سرمربیان دهه هاست که فوتبال را سر و شکل داده اند، مهندسی کرده اند و جلو برده اند. FFT هم به احترام آنها لیستی از صد سرمربی برتر تاریخ فوتبال را منتشر کرده است که آنرا مرور می‌کنیم.
40- جیل الیس
مربی اسطوره ای تیم ملی زنان امریکا. او دو جام جهانی متوالی را با این تیم ملی زنان امریکا کسب کرده است. الیس در مراسم بهترین های فیفا به عنوان بهترین مربی زن سال 2019 انتخاب شد و جایزه خود را دریافت کرد. تا پابان سال 2019، او با تیم ملی آمریکا در 132 بازی فقط 7 باخت داشت. الیس بهترین مربی جام جهانی زنان 2019 و بهترین مربی جام جهانی زنان 2015 شد و دوبار در سالهای 2015 و 2019 بهترین مربی سال جهان شد.
39- لوئیز فیلیپه اسکولاری
زمانی گزینه اصلی اتحادیه فوتبال انگلیس برای جانشنیی اریکسون بود. اسکولاری مربی‌ای با حرکات عجیب و غریب در کنار زمین است. اوج این حرکات و واکنش‌ها او به اتفاقات درون زمین به بازی تیم پرتغال مقابل صربستان در 12 سپتامبر 2007 بازمی‌گردد که در پایان بازی، یک مشت به صورت بازیکن صرب زد. اسکولاری به عنوان سرمربی توانسته است یک جام جهانی را فتح کند. اسکولاری در جام‌جهانی 2002 و هنگامی که سرمربی تیم برزیل بود، به بازیکنان تیم برزیل نسخه‌ای از کتاب هنر جنگ اثر سان تسو داد. هنر جنگ کتابی در مورد مسائل نظامی است که در قرن شش در چین نوشته شده است. اسکولاری همچنین با تیم ملی کویت قهرمان دهمین دوره جام خلیج فارس شد. با حمله صدام به کویت اسکولاری به برزیل برگشت. در جام ملت‌های اروپا 2004 که در پرتغال برگزار شد، اسکولاری با پرتغال از سد تیم‌هایی همچون انگلیس و هلند گذشت اما در فینال مغلوب یونان شد.
38- ادو لاتک
پر افتخارترین مربی تاریخ بوندس لیگا. اتک سابقه 8 بار قهرمانی در بوندس لیگا را دارد. لاتک اولین مربی تاریخ بوندس لیگاست که توانست سه بار پشت سر هم قهرمان لیگ شود(1972تا1974). او لقب اسطوره نیمکت را در آلمان دارد. او که در دوران اوج حرفه ای اش، یکی از معروف ترین مربیان اروپا بود، هدایت تیم های مانند بایرن مونیخ، بروسیا مونشن گلادباخ و بارسلونا را برعهده داشت. لاتک به همراه این تیم فاتح 10 عنوان قهرمانی (6 قهرمانی بوندسلیگا و 3 قهرمانی دی اف بی پوکال و 1 قهرمانی جام باشگاه های اروپا در سال 74) شود. سپس به مونش گلادباخ پیوست و 2 سال متوالی 1976 و 1977 با این تیم به قله فوتبال آلمان رسید. لاتک در دهه 80 میلادی بازهم به مونیخ آمد و بار دیگر باین مونیخ را در سالهای 1985، 1986 و 1987 به 3 قهرمانی متوالی در بوندس لیگا رساند. او با بارسلونا هم توانست سه عنوان قهرمانی به دست آورد که مهمترین آنها جام در جام اروپا بود. ادو لاتک بی شک به دلیل همه افتخاراتش برای فوتبال آلمان در اروپا نامی بزرگ در تاریخ فوتبال دنیاست. او را یکی از تئوریسین های پایه گذار آلمان آهنین دهه 80 و 90 معرفی می کنند.
37- گاس هیدینگ
اگر در بازی بارسلونا و چلسی در سال 2009 که با حرف و حدیثهای فراوان همراه بود، چلسی کار را تمام می‌کرد، آن وقت همه گاس هیدینگ بزرگترین قاتل تاریخ سبک فوتبال تیکی تاکا می‌دانستند. همه فوتبال هلند را به فوتبالی زیبا و توتال فوتبال می شناسند ولی او به دنبال نتیجه گرایی بود نه فوتبال زیبا. هیدینک در ژانویه سال 2001 سرمربی کره جنوبی شد.جام جهانی 2002 همه از کره ی جنوبی میزبان انتظار صعود از گروهش را داشتند اما کره ی جنوبی قبل از آن سال حتی یکبار هم در جام جهانی به پیروزی نرسیده بود و به نظر صعود از گروه برای این تیم کار سختی به حساب می آمد، به نیمه نهایی رسید. با این همه عمده افتخارات او در آیندهوون بود که این تیم را 6 بار قهرمان لیگ هلند و 4 بار قهرمان جام حذفی هلند کردند.
36- زین الدین زیدان
زیدان در اواسط فصل 2015-16 جایگزین بنیتز شد و الان که در اواخر فصل 2019-20 هستیم، اسطوره همیشگی فوتبال فقط ظرف چندسال در زمره یکی از 40 مربی برتر تاریخ قرار گرفت. زیدان با فتح لیگ قهرمانان اروپا و 39 بازی بدون شکست کارش را شروع کرد. ۳ لیگ قهرمانان، ۱ لالیگا و ۲ جام باشگاه های جهان مهمترین افتخارات زیدان در همین سالهای کم مربیگریش است. زیزو در اولین فصل حضور در مادرید، رکورد ۷۷.۸ درصد پیروزی را ثبت کرده بود. زیزو اولین مربی تاریخ است که موفق شده سه بار متوالی به قهرمانی در لیگ قهرمانان/جام باشگاه های اروپا برسد. وی همچنین در کنار کارلو آنچلوتی و باب پیزلی، پرافتخار ترین مربی این رقابت ها محسوب می‌شود.
35- بیل نیکلسون
بیل نیکلسون افسانه ای، در سال 1960، 11 دیدار نخست فصل را پیروز شدند و این تا مدتها بهترین رکورد پیروزی پیاپی در لیگ های معتبر بود. نیکلسون بیش از 300 بازی برای تاتنهام انجام داد و به همراه این تیم در سال 1950 به دسته یک آمد و در سال 1951 قهرمان دسته یک شد. اما به عنوان یک سرمربی بود که دورانی استثنایی را در تاتنهام رقم زد و اسپرز ها را به سمت قهرمانی دیگری در سال 1961 رهنمون ساخت و در مجموع هشت قهرمانی برای آنها به ارمغان آورد که شامل 1 قهرمانی لیگ برتر، 3 قهرمانی جام حذفی، 2 قهرمانی لیگ کاپ و 1 قهرمانی جام یوفا و 1 قهرمانی جام برندگان یوفا می‌شود و میراثی ماندگار از خود به جای گذاشت.
34- ویکتور ماسلوف
او را مخترع پرسینگ در فوتبال می‌دانند. او دومین مربی برتر تاریخ دینامو کیف بعد از والری لوبانوفسکی است. او با تیمهای دیناموکیف، تورپد مسکو و اف سی آرارات قهرمان شد و در مجموع 6 بار قهرمان لیگ شوروی شد. او اغلب به عنوان یکی از خلاق ترین و تأثیرگذارترین مربیان فوتبال در تمام دوران شناخته می شود. همانطور که گفته شد، مفهوم پرسینگ نخستین بار توسط او ابداع شد و در سیستم 4-4-2 این کار را کرد.
33- کنی دالگلیش
کنی دالگلیش همواره در آنفیلد به سبب کارهایی که داخل و خارج از زمین برای لیورپول کرد به یاد آورده می‌شود. در سال ۱۹۸۵ هدایت لیورپول را به عهده گرفت و جانشین جو فاگان شد. کنی دالگلیش تا سال ۱۹۹۰ که از فوتبال خداحافظی کند به عنوان مربی و بازیکن در تیم مشغول به کار بود. او طی دوران حضورش در جمع قرمزها به عنوان مربی و بازیکن موفق به کسب سه قهرمانی در سطح اول فوتبال انگلیس، دو قهرمانی جام حذفی و یک قهرمانی لیگ کاپ شد و در اولین فصل حضورش هم نخستین دوگانه تاریخ باشگاه را به دست آورد. کنی دالگلیش در میانه‌های فصل ۹۱-۱۹۹۰ از مربیگری لیورپول برکنار شد اما خیلی زود به دنیای مربیگری برگشت و در اکتبر ۱۹۹۱ هدایت بلکبرن راورز را به عهده گرفت و روی نیمکت این تیم به قهرمانی لیگ برتر در سال ۱۹۹۵ رسید.
32- یوپ هاینکس
هاینکس نسخه شفا بخش بایرن مونیخ بود. هر وقت بایرن به مشکل می‌خورد، راه حل هاینکس بود. بایرن‌مونیخِ یوپ هاینکس، ژانر وحشت فوتبال بود. مردی که انگار متولد شده بود تا واسطه برآورده شدن آرزو ها باشد. از آدمی که در روز شکست ارتش نازی در یخبندان روسیه به دنیا آمده (9 می 1945 ) نباید انتظاری به جز تمام کردن روزهای سیاه داشت و شروع روزهای طلایی داشت. یوپ هاینکس اولین و تنها کسی است که در دو فینال تمام آلمانی تاریخ رقابت های اروپایی حضور داشت. هاينكس به عنوان سرمربي در 4 فصل 1988-89 و 1989-90 و 2012-2013 و 2017-2018 با بايرن مونيخ قهرمان بوندس لیگا شده است. او با رئال مادريد و بايرن مونيخ 2 بار به عنوان سرمربي در 2 فصل 1997-98 و 2012-2013 قهرمان شده است. قهرمانی جام حذفی آلمان در فصل 2012-13 و قهرمانی سوپرکاپ اسپانیا در سال 1997 و قهرمانی جام اینترتوتو با شالکه در فصل 2003-04 افتخارات هاینکس در قامت مربی است.
31- هلموت شون
هلموت شون بى ترديد با توجه به افتخارات فراوانى كه براى فوتبال ملى آلمان كسب نموده موفق ترين سرمربى مانشافت و حتى فوتبال جهان در سطح ملى محسوب مى گردد. با اين وجود شايد وى از جايگاه رفيعى آن طور كه شايسته است در فوتبال آلمان برخوردار نباشد. موفقيت هلموت شون در تيم ملى آلمان به عنوان سرمربى بى نظير است، قهرمان جام جهانى 1974، قهرمان يورو 1972، نايب قهرمان جام جهانى 1966، نايب قهرمان يورو 1976 و كسب عنوان سومى در جام جهانى 1970 از جمله افتخارات اين سرمربى بزرگ محسوب مى گردند. شون در ماه فوريه سال 1996 در حالى كه چهار ماه از تولد هشتاد سالگى وى سپرى مى گشت و با بيمارى آلزايمر دست و پنجه نرم مى نمود، چشم از جهان فرو بست.
30- جاک استاین
اسطوره جاودانه سلت ها و غول سرمربیگری فوتبال اسکاتلند که در کمال شگفتی سلتیک را به افتخار اروپایی رساند. استاین معروف بود به اینکه اعصاب آتشینی دارد و بازیکنان سلتیک فکر می‌کردند صندلی‌های ردیف اول را نمایشی را گیر آورده بودند که در آن خشم مرد بزرگ را خواهند دید. اما در واقع برعکس آن اتفاق افتاد. استاین به خوبی می‌دانست اولویت اول نه برانگیختن حس ترس و تحقیر که کسب اعتماد بازیکنان بود و او فوراً قلب‌ها و ذهن‌های آنها را تصاحب کرد. طی آن سالهای ابتداییِ افسانه‌ای در سلتیک شخصیتش بالغ شد و تاثیرش انکارناپذیر بود. او به غولی بدل شد که پیوسته مورد بحث مطبوعات بود، رقبا را له می‌کرد و در فصلی که نوار شکست‌ناپذیری باشکوهی به ثبت رساندند، بازی بعد از بازی، دیدار‌های خانگی را می‌برد. استاین 10 بار با سلتیک قهرمان لیگ شد. همچنین 8 قهرمانی جام حذفی اسکاتلند، 6 قهرمانی لیگ کاپ اسکاتلند و البته یک قهرمانی جام حذفی اسکاتلند با تیم گمنام دانفرمالین از افتخارات اوست. الکس فرگوسن زمانی دستیار جاک استاین بود.
29- یورگن کلوپ
مغز متفکر تاکتیکی کلوپ به اندازه ظاهر و رفتار کاریزماتیکش مورد توجه قرار نمی‌گیرد. زمانی که سرمربی دورتموند شد، این تیم در رده سیزدهم جدول قرار داشت. در نخستین فصل حضورش در دورتموند، این تیم را در پایان فصل به جایگاه ششم و در فصل پس از آن به جایگاه پنجم رساند. در فصل سوم حضورش در دورتموند، این تیم افول کرده را متحول کرد و با این تیم در حضور بایرن مونیخ به عنوان قهرمانی بوندس لیگا دست یافت. در فصل ۲۰۱۱–۱۲ دورتموند توانست بار دیگر از عنوان قهرمانی خود دفاع نماید و با کسب ۸۱ امتیاز رکورد بیشترین امتیاز کسب شده در بوندس لیگا توسط یک تیم قهرمان تا آن زمان را نیز از آن خود نماید که البته فصل بعد توسط بایرن شکسته شد. دورتموند همان سال به فینال لیگ قهرمانان اروپا هم رسید. کلوپ در اکتبر 2015، لیورپولی که آرزویش شاید کسب سهمیه در آن سالها بود را تحویل گرفت و توانست این تیم را در سال ۲۰۱۸ به فینال لیگ قهرمانان برساند ولی در فینال از رئال مادرید شکست خورد. اما در سال ۲۰۱۹ توانست با شکست تاتنهام در فینال این تیم را قهرمان لیگ قهرمانان اروپا کند و همان سال، عنوان بهترین مربی سال شد. هواداران لیورپول در فصل 2018/19 آماده اند تا پس از سه دهه این تیم را مجددا در قامت قهرمان لیگ برتر ببینند. آنها به رکورد 44 بازی پیاپی بدون شکست رسیدند و فقط آرسنال 2004 از این نظر از آنها بهتر عمل کرد.
28- خوزه ویالونگا
رئال مادرید با مربیگری بییالونگا برای دو فصل پیاپی قهرمان جام باشگاه های اروپا شد. دقیقا مانند زیدان، در دو فصل اول مربیگریش قهرمان جام باشگاه های اروپا شد. ویلانوگا در هر دوسال، رئال را به مقام قهرمانی لالیگا هم رساند و همچنین دوبار هم قهرمان لاتینا کاپ شد. او از معدود کسانی است که در هر دو تیم شهر مادرید سرمربی بوده. شاهکار دیگر او، قهرمان کردن اسپانیا در یورو 1964 بود که پس از آن، اسپانیا تا 44 سال قهرمان نشد.
27- ماریو زاگالو
زاگالو در جام جهانی 1958 و 1962 با برزیل قهرمان جام جهانی شد و همچنین در کسوت سرمربی، این تیم را قهرمان جام جهانی 1970 کرد. زاگالو همچنین هدایت تیم ملی امارات و کویت را نیز بر عهده گرفت و هنگامی که سرمربی تیم ملی کویت بود، برابر تیم ملی ایران شکست خورد. گفتنی است ماریو زاگالو در کنار دیدیه دشان و فرانتس بکن باوئر، یکی از افرادی است که هم به عنوان بازیکن و هم به عنوان سرمربی قهرمان جام جهانی شده است. او در سال 1986 قهرمانی برزيل،در سالهای 1967، 1968، 1971و 1972 قهرماني ايالت ريو دو ژانيرو، و در سال 1979 قهرمانی باشگاه‌هاي عربستان سعودی را به دست آورد. . وی با برزيل در سال 1997 قهرمان كوپا آمريكا شد.
26- الف رمزی
سرمربی موفق و بزرگ تيم ملی انگليس در جام جهانی 1966 بود که موفق شد برای اولین و آخرین بار با سه شیرها به قهرماني برسد. آنها در فینال جنجالی ویمبلی 4-2 آلمان غربی را در وقت اضافه شکست دادند. در تیم ملی انگلیس آن زمان بازیکنان بزرگی چون گوردون بنکس، جف هورست، بابی مور، جکی چارلتون، بابی چارلتون، آلن بال، جورج کوهن و… حضور داشتند. در جریان این جام، الف رمزی پس از پايان بازی تیمش برابر آرژانتین به سرعت درون زمين دويد، البته اين اقدام سرمربی انگلیس برای ابراز خوشحالی نبود بلكه او می خواست از تعويض لباس بازيكنانش با حريف جلوگيری كند. رمزی در مصاحبه پس از بازی خود گفت: با حيوان ها لباس عوض نمی كنيم!
وی تا سال 1974 سرمربی انگلیس ماند. رمزی قبل از اینکه سرمربی تیم ملی انگلیس شود. ظرف شش سال، ایپسویچ تاون را از لیگ دسته سوم به قهرمانی لیگ انگلیس رساند.
25- هربرت چپمن
در حوزه تاکتیکی فوتبال از خودِ هربرت چپمن به عنوان مخترع و بنیان گذار «W-M» نهایی نام برده می شود. در سیستم WM، تیم به دو بخش 5 نفره دفاع و حمله تقسیم بندی می شود. سیستم «W-M» به اعتقاد بسیاری از پژوهشگران فوتبال توانسته تحولی عظیم در دهه 20 و 30 دنیای فوتبال ایجاد کند و تاثیر قابل توجهی نیز بر آینده آن داشته باشد. آرسنال با سیستم «W-M» توانست 4 بار فاتح جزیره شود و یک بار نیز اف ای کاپ را به خانه ببرد. او فوتبال را در انگلیس دگرگون کرد. حتی روزنامه مارکا در مقاله ای به مقایسه سیستم بازی بایرن مونیخ تحت هدایت پپ گواردیولا با تاکتیک مورد علاقه هربرت چپمن مربی افسانه ای آرسنال پرداخت.
24- فابیو کاپلو
کاپلو با میلان ۴ بار قهرمان سری آ، ۳ سوپرکاپ ایتالیا، یک لیگ قهرمانان اروپا و یک سوپرکاپ اروپا فتح کرد. کاپلو پس از دوران موفقش در اواسط دهه نود به اسپانیا و باشگاه رئال مادرید رفت. او طی یک فصل حضور در این باشگاه، مادرید را قهرمان لالیگا کرد و بازیکنانی را به ترکیب اضافه کرد که نقش مهمی در قهرمانی اروپای بعدی کهکشانی ها داشتند. اگرچه کاپلو بعد از قهرمانی در لالیگا، در همان فصل به دلیل اختلاف با مدیر وقت باشگاه، از رئال مادرید جدا شد. پس از مدتی استراحت و حاضر شدن در برنامه های ایتالیایی به عنوان کارشناس، فابیو کاپلو هدایت آ اس رم را بر عهده گرفت. پس از انجام تغییرات لازم، جالوروسی برای سومین بار در تاریخ خود موفق شد قهرمان سری آ شود. آنها همچنین در سال ۲۰۰۱ سوپر کاپ ایتالیا را هم فتح کردند. در تابستان ۲۰۰۴ و در حالی که به خاطر اختلاف با خانواده موجی، انتقال فابیو کاپلو به یوونتوس سخت به نظر می رسید، این اتفاق رخ داد. او طی دو فصل حضور در بیانکونری، ۲ بار این تیم را قهرمان سری آ کرد که بعد از ماجرای کالچوپولی، هر دو عنوان پس گرفته شدند. کاپلو در حالی هدایت رئال مادرید را برعهده گرفت که این تیم مدت زیادی بود طعم قهرمانی را نچشیده بود. تیم کاپلو در هفته آخر فصل ۲۰۰۷-۲۰۰۶ لالیگا به صورت دراماتیک قهرمان شد اما سران باشگاه اسپانیایی با اعلام نارضایتی از سبک فوتبال تیم و عدم موفقیت در اروپا، باکاپلو قطع همکاری کردند.
23- آرسن ونگر
آرسن ونگر 21 فصل در آرسنال حضور داشته است و در این مدت موفق به کسب سه عنوان قهرمانی لیگ برتر و 7 عنوان قهرمانی جام حذفی انگلیس شده است. در پایان دوران آرسن ونگر در آرسنال بسیاری از هواداران معتقد بودند که او باعث عدم پیشرفت و عقب ماندن تیم شده است، اما دور نیست زمانی که هواداران توپچی ها اشتیاق فراوانی برای تماشای تیم او داشتند و البته جای تعجبی هم نداشت. آمار کسب جام ها توسط پروفسور فرانسوی عالی نبود، اما اگر به کمی عقب‌تر نگاه کنیم آنها در دوران اوج علاوه بر کسب جام، نمایش های بی‌نظیری را به اجرا گذاشته‌اند و در دوران افت نیز حداقل نمایش های جذابی را ارائه می‌دادند.
22- باب پیسلی
دستیار سابق شنکلی که به پر افتخارترین سرمربی تاریخ قرمزها تبدیل شد. باب پیسلی از سال 1974 تا 1983 در مدت 9 سال افتخارات زیر را کسب کرد:
6 قهرمانی لیگ دسته یک(لیگ برتر) فصلهای 76-1975، 77-1976، 79-1978، 80-1979، 82-1981 و 83-1982
سه قهرمانی در جام باشگاههای اروپا در 77-1976، 78-1977 و 81-1980
سه جام اتحادیه در فصلهای 81-1980، 82-1981 و 83-1982
یک قهرمانی در جام یوفا 76-1975
یک قهرمانی سوپر جام اروپا 77-1976
5 قهرمانی جام خیریه 1974، 1976، 1977 (مشترک)، 1980، 1982
وی در کنار زیدان و آنچلوتی پرافتخارترین مربیان حال حاضر جام باشگاه های اروپا / لیگ قهرمانان اروپا محسوب می‌شود.
21- بلا گوتمن
او پایه گذار برخی از زیباترین، هجومی ترین و سیال ترین فوتبالی شد که جهان تا بدان روز دیده بود. بلا گوتمن را می توان یكی از اولین مربیان خلاق و خوشفكر فوتبال مدرن به حساب آورد كه با افكار، ایده ها و فلسفه مخصوص به خود تغییری بزرگ و شگرف در تاكتیك های این رشته ورزشی به وجود آورده است. او با پورتو در سال 1959 قهرمان لیگ شد و بعد از آن به بنفیکا رفت و 2 قهرمانی دیگر در لیگ با این تیم به دست آورد. او در انتقالی جنجالی به بنفیکا پیوست. سال 1961 این مربی مجاری افتخاری بزرگ برای بنفیکا کسب کرد و با پیروزی 3 بر 2 مقابل بارسلونا، تیم سرخپوش لیسبون را فاتح جام باشگاههای اروپا (لیگ قهرمانان امروزی) کرد. او سال بعد رئال مادرید را در فینال 5 بر 3 شکست داد تا برای دومین سال پیاپی جام قهرمانی را به لیسبون ببرد. او بنفیکا را به دو عنوان قهرمانی لیگ در فصول 1959/60 و 1960/61 رساند و همچنین جام حذفی پرتغال را در فصل 61/62 فتح کرد. نفرین گوتمن به مسئله ای تاریخی و ریشه دار در فوتبال پرتغال و اروپا بدل گشته. گوتمن درخواست افزایش حقوق کرد اما مدیران باشگاه قبول نکردند و این مربی مجارستانی از این تیم رفت. گوتمن هنگام ترک باشگاه جمله معروفش را گفت:
“از امروز تا 100 سال دیگر بنفیکا هرگز قهرمان اروپا نخواهد شد “. قبل از هر فینال اروپایی مهم هواداران بنفیکا بر سر مزار گوتمن می‌روند و به نوعی تقاضای بخشش و حلالیت طلب می‌کنند اما تا الان فایده ای نداشته است. پس از رفتن گوتمن از بنفیکا این تیم همان سال باشکست 2 بر یک از میلان نمی‌تواند برای سومین سال پیاپی قهرمان اروپا شود. پس از آن هم قرمزهای لیسبون 8 بار به فینال جام‌های مختلف اروپایی می‌رسند و هر 8 بار شکست می‌خورند.
| این یادداشت در: خرداد 18, 1399 در فوتبال پارادیزو منتشر شد |
