰ کالری انرژی، ۲۹ گرم قند ( شهد ذرت با فروکتوز بالا)، ۸۵ میلی گرم سدیم و حاوی کافئین است.دیگر مواد تشکیل دهنده: عصاره گوارانا ۰/۷۰( میلی گرم)، عصاره جینسنگ ۹۰ (میلی گرم).ویتامین ها: ویتامین B3 (درصد ۲۰)، ویتامین B6 (درصد ۲۰)و حاوی ۱۰ درصد ویتامینB12 درصد.
Sugar-Free Tab Energy
۵ کالری، بدون قند، ۱۱۰ میلی گرم سدیم و حاوی کافئین است. دیگر مواد تشکیل دهنده: عصاره جینسنگ، عصاره گوارانا.ویتامین ها : ۲۵ درصد ویتامین B3 ، ویتامینB6 (درصد۲۰) و حاوی ۱۵ درصد ویتامین B12.
معرفی محتویات نوشابه های انرژی زا
تائورین(TAURINE)
تائورین یک آمینو اسید غیر ضروری در بدن است. این یعن یاینکه خود بدن به صورت طبیعی می تواند آن را بسازد. این ماده خاصیت سم زادیی نیز دارد چراکه آنتی اکسیدان به حساب می آید. تائورین در ساخت بافت عضلانی نقش دارد و از اجزای اصلی صفرا است که به منظور هضم چربی ها، کنترل کلسترول خون و جذب ویتامین های محلول در چربی به آن نیاز داریم..مصرف تائورین موجود در نوشابه های انرژی زا باعث تحریک سیستم عصبی، افزایش انرژی، رفع خستگی، نشاط آوری، افزایش استقامت و رفع استرس می شود.
عصاره جینگو بیلوبا(GINKO BILOBA)
گیاهی است که در کشور چین پرورش می یابد که از اثرات آن می توان به بهبود یادگیری و حافظه و دارا بودن خاصیت جلوگیری از زوال عقل، بهبود تمرکز، بهبود گردش خون، ضد افسردگی، خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی می باشد.
عصاره جین سینگ(GINSENG)
یک گیاه آسیای شرقی است که یکی از مواد بسیار معروف در قرص ها و مکمل های غذایی نیز به حساب می آید که مصرف آن سبب بهبود عملکرد در هنگام استرس، تقویت حافظه، افزایش عملکرد سیستم ایمنی و عصبی، شادابی، افزایش انرژی و هوشیاری ذهنی می شود.
عصاره گوارانا(GUARANA)
این گیاه معمولا در آمریکای جنوبی کشت می شود با با اسم مستعار کافئین گیاهی نیز شناخته می شود. این گیاه حاوی کافئین، تئوفیلین و تئوبرومین است. عصاره این گیاه خاصیت محرک سیستم عصبی مرکزی (CNS)، هوشیاری، افزایش انرژی، افزایش تولید ادرار.
عوارض جانبی نوشابه های انرژی زا
نکته اصلی این است که بر طبق تحقیقات بیشتر عوارض این نوشابه ها مربوط به کافئین و مشتقات آن است چرا که مقدار زیادی از این موارد در نوشابه ها وجود دارند. اما بر طبق تحقیقات WHO ترکیب این نوشابه ها با مواد الکلی خطرات بسیار زیادی را ممکن است در پی داشته باشد. این نوشابه ها برای افرادی که دیبات نوع دو دارند نیز ممکن است سبب مشکلاتی شود. مشکلات دندانی همچون پوسیدگی به خاطر شکر موجود در این نوشابه ها نیز از دیگر عوارض آن است.
سکته‌ای قلبی و مغزی در افرادی که مبتلا به صرع یا بیماریهای مغزی یا قلبی می‌باشند از عوارض جانبی نوشابه‌های انرژی زا است. فرانسه پس از مرگ راس کانی قهرمان ۱۸ ساله والیبال که بر اثر استفاده ۴ قوطی از red bull را ممنوع اعلام کرده‌است. کمیته علمی فرانسه گفته است که نوشابه Red bull مقدار بیش از حد طبیعی کافیین دارد. انگلیس نیز برای زنان باردار توصیه هایی در مورد استفاده از این قبیل مواد صادر کرده است. دانمارک نیز این نوع خاص را ممنوع کرده است. به‌طور کلی عوارض جانبی را می‌توان اینگونه دسته‌بندی کرد: اعتیاد، بی خوابی و چاقی، اسهال، درد های معدی، افزایش گاز های تولید شده در دستگاه گوارش.
عوارض جانبی نیز به عوارضی گفته می شود که ممکن است پس از استفاده از هر گونه موادی رخ دهد. ممکن است چندین اثر باهم رخ دهند و ممکن است اصلا عوارض جانبی رخ ندهد.
نکات پایانی در خصوص مصرف نوشابه های انرژی زا
- مصرف این قبیل مواد برای زنان باردار توصیه نمی شود. در کل زنان باردار دستورات خاص دوران بارداری را باید دنبال کنند.
- مصرف آن ها را کم و متعادل کنید.
- مصرف این نوشابه ها به دلیل کافئینی که در آن ها وجود دارد سبب کم شدن آب بدن می شود، پس مراقب آب بدن خود باشید.
مطالب مشابه در مورد تغذیه
روش هایی برای افزایش استحکام استخوان؛ جلوگیری از پوکی استخوان
3 نوع نوشیدنی که از آب لیمو برای کاهش وزن موثر تر هستند
توصیه هایی برای افزایش وزن و چاق شدن
10 روش برای درمان رفلاکس و سوزش معده و نای